Firma rodzinna - jak zatrudnić małżonka na umowę o pracę?

Autopromocja

Członek rodziny to dla ZUS-u osoba współpracująca

Dla celów ZUS została określona grupa członków rodziny, którzy w świetle ubezpieczeń określani są jako osoby współpracujące. Osoba współpracująca to według ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. 1998 Nr 137 poz. 887):

• małżonek,
• dzieci własne lub dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione,
• rodzice,
• macocha i ojczym,

którzy jednocześnie pozostają we wspólnym gospodarstwie domowym z przedsiębiorcą.

Autopromocja

Praca zdalna. Obowiązki i uprawnienia pracowników i pracodawców

Książka z plakatem w prezencie

Sprawdź

Ustalenie, czy członek rodziny jest osobą współpracującą, jest bardzo ważne, ponieważ ma to bezpośredni wpływ na wysokość opłacanych składek do ZUS-u.

Na podstawie jakiej umowy można zatrudnić członka rodziny?

Osobę współpracującą można zatrudnić w przedsiębiorstwie na różne sposoby. Przepisy pozwalają na zastosowanie umowy o pracę czy umowy zlecenie, a także - co ważne - osoba współpracująca może świadczyć pomoc w prowadzeniu przedsiębiorstwa bezumownie.

Umowa zlecenie z osobą współpracującą odbywa się na takich samych zasadach jak z innymi zleceniobiorcami. Wynagrodzenie oraz składki naliczane są tak samo. Podstawę składek w tym przypadku stanowi wynagrodzenie brutto. Osoba współpracująca zatrudniona na podstawie umowy zlecenia powinna zostać zgłoszona do ZUS-u z kodem tytułu ubezpieczenia 04 11 - czyli jako zleceniobiorca.

Autopromocja

Poradnik pracodawcy 2024
Uprawnienia rodziców w pracy

Sprawdź

Jak zostało już wspomniane, pomoc członka rodziny przy prowadzeniu działalności może odbywać się bezumownie, a co się z tym wiąże - bez wynagrodzenia. W takiej sytuacji przedsiębiorca ma obowiązek zgłosić do ZUS-u osobę współpracującą z kodem 05 11. Składki w tym przypadku będą opłacane od podstawy, jaka aktualnie obowiązuje przedsiębiorców. Również tak samo jak w przypadku przedsiębiorców, osoba współpracująca jest zwolniona z opłacania składek społecznych, jeśli posiada inny tytuł do ubezpieczeń społecznych, a podstawa składek wynosi przynajmniej 2100 zł (wynagrodzenie minimalne w 2018 roku).

Zatrudnienie małżonka na podstawie umowy o pracę

Małżonka można zatrudnić w przedsiębiorstwie również na podstawie umowy o pracę. Mimo że nie jest to najbardziej optymalne rozwiązanie, wielu przedsiębiorców z różnych względów decyduje się na nie.

Co do zasady składki ZUS za pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę opłaca się od kwoty brutto wynagrodzenia, jakie otrzymuje pracownik, a składki finansowane są ze środków pracownika i pracodawcy.

Polecamy: Kodeks pracy 2018. Praktyczny komentarz z przykładami

Jednak inaczej sprawa wygląda w przypadku umowy o pracę z osobą współpracującą. Tu podstawa składek ZUS jest taka sama jak w przypadku przedsiębiorców i jest ona w całości finansowana przez pracodawcę. Z kolei przy naliczaniu listy płac należy uwzględnić koszty uzyskania przychodu i ewentualnie ulgę podatkową, a z wynagrodzenia potrącana jest jedynie kwota podatku dochodowego.

Jak sporządzić listę płac dla małżonka?

Wypłata wynagrodzenia dla pracownika zatrudnionego na podstawie umowy o pracę wiąże się ze sporządzeniem listy płac. Dotyczy to również osoby współpracującej. Jednak niestandardowe naliczanie składek powoduje, że wielu pracodawców ma z tym problem.

Przykład

Pan Ryszard wspólnie z żoną prowadzą działalność gospodarczą. Żona została zatrudniona w firmie męża na podstawie umowy o pracę i jest to jej jedyna praca. Jej wynagrodzenie co miesiąc wynosi 3000 zł brutto.

1. Składki ZUS - naliczane od aktualnie obowiązującej podstawy (w 2018 roku) - 2665,80 zł:

Społeczne

• emerytalne - 520,36 zł
• rentowe - 213,26 zł
• dobrowolne chorobowe - 65,31 zł
• wypadkowe - 44,52 zł
• Fundusz Pracy - 65,31 zł

 Zdrowotne

• 3554,93 zł × 9% = 319,94 zł

Powyższe składki w całości pokrywa pracodawca

2. Wyliczenie wynagrodzenia pracownika

Wynagrodzenie brutto 3000 zł

• koszty uzyskania przychodu

3000 zł - 111,25 zł = 2888,75 zł ~ 2889 zł

• podatek dochodowy

2889 zł x 18% - 46,33 zł = 473,69 zł

• wynagrodzenie netto

3000 zł - 473,69 zł = 2526,31 zł

Pan Ryszard powinien wypłacić żonie wynagrodzenie w wysokości 2526,31 zł.

Autor: Emilia Wojtczak, ekspert wFirma.pl