Zasady opodatkowania zysków niepodzielonych

Resort finansów poinformował, w odpowiedzi na interpelację nr 604, że ustawa z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1328 i 1478), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2015 r., zmieniła m.in. brzmienie pkt. 8 w art. 24 ust. 5 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych zwanej dalej „ustawą o PIT”. Celem tej nowelizacji było doprecyzowanie przepisu o niepodzielonych zyskach, w przypadku przekształcenia spółki (w rozumieniu art. 5a pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - m.in. spółki z o.o.) w spółkę niebędącą osobą prawną.

Nowa regulacja wskazała, iż dotyczy ona każdego zysku przekształcanej spółki, który nie został faktycznie wypłacony wspólnikom (np. w postaci dywidendy). Przepis ten jednakowo traktuje pod względem podatkowym zarówno, zysk spółki w stosunku do którego została podjęta uchwała o podziale tj. przeznaczeniu zysku spółki na inne kapitały niż kapitał zakładowy spółki przekształcanej, jak i zysk w stosunku do którego uchwała o podziale nie została podjęta (niepodzielone zyski). Istotą tej normy jest opodatkowanie zysków spółki, które mogłyby zostać wypłacone wspólnikom, a które na moment przekształcenia stanowią majątek spółki. W przypadku przekształcenia w spółkę niebędącą osobą prawną zachodzi konieczność opodatkowania tych przychodów z uwagi na zmianę zasad opodatkowania dochodów wspólników spółki przekształcanej. Przed przekształceniem opodatkowanie występuje na poziomie spółki i na poziomie wspólnika, natomiast po przekształceniu opodatkowaniu podlega tylko przychód wspólnika spółki przekształconej.

Przychody wspólnika spółki przekształcanej pochodzą z dochodu tej spółki, który pozostaje po opodatkowaniu podatkiem dochodowym na poziomie spółki. Postawienie do dyspozycji środków z tego tytułu skutkuje u wspólnika powstaniem przychodu z tytułu udziału w zyskach osób prawnych. Przychód taki podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, w przypadku gdy wspólnikiem jest osoba fizyczna.

Natomiast wspólnik spółki niebędącej osobą prawną osiąga przychody i ponosi koszty proporcjonalnie do przypadającego mu udziału w spółce. Uzyskany dochód (lub strata) jest rozliczany przez tego wspólnika. W majątku spółki niebędącej osobą prawną nie występują zyski tej spółki, należne wspólnikom, które nie byłyby wcześniej przez nich opodatkowane podatkiem dochodowym.

Poniesiona przez spółkę strata, może zostać na podstawie uchwały zgromadzenia wspólników (w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością) albo walnego zgromadzenia (w spółce akcyjnej) pokryta z kapitałów spółki, w tym z utworzonych z zysków - kapitału zapasowego i kapitałów rezerwowych. Do czasu podjęcia uchwały organu uchwałodawczego spółki, strata jest niepokryta.

W konsekwencji następuje zmniejszenie zgromadzonych na kapitale zapasowym i kapitałach rezerwowych zysków spółki o wielkości przeznaczone na pokrycie strat.

Tym samym na dzień przekształcenia spółki w spółkę niebędącą osobą prawną, kwota niepodzielonych zysków lub kapitałów spółki utworzonych z zysków ulega obniżeniu o pokryte z kapitałów spółki straty spółki. Ma to również bezpośredni wpływ na wysokość przychodu określonego w art. 24 ust. 5 pkt 8 ustawy o PIT.

Sprawdź: INFORLEX SUPERPREMIUM

Odnosząc się do przedstawionego w interpelacji problemu, dotyczącego straty spółki wynikającej z zamknięcia ksiąg na dzień poprzedzający dzień przekształcenia, która na dzień przekształcenia nie pomniejszyła kapitałów spółki tworzonych z jej zysków, należy uznać, iż brak jest uzasadnienia dla różnicowania sytuacji podatników wyłącznie ze względu na podjęcie lub nie podjęcie uchwały o pokryciu straty spółki z utworzonych z jej zysków kapitałów zapasowego i rezerwowych.

Jak wskazano wyżej celem opodatkowania przychodu określonego w art. 24 ust. 5 pkt 8 ustawy o PIT jest opodatkowanie zysków spółki, które na dzień przekształcenia nie zostały wypłacone wspólnikom. Zauważyć należy, że zgodnie z art. 192 i art. 348 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz.U. z 2013, poz. 1030, z późn. zm. ) kwota, która może zostać przeznaczona do podziału między wspólników spółki kapitałowej, podlega pomniejszeniu o niepokryte straty tej spółki.

Zobacz także: Moja firma

Tym samym niepokryte straty spółki, jako pomniejszające kwotę która może zostać przeznaczona do podziału pomiędzy wspólników, powinny pomniejszać przychód do opodatkowania określony w art. 24 ust. 5 pkt 8 ustawy o PIT. Powyższa interpretacja znajduje również zastosowanie do opodatkowania niepodzielonych zysków w przypadku, kiedy wspólnikiem spółki przekształcanej jest osoba prawna. Jednocześnie, z analizy interpretacji indywidualnych wydanych w 2015 r. wynika, iż dotyczą one stanu prawnego obowiązującego przed dniem 1 stycznia 2015 r.

W analizowanych sprawach zagadnieniem podlegającym interpretacji było rozumienie pojęcia „niepodzielone zyski”. Nie odnosiły się natomiast do kwestii możliwości pokrywania strat bilansowych spółek przekształcanych z kapitałów utworzonych z zysku spółki innych niż kapitał zakładowy. W konsekwencji nie stwierdzono rozbieżności w zakresie wskazanym w interpelacji.

Natomiast, odnosząc się do wątpliwości odnośnie poboru podatku od przychodu określonego w art. 24 ust. 5 pkt 8 ustawy o PIT, w odpowiedzi na interpelację wyjaśniono, że zgodnie z art. 41 ust. 4 i ust. 4c ustawy o PIT, spółka powstała w wyniku przekształcenia jest obowiązana jako płatnik pobierać zryczałtowany podatek dochodowy, o którym mowa w art. 30a ust. 1 pkt 4, od dochodu określonego m.in. w art. 24 ust. 5 pkt 8 (wartość niepodzielonych zysków w spółce oraz wartość zysku przekazanego na inne kapitały niż kapitał zakładowy w spółce przekształcanej). Z kolei stosownie do art. 42 ust. 1 ustawy o PIT, płatnicy, o których mowa w art. 41 powołanej ustawy są obowiązani przekazać kwoty zryczałtowanego podatku w terminie do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano podatek. Należy jednak zauważyć, że przychód określony w art. 24 ust. 5 pkt 8 ustawy o PIT wynika tylko z zapisu w bilansie spółki przekształcanej. Nie są to faktycznie stawiane przez płatnika do dyspozycji podatnika środki pieniężne. Dlatego też, stosownie do art. 41 ust. 8 ustawy o PIT, podatnik ma obowiązek wpłacenia płatnikowi kwot należnego zryczałtowanego podatku dochodowego przed terminem, w którym spółka przekształcona jest obowiązana jako płatnik przekazać go na rachunek właściwego urzędu skarbowego. Terminem przekazania zryczałtowanego podatku przez płatnika jest 20-ty dzień miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał przychód do opodatkowania (dzień przekształcenia spółki w spółkę niebędącą osobą prawną).

Przed tym terminem podatnik na mocy art. 41 ust. 8 ustawy o PIT jest obowiązany wpłacić należny podatek płatnikowi. Przedstawiając powyższe poinformowano, że dotychczas do Ministerstwa Finansów nie napływały sygnały, odnośnie wątpliwości w zakresie obowiązków płatnika i podatnika wynikających z art. 41 ust. 4c, ust. 8 i art. 42 ust. 1 ustawy o PIT.

Autor: A. Jeleńska