Księgowość - Portal księgowych - rachunkowość, podatki, PIT, CIT, VAT, ryczałt, ZUS

Ujęcie rezerw na świadczenia pracownicze w księgach rachunkowych wynika z podstawowych zasad rachunkowości, zasady współmierności przychodów i kosztów, a w szczególności z zasady ostrożności, która zobowiązuje jednostkę do ujęcia rezerw na znane jej ryzyko, grożące straty oraz skutki ewentualnych innych zdarzeń.

Zgodnie z Międzynarodowym Standardem Rachunkowości nr 19 „Świadczenia pracownicze” (dalej MSR 19) świadczenia pracownicze to świadczenie na rzecz pracowników lub osób pozostających na ich utrzymaniu, które mogą być zrealizowane w formie płatności przekazanej (lub dostarczenia rzeczy albo wykonania usługi) bezpośrednio pracownikom ich współmałżonkom, dzieciom lub innym osobom pozostającym na ich utrzymaniu. Szczególnym rodzajem świadczeń pracowniczych są, zaliczane do długoterminowych świadczeń pracowniczych, nagrody jubileuszowe.

Ustawa o rachunkowości (dalej Ustawa) nakłada na jednostki obowiązek przedstawiania swojej sytuacji finansowej jasno i rzetelnie, w szczególności jednostka ma obowiązek wykazania swoich zobowiązań, a zatem i rezerw, które w myśl Ustawy są zobowiązaniami o niepewnym terminie zapadalności lub kwotach. A zatem jednostka powinna dokonać wyceny i ujęcia rezerw na świadczenia pracownicze stosując zasady zgodne z Międzynarodowym Standardem Rachunkowości nr 19 (dalej MSR 19).

W celu prawidłowego oszacowania rezerw na długoterminowe świadczenia pracownicze niezbędne jest oszacowanie dla pracowników zatrudnionych na dzień wyceny oraz objętych systemem długoterminowych świadczeń pracowniczych prawdopodobieństwa dożycia momentu, w którym dane świadczenie będzie należne. Do szacunków tego prawdopodobieństwa aktuariusze używają tablic trwania życia. Korzystając z zawartych w nich informacji, m.in. prawdopodobieństwa śmierci, można oszacować, w jaki sposób określona zbiorowość pracowników zmniejsza się pod wpływem umieralności.

Obowiązek tworzenia rezerw na świadczenia pracownicze (m.in. odprawy emerytalne, odprawy rentowe, odprawy pośmiertne, nagrody jubileuszowe) w Polsce wynika z ustawy o rachunkowości (dalej: uor). Jej art. 39 nakłada na jednostki obowiązek dokonywania biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów na przyszłe świadczenia na rzecz pracowników. W myśl art. 39 ust. 2a rezerwy na zobowiązania pracownicze należy wykazać w bilansie jako rezerwy na zobowiązania.

W jaki sposób dokonać ujęcia i wyceny rezerw na długoterminowe świadczenia pracownicze, stosując zasady zgodne z Międzynarodowym Standardem Rachunkowości 19 Świadczenia pracownicze (dalej: MSR 19)? Niniejszy artykuł zaprezentuje metodę ujęcia i wyceny rezerw na długoterminowe świadczenia pracownicze przy założeniu stosowania, w ramach prowadzonej polityki rachunkowości, postanowień MSR 19.

Rezerwy tworzone w rachunkowości są przedmiotem uregulowań Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej (MSSF). Problematyka rezerw poruszona jest w kilku standardach, a rezerwom wykazywanym jako zobowiązania poświęcony jest odrębny MSR 37 Rezerwy, zobowiązania warunkowe i aktywa warunkowe.

W jaki sposób tworzyć rezerwy na świadczenia pracownicze i jak dokonać ujawnienia o nich informacji w sprawozdaniu finansowym? Poniżej przedstawimy przykład tworzenia rezerw wraz z metodą wyceny i sposobem ujawnienia informacji w sprawozdaniu finansowym, przy założeniu stosowania, w ramach prowadzonej polityki rachunkowości, postanowień KRS 6 „Rezerwy, bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów, zobowiązania warunkowe”.

Międzynarodowy Standard Rachunkowości nr 19 „Świadczenia pracownicze”, w kontekście wyceny rezerw na świadczenia pracownicze (m.in. odprawy emerytalne, odprawy rentowe, odprawy pośmiertne, nagrody jubileuszowe), zaleca zastosowanie metodologii aktuarialnej uwzględniającej szereg założeń finansowych i demograficznych.

Jednym z najtrudniejszych problemów, z jakimi przychodzi się zmierzyć księgowym sporządzającym sprawozdania finansowe i inne raporty wymagające przygotowania bilansów, jest prawidłowe ujęcie i wycena rezerw.

Niemal w każdej jednostce kwoty związane ze świadczeniami pracowniczymi stanowią znaczącą pozycję kosztową i mogą przybierać różnorodne formy. Z tego względu Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej poświęcają temu tematowi wiele uwagi w dwóch oddzielnych standardach. W odpowiedzi na sygnalizowane problemy związane z ujęciem wynagrodzeń w formie akcji własnych w lutym 2004 r. wydano MSSF 2 Płatności w formie akcji własnych. Pozostałe zagadnienia związane ze świadczeniami na rzecz pracowników reguluje MSR 19 Świadczenia pracownicze.

Spółka ma obowiązek ustalania rezerw na przyszłe świadczenia pracownicze, takie jak: odprawy, nagrody jubileuszowe czy bonifikaty, mimo że mogą powodować występowanie strat bilansowych.

Zgodnie z Międzynarodowym Standardem Rachunkowości nr 19 „Świadczenia Pracownicze” niezbędnym krokiem przy kalkulacji rezerw na świadczenia pracownicze (m.in. odprawy emerytalne, odprawy rentowe, odprawy pośmiertne, nagrody jubileuszowe) jest ustalenie wysokości założeń aktuarialnych. W niniejszym artykule omówiona zostanie rotacja, należąca do grupy zmiennych demograficznych.

Wycena rezerw na świadczenia pracownicze (m.in. odprawy emerytalne, odprawy rentowe, odprawy pośmiertne, nagrody jubileuszowe) powinna zostać przeprowadzona zgodnie z metodologią aktuarialną uwzględniającą szereg założeń finansowych i demograficznych.

Jednym z najistotniejszych założeń finansowych mających wpływ na wysokość rezerw na świadczenie pracownicze (m.in. odprawy emerytalne, odprawy rentowe, odprawy pośmiertne, nagrody jubileuszowe) jest stopa wzrostu wynagrodzeń.

Obowiązek tworzenia rezerw na świadczenia pracownicze wynika z ustawy o rachunkowości.

Problematykę świadczeń pracowniczych wprowadza do polskiego prawa bilansowego nowelizacja ustawy o rachunkowości, która weszła w życie w tym zakresie od 1 stycznia 2009 r. Dotychczas do rezerw z tytułu długo- i krótkoterminowych świadczeń pracowniczych odnosiły się tylko przepisy MSR nr 19 „Świadczenia pracownicze”.

Przedstawienie wiernego i rzetelnego obrazu sytuacji majątkowej i finansowej jednostki wymaga m.in. wykazania w księgach prawdopodobnych zobowiązań przypadających na bieżący okres sprawozdawczy oraz rezerw na prawdopodobne przyszłe zobowiązania. Do takich zobowiązań należą też różnego rodzaju świadczenia pracownicze, które w obecnej ustawie o rachunkowości nie zostały wymienione.

Co może być przedmiotem świadczeń należnych pracownikowi? Czy świadczenie należy się także prezesowi firmy? Jak wycenić wartość świadczeń? Czy świadczenia za wypracowanie zysku obciąża zysk netto? Czy ujawniać wartość tych świadczeń w sprawozdaniu finansowym?

Spółka prowadzi ewidencję kosztów na kontach zespołu 5, w których zawarty jest również układ rodzajowy, np. 550-404-01, oraz zespołu 7. Jak należy zaewidencjonować rezerwy na zobowiązania wobec pracowników, utworzenie rezerwy na nagrody jubileuszowe, odprawy emerytalne, urlopy, wypłatę nagród z rezerwy? Na polecenie grupy kapitałowej rezerwy te mają być ujęte w wynagrodzeniach.

Rezerwy aktuarialne

Zyski i straty aktuarialne

Rezerwy na świadczenia pracownicze na przykładzie nagród jubileuszowych przysługujących pracownikom samorządowym

Dane niezbędne do oszacowania rezerw na świadczenia pracownicze

Tablice trwania życia - element kalkulacji rezerw na długoterminowe świadczenia pracownicze

Dlaczego warto korzystać z wyliczenia rezerw na świadczenia pracownicze

Rezerwy na nagrody jubileuszowe - ujęcie i wycena zgodne z MSR 19 Świadczenia pracownicze

Rezerwy na świadczenia pracownicze jako element rezerw tworzonych zgodnie z MSSF

Praktyczne aspekty wyceny rezerw na świadczenia pracownicze na przykładzie odpraw emerytalnych

Wrażliwość rezerw na świadczenia pracownicze na zmiany stopy dyskontowej

Rezerwy i bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów - podstawowe kwestie związane z ich ujęciem i wyceną

Krótkoterminowe świadczenia pracownicze według MSR 19

Tworzenie rezerw na świadczenia pracownicze jest obowiązkowe

Wpływ rotacji na wartość rezerw na świadczenia pracownicze

Stopa dyskontowa stosowana w aktuarialnej wycenie rezerw na świadczenia pracownicze

Wpływ stopy wzrostu wynagrodzeń na wartość rezerw na świadczenia pracownicze

Rezerwy na świadczenia pracownicze - obowiązek tworzenia

Świadczenia pracownicze w MSR nr 19 i w polskim prawie bilansowym

Świadczenia pracownicze zalicza się do RMK biernych

Krótkoterminowe świadczenia pracownicze w świetle MSR 19

Jak zaewidencjonować rezerwy na świadczenie pracownicze