Czy wydatki spółki na ubezpieczenie OC członków zarządu i rady nadzorczej są kosztem uzyskania przychodów?

Ubezpieczenie OC dla członków zarządu i rady nadzorczej

Pewna spółka z o.o. zawarła w 2017 roku z zakładem ubezpieczeń umowę ubezpieczenia z tytułu szkód powstałych w następstwie roszczeń z tytułu odpowiedzialności członków organów spółki kapitałowej, obejmującej członków zarządu oraz członków rady nadzorczej.

Polisa ta dotyczy odpowiedzialności cywilnej ww. członków organów spółki osób z tytułu uchybień, błędów i nieprawidłowych decyzji związanych z zarządzaniem spółką. To ubezpieczenie z tytułu odpowiedzialności cywilnej nie dotyczy imiennie wskazanych osób, tylko każdej osoby, która pełni funkcję członka zarządu i członka rady nadzorczej.

Składka ubezpieczeniowa ustalana jest w tym przypadku ryczałtowo i nie jest uzależniona od liczby ubezpieczonych członków zarządu i rady nadzorczej.

Spółka podzieliła wartość opłacanej składki na liczbę osób pełniących obecnie ww. funkcje i obliczyła z tego tytułu przychód podatkowy w PIT, od którego naliczyła także składki na ubezpieczenie społeczne (składki ZUS).

W tej sytuacji faktycznej spółka wystąpiła do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z wnioskiem o interpretację indywidualną, zadając pytanie: Czy składki z tytułu polisy OC oraz składki ZUS płacone od składek z tytułu tej. polisy, mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów spółki w podatku dochodowym od osób prawnych?

Zdaniem spółki te wydatki mogą być zaliczone do kosztów podatkowych w CIT.

Polecamy: CIT 2018. Komentarz

Ubezpieczenie OC członków organów spółki z o.o. nie jest kosztem

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 7 marca 2018 r. (nr 0111-KDIB1-2.4010.29.2018.1.AW) nie zgodził się ze spółką.

Organ przypomniał ogólną zasadę zaliczania wydatków do kosztów podatkowych (art. 15 ust. 1 ustawy o CIT), z którego wynika, że poniesione przez spółkę wydatki, po wyłączeniu enumeratywnie wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT), mogą stanowić koszt uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiągniętymi przychodami, w tym służą zachowaniu albo zabezpieczeniu funkcjonowania źródła przychodów (tj. działalności gospodarczej).

Tylko niektóre składki ubezpieczeniowe są kosztem

Dyrektor KIS zwrócił uwagę na art. 16 ust. 1 pkt 38a ustawy o CIT, zgodnie z którym nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na rzecz osób wchodzących w skład rad nadzorczych, komisji rewizyjnych lub organów stanowiących osób prawnych oraz spółek komandytowo-akcyjnych mających siedzibę lub zarząd na terytorium RP, z wyjątkiem wynagrodzeń wypłacanych z tytułu pełnionych funkcji.

Czyli tylko wynagrodzenia członków tych organów są kosztem podatkowym spółki a inne wydatki ponoszone na ich rzecz już nie. Przepis ten nie dotyczy  jednak członków zarządu.

Członkowie zarządu mogą pełnić swoje funkcje tylko na zasadzie powołania ale także na podstawie umowy o pracę.

Składek ubezpieczeniowych (innych niż ubezpieczenia społeczne) dotyczy art. 16 ust. 1 pkt 59 ustawy o CIT.

Zgodnie z tym przepisem nie uważa się za koszty uzyskania przychodów składek opłaconych przez pracodawcę z tytułu zawartych lub odnowionych umów ubezpieczenia na rzecz pracowników, z wyjątkiem umów dotyczących ryzyka, o którym mowa w dziale I w grupach 1, 3 i 5 oraz w dziale II w grupach 1 i 2 załącznika do ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Dz. U. z 2017 r. poz. 1170, 1089, 1926 i 2102), jeżeli uprawnionym do otrzymania świadczenia nie jest pracodawca i umowa ubezpieczenia w okresie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym ją zawarto lub odnowiono, wyklucza:

a) wypłatę kwoty stanowiącej wartość odstąpienia od umowy,

b) możliwość zaciągania zobowiązań pod zastaw praw wynikających z umowy,

c) wypłatę z tytułu dożycia wieku oznaczonego w umowie.

Zatem kosztem uzyskania przychodów mogą być jedynie opłacone przez pracodawcę składki ubezpieczeniowe i reasekuracyjne na rzecz pracowników, które są wymienione w załączniku do ustawy o działalności ubezpieczeniowej, tj.:

- dział I grupa 1 – ubezpieczenia na życie;

- dział I grupa 3 – ubezpieczenia na życie, jeżeli są związane z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym a także ubezpieczenia na życie, w których świadczenie zakładu ubezpieczeń jest ustalane w oparciu o określone indeksy lub inne wartości bazowe;

- dział I grupa 5 – ubezpieczenia wypadkowe i chorobowe, jeżeli są uzupełnieniem ubezpieczeń wymienionych w grupach 1−4;

- dział II grupa 1 – ubezpieczenia wypadku, w tym wypadku przy pracy i choroby zawodowej;

- dział II grupa 2 – ubezpieczenia choroby.

Dyrektor KIS zwrócił uwagę, że w świetle ww. przepisów nie są kosztem uzyskania przychodów składki płacone z tytułu umów ubezpieczenia innych niż wyżej wymienione bez względu, czy ubezpieczenie obejmuje pracowników, czy osoby funkcjonujące w spółce na podstawie innych stosunków prawnych (np. członków zarządu).

W szczególności składki z tytułu ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej (wymienione w dziale II grupy 10-13 załącznika do ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej).

---

Korzyść członków zarządu i rady nadzorczej a nie samej spółki

Dodatkowym (ale o podstawowym znaczeniu) argumentem przeciwko zaliczeniu tych wydatków do kosztów spółki jest też zdaniem Dyrektora KIS, to, że ubezpieczenie nie dotyczy faktycznie samej spółki z o.o. a osób fizycznych pełniących w tej spółce funkcje członków zarządu oraz członków rady nadzorczej. Ewentualna realizacja praw z tytułu tego ubezpieczenia spowoduje uniknięcie odpowiedzialności cywilnej tylko tych osób a nie samej spółki. Stąd spółka nie odniesie tu żadnej korzyści. Składki ubezpieczeniowe są więc płacone w interesie ww. osób fizycznych a nie spółki z o.o.

Zatem ponoszone przez spółkę z o.o. wydatki na składki z tytułu ubezpieczenia OC członków zarządu oraz członków rady nadzorczej tej spółki, nie mogą być kosztem spółki zarówno na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, jak i art.16 ust. 1 pkt 38a i pkt 59 tej ustawy.

Podobnie omawiany problem interpretują sądy administracyjne, które wyłączają te wydatki z kosztów na podstawie samego ogólnego przepisu art. 15 ust. 1 ustawy o CIT. Przykładami są m.in. wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z 16 stycznia 2013 r., II FSK 1058/11, z 21 lutego 2013 r. II FSK 1322/11) i z 15 września 2013 r. (sygn. II FSK 2924/11).