Jak emeryt i rencista rozlicza podatek w 2025 r. Kiedy nie musi składać PIT-a? Jak przekazać 1,5% dla OPP?

• PIT-40A otrzymany z ZUS - co wtedy
• Kiedy emeryt lub rencista nie musi składać PIT-a (roczne zeznanie podatkowe) po otrzymaniu PIT-40A?
• Kiedy emeryt lub rencista ma obowiązek złożyć PIT-a po otrzymaniu PIT-40A?
• ZUS przesłał PIT-11A – gdy jest nadpłata. Czy trzeba wtedy złożyć PIT?
• Emeryt lub rencista chce przekazać 1,5% podatku 
• Z jakich ulg podatkowych może skorzystać emeryt lub rencista? 
• Jak i do kiedy wpłacić podatek?
• Rozliczenie PIT emeryta lub rencisty – wyjaśnienia Ministerstwa Finansów                                                            
• Wspólne rozliczenie z małżonkiem (także zmarłym)
• Na czym polega rozliczenie podatku z małżonkiem (także ze zmarłym małżonkiem - jako wdowa lub wdowiec)? 

PIT-40A otrzymany z ZUS - co wtedy

ZUS wystawił i przesłał PIT-40A, jeśli podatnik otrzymywał emeryturę lub rentę przez cały rok i z rozliczenia tego świadczenia nie wynika kwota nadpłaty podatku.

Kiedy emeryt lub rencista nie musi składać PIT-a (roczne zeznanie podatkowe) po otrzymaniu PIT-40A?

Emeryt lub rencista nie musisz składać zeznania PIT jeżeli dostał z ZUS-u PIT-40A i jednocześnie:
- nie uzyskał w poprzednim roku innych dochodów opodatkowanych według skali podatkowej PIT albo
- nie chce odliczać ulg podatkowych albo
- nie chce rozliczać się wspólnie z małżonkiem (a jest też możliwość rozliczenia się ze zmarłym małżonkiem jako wdowa lub wdowiec) albo
- nie rozlicza się jako osoba samotnie wychowująca dziecko.

Polecamy: Program do rozliczania PIT-ów za 2024 rok

Kiedy emeryt lub rencista ma obowiązek złożyć PIT-a po otrzymaniu PIT-40A?

Emeryt lub rencista musi złożyć PIT-37 jeżeli otrzymał z ZUS-u PIT-40A i jednocześnie:
- uzyskał inne dochody opodatkowane według skali podatkowej PIT za pośrednictwem płatnika albo
- chce skorzystać z ulgi podatkowej albo
- rozlicza się wspólnie z małżonkiem, który uzyskał dochody opodatkowane według skali podatkowej za pośrednictwem płatnika albo
- rozlicza się jako osoba samotnie wychowująca dziecko.

Emeryt lub rencista musi złożyć PIT-36, jeżeli otrzymał PIT-40A i jednocześnie:
- chce rozliczyć się wspólnie z małżonkiem który prowadzi działalność gospodarczą opodatkowaną według skali podatkowej, albo
- uzyskał dochody zagraniczne, do których ma zastosowanie metoda proporcjonalnego odliczenia albo metoda wyłączenia z progresją albo dochody takie uzyskał jego małżonek, z którym chce się rozliczyć wspólnie, albo
- uzyskał inne dochody opodatkowane według skali podatkowej bez pośrednictwa płatnika lub dochody takie uzyskał jego małżonek, z którym chce się rozliczyć wspólnie,
- uzyskał przychody z działalności nierejestrowej lub dochody takie uzyskał jego małżonek, z którym chce się rozliczyć wspólnie,
lub:
- ma obowiązek doliczyć do swoich dochodów dochody małoletnich dzieci,
- wykazuje należny zryczałtowany podatek dochodowy, o którym mowa w art. 29, 30 i 30a ustawy o PIT, jeżeli podatek ten nie został pobrany przez płatnika.

ZUS przesłał PIT-11A – gdy jest nadpłata. Czy trzeba wtedy złożyć PIT?

ZUS wystawił i przesłał podatnikowi PIT-11A, jeśli otrzymywał emeryturę lub rentę przez cały rok i z rozliczenia jego świadczenia wynika kwota nadpłaty.

Ale oczywiście można wypełnić i złożyć zeznanie samodzielnie, do swojego urzędu skarbowego.

Jeżeli emeryt lub rencista otrzymał PIT-11A i nie miał innych dochodów albo uzyskał dochody z tytułu umowy o pracę, umowy zlecenia, umowy o dzieło lub z tytułu praw autorskich - to musi złożyć zeznanie PIT-37.

Jeżeli emeryt lub rencista otrzymał PIT-11A i poza dochodami uzyskanymi za pośrednictwem płatnika, uzyskał dochody zagranicą lub prowadzi działalność nierejestrową, działy produkcji rolnej, działalność gospodarczą – to musi złożyć zeznanie PIT-36.

Emeryt lub rencista chce przekazać 1,5% podatku 

Ministerstwo Finansów informuje, że gdy emeryt lub rencista chce przekazać 1,5% podatku nie musi składać zeznania podatkowego. Wystarczy, że wypełni i złoży do urzędu skarbowego oświadczenie PIT-OP do 30 kwietnia 2025 r. W tym oświadczeniu trzeba wskazać jedną organizację pożytku publicznego poprzez wpisanie jej numeru w Krajowym Rejestrze Sądowym.

Oświadczenie PIT-OP można złożyć do urzędu skarbowego:
- w formie papierowej (zanieść na biuro podawcze urzędu albo wysłać pocztą) albo
- elektronicznie (przez e-Deklaracje albo w usłudze Twój e-PIT dostępnej w serwisie e-Urząd Skarbowy).

PIT-OP złożony wraz z rocznym obliczeniem podatku (PIT-40A), dla potrzeb przekazania 1,5% podatku należnego traktuje się na równi z zeznaniem podatkowym złożonym przed upływem terminu określonego na jego złożenie. 

Oczywiście emeryt lub rencista może także przekazać 1,5% podatku organizacji pożytku publicznego wskazanej w składanym zeznaniu PIT-37 lub PIT-36.

Gdy emeryt lub rencista nie chce by 1,5% podatku został automatycznie przekazany organizacji pożytku publicznego wskazanej w roku ubiegłym, musi złożyć PIT-OP w którym zaznaczy pozycję 12 – wycofanie zgody na przekazanie 1,5% podatku należnego na rzecz OPP.

Natomiast gdy emeryt lub rencista chce zmienić swój wybór co do OPP z zeszłego roku – musi w 2025 roku złożyć nowe oświadczenie PIT-OP i wskazać organizację pożytku publicznego, której chce przekazać 1,5% podatku. 

Z jakich ulg podatkowych może skorzystać emeryt lub rencista? 

Ministerstwo Finansów wskazuje, że emeryt lub rencista może skorzystać z następujących ulg i odliczeń podatkowych w PIT: Ulga na dziecko, Ulga na Internet, Wpłaty na IKZE, Ulga rehabilitacyjna, Ulga termomodernizacyjna, Ulga abolicyjna, Odliczenie darowizn.

Jak i do kiedy wpłacić podatek?

Gdy emeryt lub rencista otrzymał PIT-40A i nie będzie składać rocznego zeznania PIT, to nie musi wpłacać podatku do urzędu skarbowego. Emerytura za marzec lub kwiecień roku następnego będzie pomniejszona o kwotę podatku do zapłaty.

Jeśli emeryt lub rencista składa zeznanie podatkowe i wynika z niego kwota do zapłaty, to ma obowiązek wpłacić ją na swój mikrorachunek do 30 kwietnia 2025 r. Mikrorachunek to indywidualny rachunek podatkowy, za pomocą którego podatnik płaci podatek dochodowy. Można sprawdzić nr tego rachunku korzystając z generatora lub otrzymać ten numer w dowolnym urzędzie skarbowym. Do jego wygenerowania potrzebny jest PESEL lub NIP jeśli dodatkowo prowadzisz działalność gospodarczą.

Rozliczenie PIT emeryta lub rencisty – wyjaśnienia Ministerstwa Finansów                                                            

Ministerstwo Finansów na stronie podatki.gov.pl udzieliło odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania odnośnie rozliczenia PIT przez emerytów i rencistów. Publikujemy te wyjaśnienia.

Podatek do zapłaty emeryta

Pytanie:  Jestem emerytem, poza emeryturą nie osiągam żadnych innych dochodów. Otrzymałem z ZUS PIT-40A. Wynika z niego 1 zł podatku do zapłaty. Jak powinienem zapłacić podatek?
Odpowiedź Ministerstwa Finansów:  Nie musisz nic robić. Twoja emerytura za marzec lub kwiecień roku następnego będzie pomniejszona przez ZUS o kwotę podatku do zapłaty.

Korekta PIT-a

Pytanie: W złożonym zeznaniu podatkowym nie wykazałem wszystkich przychodów. Rozliczyłem się tylko z przychodów z pracy, pomijając przychód z emerytury. Myślałem, że wystarczy, że zrobił to za mnie ZUS. Jak mogę to poprawić? Czy muszę pisać jakieś wyjaśnienie do urzędu skarbowego?
Odpowiedź Ministerstwa Finansów:  Wypełnij ponownie zeznanie podatkowe ze wszystkimi przychodami i złóż je do urzędu skarbowego. W składanym formularzu zaznacz „korekta zeznania”.
Możesz to zrobić na papierowym druku i zanieść do urzędu skarbowego lub wysłać pocztą. Możesz też złożyć korektę elektronicznie:
- przez e-Deklaracje,
- w usłudze Twój e-PIT.
Jeżeli nie jest to korekta składana w toku postępowania podatkowego w sprawie unikania opodatkowania, nie musisz uzasadniać korekty. Złożona korekta zeznania będzie skuteczna. Jeśli chcesz, możesz dołączyć uzasadnienie. Opisz wtedy błąd, który zrobiłeś podczas składania pierwotnej deklaracji.

1,5% podatku dla OPP

Pytanie: Jeśli w poprzednim roku otrzymywałem emeryturę i złożyłem jedynie PIT-OP, to czy w udostępnionym dla mnie w tym roku w usłudze Twój e-PIT zeznaniu PIT-37 jest uzupełniona OPP wykazana w złożonym w ubiegłym roku PIT-OP?

Odpowiedź Ministerstwa Finansów: Jeżeli w tym roku otrzymałeś z ZUS PIT-40A zostanie dla Ciebie udostępniony PIT-OP ze wskazaną OPP z ubiegłego roku, o ile znajduje się ona nadal na Wykazie OPP. Natomiast jeśli chcesz złożyć zeznanie podatkowe, to masz możliwość wyboru PIT-37/PIT-36 z danymi zaciągniętymi z PIT-40A. W zeznaniu, które zostanie przez Ciebie wygenerowane znajdą się dane OPP wskazanej przez ciebie w roku ubiegłym, o ile znajduje się ona nadal na Wykazie OPP.

Pytanie:  Skoro w moim PIT-37 znajdzie się OPP wskazana przeze mnie w ubiegłym roku to czy to oznacza, że jeśli niczego w tym roku nie zrobię (nie będę korzystał z ulg, nie będę zaglądał do swoich PIT-ów i ich potwierdzał), to do tej OPP z ubiegłego roku automatycznie trafi mój 1,5% podatku?
Odpowiedź Ministerstwa Finansów: W usłudze Twój e-PIT wygenerowane zostanie zeznanie PIT-37 i jeżeli nie zostanie ono przez Ciebie zaakceptowane albo odrzucone, czy też sam nie złożysz zeznania podatkowego, to zeznanie PIT-37 zostanie automatycznie zaakceptowane z upływem terminu do złożenia zeznania podatkowego. Dotyczy to sytuacji, kiedy nie zostaniesz rozliczony przez organ rentowy, tzn. otrzymałeś od organu rentowego PIT-11A albo kilka PIT-40A lub uzyskałeś dodatkowe dochody (np. z pracy wykazane w PIT-11) – wtedy musisz złożyć zeznanie podatkowe. W takiej sytuacji do udostępnionego PIT zostanie pobrana OPP z rozliczenia za rok poprzedni (albo z PIT-OP za rok poprzedni), o ile znajduje się ona nadal na Wykazie OPP.

Wspólne rozliczenie z małżonkiem (także zmarłym)

Ministerstwo Finansów wyjaśnia, że można rozliczyć się wspólnie także ze zmarłym małżonkiem - jako wdowa lub wdowiec. Taka możliwość przysługuje podatnikowi (wdowie lub wdowcowi), gdy w 2024 roku pozostawał w związku małżeńskim oraz we wspólności majątkowej, a jego małżonek zmarł: 
- w 2024 roku lub 
- w 2025 roku, przed złożeniem zeznania za 2024 rok. 

W przypadku obojga żyjących małżonków, warunek pozostawania w związku małżeńskim przez określony czas jest spełniony (w kontekście wspólnego rozliczenia PIT), jeśli: 
• małżeństwo zawarto przed 2024 rokiem i małżonkowie pozostawali w nim przez cały 2024 rok, lub 
• małżeństwo zawarto w trakcie 2024 roku i małżonkowie pozostawali w nim do końca 2024 roku. 
Warunek dotyczący wspólności majątkowej jest spełniony (w kontekście wspólnego rozliczenia PIT), jeśli wspólność majątkowa istniała: 
• przez cały 2024 rok – dotyczy małżeństw zawartych przed 2024 rokiem, lub 
• od momentu zawarcia małżeństwa do końca 2024 roku – dotyczy małżeństw zawartych w trakcie 2024 roku.

Ponadto trzeba spełnić warunki dotyczące: 
- rezydencji podatkowej, 
- niekorzystania z form opodatkowania wykluczających preferencyjne rozliczenie jako wdowa/wdowiec oraz 
- złożenia wniosku. 

Warunki dotyczące rezydencji podatkowej oraz niekorzystania z form opodatkowania wykluczających preferencyjne rozliczenie jako wdowa/wdowiec są takie same jak dla osób pozostających w związku małżeńskim, które składają wspólne zeznanie.

Warunek dotyczący rezydencji podatkowej jest spełniony, gdy: 
1) każdy małżonek jest polskim rezydentem podatkowym lub 
2) polskim rezydentem podatkowym jest tylko jeden małżonek, zaś drugi jest rezydentem podatkowym innego państwa UE, EOG albo Konfederacji Szwajcarskiej lub oboje małżonkowie są rezydentami podatkowymi tych państw oraz: 
- łączne przychody małżonków, które za rok podatkowy podlegają opodatkowaniu w Polsce, stanowią co najmniej 75% całkowitych rocznych przychodów małżonków za ten rok, 
-  Polska zawarła umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania lub inną ratyfikowaną umowę międzynarodową z państwem/państwami, których małżonek (lub małżonkowie) jest (są) rezydentem podatkowym, oraz na podstawie tej umowy polski organ podatkowy może domagać się informacji podatkowych od tego państwa/tych państw, 
-  na żądanie polskiego organu podatkowego małżonkowie udokumentują wysokość całkowitych rocznych przychodów, przedstawiając zaświadczenie wydane przez organ podatkowy państwa/państw, którego są rezydentami,

Warunek dotyczący niekorzystania z form opodatkowania wykluczających preferencyjne rozliczenie małżonków jest spełniony, jeśli ani podatnik ani małżonek: 
1) nie stosowali w rozliczanym roku podatkowym: 
• przepisów ustawy PIT dotyczących opodatkowania dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej oraz z działów specjalnych produkcji rolnej 19% stawką podatku (art. 30c ustawy PIT), 
- przepisów ustawy o ryczałcie ewidencjonowanym, z wyjątkiem regulacji dotyczących tzw. prywatnego najmu (art. 6 ust. 1a ustawy o ryczałcie). 
Chodzi o niestosowanie przepisów w zakresie osiągniętych przychodów, poniesionych kosztów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy obliczenia podatku albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń, 
2) nie podlegali opodatkowaniu podatkiem tonażowym. 

Natomiast warunek dotyczący złożenia wniosku jest spełniony, jeśli w zeznaniu podatkowym PIT-37 zostanie złożony wniosek o wspólne opodatkowanie dochodów małżonków, poprzez zaznaczenie w poz. 9 kwadratu 2.

Na czym polega rozliczenie podatku z małżonkiem (także ze zmarłym małżonkiem - jako wdowa lub wdowiec)? 

Ta preferencja podatkowa polega na tym, że w zeznaniu podatkowym oblicza się podatek w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów małżonków (także wdowy lub wdowca oraz zmarłego małżonka).
 
W tym celu najpierw w zeznaniu PIT-37 wykazuje się indywidualne przychody (swoje oraz małżonka), a następnie pomniejsza o przysługujące każdemu z małżonków koszty uzyskania przychodów oraz ulgi odliczane od dochodu. 
Potem: 
- sumuje się dochody (przychody po pomniejszeniach) swoje oraz małżonka, 
- dzieli się zsumowane dochody (przychody po pomniejszeniach) na pół, 
- oblicza się podatek od połowy łącznych dochodów (przychodów po pomniejszeniach), 
- obliczony podatek mnoży się przez dwa. r

Ten sposób obliczenia podatku można zastosować również wówczas, gdy jeden z małżonków nie uzyskał w 2024 roku przychodów na skali lub osiągnął dochody w wysokości niepowodującej obowiązku zapłaty podatku PIT na skali.

Wspólny sposób rozliczenia jest korzystny w sytuacji dużej dysproporcji dochodów między małżonkami. Pozwala w niektórych przypadkach uniknąć wejścia w kolejny próg podatkowy i opodatkowanie wyższą stawką podatku.

Podstawa prawna: Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (ustawa o PIT)