Ulga w PIT na dziecko pozamałżeńskie

Dwoje dzieci ale tylko jedno uprawnia do ulgi prorodzinnej

Rozpatrywana sprawa dotyczyła matki posiadającej dwójkę dzieci. Jedno z nich urodzone w 1988 r. pochodzi ze związku małżeńskiego zakończonego rozwodem, ukończyło studia i mieszka razem z matką. Drugie małoletnie dziecko mieszka z nią i swoim ojcem, a konkubentem kobiety. Żadne z rodziców nie korzysta z ulgi z tytułu samotnego rodzicielstwa. Ojciec małoletniego dziecka nie osiągnął w danym roku podatkowym żadnych przychodów, dochody matki zaś przekroczyły próg w wysokości 56 000 zł.

W związku z powyższym pojawiło się pytanie, czy matka dziecka ma prawo do odliczenia od podatku ulgi na swoje małoletnie dziecko.

Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi uznał, że w tej sytuacji prawo do odliczenia nie przysługuje.

Ulga z tytułu wychowywania dzieci 2015 / 2016

Limity dochodów dla wychowujących jedno dziecko

Zgodnie z art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (ustawa o PIT), od podatku dochodowego, podatnik ma prawo odliczyć ulgę na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

1. wykonywał władzę rodzicielską,
2. pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało,
3. sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.

Dotyczy to również dzieci:

- bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,

- do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej

Polecamy: Rodzina 500+ (PDF)

Na podstawie art. 27f ust. 2 ustawy o PIT (w wersji dotyczącej 2015 i 2016 r.) odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę rodzicielską, pełnił funkcję opiekuna prawnego albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:

1) jednego małoletniego dziecka – kwota 92,67 zł, jeżeli dochody podatnika:

a) pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112 000 zł,

b) niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56 000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a;

2) dwojga małoletnich dzieci – kwota 92,67 zł na każde dziecko;

3) trojga i więcej małoletnich dzieci – kwota:

a) 92,67 zł odpowiednio na pierwsze i drugie dziecko,

b) 166,67 zł na trzecie dziecko,

c) 225 zł na czwarte i każde kolejne dziecko.

Ulga na dziecko w rozliczeniu rocznym PIT - wyjaśnienia ekspertów resortu finansów

Za dochody, o których mowa w ust. 2 pkt 1, uważa się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27 (skala podatkowa), art. 30b (19% PIT od dochodów z kapitałów pieniężnych) i art. 30c (19% PIT – tzw. podatek liniowy od dochodów z działalności gospodarczej), pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a (art. 27f ust. 2a ustawy o PIT).

Ulga na dziecko w PIT – rozwiedziony rodzic musi faktycznie zajmować się dzieckiem

Zdaniem organów podatkowych przy określaniu liczby dzieci uprawniających do ulgi prorodzinnej (niezależnie od liczby wszystkich swoich dzieci) należy brać pod uwagę tylko te dzieci, które spełniają ww. kryteria, tj. dzieci małoletnie, w stosunku do których rodzic wykonuje władzę rodzicielską oraz dzieci pełnoletnie, które rodzic utrzymuje w związku z wykonywaniem obowiązku alimentacyjnego w tym dzieci do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach które nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej.

W opisywanym na początku stanie faktycznym, w kontekście ulgi na dziecko bierzemy pod uwagę tylko małoletnie dziecko, gdyż starsze ukończyło już 26 lat. Zatem, jak już wyżej wspomniano prawo do zastosowania ulgi na dziecko w sytuacji wykonywania władzy rodzicielskiej wobec jednego małoletniego dziecka przysługuje wyłącznie, jeżeli dochody podatnika niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56 000 zł. Biorąc pod uwagę fakt, że dochód matki dziecka w roku podatkowym 2014 wyniósł powyżej 56 000 zł uznać należy, że nie może ona skorzystać z odliczenia od podatku w ramach ulgi na dziecko.

Jak wypełnić PIT/O za 2015 rok

---

Małżeństwo przez cały rok

Prawo do ulgi w przypadku posiadania jednego uprawniającego do ulgi (małoletniego albo uczącego się do ukończenia 25 lat albo dziecka otrzymującego zasiłek /dodatek/ pielęgnacyjny lub rentę socjalną) dziecka występuje jedynie w przypadku nie przekroczenia limitu dochodu określonego w ustawie (112 tys. zł dla rodziców wychowujących dziecko w małżeństwie, 56 tys. dla rodziców wychowujących dziecko poza małżeństwem).

Warto zauważyć, że limit dochodów dla małżeństwa (112 tys. zł) dotyczy związku małżeńskiego trwającego cały rok. Czyli nie dotyczy małżeństw zawartych lub rozwiązanych w trakcie rozliczanego roku podatkowego. Przy czym Ministerstwo Finansów dopuszcza stosowanie tego wyższego limitu dla małżeństw, w których jeden z małżonków zmarł w rozliczanym roku podatkowym.

Limit zarobków dziecka ustala się po odjęciu kosztów i odliczeń od dochodu

Przykłady wykorzystania ulgi na jedno dziecko wskazane w broszurze informacyjnej Ministerstwa Finansów z 2016 roku:

Państwo Kowalscy pozostający w związku małżeńskim w maju 2015 r. zostali rodzicami. Ich łączne dochody wyniosły 70 000 zł. W tym przypadku kwota ulgi (za 2015 rok) wyniesie 741,36 zł (8 miesięcy x 92,67 zł).

Pani Iwona Kalita i Pan Ryszard Kulej w kwietniu 2015 r. zostali rodzicami. W czerwcu 2015 r. zawarli związek małżeński. Pani Iwona uzyskała w roku podatkowym dochody w wysokości 50 000 zł, a jej małżonek 80 000 zł. W tym przypadku kwota ulgi (za 2015 rok) wyniesie 834,03 zł (9 miesięcy x 92,67 zł). Małżeństwo Państwa Kulejów zostało zawarte w trakcie roku podatkowego (tj. nie trwało przez cały rok podatkowy), zatem przy ustalaniu prawa do ulgi należy uwzględnić limit dochodu w wysokości 56 000 zł w odniesieniu do każdego z rodziców. W konsekwencji z ulgi w opisanym przypadku może skorzystać wyłącznie Pani Iwona, bowiem jej roczne dochody mieszczą się w limicie uprawniającym do odliczenia.

Państwo Stachurscy wychowywali wspólnie małoletniego syna i byli małżeństwem do czerwca 2015 r.  (w czerwcu 2015 r. jeden z małżonków zmarł). Roczne dochody drugiego z małżonków wyniosły w 2015 r. - 110 000 zł. W tym przypadku drugi z małżonków, jako osoba samotnie wychowująca dziecko ma prawo do ulgi, bowiem jego roczne dochody nie przekroczyły kwoty 112 000 zł. Ulga wyniesie 1112,04 zł, jeżeli podatnik wychowywał małoletniego syna przez cały rok podatkowy.

Źródło: Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 8 lutego 2016 r. (IPTPB2/4511-728/15-3/MG)

Monika Gołębiewska

Paweł Huczko