Dochody z umów cywilnoprawnych Ukraińców w Polsce a PIT

Obywatele Ukrainy pracujący w Polsce na podstawie umowy zlecenia - co z PIT?

W podobnej sprawie wypowiedział się Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w decyzji z 16 kwietnia 2018 r. (nr  0115-KDIT2-1.4011.79.2018.2.MST), dotyczącej interpretacji przepisów w sprawie opodatkowania podatkiem dochodowym pracowników budowlanych z Ukrainy, zatrudnionych w Polsce na podstawie umowy zlecenia. Wnioskodawca przytaczając stan faktyczny wskazywał, że zatrudniani przez niego na umowy zlecenia pracownicy nie będą prowadzić działalności gospodarczej w Polsce; nie będą mieli w Polsce stałej placówki ani zakładu.

Będą przebywać w Polsce, co prawda nawet powyżej 183 dni w roku, ale ich centrum interesów życiowych pozostanie Ukraina, gdzie posiadają miejsce stałego zamieszkania i rozliczają podatki. Na dowód tego pracownicy posiadają i przedstawiają certyfikaty rezydencji podatkowej Ukrainy.

W związku z tym wnioskodawca zwrócił się do Dyrektora KIS z dwiema wątpliwościami:

1. „Czy prawidłowo realizując obowiązki płatnika, Wnioskodawca ma prawo rozpoznać obowiązek podatkowy w oparciu zarówno o certyfikat rezydencji podatkowej oraz zgodnie z art. 14 ust. 1 Konwencji między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Ukrainy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku (…) i art. 41 ust. 9a ustawy o podatku od osób fizycznych, w przypadku Zleceniobiorców wykonujących czynności na podstawie oświadczenia o powierzeniu pracy lub zezwolenia na pracę, umowy zlecenie i okresie pobytu w Polsce, który może choć nie musi być dłuższy niż 183 dni, a co za tym idzie – płatnik powinien pobrać, czy zaniechać poboru zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych (podatek od wynagrodzenia za umowę zlecenie)?
2. Jaką informację roczną Wnioskodawca powinien przekazać Zleceniobiorcy i do Urzędu?”

Zasady opodatkowania dochodów na podstawie polskiej ustawy o PIT

Zgodnie z zasadą nieograniczonego obowiązku podatkowego, na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej ustawa o PIT) osoby, które posiadają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów. Osoba mająca miejsce zamieszkania na terenie Rzeczypospolitej Polskiej jest natomiast definiowana w ww. ustawie jako:

1. posiadająca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
2. przebywająca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

W myśl art. 3 ust. 2a ustawy o PIT, osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy).

Tak długi pobyt obywateli Ukrainy (nawet ponad 183 dni) mógłby sugerować, że ich miejscem zamieszkania według ustawy będzie Polska, natomiast należy pamiętać, że przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a i 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska. Jak wynika z art. 14 ust. 1 ww. Konwencji między Polską a Ukrainą, przychód uzyskany przez obywatela Ukrainy, który podpisał umowę zlecenie i posiada certyfikat rezydencji ( tj. zaświadczenie o miejscu zamieszkania podatnika dla celów podatkowych wydane przez właściwy organ administracji podatkowej państwa miejsca zamieszkania podatnika), zgodnie z art. 29 ust. 2 ustawy o PIT, niezależnie od długości pobytu w Polsce w roku podatkowym, podlega opodatkowaniu tylko na Ukrainie. To oznacza, że na Wnioskodawcy nie ciąży obowiązek poboru podatku.

NOWOŚĆ na Infor.pl: Prenumerata elektroniczna Dziennika Gazety Prawnej KUP TERAZ!

Przychody z działalności wykonywanej osobiście

„Zgodnie z art. 14 ust. 1 Konwencji, dochody, które osoba mająca miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie (Ukrainie) osiąga z wykonywania wolnego zawodu albo z innej działalności o samodzielnym charakterze, podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie, chyba że osoba ta dysponuje zwykle stałą placówką w drugim Umawiającym się Państwie (Polsce) dla wykonywania swej działalności. Jeżeli dysponuje ona taką stałą placówką, to dochody mogą być opodatkowane w drugim Państwie, jednak tylko w takim zakresie, w jakim mogą być przypisane tej stałej placówce.” Tak podsumował interpretację przepisów podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów we wspomnianej na początku odpowiedzi na interpelację. Podobnej interpretacji dokonał Dyrektor KIS w sprawie pracowników budowlanych z Ukrainy.

Jak wynikało ze stanu faktycznego, zakres umówionych prac na podstawie umowy zlecenia, nie mieści się w ramach wolnego zawodu, ale przychody uzyskiwane przez tych zleceniobiorców mieszczą się w kategorii przychodów z działalności wykonywanej osobiście, o których mowa w art. 13 pkt 8 ustawy o PIT.

W świetle powyższego artykułu, za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, uzyskiwane wyłącznie od:

1. osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej,
2. właściciela (posiadacza) nieruchomości, w której lokale są wynajmowane, lub działającego w jego imieniu zarządcy albo administratora – jeżeli podatnik wykonuje te usługi wyłącznie dla potrzeb związanych z tą nieruchomością

- z wyjątkiem przychodów uzyskanych na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej oraz przychodów, o których mowa w pkt 9.

Jak wynika z opisanego we wniosku zdarzenia przyszłego, zleceniobiorcy nie będą wykonywać „wolnych zawodów”. Świadczenie opisanych prac w ramach wskazanych umów mieści się jednak w pojęciu „innej działalności o samodzielnym charakterze”. Jednocześnie, jak wskazano w złożonym wniosku, zleceniobiorcy nie będą wykonywać czynności opisanych w umowie zlecenie za pomocą stałej placówki na terenie Rzeczypospolitej Polskiej. Wobec tego, stosownie do treści art. 14 ust. 1 Konwencji, ich dochody z wykonywania umów zlecenia jako dochody z „innej działalności o samodzielnym charakterze” będą podlegać opodatkowaniu tylko w Ukrainie. W Polsce będą zwolnione od opodatkowania.

Jaką informacje roczną należało przekazać Urzędowi i zleceniobiorcom?

W związku z drugim pytaniem Dyrektor KIS wskazywał na obowiązek o charakterze informacyjnym, ciążący na Wnioskodawcy tj. obowiązek przesłania podatnikom, o których mowa w art. 3 ust. 2a ustawy o PIT, oraz urzędom skarbowym:
- imiennych informacji sporządzonych według ustalonego wzoru (IFT-1R) w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym, z zastrzeżeniem art. 45ba ust. 4 (art. 42 ust. 2 pkt 2 ustawy o PIT);
- imiennych informacji sporządzonych według ustalonego wzoru (IFT-1) na pisemny wniosek podatnika – w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku (art. 42 ust. 4 ustawy o PIT).

Co istotne, ww. informacje sporządzają i przekazują również podmioty, o których mowa w art. 41 ustawy o PIT, gdy na podstawie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub ustawy nie są obowiązane do poboru podatku, o którym mowa w art. 29 ustawy o PIT. Tak Dyrektor KIS podsumował sprawę w swojej decyzji:

„Przenosząc powyższe na grunt rozpatrywanej sprawy należy więc stwierdzić, że dochody osiągane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez zleceniobiorców mających miejsce zamieszkania na Ukrainie, dokumentujących ten fakt ukraińskimi certyfikatami rezydencji podatkowej – niezależnie od długości Ich pobytu w Polsce w roku podatkowym – podlegają opodatkowaniu tylko na Ukrainie, zgodnie z art. 14 ust. 1 Konwencji. Wobec tego, Wnioskodawca nie jest obowiązany do poboru podatku, jednak ciążą na Nim ww. obowiązki o charakterze informacyjnym.”

Weronika Szuba