REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Nieujawnione dochody - praktyczne aspekty opodatkowania PIT

PwC Studio
Serwis prawno-podatkowy PwC
Nieujawnione dochody - praktyczne aspekty opodatkowania PIT
Nieujawnione dochody - praktyczne aspekty opodatkowania PIT
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Problematyka opodatkowania „ dochodów nieujawnionych” uregulowana została w zasadzie w jednym przepisie, tj. art. 20 ust. 3 ustawy o PIT.

Na czym to polega?

Zgodnie z tym przepisem organy podatkowe (Naczelnik Urzędu Skarbowego i Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej) ustalając wysokość przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych (dalej jako „dochody nieujawnione”) weryfikują wydatki kasowe poniesione przez podatnika w konkretnym roku podatkowym oraz wartość zgromadzonego w tym roku mienia, a następnie porównują te ustalenia z przychodami opodatkowanymi lub wolnymi od opodatkowania.  

REKLAMA

Autopromocja

Różnica podlega opodatkowaniu według stawki 75 %.

Sposób obliczania podatku z dochodów nieujawnionych najlepiej ilustruje poniższy przykład:

W dniu 15 sierpnia 2009 r. Robertowi H. została wypłacona  dywidenda  w wysokości 200.000 zł, które to środki zostały przelane na jego rachunek bankowy.  W dniu 1 października 2009 r. Robert H. sprzedał udziały w sp. z o.o. za cenę 400.000 zł, natomiast w umowie sprzedaży określił, że kupujący dokona zapłaty za przedmiotowe udziały 05 stycznia 2010 r. Kupujący tez tak uczynił. Następnie w dniu 1 listopada 2009 r. Robert. H.  nabył mieszkanie za gotówkę w kwocie 500.000 zł i w tym samym dniu wpłacił całą kwotę na rachunek dewelopera.

Organ podatkowy z uwagi na informację uzyskaną od notariusza o nabyciu przez Roberta H. nieruchomości wszczął wobec niego postępowanie dotyczące dochodów nieujawnionych za 2009 r.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W wyniku przeprowadzonego postępowania organ podatkowy ustalił Robertowi H. podatek z dochodów nieujawnionych w wysokości  225.000 zł.

Czy organ podatkowy postąpił słusznie, skoro Robert H.  w 2009 r. osiągnął przychód z dywidendy w wysokości  200.000 zł oraz przychód z tytułu zbycia udziałów w wysokości  400.000 zł, natomiast poniósł wydatki na nabycie mieszkania w wysokości 500.000 zł?

Co do zasady w toku postępowań dotyczących dochodów nieujawnionych organy podatkowe badają czy kwota wydatków i zgromadzonego mienia w roku podatkowym bilansuje się z przychodami „kasowymi” opodatkowanymi lub wolnymi od opodatkowania.

Od tak wyliczonej różnicy organ podatkowy ustala podatek stosując stawkę 75 %.

Co grozi za ukrywanie dochodów?

Kontrola skarbowa wykrywa nieujawnione źródła przychodów

75% karnej stawki w PIT nie stosuje się wobec dochodów z przestępstw

W tego typu postępowaniach organy podatkowe standardowo pytają o posiadane przez podatnika rachunki bankowe, nieruchomości, ruchomości (dzieła sztuki, samochody).

Następnie organy podatkowe weryfikują te oświadczenia występując do odpowiednich instytucji , w tym banków (konta bankowe), funduszy inwestycyjnych, GIIF (w zakresie handlu dziełami sztuki), urzędów skarbowych (sprowadzone z zagranicy samochody) w celu ustalenia prawdziwości oświadczeń złożonych przez kontrolowanego i ustalenia faktycznej wysokości wydatków poniesionych w danym roku podatkowym.

Należy pamiętać, że organy podatkowe analizują przychody i wydatki ponoszone przez podatników metodą  „kasową”. Oznacza to, że uzyskany przez Roberta H. dochód podatkowy (wykazany w deklaracji podatkowej) z tytułu sprzedaży udziałów w spółce kapitałowej nie jest brany pod uwagę. Istotne jest tylko czy Robert H. otrzymał w 2009 r. cenę za sprzedane udziały.

W naszym przykładzie Robert H. uzyskał środki pieniężne z tej transakcji dopiero w 2010 r., a zatem nie mógł kwoty 400.000 zł  uwzględnić na potrzeby postępowania z dochodów nieujawnionych.

W naszym przykładzie organ podatkowy przyjął do wydatków kwotę 500,000 zł, natomiast do przychodów tylko kwotę 200.000 zł. Różnica w wysokości 300.000 zł odpowiada wysokości dochodów nieujawnionych i stanowi podstawę do wyliczenia podatku wg stawki 75 %.

Mając powyższe na uwadze, organ podatkowy ustalił podatek w kwocie 225.000 zł w prawidłowej wysokości. Na marginesie należy wskazać, że gdyby Robert H. otrzymał cenę za sprzedane udziały przed dokonaniem zapłaty za nieruchomość tj. do dnia 1 listopada 2009 r., to podatek do zapłaty z dochodów nieujawnionych by nie powstał.

Podatek PCC od pożyczki a podatek dochodowy według stawki 75%

Co grozi podatnikowi za nieujawnianie dochodów

Czy spadkobierca podatnika przejmuje obowiązek podatkowy zmarłego

Powołanie się na pożyczkę w toku postępowania z dochodów nieujawnionych

REKLAMA

W sytuacji, gdyby Robert H. dodatkowo w toku postępowania z dochodów nieujawnionych powołał się na pożyczkę otrzymaną na sfinansowanie zakupu nieruchomości, której wcześniej nie ujawnił i nie zapłacił od niej podatku PCC,  to zgodnie z art. 7 ust. 5 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, zapłaci od tej pożyczki sankcyjny 20% podatek (stawka podstawowa od pożyczki wynosi  2%).

Przepis ten stanowi, że stawka podatku wynosi 20 %, jeżeli przed organem podatkowym w postępowaniu z dochodów nieujawnionych podatnik powołuje się na fakt zawarcia umowy pożyczki, a należny podatek od tych czynności nie został zapłacony.

Wielu podatników po wszczęciu postępowania dotyczącego dochodów nieujawnionych składało w urzędzie skarbowym deklaracje od otrzymanej w roku kontrolowanym pożyczki i wpłacało zaległy podatek wg stawki 2%.

Następnie przedkładali organowi podatkowemu prowadzącemu postępowanie z dochodów nieujawnionych deklarację PCC z dowodem wpłaty podatku i twierdzili, że stawka 20% nie znajdzie w ich sytuacji  zastosowania, albowiem zgodnie z cytowanym wyżej przepisem „uprzednio wpłacili podatek od pożyczki.” Takie stanowisko jest zgodne z wykładnią językową powołanego przepisu.

Niemniej jednak WSA w Gorzowie Wielkopolskim w wyroku z dnia 13 stycznia 2011 r.  (sygn. I SA/Go 1171/10) stanął na stanowisku, że 20 % stawka (zamiast stawki podstawowej 2 %) ma zastosowanie, gdy należny podatek z tytułu pożyczki nie został wpłacony do dnia wszczęcia postępowania dotyczącego dochodów nieujawnionych.

Zatem w sytuacji powołania się na pożyczkę w toku postępowania dotyczącego dochodów nieujawnionych, Robert H. będzie zobowiązany do zapłaty podatku wg stawki 20 %, a kwota pożyczki będzie uwzględniona na potrzeby postępowania dotyczącego dochodów nieujawnionych (co i tak jest korzystniejsze niż 75 % stawka z dochodów nieujawnionych).

Podobna sankcja 20% przysługuje od darowizny, na którą powoła się podatnik w toku postępowania dotyczącego dochodów nieujawnionych.

Przychód przedawniony a dochody nieujawnione

Jak już wcześniej wspomniałem w toku postępowania dotyczącego dochodów nieujawnionych podatnik może się powoływać jedynie na dochody opodatkowane lub wolne od opodatkowania.

Na tym tle praktyczna wydaje się kwestia powołania się w toku postępowania dotyczącego  dochodów  nieujawnionych na dochody wcześniej nieopodatkowane.

Z taką sytuacją mielibyśmy do czynienia gdyby Robert H. powołał się w toku postępowania dotyczącego dochodów nieujawnionych na dochody wcześniej nieopodatkowane (np. Robert H. w toku przesłuchania powoła się na dochody uzyskiwane w latach 2001-2002 z handlu przez Internet w formie niezgłoszonej działalności gospodarczej), ale „przedawnione” .

Wielu podatników w toku postępowań dotyczących dochodów nieujawnionych powoływało się na osiągane w przeszłości dochody, które nie były jednak opodatkowane. Praktyka organów podatkowych w tym zakresie była niejednolita.

W związku z tym NSA w wyroku z dnia 26 września 2011 r. (sygn. II FSK 1138/10) stanął na stanowisku, że w takiej sytuacji strona nie może dla zniweczenia opodatkowania dochodów nieujawnionych powołać się na przychody wcześniej ukryte przed opodatkowaniem, co do których termin przedawnienia zobowiązań podatkowych już upłynął.

Zatem, jeżeli podatnik w toku przesłuchania powoła się na dochody nieopodatkowane, ale jeszcze nieprzedawnione, to w mojej ocenie dochodzi do sytuacji ujawnienia źródła dochodu i w takiej sytuacji organ podatkowy powinien taki dochód opodatkować na ogólnych zasadach jako zaległość podatkową, a następnie uwzględnić te dochody jako opodatkowane w postępowaniu dotyczącym  dochodów nieujawnionych.

Z kolei w świetle powyższego orzeczenia Robert H. nie mógłby się powołać w toku postępowania na dochody nieopodatkowane, ale przedawnione.

Odpowiedzialność karna skarbowa

W sytuacji ustalenia podatku od dochodów nieujawnionych, Robert H.  nie poniesie odpowiedzialności karnej skarbowej uregulowanej w Kodeksie karnym skarbowym (wyrok T.K. z dnia 12.04.2011 r. sygn. P 90/08).

Sławomir Pilarczyk, radca prawny, starszy konsultant w dziale prawno-podatkowym PwC

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zaniechanie poboru podatku od subwencji i wsparcia finansowego z tarcz PFR do końca 2026 roku

Ministerstwo Finansów chce wydłużyć do końca 2026 r. okres zaniechania poboru podatku od subwencji finansowych oraz finansowania preferencyjnego udzielonych przez PFR w ramach tarcz – wynika z projektu rozporządzenia, opublikowanego 14 lutego 2025 r. na stronach Rządowego Centrum Legislacji.

Twój e-PIT 2025: jakie ulgi podatkowe trzeba wypełnić samemu? Jak złożyć zeznanie podatkowe za 2024 rok?

Od 15 lutego do 30 kwietnia 2025 r. można składać roczne zeznania podatkowe PIT i rozliczyć dochody (przychody) uzyskane w 2024 roku. Ministerstwo Finansów zachęca do korzystania z e-usług Krajowej Administracji Skarbowej i rozliczania podatków drogą elektroniczną. W 2025 r. kolejny raz z usługi Twój e-PIT będą mogły skorzystać również osoby prowadzące działalność gospodarczą oraz działy specjalne produkcji rolnej. Pierwszy raz usługa Twój e-PIT będzie dostępna także w aplikacji mobilnej e-Urząd Skarbowy (e-US). MF i KAS zachęcają także do aktywowania usługi e-korespondencji przy okazji logowania do e-US w związku z rozliczeniem podatku.

Składka zdrowotna 2025: kwoty, podstawy wymiaru, zmiany i korzyści dla firm. Kiedy pierwsze płatności na nowych zasadach?

Od 1 stycznia 2025 r. zmieniły się zasady obliczania składki zdrowotnej dla przedsiębiorców. Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje, kto skorzysta z nowych przepisów i kiedy pierwsze płatności „na nowych zasadach”. Ile wynoszą składki zdrowotne i podstawy wymiaru poszczególnych przedsiębiorców w zależności od ich formy opodatkowania?

PFRON 2025: Obowiązki pracodawcy. Składki, terminy, deklaracje. Jak obliczyć stan i wskaźnik zatrudnienia oraz wysokość wpłaty?

Jakie obowiązki wobec PFRON ma pracodawca? Jak obliczyć wysokość wpłaty na ten fundusz? Jak ustalić stan zatrudnienia i wskaźnik zatrudnienia? Kto może być zwolniony z obowiązku dokonywania wpłat do PFRON?

REKLAMA

Zwrot kosztów przejazdów pracowniczych bez podatku? Interpelacja poselska w sprawie przychodu pracownika

W odpowiedzi z 23 grudnia 2024 r. na interpelację poselską nr 6759 Wiceminister Finansów Jarosław Neneman wskazał rozstrzygnięcie w zakresie zwrotu kosztów taksówek ponoszonych przez pracowników sprzeczne z ostatnim wyrokiem NSA z 19 listopada 2024 r. Zdaniem Wiceministra zwrot takich kosztów nie będzie stanowił przychodu w sytuacji, w której kwota jaką otrzymują pracownicy równa jest tej, którą ponieśli i wyjdą oni dzięki temu „na zero”.

Mandat lub grzywna nałożone za granicą. Kiedy warto się odwołać, a kiedy lepiej zapłacić od razu?

Każdego roku tysiące polskich firm transportowych i przewoźników, realizujących przewozy międzynarodowe, otrzymują mandaty lub grzywny, które mogą sięgać dziesiątek, a nawet setek tysięcy złotych. Czy zawsze warto się od nich odwoływać? W wielu przypadkach tak – ale trzeba wiedzieć, kiedy walczyć, a kiedy zapłacić i uniknąć dalszych problemów. A wszystko oczywiście zależy od okoliczności oraz rodzaju nałożonej kary.

260–280 zł za badanie techniczne samochodu (postulat diagnostów). Drożej już w 2025 roku? Podwyżka opłat karnych za spóźniony przegląd i zmiana terminów

Ministerstwo Infrastruktury podjęło intensywne prace nad reformą systemu badań technicznych pojazdów (w tym samochodów i motocykli). To nie tylko konieczność wynikająca z dostosowania przepisów do unijnej dyrektywy, ale również odpowiedź na realia gospodarcze, które przez lata diametralnie się zmieniły. Jak informuje resort, w grudniu 2024 roku złożono wniosek o wpisanie projektu ustawy do wykazu prac legislacyjnych Rady Ministrów. Czy stawki za badania techniczne pojazdów zmienią się w 2025 roku? Co jeszcze się zmieni oprócz cen?

Bułgaria i Rumunia w strefie Schengen od 2025 r. – co to oznacza dla branży transportowej?

1 stycznia 2025 roku Rumunia i Bułgaria zyskały pełen dostęp do strefy Schengen, o który zabiegały od chwili akcesji niemal 20 lat temu. Mniej granic na kontynencie to świetna wiadomość dla europejskiego sektora transportu – planowanie tras biegnących przez oba kraje stanie się łatwiejsze i wolne od wielogodzinnych kontroli. Wejście do Schengen to ogromna szansa zwłaszcza dla intensywnie rozwijającej się Rumunii. Jej pozycja na kontynencie w ostatnich latach umocniła się, a transport jest kluczowym sektorem rumuńskiej gospodarki.

REKLAMA

Twój e-PIT 2025: przedsiębiorcy. Wstępnie wypełnione zeznanie trzeba sprawdzić, ew. uzupełnić i zaakceptować

Ministerstwo Finansów informuje, że z usługi Twój e-PIT mogą w 2025 roku korzystać osoby prowadzące działalność gospodarczą oraz działy specjalne produkcji rolnej. Przedsiębiorcy znajdą na swoich kontach częściowo uzupełnione formularze PIT-36, PIT-36L, PIT-28. Z tej usługi mogą skorzystać także przedsiębiorcy z zawieszoną działalnością gospodarczą.

Odszkodowanie od pracodawcy za nierówne traktowanie (dyskryminację). Jaka kwota? Trzeba zapłacić podatek, czy jest zwolnienie?

Z Kodeksu pracy wynika, że osoba, wobec której pracodawca naruszył zasadę równego traktowania w zatrudnieniu, ma prawo do odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę. W indywidualnych interpretacjach podatkowych z dnia 11 lipca 2024 r. i 7 listopada 2024 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wyjaśnia, jakie są zasady opodatkowania takiego odszkodowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

REKLAMA