Opodatkowanie świadczenia chorobowego otrzymanego z Norwegii

Do Krajowej Informacji Skarbowej zgłosił się z wnioskiem o wydanie indywidualnej interpretacji prawa podatkowego polski rezydent podatkowy. Posiada miejsce zamieszkania dla celów podatkowych wyłącznie w Polsce.

Polski rezydent otrzymał świadczenie chorobowe z norweskiej instytucji ubezpieczeniowej NAV. Od kwoty tego świadczenia NAV potrącił mu część należną państwu tytułem podatku. Dodatkowo z tytułu opóźnienia (sprawa była rozpatrywana przez NAV ok. 2 lata), podmiot otrzymał również kwotę stanowiącą odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty świadczenia chorobowego przez NAV. Świadczenie chorobowe, jakie otrzymał z NAV, zostało wypłacone na podstawie norweskiego prawa o ubezpieczeniach społecznych. Mężczyzna nie posiada wiedzy, czy kwota odsetek podlegała w Norwegii opodatkowaniu.

W związku z wątpliwościami dotyczącymi kwestii opodatkowania powyższych świadczeń przez państwo polskie wystąpił z pytaniami interpretacyjnymi o to czy otrzymana kwota - w świetle przepisów o unikaniu podwójnego opodatkowania - powinna zostać opodatkowana również w Polsce, oraz czy wpłynie na wysokość stopy opodatkowania dochodów za 2016 r.? Zdaniem wnioskodawcy, kwota netto otrzymanego z Norwegii świadczenia chorobowego nie podlega opodatkowaniu w Polsce i nie powinna być uwzględniana przy obliczeniu stopy podatkowej.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 19 maja 2017 r., sygn. 0461-ITPB2.4511.157.2017.2.ENB, stwierdził jednak, że stanowisko wnioskodawcy jest nieprawidłowe.

Opodatkowanie norweskiego świadczenia chorobowego

KIS wyjaśnia, iż zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - Dz. U. z 2016 r., poz. 2032, z późn. zm. (dalej także „ustawa”), osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a i 2b ustawy stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska (art. 4a ww. ustawy).

Ustalając zatem, czy świadczenia otrzymane z Norwegii będą podlegały opodatkowaniu w Polsce, oraz czy będą miały wpływ na opodatkowanie pozostałych dochodów urząd odniósł się do zapisów Konwencji z dnia 9 września 2009 r. między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Norwegii w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu oraz Protokołu do tej Konwencji (Dz. U. z 2010 r. Nr 134, poz. 899 z późn. zm.).

W myśl art. 17 ust. 1 tej Konwencji, emerytury, renty i inne podobne świadczenia lub renty kapitałowe uzyskiwane przez osobę mającą miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie z drugiego Umawiającego się Państwa, są opodatkowane tylko w pierwszym wymienionym Państwie.

Stosownie do art. 17 ust. 2 ww. Konwencji, bez względu na postanowienia ustępu 1 niniejszego artykułu, świadczenia otrzymywane przez osobę fizyczną mającą miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie na podstawie prawa o ubezpieczeniach społecznych drugiego Umawiającego się Państwa, na podstawie jakiegokolwiek obowiązkowego systemu emerytalnego lub na podstawie systemu emerytalnego, który jest uznawany dla celów podatkowych, mogą być opodatkowane w tym drugim Państwie.

Z treści ww. przepisów wynika, że świadczenia wypłacane z Norwegii, na podstawie prawa o ubezpieczeniach społecznych tego Państwa, osobie mającej miejsce zamieszkania w Polsce (art. 17 ust. 2 ww. Konwencji) mogą być opodatkowane w Norwegii.

Przy tym, postanowienie w Konwencji, że danego rodzaju dochód może podlegać opodatkowaniu w jednym z państw (najczęściej w państwie źródła) wskazuje, że państwo źródła ma prawo opodatkować dany dochód, bez względu na to, czy dochód ten podlegać będzie opodatkowaniu w drugim państwie (państwie rezydencji). Przypisanie prawa do opodatkowania nie ma tutaj charakteru wyłączności.

W świetle powyższego organ stwierdza zatem, że świadczenie chorobowe wypłacone na podstawie norweskiego prawa o ubezpieczeniach społecznych podlega opodatkowaniu zarówno w Polsce, jak i w Norwegii.

Sprawdź: INFORLEX SUPERPREMIUM

Jednocześnie w celu zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu w Polsce znajduje zastosowanie metoda unikania podwójnego opodatkowania określona w art. 22 ust. 1 ww. Konwencji.

Stosownie do art. 22 ust. 1 Konwencji, w przypadku Polski, podwójnego opodatkowania unika się w następujący sposób:

1. Jeżeli osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Polsce osiąga dochód, który zgodnie z postanowieniami niniejszej Konwencji może być opodatkowany w Norwegii, Polska zwolni taki dochód z opodatkowania, z zastrzeżeniem postanowień punktu b) niniejszego ustępu;
2. Jeżeli osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Polsce osiąga dochód lub zyski majątkowe, które zgodnie z postanowieniami artykułów 10, 11, 12, 13 lub ustępu 7 artykułu 20 niniejszej Konwencji mogą być opodatkowane w Norwegii, Polska zezwoli na odliczenie od podatku od dochodu lub zysków majątkowych tej osoby kwoty równej podatkowi zapłaconemu w Norwegii. Jednakże, takie odliczenie nie może przekroczyć tej części podatku, obliczonego przed dokonaniem odliczenia, która przypada na dochód lub zyski majątkowe uzyskane w Norwegii;
3. Jeżeli zgodnie z jakimkolwiek postanowieniem niniejszej Konwencji dochód uzyskany przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w Polsce jest zwolniony z opodatkowania w Polsce, Polska może, przy obliczaniu kwoty podatku od pozostałego dochodu lub zysków majątkowych takiej osoby, uwzględnić zwolniony dochód;
4. Bez względu na postanowienia litery a), unikanie podwójnego opodatkowania następuje poprzez zastosowanie odliczenia, o którym mowa w literze b) niniejszego ustępu, jeżeli osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Polsce uzyskuje dochód, który zgodnie z postanowieniami niniejszej Konwencji może być opodatkowany w Norwegii, jednakże zgodnie z prawem wewnętrznym Norwegii, dochód ten jest zwolniony z podatku.

Z powyżej przytoczonych przepisów wynika, że przy rozliczaniu dochodu uzyskanego tytułem świadczenia chorobowego, od którego w Norwegii pobrano podatek ma zastosowanie tzw. metoda wyłączenia z progresją, którą na gruncie polskich przepisów określa art. 27 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z ww. art. 27 ust. 8 ustawy, jeżeli podatnik, o którym mowa w art. 3 ust. 1, oprócz dochodów podlegających opodatkowaniu, zgodnie z ust. 1, osiągał również dochody z tytułu działalności wykonywanej poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub ze źródeł przychodów znajdujących się poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwolnione od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych umów międzynarodowych - podatek określa się w następujący sposób:

1. do dochodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym dodaje się dochody zwolnione od tego podatku i od sumy tych dochodów oblicza się podatek według skali określonej w ust. 1;
2. ustala się stopę procentową tego podatku do tak obliczonej sumy dochodów;
3. ustaloną zgodnie z pkt 2 stopę procentową stosuje się do dochodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Zasadę opodatkowania przedstawioną w wyżej powołanym art. 27 ust. 8 ustawy stosuje się wyłącznie w przypadku, jeżeli podatnik oprócz dochodów zwolnionych z opodatkowania na podstawie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, osiągnął inne dochody podlegające opodatkowaniu w Polsce na ogólnych zasadach albo chciał skorzystać z preferencyjnego rozliczenia rocznego np. łącznie z małżonkiem.

W konsekwencji dochód uzyskany tytułem świadczenia chorobowego, od którego w Norwegii pobrano podatek jest zwolniony w Polsce z opodatkowania na podstawie art. 22 ust. 1 lit. a) ww. Konwencji. Jednocześnie jednak ma on wpływ na podatek od dochodów podlegających opodatkowaniu w Polsce, tj. należy uwzględnić te dochody do ustalenia stopy procentowej, według której otrzymujący świadczenie powinien obliczyć podatek należny od dochodów podlegających opodatkowaniu.

Co z opodatkowaniem odsetek

W odniesieniu natomiast do opodatkowania świadczenia otrzymanego tytułem odsetek od nieterminowej wypłaty świadczenia chorobowego urząd wyjaśnia, iż zgodnie z art. 11 ust. 1 ww. Konwencji odsetki, które powstają w Umawiającym się Państwie i są wypłacane osobie mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w drugim Umawiającym się Państwie, mogą być opodatkowane w tym drugim Państwie.

Niemniej jednak, stosownie do art. 11 ust. 4 Konwencji określenie odsetki użyte w niniejszym artykule oznacza dochód z wszelkiego rodzaju wierzytelności zabezpieczonych jak i niezabezpieczonych hipoteką lub prawem do uczestniczenia w zyskach dłużnika, a w szczególności dochody z państwowych papierów wartościowych oraz dochody z obligacji lub skryptów dłużnych. Określenie to nie obejmuje żadnego z dochodu, który jest traktowany jak dywidendy stosownie do artykułu 10 niniejszej Konwencji.

Ponieważ odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty świadczenia chorobowego nie mieszczą się w dyspozycji art. 11 ust. 1 Konwencji, uznać należy, iż podlegają opodatkowaniu jako inne dochody wymienione w art. 21 ww. Konwencji.

Zgodnie z tym przepisem, części dochodu osoby mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie, gdziekolwiek powstałe, nieobjęte postanowieniami poprzednich artykułów niniejszej Konwencji, podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie.

Powyższe oznacza, iż odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty uzyskane z Norwegii przez osobę mającą miejsce zamieszkania w Polsce podlegają opodatkowaniu wyłącznie w Polsce.

Ponadto, nie ma zastosowania w tym przypadku metoda unikania podwójnego opodatkowania określona w art. 22 ww. Konwencji.

Podsumowując

W świetle interpretacji Krajowej Informacji Skarbowej, dochód uzyskany tytułem świadczenia chorobowego, od którego w Norwegii pobrano podatek jest zwolniony w Polsce z opodatkowania na podstawie art. 22 ust. 1 lit. a) ww. Konwencji. Jednocześnie jednak ma on wpływ na podatek od dochodów podlegających opodatkowaniu w Polsce, tj. należy uwzględnić ten dochód do ustalenia stopy procentowej, według której polski rezydent powinien obliczyć podatek należny od dochodów podlegających w Polsce opodatkowaniu, tj. również od uzyskanych z Norwegii odsetek z tytułu nieterminowej wypłaty świadczenia chorobowego.