Wynagrodzenie minimalne

Jedną z najważniejszych kwestii dla pracownika i pracodawcy jest porozumienie się co do stawki wynagrodzenia. Pracownicy często nie rozumieją różnicy między kwotą brutto a netto, interesuje ich to co faktycznie znajdzie się na ich koncie, nie mając do końca świadomości ile czynników wpływa na kształtowanie się kwoty netto. Niejasna staje się sytuacja w której kilka osób mających takie samo brutto może mieć inne netto. Dla pracodawcy sytuacja też nie jest klarowna, trudno bez posiadania dokumentów od przyszłego pracownika informujących o jego sytuacji i preferencjach móc zagwarantować mu konkretną kwotę.

W czwartek 13 czerwca 2024 r. Rada Ministrów przyjęła propozycję podwyżki minimalnego wynagrodzenia za pracę od 1 stycznia 2025 roku do kwoty 4626 zł brutto (3 483,51 zł netto). Jednocześnie w przyszłym roku minimalna stawka godzinowa na zleceniu i podobnych umowach cywilnoprawnych wynosić ma 30,20 zł brutto. Te propozycje rządu skomentował nieprzychylnie Adam Abramowicz, Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców. Publikujemy poniżej treść stanowiska Rzecznika MŚP w sprawie wzrostu płacy minimalnej od przyszłego roku.

W 2024 roku rośnie dwukrotnie (od 1 stycznia i od 1 lipca) kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę (tzw. najniższej krajowej, płacy minimalnej) i minimalnej stawki godzinowej. Pracownicy i pracodawcy mają w takich przypadkach często wątpliwości, czy z uwagi na wzrost płacy minimalnej trzeba zmienić postanowienia wszystkich umów o pracę, które obecnie opiewają na kwoty niższe niż określone w rozporządzeniu minimalne wynagrodzenie? Czy można nie zmieniać umów a np. uzupełniać wynagrodzenie za pracę, premią do wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę? Co może zrobić pracownik, jeżeli pracodawca nie wypłaca mu minimalnego wynagrodzenia? Wyjaśnień w tym zakresie udzieliła Państwowa Inspekcja Pracy.

Na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z 14 września 2023 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2024 r. (Dz. U. z 2023 r. - poz. 1893), kwoty te wzrosną dwukrotnie w ciągu bieżącego roku - od 1 stycznia i od 1 lipca.  Ale rozporządzenie określa tylko kwoty brutto. Ile wynosi minimalne wynagrodzenie netto (do ręki)?

Minimalne wynagrodzenie wzrośnie najprawdopodobniej w 2024 roku do 4242 zł brutto (od 1 stycznia) i do 4300 zł brutto (od 1 lipca). Czy po takich podwyżkach płacy minimalnej trzeba zmienić postanowienia umów o pracę, które obecnie opiewają na niższe kwoty? Czy można nie zmieniać umów a np. uzupełniać wynagrodzenie za pracę, premią do wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę? Co może zrobić pracownik, jeżeli pracodawca nie wypłaca mu minimalnego wynagrodzenia? Wyjaśnień w tym zakresie udzieliła Państwowa Inspekcja Pracy.

W jakich przypadkach trzeba stosować minimalną stawkę godzinową a kiedy nie jest to konieczne? Wyjaśniła to Marlena Maląg, minister rodziny i polityki społecznej w odpowiedzi z 11 maja 2023 r. na interpelację poselską. Wskazała też, że stawki godzinowe ustalane przez gminy, przy zastosowaniu art. 453 Kodeksu cywilnego, w celu spłat zadłużenia czynszowego w formie świadczenia rzeczowego (odpracowanie) nie są objęte obowiązkiem zapewnienia minimalnej stawki godzinowej.

Od początku 2023 r. obowiązuje w Polsce wyższa niż w zeszłym roku płaca minimalna, wynosząca 3490 zł brutto, co „na rękę” (netto) daje 2709 zł. Średnie zadłużenie wynosi obecnie blisko 19 tys. zł. Aby je spłacić trzeba na to przeznaczyć aż 7 minimalnych pensji. Warto wiedzieć, że od 1 lipca 2023 r. najniższa krajowa wzrośnie do 3600 zł brutto (2784 zł netto). 

Minimalne wynagrodzenie pracowników od 1 stycznia 2008 r. wynosi 1126 zł brutto. Są w naszej jednostce osoby zatrudnione w wymiarze 1/4 etatu. Jest to ich dodatkowe miejsce pracy. Od 1 stycznia zarabiają mniej niż 281,50 zł brutto (1/4 z kwoty minimalnej). Jeżeli jest to ich dodatkowe miejsce pracy, to czy należy im również wypłacić wyrównanie do kwoty 281,50 zł brutto? Jeżeli tak, to jak to należało ująć - jako „dodatek wyrównawczy do wynagrodzenia miesięcznego”? Czy należało dać każdemu pracownikowi pismo w tej sprawie? Jaka powinna być treść takiego pisma?