REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Deklaracje ZUS - rodzaje i terminy składania

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
 Systim
Księgowość przez Internet – online
Deklaracje ZUS - rodzaje i terminy składania /fot.shutterstock
Deklaracje ZUS - rodzaje i terminy składania /fot.shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Rozróżniamy kilka deklaracji, jakie przedsiębiorcy są zobowiązani składać do ZUS-u podczas rejestracji działalności, ale także w trakcie jej prowadzenia. Istnieją dwa rodzaje deklaracji - zgłoszeniowe i rozliczeniowe (w tym raporty imienne).

Deklaracje ZUS zgłoszeniowe

Deklaracje zgłoszeniowe należy składać przy zakładaniu działalności i w momencie zatrudniania nowego pracownika w celu zgłoszenia go do ubezpieczeń społecznych. Należy pamiętać, że obowiązek składania formularzy zgłoszeniowych jest do 7 dni od zatrudnienia nowego pracownika, lub zmiany danych. Tak więc, formularze zgłoszeniowe osoby ubezpieczonej to:

REKLAMA

Autopromocja

  • ZUS ZUA - zgłoszenie do ubezpieczeń/zgłoszenie zmiany danych osoby ubezpieczonej. Składane jest przez przedsiębiorcę w celu zgłoszenia nowo zatrudnionego pracownika i siebie (przedsiębiorce) do ubezpieczeń, a także w sytuacji korekty danych. Formularz ten składa się, gdy osoba zgłaszana objęta jest pełnym ubezpieczeniem społecznym.

UWAGA! Formularz ten składa się również w momencie utraty prawa do korzystania z ZUS preferencyjnego (po upływie 2 lat od momentu rozpoczęcia działalności) w celu zgłoszenia się do zmiany na ZUS pełny.

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  • ZUS ZZA - zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego/zgłoszenie zmiany danych. Składane w sytuacji zgłoszenia przedsiębiorcy lub pracownika do ubezpieczeń , bądź też w przypadku zmiany lub korekty danych osoby ubezpieczonej. Dotyczy to osób objętych tylko ubezpieczeniem zdrowotnym.

UWAGA! Formularz ten składa się również w momencie odwieszenia działalności gospodarczej - ale tylko wtedy gdy przez okres zawieszenia uległa zmianie sytuacja ubezpieczeniowa przedsiębiorcy (może opłacać tylko składkę zdrowotną).

  • ZUS ZIUA - Zgłoszenie zmiany danych identyfikacyjnych osoby ubezpieczonej. Składany w celu zmiany danych identyfikacyjnych osoby ubezpieczonej, która została wcześniej zgłoszona na formularzu ZUS ZUA albo ZUS ZZA. Może to dotyczyć numeru PESEL, serii i numeru dowodu osobistego, nazwiska, daty urodzenia itd.

  • ZUS ZCNA - Zgłoszenie danych o członkach rodziny dla celów ubezpieczenia zdrowotnego. Składany w celu zgłoszenia członków rodziny przedsiębiorcy lub zatrudnionego  do ubezpieczenia zdrowotnego, lub też do ich wyrejestrowania z ubezpieczenia.

UWAGA! Formularz ten składa się również w momencie utraty uprawnień do ubezpieczenia zdrowotnego przez członka rodziny zgłoszonego wcześniej do ubezpieczenia, czyli wyrejestrowania z tego ubezpieczenia.

  • ZUS ZWUA - Wyrejestrowanie z ubezpieczeń. Składany przez płatnika składek, w celu wyrejestrowania z ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych - tylko społecznych lub tylko zdrowotnych pracownika, który był zatrudniony na podstawie umowy o pracę lub umowy zlecenia. Formularz ten służy również w sytuacji likwidacji działalności gospodarczej.

UWAGA! Formularz ten składa się również w sytuacji likwidacji działalności gospodarczej (ale nie w przypadku zawieszania działalności!) lub, gdy osobie prowadzącej działalność kończy się ZUS preferencyjny i przechodzi na pełny ZUS.

Natomiast formularze zgłoszeniowe płatnika składek to:

  • ZUS ZPA – Zgłoszenie/zmiana danych płatnika składek – osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej. Składany jest przez płatników składek, którzy są osobami prawnymi lub jednostkami organizacyjnymi nieposiadającymi osobowości prawnej. Formularz ZUS ZPA płatnik składek składa w celu zgłoszenia płatnika składek, zmiany lub korekty danych.

  • ZUS ZFA – Zgłoszenie/zmiana danych płatnika składek – osoby fizycznej. Służy do zgłoszenia płatników składek będących osobami fizycznymi. Składany jest przez płatnika składek w celu zgłoszenia płatnika składek, zmiany lub korekty danych.

  • ZUS ZIPA – Zgłoszenie zmiany danych identyfikacyjnych płatnika składek. Składany jest przez płatnika składek w celu zgłoszenia zmiany lub korekty danych identyfikacyjnych płatnika składek, który jest osobą prawną lub jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej.

  • ZUS ZWPA – Wyrejestrowanie płatnika składek. Dokument ZUS ZWPA składany jest przez płatnika składek w celu wyrejestrowania płatnika składek, który jest osobą prawną lub jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej lub zgłoszenia korekty danych wyrejestrowania płatnika.

  • ZUS ZBA – Informacja o numerach rachunków bankowych płatnika składek. Składany jest przez płatnika składek w celu zawiadomienia o rachunkach bankowych danego płatnika, nowym rachunku, zamknięciu dotychczasowego rachunku lub zmianie/korekcie danych dotyczących rachunku bankowego.

  • ZUS ZAA – Informacja o adresach prowadzenia działalności gospodarczej przez płatnika składek. Składany jest przez płatnika składek w celu zawiadomienia o adresie prowadzenia działalności, nowym adresie prowadzenia działalności, likwidacji działalności pod wcześniej wskazanym adresem lub zmianie/korekcie adresu prowadzenia działalności.

Deklaracje ZUS rozliczeniowe i raporty imienne

Deklarację rozliczeniową przedsiębiorca składa w trakcie prowadzenia działalności gospodarczej. Deklaracje tą składa się z formularza głównego - ZUS DRA, a także załączników (imiennych raportów).

Deklarację ZUS DRA wraz z raportami imiennymi: ZUS RCA, ZUS RZA i ZUS RSA, w zależności od rodzaju działalności płatnik musi złożyć w określonym terminie:

  • jednostki i zakłady budżetowe, gospodarstwa pomocnicze - do 5 dnia następnego miesiąca,
  • osoby fizycznie, opłacające składkę tylko za siebie - do 10 dnia następnego miesiąca,
  • pozostali płatnicy - do 15 dnia następnego miesiąca.

Polecamy: Przewodnik po zmianach przepisów

Dla wyjaśnienia, poniżej znajduje się opis wymienionych: wyżej deklaracji rozliczeniowych i raportów imiennych:

  • ZUS DRA – główna deklaracja rozliczeniowa ZUS, służąca do rozliczania składek i wypłaconych w danym miesiącu świadczeń - przez płatnika składek. Na formularzu sporządza się raport rozliczeniowy, deklarację korygującą. Jeżeli płatnik składek zatrudnia pracowników, to ma obowiązek złożenia deklaracji ZUS DRA wraz z dołączonymi do niej imiennymi raportami miesięcznymi: ZUS RCA, ZUS RZA i ZUS RSA. Jeżeli jednak płatnik składek rozlicza składki wyłącznie na własne ubezpieczenie, to przekazuje jedynie deklarację rozliczeniową ZUS DRA bez załączników.

  • ZUS RCA - imienny raport, w którym wykazywane są należne składki i wypłacone świadczenia z tytułu ubezpieczenia społecznego, oraz zdrowotnego (w przypadku gdy ubezpieczony podlega pełnym ubezpieczeniom społecznym). Płatnik składek sporządza raport na formularzu raportu miesięcznego lub korygującego. Jest załącznikiem do deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA.

  • ZUS RZA - imienny raport miesięczny o należnych składkach na ubezpieczenia zdrowotne (do rozliczenia składek na ubezpieczenie zdrowotne za zatrudnionych pracowników, którzy mają inny tytuł do ubezpieczeń społecznych). Płatnik składek sporządza raport na formularzu raportu miesięcznego lub korygującego. Jest załącznikiem do deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA.

  • ZUS RSA - imienny raport miesięczny o wypłaconych świadczeniach (zasiłkach) i przerwach w opłacaniu składek (np. podczas urlopu chorobowego, macierzyńskiego). Płatnik składek sporządza raport na formularzu raportu miesięcznego lub korygującego. Jest załącznikiem do deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA.

Przykład:

Przedsiębiorca założył działalność gospodarczą dnia 13. sierpnia 2018 roku, zdecydował się na opłacanie składek ZUS od najniższej możliwej podstawy. Postanowił opłacać składki tylko na ubezpieczenie zdrowotne.

W tym wypadku, przedsiębiorca jest zobligowany do złożenia deklaracji zgłoszeniowej ZUS ZZA w ciągu 7 dni od założenia działalności, czyli do 20. sierpnia w ZUS.

Następnie do 10. września jest zobowiązany złożyć deklarację rozliczeniową ZUS DRA. W związku z tym, że pierwszy miesiąc prowadzenia działalności gospodarczej jest niepełny, to deklarację rozliczeniową ZUS DRA, przedsiębiorca będzie musiał złożyć również w następnym miesiącu.

Autor: Żaneta Dulczykowska, Systim.pl

Podstawa prawna:

- ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1778, z późn. zm.),

- rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 października 2009 r. w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatnika, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących, zgłoszeń danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze oraz innych dokumentów (Dz. U. z 2018 r. poz. 804).

Zobacz także: Kadry

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
KSeF wchodzi na stałe – od 2026 roku faktury tylko elektroniczne. Szczegóły ustawy już znane!

KSeF wchodzi na stałe i już od 2026 roku każda faktura będzie musiała być wystawiona elektronicznie. Nowa ustawa całkowicie zmienia zasady rozliczeń i obejmie zarówno podatników czynnych, jak i zwolnionych z VAT. To największa rewolucja w fakturowaniu od lat.

Od kwietnia 2026 r. bez KSeF nie wystawisz żadnej faktury. To prosta droga do paraliżu firmy

Od 2026 r. KSeF stanie się obowiązkiem dla wszystkich przedsiębiorców w Polsce. System zmieni sposób wystawiania faktur, obieg dokumentów i współpracę z księgowością. W zamian przewidziano m.in. szybszy zwrot VAT. Eksperci podkreślają jednak, że firmy powinny rozpocząć przygotowania już teraz – zwlekanie może skończyć się paraliżem rozliczeń.

Rewolucja w fakturach: od 2026 KSeF obowiązkowy dla wszystkich! Firmy mają mniej czasu, niż myślą

Mamy już ustawę wprowadzającą obowiązkowy Krajowy System e-Faktur. Od lutego 2026 r. część przedsiębiorców straci możliwość wystawiania tradycyjnych faktur, a od kwietnia – wszyscy podatnicy VAT będą musieli korzystać wyłącznie z KSeF. Eksperci ostrzegają: realnego czasu na wdrożenie jest dużo mniej, niż się wydaje.

Rewolucja w interpretacjach podatkowych? Rząd planuje centralizację i zmiany w Ordynacji podatkowej – co to oznacza dla podatników i samorządów?

Rząd szykuje zmiany w Ordynacji podatkowej, które mają ułatwić dostęp do interpretacji podatkowych i uporządkować ich publikację. Zamiast rozproszenia na setkach stron samorządowych, wszystkie dokumenty trafią do jednej centralnej bazy – systemu EUREKA, co ma zwiększyć przejrzystość i przewidywalność prawa podatkowego.

REKLAMA

Krajowy System e-Faktur (KSeF). Prezydent podpisał ustawę

Prezydent Karol Nawrocki podpisał w środę zmianę ustawy o VAT, wprowadzającą Krajowy System e-Faktur (KSeF) - poinformowała kancelaria prezydenta. Co to oznacza dla firm?

Nierozwiązany problem ziemi po PGR-ach: czy minister Krajewski uratuje miejsca pracy i gospodarstwa indywidualne?

Nierozwiązane od lat kwestie zagospodarowania dzierżawionej ziemi państwowej powracają dziś z ogromną siłą. Na decyzje ministerstwa rolnictwa czekają zarówno pracownicy spółek gospodarujących na gruntach po dawnych PGR-ach, jak i rolnicy indywidualni, którzy chcą powiększać swoje gospodarstwa. W tle stoją dramatyczne obawy o przyszłość setek osób zatrudnionych w spółkach oraz widmo likwidacji stad bydła.

Dobra wiadomość dla rolników! Prezydent podpisał ustawę o przechowywaniu nawozów naturalnych – zmiany wejdą w życie błyskawicznie

Prezydent RP podpisał ustawę przygotowaną przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, która wprowadza istotne zmiany dla rolników w zakresie przechowywania nawozów naturalnych. Nowe przepisy wydłużają terminy dostosowania gospodarstw, upraszczają procedury budowlane i zapewniają dodatkowe wsparcie administracyjne.

Pracujący studenci, a ubezpieczenie w ZUS. Umowy o pracę, o dzieło i zlecenia - składki i świadczenia

Nie tylko latem wielu studentów podejmuje pracę, na podstawie kilku rodzajów umów. Różnią się one obowiązkiem odprowadzania składek a co za tym idzie, również prawem do świadczeń. Wyjaśniamy jakie umowy są podpisywane i jak są oskładkowane.

REKLAMA

Rekord: Ponad 1,24 mln cudzoziemców pracuje legalnie w Polsce i płaci składki do ZUS

Na koniec I półrocza 2025 r. liczba cudzoziemców legalnie pracujących i objętych ubezpieczeniami społecznymi w ZUS przekroczyła 1,24 mln osób. W województwie kujawsko-pomorskim było ich ponad 48,3 tys.W porównaniu z końcem 2024 roku wzrost odnotowano zarówno w skali kraju, jak i w regionie - informuje Krystyna Michałek, regionalna rzeczniczka prasowa ZUS w województwie kujawsko-pomorskim.

Działalność nierejestrowana w 2025 roku - własny biznes bez składek ZUS i formalności [limit]. Kiedy rejestracja firmy jest już konieczna i jak to zrobić?

Rozpoczęcie działalności gospodarczej w Polsce może wydawać się skomplikowane – zwłaszcza dla osób, które dopiero testują swój pomysł na biznes. Dlatego działalność nierejestrowana (zwana też nieewidencjonowaną) to atrakcyjna forma dla początkujących przedsiębiorców. Jednak wraz z rozwojem działalności pojawia się pytanie: czy to już czas, by przejść na zarejestrowaną firmę? Przedstawiamy, kiedy warto podjąć ten krok, jakie są jego konsekwencje oraz jak się do tego przygotować.

REKLAMA