Po co człowiekowi interpretacja podatkowa

Rodzaje interpretacji

Wydawane od 1 lipca 2007 r. interpretacje podatkowe dzielą się na ogólne i indywidualne. Oba typy interpretacji wydaje Minister Finansów. Bezpośrednio przez Ministra wydawane są jednak tylko interpretacje ogólne. Interpretacje indywidualne wydaje czterech dyrektorów izb skarbowych posiadających odpowiednie upoważnienie Ministra Finansów i działających w jego imieniu.

Interpretacje indywidualne

Na mocy rozporządzenia z 20 czerwca 2007 r. Minister Finansów upoważnił Dyrektorów Izb Skarbowych w: Bydgoszczy, Katowicach, Poznaniu i Warszawy (a od kwietnia 2011 r. również DIS w Łodzi) do wydawania – w jego imieniu – interpretacji indywidualnych.

Upoważnienie to nie dotyczy interpretacji przepisów podatkowych regulujących podatki stanowiące dochody samorządów (np. podatek od nieruchomości).
W tym zakresie – tak jak przed 1 lipca 2007 r. – interpretacje indywidualne wydaje stosownie do swojej właściwości wójt, burmistrz (prezydent miasta), starosta lub marszałek województwa. (zob. Kto wydaje interpretacje indywidualne).

Interpretacje indywidualne są wydawane tylko na wniosek. Zawierają ocenę stanowiska wnioskodawcy wraz z uzasadnieniem prawnym tej oceny. Organ podatkowy może odstąpić od uzasadnienia prawnego, jeżeli stanowisko wnioskodawcy jest prawidłowe w pełnym zakresie. Od 1 lipca 2007 r. interpretacje indywidualne nie są wydawane w formie postanowienia, na które służy zażalenie. Na podstawie art. 14c ordynacji podatkowej (op) jeśli podmiot wydający interpretację nie zgadza się ze stanowiskiem wnioskodawcy, wydaje własną interpretację, która może zostać zaskarżona do sądu administracyjnego (zob. Skarga na interpretację Ministra Finansów).

Minister Finansów sprawuje nadzór nad procesem wydawania interpretacji. Jeżeli Minister stwierdzi nieprawidłowość interpretacji ogólnej lub indywidualnej, ma prawo z urzędu zmienić wydaną interpretację, uwzględniając orzecznictwo sądów, Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości.

Wzór wniosku o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego (ORD-IN i ORD-IN/A) od 1 stycznia 2012 r.

Jak wypełnić wniosek o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej

Interpretacje ogólne

W odróżnieniu od interpretacji indywidualnych, interpretacji ogólnej nie można było do 2012 r. otrzymać na wniosek osoby zainteresowanej. Teraz jest inaczej.

Od 2012 roku  interpretacje ogólne podatnicy mogą uzyskiwać na wniosek . We wniosku trzeba będzie wykazać niejednolitość stosowania prawa podatkowego w takich samych stanach faktycznych i prawnych.

Rolą tego typu interpretacji w systemie podatkowym nie jest rozstrzyganie indywidualnych problemów interpretacyjnych poszczególnych osób co do przepisów podatkowych. Interpretacje ogólne mają ujednolić stosowanie prawa podatkowego - choć niestety nie sprzyja temu brak formalnego związania organów podatkowych interpretacją ogólną.

Zadaniem Ministra Finansów jest bowiem zapewnienie jednolitego stosowania prawa podatkowego przez organy podatkowe oraz organy kontroli skarbowej.

Poprzez interpretacje ogólne Minister ma możliwość dokonywania takiej wykładni przepisów, która w praktyce będzie stosowana przez naczelników urzędów skarbowych i dyrektorów izb skarbowych. Minister Finansów jest obowiązany uwzględniać orzecznictwo sądów oraz Trybunału Konstytucyjnego (TK) lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (ETS).

Można się spodziewać, że Minister Finansów będzie wydawał interpretacją ogólną po ważnym dla interpretacji polskich przepisów podatkowych wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, Naczelnego Sądu Administracyjnego, Sądu Najwyższego, TK, ETS.

Nie oznacza to niestety, że naczelnicy urzędów skarbowych i dyrektorzy izb skarbowych wydając decyzje w indywidualnych sprawach podatników muszą zastosować się do interpretacji ogólnej. Jeżeli jednak tego nie zrobią, sąd oceniając moc prawną decyzji uwzględni fakt, że obliczając wysokość podatku podatnik kierował się interpretacją ogólną przepisów podatkowych.

Praktyka wydawania interpretacji ogólnych może jednak się tak ukształtować, że pomimo ogłoszenia ważnego orzeczenia NSA lub WSA zmieniającego sposób prawnej oceny danego stanu faktycznego organy podatkowe nie będą uwzględniać go przy wydawaniu decyzji aż do momentu wydania ogólnej interpretacji przez Ministra Finansów.

W praktyce interpretacje ogólne MF wydaje w sprawach ważnych dla ogółu podatników. Na wydanie interpretacji można liczyć zwłaszcza wtedy, gdy interwencja MF jest niezbędna ze względu na istniejące daleko idące rozbieżności w rozumieniu i stosowaniu przepisów przez organy podatkowe.

Przykładem takiego działania porządkującego system stosowania prawa podatkowego w Polsce jest interpretacja ogólna z 20 lutego 2008 r. w sprawie ulgi meldunkowej.

Minister Finansów w interpretacji ogólnej z 20 lutego 2008 r. (m.in. na skutek odmiennych interpretacji sądów) zakwestionował dotychczasowe interpretacje organów podatkowych jako niezgodne z obowiązującymi przepisami.

Ogólne interpretacje podatkowe 2012 - jak złożyć wniosek

Ogólne interpretacje Ministra Finansów - przegląd

Interpretacje indywidualne nie są wiążące dla organów podatkowych ale chronią podatników

Przed 1 lipca 2007 r. na mocy art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej interpretacja prawa podatkowego nie była wiążąca dla podatnika, płatnika lub inkasenta. Jeżeli jednak podatnik, płatnik lub inkasent zastosowali się do takiej interpretacji, organ nie mógł wydać decyzji określającej lub ustalającej ich zobowiązanie podatkowe, jeżeli taka decyzja byłaby niezgodna z interpretacją zawartą w tym postanowieniu. Niezbędna była wcześniejsza zmiana albo uchylenie interpretacji wydanej w formie postanowienia. W ten sposób interpretacje wydane przed 1 lipca 2007 r. były wiążące dla organów podatkowych i organów kontroli skarbowej właściwych dla wnioskodawcy.

Od 1 lipca 2007 r. interpretacje indywidualne straciły ten charakter. Organ podatkowy może zignorować fakt wydania korzystnej interpretacji, do której podatnik się zastosował obliczając na jej podstawie podatek i następnie wydać niekorzystną dla podatnika decyzję podatkową. Sam fakt ogłoszenia lub doręczenia interpretacji nie blokuje wydania decyzji podatkowej.

Tak więc obecnie interpretacja indywidualna nie ma charakteru wiążącego organy podatkowe. Pomimo to w dalszym ciągu podmiot, który otrzymał taką interpretację, jest chroniony. Zastosowanie się do interpretacji indywidualnej lub ogólnej nie może mu bowiem szkodzić.

W dalszym ciągu zatem obowiązuje zasada nieszkodzenia, tyle że według nowych reguł. Zasada ta funkcjonuje w dwóch wersjach w zależności od tego, czy skutki podatkowe związane ze zdarzeniem, któremu odpowiada stan faktyczny będący przedmiotem interpretacji, miały miejsce przed czy po opublikowaniu interpretacji ogólnej lub doręczeniu interpretacji indywidualnej (zob. Korzyści z zastosowania się do interpretacji indywidualnej).

"Prawo podatkowe" a "przepisy prawa podatkowego"

Przed 1 lipca 2007 r. naczelnik urzędu skarbowego, naczelnik urzędu celnego lub wójt, burmistrz (prezydent miasta), starosta albo marszałek województwa na pisemny wniosek miał obowiązek udzielić pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania "prawa podatkowego" w indywidualnych sprawach, w których nie toczyło się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym.

Wydawane po 1 lipca 2007 r. przez Ministra Finansów interpretacje indywidualne dotyczą „przepisów prawa podatkowego”. Od 1 lipca 2007 r. również „przepisów prawa” a nie prawa „podatkowego” dotyczą interpretacje indywidualne wydawane przez wójta, burmistrza (prezydenta miasta), starosty lub marszałka województwa. Oznacza to ograniczenie liczby tematów, o jakie obecnie osoby zainteresowane mogą pytać organy podatkowe.

Zgodnie z art. 3 pkt. 2) ordynacji podatkowej przepisami prawa podatkowego są: ustawy podatkowe, postanowienia ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską umów o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską innych umów międzynarodowych dotyczących problematyki podatkowej, a także przepisy aktów wykonawczych wydanych na podstawie ustaw podatkowych.

Ilustracją różnicy między „przepisami podatkowymi” a „prawem podatkowym” jest orzeczenie WSA z 12 kwietnia 2007 r. (sygnatura akt I SA/Rz 633/06).

Sąd w tym orzeczeniu stanął po stronie podatnika, któremu izba skarbowa odmówiła wydania wiążącej interpretacji prawa podatkowego dotyczącej metod ewidencjonowania kosztów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej na terenie specjalnej strefy ekonomicznej. Podatnik chciał się upewnić, czy w opisanym we wniosku stanie faktycznym powinien stosować metodę kasową. Izba skarbowa uznała, że kwestie zawarte we wniosku nie podlegają interpretacji organów podatkowych, bowiem nie wynikają z ustaw podatkowych.

WSA stanął jednak po stronie podatnika uznając, że elementy prawa podatkowego są zawarte nie tylko w ustawach podatkowych. Sąd zwrócił uwagę na to, że organy podatkowe często uzasadniają swoje decyzje odwołując się do piśmiennictwa tworzonego przez znanych ekspertów prawa. Wiele pojęć prawa podatkowego nie zostało zdefiniowane w ustawach, a pomimo to są one wykorzystywane przez organy podatkowe. Z tego orzeczenia wynika, że do końca czerwca 2007 r. można było zapytać organy podatkowe np. o prawidłowość rozumienia przez podatnika pojęcia „metoda kasowa”.

Od 1 lipca 2007 r. organy podatkowe nie wydają interpretacji indywidualnej wykraczającej poza zakres pojęcia „przepisy prawa podatkowego”. Pytanie podatnika nie może więc dotyczyć innych zagadnień. Obecnie zatem interpretacja indywidualna dotycząca np. rozumienia definicji pojęcia „metoda kasowa” zostanie wydana, jeśli będzie ono zdefiniowane lub powołane w przepisach podatkowych.

Kto może wystąpić z wnioskiem o interpretację indywidualną

Od 1 lipca 2007 r. do złożenia wniosku o interpretację indywidualną ma prawo każda „osoba zainteresowana”. To poważna i korzystna zmiana w stosunku do poprzedniego systemu wydawania interpretacji. Przed 1 lipca 2007 r. przepisy Ordynacji podatkowej wymieniały osoby uprawnione do otrzymania interpretacji. Byli to: podatnicy, płatnicy, inkasenci, następcy prawni podatnika, osoby trzecie odpowiedzialne za zaległości podatkowe.

Przez „osobę zainteresowaną” należy rozumieć podmiot, który potrafi wykazać związek między opisanym stanem faktycznym lub zdarzeniem przyszłym, a swoimi rozliczeniami podatkowymi. Jednak tak ogólne określenie kręgu osób mających prawo do złożenia wniosku najprawdopodobniej będzie rodzić spory z organami podatkowymi co do statusu osoby występującej o wydanie interpretacji.

W kilku przypadkach przepisy wprost wskazują, kto ma status osoby zainteresowanej. Na podstawie art. 14p Ordynacji podatkowej osobą zainteresowaną są np. co do należności płatnicy lub inkasenci, a w zakresie swoich zobowiązań osoby trzecie. Osobą zainteresowaną jest też osoba mająca prawo do należności, o których mowa w art. 52 § 1 Ordynacji podatkowej.

Ten ostatni przepis stanowi, że na równi z zaległością podatkową traktuje się także:

1.  nadpłatę, jeżeli w zeznaniu lub w deklaracji, o których mowa w art. 73 § 2, została wykazana nienależnie lub w wysokości wyższej od należnej, a organ podatkowy dokonał jej zwrotu lub zaliczenia na poczet zaległości podatkowych bądź bieżących lub przyszłych zobowiązań podatkowych;
2. zwrot podatku, jeżeli podatnik otrzymał go nienależnie lub w wysokości wyższej od należnej lub został on zaliczony na poczet zaległości podatkowej albo bieżących lub przyszłych zobowiązań podatkowych, chyba że podatnik wykaże, że nie nastąpiło to z jego winy;
3. wynagrodzenie płatników lub inkasentów pobrane nienależnie lub w wysokości wyższej od należnej;
4. oprocentowanie nienależnej nadpłaty bądź zwrotu podatku zwrócone lub zaliczone na poczet zaległych, bieżących lub przyszłych zobowiązań podatkowych.

Ważnym przepisem jest art. 14n Ordynacji podatkowej, który pozwala uznać za „osoby zainteresowane” osoby planujące założenie spółki. Tak więc osoba niemająca jeszcze statusu wspólnika może złożyć wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, która będzie dotyczyła spraw jeszcze nieistniejącej spółki. Podobnie przedsiębiorca może złożyć wniosek o wydanie indywidualnej interpretacji dotyczącej spraw przyszłego oddziału lub przedstawicielstwa.

Jeżeli organ podatkowy uzna, że wniosek o interpretację indywidualną wniosła osoba nieuprawniona, to na podstawie art. 165a Ordynacji podatkowej wyda postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania.   Na to postanowienie osobie, która złożyła wniosek, służy zażalenie.

Wzór wniosku o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego (ORD-IN i ORD-IN/A) od 1 stycznia 2012 r.

Jak wypełnić wniosek o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej

Kto wydaje interpretacje indywidualne

Przed 1 lipca 2007 r. interpretacje co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnych sprawach wydawali w formie postanowienia naczelnicy urzędów skarbowych albo naczelnicy urzędów celnych.

Dodatkowo organy odwoławcze w drodze decyzji zmieniały albo uchylały to postanowienie, jeżeli uznały, że zażalenie wniesione przez podatnika, płatnika lub inkasenta zasługuje na uwzględnienie. Mogły je zmieniać z urzędu, jeżeli postanowienie rażąco naruszało prawo, orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, w tym także w przypadku gdy ta rażąca niezgodność z prawem była wynikiem zmiany przepisów.

W zakresie podatków będących dochodem jednostek samorządowych interpretacje wydawali wójtowie, burmistrzowie (prezydenci miast), starostowie albo marszałkowie województw. Minister Finansów wydawał interpretacje w indywidualnych sprawach wyłącznie w zakresie postanowień umów o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz innych ratyfikowanych umów międzynarodowych dotyczących problematyki podatkowej.

Od 1 lipca 2007 r. Minister przejął od organów podatkowych kompetencję do wydawania interpretacji w indywidualnych sprawach. Obecnie w zakresie interpretacji indywidualnych dotyczących podatków pozostających w gestii jednostek samorządu terytorialnego interpretacje wydaje tak jak przed 1 lipca 2007 r. wójt, burmistrz (prezydent miasta), starosta lub marszałek województwa właściwy do pobrania danego podatku, którego dotyczy pytanie.

Minister Finansów nie rozpatruje bezpośrednio wniosków o interpretacje indywidualne. Upoważnił w tym zakresie 4 dyrektorów izb skarbowych. Są to: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu i Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie. Każdy z wymienionych dyrektorów rozpatruje wnioski z określonych przez Ministra Finansów województw.

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu rozpatruje wnioski z województw: dolnośląskiego, lubuskiego i wielkopolskiego.

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie zajmuje się wnioskami z województwa mazowieckiego.

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach rozpatruje wnioski z województw: małopolskiego, podkarpackiego, śląskiego.

Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi rozpatruje wnioski z województw: lubelskiego, łódzkiego, opolskiego i świętokrzyskiego.

Do Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy trafiają wnioski z województw: kujawsko-pomorskiego, podlaskiego, pomorskiego, warmińsko-mazurskiego i zachodnio-pomorskiego.

Tak więc dla ustalenia, który z wymienionych dyrektorów jest właściwy do rozpatrzenia wniosku, decydujące znaczenie ma jedno z dwóch kryteriów:

W sytuacjach, kiedy wnioskodawca jednego z tych dwóch kryteriów nie spełnia, wniosek powinien trafić do Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie (np. gdy wnioskodawca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej).

Podatnicy popełniają błędy w zakresie poprawnego zaadresowania wniosku o wydanie interpretacji.

Pierwszy błąd, jaki można tu popełnić, to skierowanie wniosku do dyrektora izby skarbowej, której podlega wnioskodawca w zakresie bieżących rozliczeń podatkowych (np. mieszkaniec Rzeszowa kieruje ORD-IN do Dyrektora Izby Skarbowej w Rzeszowie).

Drugi to skierowanie wniosku do właściwego dyrektora, ale wysłanie go bezpośrednio do danej izby skarbowej. Właściwym adresem dla danej izby skarbowej jest jeden z punktów .Krajowej Informacji Podatkowej. Co prawda na druku ORD-IN są podane adresy korespondencyjne do wysłania wniosku, ale w praktyce może się zdarzyć, że mimo to wnioskodawcy będą popełniać opisane wyżej błędy.

W sytuacji błędnego zaadresowania wniosku ORD-IN stosuje się art. 170 i art. 171 Ordynacji podatkowej. Art. 170 § 1 Ordynacji podatkowej stanowi, że w przypadku gdy organ podatkowy, do którego podanie wniesiono, jest niewłaściwy w sprawie, powinien niezwłocznie przekazać je organowi właściwemu, zawiadamiając o tym wnoszącego podanie.

Dodatkowo podanie wniesione do organu niewłaściwego przed upływem terminu określonego przepisami prawa uważa się za wniesione z zachowaniem terminu.

Artykuł 171 Ordynacji podatkowej określa prawidłowe postępowanie w sytuacji, gdy wniosek dotyczy kilku spraw podlegających załatwieniu przez różne organy (np. wniosek w zakresie podatku VAT podlega Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie, a podatek dochodowy Dyrektorowi Izby Skarbowej w Bydgoszczy).

Równocześnie zawiadamia wnoszącego podanie, że w innych sprawach powinien wnieść odrębne podanie do właściwego organu. Jeżeli wniosek wniesiono do organu niewłaściwego, a organu właściwego nie można ustalić na podstawie danych zawartych we wniosku, albo gdy wynika z niego, że właściwym w sprawie jest sąd, organ podatkowy zwraca podanie osobie, która je wniosła, z odpowiednim pouczeniem. Zwrot wniosku następuje w formie postanowienia, na które służy zażalenie.

Organ sporządzający interpretację indywidualną	Właściwość	Adres korespondencyjny
Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy	Organ właściwy dla wnioskodawcy mającego miejsce zamieszkania lub siedzibę w województwie: kujawsko-pomorskim, podlaskim, pomorskim, warmińsko-mazurskim, zachodniopomorskim.	Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. św. Jakuba 20, 87-100 Toruń
Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach	Organ właściwy dla wnioskodawcy mającego miejsce zamieszkania lub siedzibę w województwie: małopolskim, podkarpackim, śląskim,	Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.
Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu	Organ właściwy dla wnioskodawcy mającego miejsce zamieszkania lub siedzibę w województwie: dolnośląskim, lubuskim, wielkopolskim	Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.
Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie	Organ właściwy dla wnioskodawcy mającego miejsce zamieszkania lub siedzibę w województwie mazowieckim oraz wnioskodawcy, który ma miejsce zamieszkania lub siedzibę poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej	Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock
Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi	Organ właściwy dla wnioskodawcy mającego miejsce zamieszkania lub siedzibę w województwie: lubelskim, łódzkim, opolskim i świętokrzyskim.	Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

Wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej

Wniosek o wydanie indywidualnej interpretacji adresowany do Ministra Finansów składa się na druku ORD-IN (zob. Instrukcja wypełniania ORD-IN ). Ministerstwo Finansów przygotowało dla podatników specjalne wersje interaktywne tego formularza, które pozwalają go wypełnić na komputerze. Są one dostępne na stronie internetowej Ministerstwa Finansów oraz Krajowej Informacji Podatkowej. Na stronie KIP wymagane jest wyrażenie przez internautę zgody na przetwarzanie danych osobowych, zamieszczonych na interaktywnym formularzu ORD-IN.

Nowy wzór wniosku o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego (ORD-IN i ORD-IN/A) od 1 stycznia 2012 r.

Jak wypełnić wniosek o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej

Należy zauważyć, że przepisy nie narzucają osobom zainteresowanym obowiązkowego wzoru wniosku o wydanie interpretacji (co potwierdził jednoznacznie również Minister Finansów). Można zatem taki wniosek złożyć nie na formularzu, lecz w zwykłej formie pisemnej. Warunkiem jest jednak zawarcie w takim piśmie wszystkich elementów wymaganych przepisami (które formularz w swojej konstrukcji już zawiera).

Przepisy nie wskazują też formy, w jakiej złożenie wniosku o interpretację powinno nastąpić. Teoretycznie zatem można to zrobić osobiście lub za pośrednictwem poczty. Jednak na podstawie konstrukcji druku ORD-IN można wysnuć wniosek, że preferowanym sposobem będzie składanie wniosków za pośrednictwem poczty. Zainteresowani powinni też pamiętać, że w ich imieniu wniosek może również złożyć prawidłowo umocowany pełnomocnik.

W przypadku interpretacji wydawanych przez organy samorządowe nie ma wzoru urzędowego wniosku. Należy go opracować samodzielnie. W odróżnieniu bowiem od wniosków o wydanie interpretacji kierowanych do Ministra Finansów (w praktyce – do upoważnionych dyrektorów izb skarbowych), wnioski te składa się w zwykłej pisemnej formie. Wniosek taki powinien jednak również spełniać wymogi, o których mowa w art. 14b § 2 - § 4 Ordynacji podatkowej.

Elementy zawarte we wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji można podzielić na merytoryczne, czyli niezbędne do sformułowania przez organ podatkowy interpretacji przepisów oraz niemające takiego charakteru.

Przepisy Ordynacji podatkowej wymagają umieszczenia we wniosku o interpretację trzech elementów merytorycznych: 

1. opisanie sytuacji podlegającej/podlegających ocenie Ministra Finansów (stan faktyczny, który miał miejsce przed złożeniem wniosku o interpretację lub zdarzenie przyszłe, które jeszcze przed tym dniem nie zaszło),
2. zadanie pytania/pytań co do opisanej sytuacji/opisanych sytuacji,
3. udzielenie odpowiedzi na pytanie/pytania, czyli przedstawienie przez wnioskodawcę własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego.

Organ podatkowy pozostawi bez rozpatrzenia wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który nie zawiera tych elementów. Jednak skutek taki nastąpi po uprzednim wezwaniu wnioskodawcy do usunięcia braków, w razie niezastosowania się przez niego do wezwania w terminie 7 dni od daty jego otrzymania. W sprawie pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia zostanie wydane postanowienie, na które służy zażalenie.

Stan faktyczny to sytuacja, która miała miejsce w przeszłości, przez złożeniem wniosku o wydanie interpretacji. W tym przypadku wnioskodawca chce się jedynie upewnić, czy dobrze rozumie jego podatkowe konsekwencje.

Zdaniem Ministerstwa Finansów (pismo nr MB8/0553/120/07/887 z 7 listopada 2007 r.) określenie liczby stanów faktycznych powinno być odnoszone do ilości regulacji, które są przedmiotem wydanej interpretacji, czyli np.: jeżeli przywołana została ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawa o podatku od towarów i usług, będą to dwa stany faktyczne.

Z uwagi na to, że kwota za wydanie interpretacji nie jest zbyt wysoka wielu wnioskodawców godzi się z tą niekorzystną i bezprawną interpretacją i dopłaca. Jednak trzeba wiedzieć, że takie obliczanie opłaty za wniosek (mnożenie 40 zł przez liczbę podatków a nawet liczbę pytań nie ma podstawy prawnej. Stronę podatników trzymają sądy administracyjne (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 11 lutego 2011 r., sygn. IIl SA/Wa 1549/10).

Zdarzenie przyszłe to takie, które nie miało miejsca przed dniem złożenia wniosku o wydanie interpretacji. Ważne jest, żeby zdarzenie przyszłe nie zaszło również przed otrzymaniem interpretacji. W takiej sytuacji interpretacja będzie mogła chronić przez zapłatą podatku w przypadku jej uchylenia (zob. Korzyści z zastosowania się do interpretacji indywidualnej).

Przed 1 lipca 2007 r. organy podatkowe uważały, że wniosek o wydanie wiążącej interpretacji prawa podatkowego nie mógł dotyczyć zdarzenia przyszłego. Niektórzy naczelnicy urzędów skarbowych i dyrektorzy izb skarbowych odrzucali wnioski o ocenę skutków podatkowych sytuacji hipotetycznej. Jednak należy podkreślić, że również w odniesieniu do stanu prawnego obowiązującego przed 1 lipca 2007 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał, że zgodne z przepisami było zadanie pytania o zdarzenie hipotetyczne. Sąd wskazał jedynie, że stan faktyczny lub sytuacja hipotetyczna musiały być wyczerpująco opisane (sygn. akt III SA/Wa 1243/06).

Od 1 lipca 2007 r. nie ma już żadnych wątpliwości w tym zakresie. Tak samo zatem jak przed 1 lipca 2007 r. zarówno stan faktyczny, jak i zdarzenie przyszłe muszą zostać przedstawione w sposób wyczerpujący. Pytania do organu rozpatrującego wniosek muszą dotyczyć interpretacji przepisów podatkowych mających lub mogących mieć zastosowanie do opisanej we wniosku sytuacji.

Dodatkowo osoba zainteresowana otrzymaniem interpretacji indywidualnej musi na swoje pytania odpowiedzieć. Odpowiedź polega na przedstawieniu własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Przepisy Ordynacji podatkowej nie wymagają wymieniania we wniosku przepisów, o których interpretację wnioskodawca występuje. We wzorze ORD-IN taki wymóg został jednak wnioskodawcom narzucony (część D.3. w ORD-IN). Podobnie jest z określeniem, jakiego rodzaju podatków dotyczy wniosek o interpretację (Część D.2. w ORD-IN).

Elementami wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej niemającymi charakteru merytorycznego są:

1) Oświadczenie pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej. Jeżeli takie postępowanie się toczy, interpretacja nie zostanie wydana w zakresie elementów stanu faktycznego objętych postępowaniem. Należy pamiętać, że w razie złożenia fałszywego oświadczenia wydana interpretacja indywidualna nie wywoła skutków prawnych.

W ORD-IN wnioskodawca składa zatem nie jedno, a dwa oświadczenia. Pierwsze dotyczy znajomości art. 233 § 1 Kodeksu karnego o odpowiedzialności za złożenie fałszywych zeznań. Drugie jest oświadczeniem o nie prowadzeniu wobec wnioskodawcy wymienionych powyżej postępowań.

2) Informacje dotyczące obliczenia opłaty w wysokości 40 zł, od jednego odrębnego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego, np. podanie liczby stanów faktycznych przedstawionych przez wnioskodawcę w ORD-IN (zob. Koszty otrzymania interpretacji indywidualnej).

3) Dane identyfikacyjne wnioskodawcy.

4) Podpis.

Konsekwencje złożenia wniosku zawierającego wady w zakresie elementów niemerytorycznych takich jak dane osobowe, brak podpisu reguluje stosowany odpowiednio art. 169 § 1 i 1a Ordynacji podatkowej. Na tej podstawie organ podatkowy wezwie wnoszącego wniosek do usunięcia braków w terminie 7 dni, z pouczeniem, że niewypełnienie tego warunku spowoduje pozostawienie podania bez rozpatrzenia.

Jeżeli wniosek nie zawiera adresu wnioskodawcy, organ pozostawi go bez rozpatrzenia. W tym przypadku nie dokona wezwania do usunięcia braków oraz nie wyda postanowienia o pozostawieniu wniosku bez rozpatrzenia.

W przypadku nieuiszczenia opłaty 40 zł od jednego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego nie stosuje się art. 169 Ordynacji podatkowej (zob. Koszty otrzymania interpretacji indywidualnej).

Warto pamiętać, że zakaz wystąpienia z wnioskiem o interpretację przepisów podatkowych, gdy trwa kontrola u podatnika nie dotyczy sytuacji, gdy rozpoczęła się ona już po złożeniu wniosku o interpretację. Oceny tej dokonuje się bowiem na dzień złożenia wniosku o interpretację, a nie na dzień jej wydania. Potwierdziły to w 2007 r. sądy (zob. orzeczenie WSA o sygn. akt III SA/Wa 1147/07).

Minister Finansów (w osobie upoważnionego Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu) potwierdził również, że nie ma przeszkód aby wystąpić z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie obowiązującym od 1 lipca 2007 r., nawet jeśli opisany we wniosku o wydanie takiej interpretacji stan faktyczny był uprzednio przedmiotem interpretacji wydanej przez właściwy wówczas organ podatkowy według przepisów obowiązujących przed 1 lipca 2007 r..

Minister Finansów podkreślił przy tym, że podmiot występujący z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej nie naraża się na odpowiedzialność karną za składanie fałszywego oświadczenia, gdyż oceny czy wnioskodawca złożył już wniosek o udzielenie indywidualnej interpretacji w odniesieniu do stanu faktycznego objętego już postanowieniem lub decyzją organu podatkowego (dotyczącym interpretacji przepisów prawa podatkowego) można dokonywać wyłącznie w stosunku do wniosków złożonych począwszy od dnia 1 lipca 2007 r.( interpretacja indywidualna z 10 stycznia 2008 r. wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu nr ILPB3/423-152/07-4/HS):

"(…) wejście w życie 1 lipca 2007 r. art. 14b Ordynacji podatkowej nie blokuje Wnioskodawcy możliwości złożenia wniosku o udzielenie indywidualnej interpretacji w odniesieniu do stanu faktycznego objętego postanowieniem urzędu skarbowego lub decyzją izby skarbowej wydanymi przed dniem 1 lipca 2007 r. na podstawie art. 14a Ordynacji podatkowej w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2007 r., a Wnioskodawca składając taki wniosek nie naraża się na odpowiedzialność karną za składanie fałszywych zeznań."

Koszty otrzymania interpretacji indywidualnej

Od 20 września 2008 r. opłata za wydanie interpretacji wynosi 40 zł od każdego opisanego we wniosku stanu faktycznego. Przypomnijmy, że od 1 lipca 2007 r. opłata wynosiła 75,- zł. A do końca 2006 r. złożenie wniosku o wydanie interpretacji prawa podatkowego wymagało zapłaty 5 zł opłaty skarbowej. Dodatkowo należało uiścić 50 groszy od każdego załącznika dołączonego do wniosku.

Opłata stanowi dochód budżetu (w przypadku interpretacji indywidualnych wydawanych przez MF) lub dochód budżetu jednostki samorządu terytorialnego (w przypadku interpretacji indywidualnych wydawanych przez organy samorządowe).

Opłata 40 zł pobierana jest od każdego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego opisanego przez wnioskodawcę we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej. Natomiast na jej wysokość nie ma wpływu liczba zadanych pytań.

Wartość opłaty należy obliczyć samodzielnie. Wielce prawdopodobne jest, że niejednokrotnie wystąpi różnica zdań między wnioskodawcą a organem podatkowym co do liczby stanów faktycznych lub zdarzeń przyszłych. W takim przypadku należy się liczyć z negatywnymi skutkami odmiennej oceny organu podatkowego. Nieopłacenie wniosku w terminie 7 dnia od dnia jego złożenia sprawi bowiem, że zostanie on pozostawiony bez rozpatrzenia, i to bez uprzedniego wezwania do uiszczenia opłaty. W sprawie pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia zostanie wydane postanowienie, na które jednak służyć będzie zażalenie.

Zdaniem Ministerstwa Finansów (pismo nr MB8/0553/120/07/887 z 7 listopada 2007 r.) określenie liczby stanów faktycznych powinno być odnoszone do ilości regulacji, które są przedmiotem wydanej interpretacji, czyli np.: jeżeli przywołana została ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawa o podatku od towarów i usług, będą to dwa stany faktyczne.

Jak już wspominano wyżej jako, że kwota za wydanie interpretacji nie jest zbyt wysoka wielu wnioskodawców godzi się z tą niekorzystną i bezprawną interpretacją i dopłaca. Jednak trzeba wiedzieć, że takie obliczanie opłaty za wniosek (mnożenie 40 zł przez liczbę podatków a nawet liczbę pytań nie ma podstawy prawnej. Stronę podatników trzymają sądy administracyjne (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 11 lutego 2011 r., sygn. IIl SA/Wa 1549/10). Można też zapłacić żądaną przez fiskusa opłatę, a potem dochodzić zwrotu jej części (por. wyrok WSA w Warszawie z 14 października 2008 r. - sygn. II SA/Wa 1024/08).

Wzór wniosku o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego (ORD-IN i ORD-IN/A) od 1 stycznia 2012 r.

Jak wypełnić wniosek o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej

Należy podkreślić, że dopuszczalne jest złożenie nieopłaconego wniosku ORD-IN oraz uiszczenie z opóźnieniem opłaty za wydanie interpretacji indywidualnej.

Za dzień opłacenia wniosku należy uznać dzień wpłaty gotówkowej lub obciążenia konta bankowego dyspozycją przelewu. Trzeba przy tym pamiętać, że opłacenie wniosku po jego złożeniu wymaga przekazania kserokopii dowodu dokonania zapłaty do organu rozpatrującego wniosek nie później niż w terminie 7 dni od dnia złożenia wniosku.

W przypadku nieuiszczenia opłaty w terminie 7 dni od dnia złożenia wniosku, zostanie skierowane do wnioskodawcy lub jego pełnomocnika wezwanie do uiszczenia opłaty, w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania. W przypadku niezastosowania się do wezwania, wniosek pozostanie bez rozpatrzenia. Na postanowienie o pozostawieniu wniosku bez rozpatrzenia przysługuje zażalenie.

 

Organ sporządzający interpretację indywidualną	Numer konta bankowego
Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy	52 1010 1078 0040 6622 3100 0000
Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach	68 1010 1212 0010 3622 3100 0000
Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu	29 1010 1469 0032 6122 3100 0000
Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie	31 1010 1010 0166 4922 3100 0000
Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi	87 1010 1371 0005 2122 3100 0000

Termin na wydanie interpretacji indywidualnej

Interpretacja indywidualna przepisów prawa podatkowego powinna być wydana (doręczona podatnikowi) bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w terminie 3 miesięcy od dnia otrzymania wniosku.

Od dłuższego czasu istnieje rozbieżność poglądów, czy (jak twierdził Minister Finansów i część sądów administracyjnych) doręczenie interpretacji może nastąpić zgodnie z prawem już po upływie tego (3-miesięcznego) terminu. Czy też  w owym trzymiesięcznym terminie fiskus musi się „zmieścić” z doręczeniem podatnikowi interpretacji, a nie tylko z jej sporządzeniem i podpisaniem przez urzędnika. 

Wydawało się, że ostatecznej odpowiedzi na to pytanie udzielił Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale z 4 listopada 2008 r. (sygn. I FPS 2/08). NSA uznał wtedy, że fiskus ma 3 miesiące na  d o r ę c z e n i e  podatnikowi interpretacji. Jeżeli w tym terminie podatnik nie otrzyma interpretacji - obowiązuje teza podatnika zawarta we wniosku o wydanie interpretacji (tzw. milcząca interpretacja).

Przypomnijmy, że do tego terminu nie wlicza się terminów i okresów, o których mowa w art. 139 § 4 Ordynacji podatkowej. Przepis ten stanowi, że do określonego przepisami Ordynacji podatkowej terminu na załatwienie sprawy (w tym przypadku 3-miesięcznego) nie wlicza się terminów przewidzianych w przepisach prawa podatkowego dla dokonania określonych czynności, okresów zawieszenia postępowania oraz okresów opóźnień spowodowanych z winy strony albo z przyczyn niezależnych od organu.

Należy zwrócić uwagę, że zwrot „z przyczyn niezależnych od organu” w praktyce może być wykorzystywany przez organ podatkowy do znacznego wydłużania czasu na wydanie interpretacji bez negatywnych skutków takiego postępowania, wskazanych w art. 14o Ordynacji podatkowej.

Na podstawie bowiem art. 14o § 1 Ordynacji podatkowej w razie niewydania interpretacji indywidualnej w terminie 3 miesięcy (przy opisanych powyżej możliwościach "wydłużenia" tego terminu) uznaje się, że w dniu następującym po dniu, w którym upłynął termin wydania interpretacji, została wydana interpretacja stwierdzająca prawidłowość stanowiska wnioskodawcy w pełnym zakresie.

Przyjmuje się więc w tym przypadku fikcję prawną, że Minister Finansów wydał interpretację indywidualną popierającą stanowisko wnioskodawcy niezależnie od tego, czy jest ono w rzeczywistości słuszne czy też nie. Jest to tzw. milczące przyjęcie interpretacji wnioskodawcy, mające dyscyplinować organy podatkowe w zakresie wydawania interpretacji w terminach ustawowych. Minister Finansów ma oczywiście prawo z urzędu zmienić tak wprowadzoną do obiegu prawnego interpretację przepisów. Warunkiem jest stwierdzenie przez Ministra jej nieprawidłowości.

Informacja o fakcie wydania milczącej interpretacji wraz z jej treścią oraz datą powstania powinna zostać niezwłocznie przekazana organom podatkowym właściwym ze względu na zakres spraw będących przedmiotem interpretacji oraz właściwemu organowi kontroli skarbowej.

Przepisy nie przewidują ani możliwości ani obowiązku publikacji milczących interpretacji w Biuletynie Informacji Publicznej.

Do czasu wydania ww. uchwały NSA z 4 listopada 2008 r., ku zaskoczeniu wielu ekspertów, niektóre sądy zajmowały niekorzystne stanowisko co do terminów, przewidzianych dla organów podatkowych na sporządzenie odpowiedzi na wniosek o wydanie interpretacji. Wszyscy spodziewali się, że tak samo jak w przypadku innych aktów wydawanych przez urzędy o zachowaniu (bądź nie) terminu na wydanie interpretacji decyduje data jej doręczenia. Ma to istotne znaczenie, gdyż niezachowanie terminu na wydanie interpretacji skutkuje związaniem tzw. milczącą interpretacją (czyli interpretacją zawartą we wniosku przez podmiot występujący o wydanie interpretacji.

Jeszcze przed wydaniem ww. uchwały NSA, WSA w Warszawie w wyroku z 18 września 2007 r. (III SA/Wa 192/ 07) stwierdził, że jeżeli naczelnik urzędu skarbowego w ciągu trzech miesięcy nie doręczył interpretacji podatnikowi, może on zastosować własną interpretację przepisów.

Wydawałoby się, że jest to oczywiste i nie budzące kontrowersji orzeczenie, ale okazało się, że jest ono sprzeczne z innym rozstrzygnięciem Naczelnego Sądu Administracyjnego zapadłym zaledwie kilka dni wcześniej. 14 września 2007 r. NSA (II FSK 700/07) wydał bowiem całkowicie odmienne orzeczenie, z którego wynika że dla zachowania trzymiesięcznego terminu na wydanie interpretacji wystarczy, by w terminie trzech miesięcy interpretacja została sporządzona i podpisana przez urzędnika.

Interpretacja może więc zostać doręczona po trzech miesiącach, ale jeżeli została sporządzona i podpisana przed upływem tego terminu oznacza to - zdaniem NSA - że trzymiesięczny termin na wydanie interpretacji określony przepisami Ordynacji podatkowej został dotrzymany przez organ podatkowy. NSA uznał wtedy, że „wydanie” interpretacji a jej „doręczenie” to dwie różne instytucje.

Przywołane orzeczenia dotyczyły co prawda przepisów o wydawaniu interpretacji sprzed 1 lipca 2007 r., ale mają znaczenie również w kontekście obecnych zasad ich wydawania, bo nowe regulacje również posługują się pojęciem "wydanie".

Po uchwale NSA z 4 listopada 2008 r. podatnicy sprawdzali, czy przypadkiem niekorzystne interpretacje podatkowe nie zostały przez nich otrzymane po upływie owego 3-miesięcznego terminu (liczonego od dnia złożenia wniosku). Jeżeli tak było, to interpretacja nie obowiązuje – obowiązuje w to miejsce stanowisko podatnika zawarte we wniosku o wydanie interpretacji. Niektórzy podatnicy w takiej sytuacji korygowali deklaracje, czemu jednak nadal sprzeciwiał się fiskus.

Jednak w grudniu 2009 r. NSA podjął uchwałę, w której dokonał zupełnie innej interpretacji omawianej kwestii w porównaniu do uchwały z 4 listopada 2008 r.

Otóż 14 grudnia 2009 r. NSA w składzie całej Izby Finansowej podjął następującą uchwałę (sygn. II FPS 7/09):
"W stanie prawnym obowiązującym od dnia 1 lipca 2007 r. pojęcie "niewydanie interpretacji" użyte w art. 14o § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.), nie oznacza braku jej doręczenia w terminie 3 miesięcy od dnia otrzymania wniosku, o którym mowa w art. 14d powołanej ustawy."

Tak więc NSA zmienił swoją interpretację omawianej kwestii i uznał (ale wyjaśnił to jedynie w uzasadnieniu ww. uchwały), że organ podatkowy ma 3 miesiące tylko na wydanie i podpisanie interpretacji. Doręczenie może zatem nastąpić po upływie owych 3 miesięcy i nie będzie to skutkować powstaniem tzw. milczącej interpretacji.

Warto zwrócić uwagę, że sentencja tej ostatniej uchwały z 14 grudnia 2009 r. nie precyzuje definicji wydania interpretacji. Nadal więc można mieć uzasadnione wątpliwości do czego jest zobowiązany organ podatkowy w ciągu 3 miesięcy od złożenia wniosku o interpretację. Czy tylko do sporządzenia interpretacji, czy też może również do jej podpisania, a może i do wysłania jej na adres wnioskodawcy? Bo to, że nie musi doręczyć, to już wiadomo z ostatniej uchwały.

Powstają pytania: jak podatnik może się dowiedzieć, czy jego interpretacja została wydana i w jakim terminie podatnik powinien otrzymać interpretację?

Budzi jednak pewne zdziwienie, że w tak ważnej i kontrowersyjnej kwestii NSA (i to w składzie całej Izby Finansowej) wypowiedział się raczej fragmentarycznie niż kompleksowo. Być może konieczna będzie za jakiś czas kolejna uchwała w tej samej sprawie. Z pewnością jednak potrzebne są klarowne przepisy w tej materii.

Wzór wniosku o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego (ORD-IN i ORD-IN/A) od 1 stycznia 2012 r.

Jak wypełnić wniosek o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej

Utrata mocy prawnej przez interpretację

Minister właściwy do spraw finansów publicznych może z urzędu zmienić wydaną interpretację ogólną lub indywidualną, jeżeli stwierdzi jej nieprawidłowość, uwzględniając w szczególności orzecznictwo sądów, Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości.

Zawiadomienie o zmienionej interpretacji indywidualnej doręcza się podmiotowi, któremu została ona wydana w danej sprawie. Interpretację może też uchylić sąd administracyjny.

W takiej sytuacji, po doręczeniu organowi podatkowemu odpisu orzeczenia sądu administracyjnego uchylającego interpretację indywidualną ze stwierdzeniem jego prawomocności, organ podatkowy musi poinformować podatnika w formie pisemnej o dacie doręczenia odpisu orzeczenia, podając jednocześnie informację, z jakim dniem kończy się okres zwolnienia z obowiązku płacenia podatku wynikającego z uchylonej przez orzeczenie interpretacji.

Przepisy Ordynacji podatkowej nie przewidują utraty mocy interpretacji tylko z powodu zmiany przepisów, których interpretacja dotyczy. To, czy interpretacja indywidualna samoistnie wygasa na skutek zmiany przepisów będzie jednak kwestią sporną - do czasu wydania przez sądy orzeczeń w tej sprawie. Aktualnie obowiązujące przepisy Ordynacji podatkowej regulują tą kwestię jedynie w odniesieniu do interpretacji wydanych przed 1 lipca 2007 r. (zob. Moc prawna interpretacji sprzed 1 lipca 2007 r.).

W poprzednim stanie prawnym przepisy Ordynacji przewidywały, że wskutek zmiany przepisów interpretacja traciła moc. Art. 14b § 5 pkt 2 Ordynacji podatkowej w brzmieniu do końca czerwca 2007 r. stanowił bowiem, że organ odwoławczy w drodze decyzji zmienia albo uchyla wiążącą interpretację z urzędu, jeżeli rażąco narusza ona prawo, orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, w tym także jeżeli niezgodność z prawem jest wynikiem zmiany przepisów.

Nie oznaczało to jednak, że dyrektor izby skarbowej mógł uchylić interpretację po każdej nowelizacji przepisów. Miał do tego prawo, jeżeli po nowelizacji przepisów wydana wcześniej interpretacja rażąco naruszała prawo. Natomiast jeżeli podatnik wykazał, że niezgodność z nowym brzmieniem przepisów nie ma charakteru rażącego, to interpretacja zachowywała swój wiążący charakter.

Przykładem sporu w tej sprawie wygranego z izbą skarbową jest orzeczenie WSA z 13 kwietnia 2007 r. (sygnatura akt III SA/Wa 4177/06) wydane wstanie prawnym obowiązującym do końca czerwca 2007 r. Sąd oceniał, czy interpretacja dotycząca dokumentacji niezbędnej dla zastosowania stawki 0% przy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów zachowała moc. Sąd orzekł, że interpretacja ta zachowała moc pomimo zmiany przepisów o dowodach potwierdzających przekazanie towarów kupującemu. Zmiana przepisów nie spowodowała bowiem rażącego naruszenia prawa przez interpretację.

Obecnie nie ma jeszcze orzeczeń sądowych dotyczących tego, jakie są konsekwencje zmiany przepisów w odniesieniu do interpretacji wydanych od 1 lipca 2007 r.

Skarga na interpretację Ministra Finansów

Od 1 lipca 2007 r. interpretacje indywidualne nie są wydawane w formie postanowienia. Dlatego nie można obecnie złożyć zażalenia na niekorzystne dla wnioskodawcy rozstrzygnięcie. Wnioskodawca ma natomiast prawo wniesienia skargi do sądu administracyjnego, jeśli uzna że przy wydawaniu interpretacji nastąpiło naruszenie prawa.

Ponieważ zgodnie z przepisami Ordynacji organem wydającym interpretacje indywidualne jest Minister Finansów, to początkowo, aż do 11 października 2008 r. (zgodnie z ogólnymi zasadami) sądem właściwym do rozpatrywania skarg na interpretacje był  Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie.

Jednak od 11 października 2008 r. skargi na interpretacje podatkowe należy wnosić do wojewódzkich sądów administracyjnych, na których obszarze właściwości podatnik skarżący zamieszkuje lub ma siedzibę.
Zmiana ta wynika z rozporządzenia Prezydenta RP z 28 sierpnia 2008 r. (Dz. U. Nr 163, poz. 1016). Skargi zarejestrowane przed dniem wejścia w życie ww. rozporządzenia (11 października 2008 r.) w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Warszawie, rozpoznaje wojewódzki sąd administracyjny właściwy w rozumieniu tego rozporządzenia. Wyjątkiem są sprawy, w których wyznaczono już termin rozprawy - te doprowadzi do końca WSA w Warszawie.

Skargę do WSA wnosi się po uprzednim wezwaniu na piśmie do usunięcia naruszenia prawa organu, który wydał interpretację.

Wezwanie takie powinno zostać skierowane do organu w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o wydaniu przez organ interpretacji - zgodnie z art. 52 § 3 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Skargę do WSA wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa.

Jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, to wówczas skargę wnosi się w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy). Należy ją skierować na adres Biura Krajowej Informacji Podatkowej przy Izbie Skarbowej, której Dyrektor wydał daną interpretację.

Poniżej standardowe pouczenie o procedurze odwoławczej zawierane w treści interpretacji indywidualnej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie (pouczenia wg tego schematu znajdują się we wszystkich interpretacjach indywidualnych).

"Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock."

Publikacja interpretacji

Przed 1 lipca 2007 r. interpretacje odpowiadające obecnym interpretacjom ogólnym były publikowane w Dzienniku Urzędowym Ministra Finansów. Po 1 lipca 2007 r. miejsce publikacji dla interpretacji ogólnych nie uległo zmianie. Interpretacje te są dodatkowo publikowane w Biuletynie Informacji Publicznej.

Przed 1 lipca 2007 r. interpretacje w indywidualnych sprawach publikowane były na stronie Ministerstwa Finansów www.mf.gov.pl (pomimo ustawowego nakazu publikowania ich na stronie internetowej odpowiedniej izby skarbowej).

Po 1 lipca 2007 r. utrzymano publikację interpretacji indywidualnych na www.mf.gov.pl. Nie wynika to jednak z obowiązku zapisanego w Ordynacji podatkowej. Obecnie przepisy Ordynacji podatkowej nakazują jedynie, aby interpretacje indywidualne wraz z wnioskiem o wydanie interpretacji, po usunięciu danych identyfikujących wnioskodawcę oraz inne podmioty wskazane w treści interpretacji, były niezwłocznie zamieszczane w Biuletynie Informacji Publicznej.

Należy zwrócić uwagę, że na podstawie obowiązujących przepisów tzw. milczące interpretacje nie podlegają publikacji w BIP.

Na stronie internetowej MF interpretacje publikowane są w podziale na interpretacje wydane pod rządami przepisów obowiązujących przed 1 lipca 2007 r. i po tej dacie. Do tych ostatnich interpretacji dołączany jest do wglądu wniosek ORD-IN po usunięciu danych indentyfikacyjnych osoby, która go złożyła.

Korzyści z zastosowania się do interpretacji

Korzyści, jakie daje interpretacja indywidualna najwyraźniej widoczne są wówczas, gdy decyzja wydana wobec wnioskodawcy wskutek przeprowadzenia kontroli podatkowej będzie niekorzystna i jednocześnie będzie zawierała odmienną ocenę prawną sytuacji przedstawionej w interpretacji, będącej następnie przedmiotem kontroli.

Generalną zasadą jest, że zastosowanie się do interpretacji indywidualnej nie może szkodzić wnioskodawcy (także w przypadku nieuwzględnienia jej w rozstrzygnięciu sprawy podatkowej).

Warunkiem jest, by zastosowanie się do interpretacji miało miejsce przed zmianą interpretacji indywidualnej lub przed doręczeniem organowi podatkowemu odpisu prawomocnego orzeczenia sądu administracyjnego uchylającego taką interpretację.

Podobnie jest w przypadku zastosowania się do interpretacji ogólnej przed jej zmianą. Nie może to szkodzić osobie, która się do niej zastosowała, i to także w przypadku nieuwzględnienia interpretacji w rozstrzygnięciu sprawy podatkowej.

Zasada nieszkodzenia sprawia, że niezależnie od niekorzystnych wyników kontroli można dzięki interpretacji uzyskać:

• zwolnienie z obowiązku zapłaty podatku
• uniknięcie wszczęcia postępowania w sprawach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe lub umorzenie postępowań już wszczętych
• rezygnację z naliczenia odsetek za zwłokę

Tak korzystnego zabezpieczenia interesów podatników w trzech wymienionych obszarach nie daje każda interpretacja. Decydujące znaczenie ma relacja między: momentem publikacji interpretacji ogólnej lub doręczeniem interpretacji indywidualnej, a zastosowaniem się wnioskodawcy do interpretacji.

W przypadku gdy skutki podatkowe związane ze zdarzeniem, któremu odpowiada stan faktyczny będący przedmiotem interpretacji, miały miejsce przed opublikowaniem interpretacji ogólnej lub przed doręczeniem interpretacji indywidualnej, zastosowanie się do tej interpretacji nie zwolni z obowiązku zapłaty podatku.

Wzór wniosku o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego (ORD-IN i ORD-IN/A) od 1 stycznia 2012 r.

Jak wypełnić wniosek o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej

Taki obowiązek pojawi się np. wtedy, gdy interpretacja okaże się błędna – nawet po kilku latach od jej wydania. Taka konstrukcja prawna wynika z tego, że posiadacz interpretacji indywidualnej najpierw zrealizował sytuację opisaną we wniosku o wydanie interpretacji, a dopiero gdy już to zdarzenie zaszło, zadał pytanie o podatkowe konsekwencje swojego zachowania.

Podobny wywód można przeprowadzić w przypadku powołania się przez podatnika na interpretację ogólną. Jeżeli interpretacja została opublikowana już po zajściu stanu faktycznego podlegającego następnie ocenie organu podatkowego, nie mogła być podstawą decyzji podatnika.

Podatnik nie został więc przez interpretację wprowadzony w błąd co do swojej sytuacji w zakresie rozliczeń podatkowych. Dlatego interpretacje podatkowe skutków zdarzenia, które już zaszły, pozwalają uniknąć wszczęcia postępowania w sprawach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe lub umorzenie postępowań już wszczętych umorzenie lub naliczenia odsetek za zwłokę. Sam podatek trzeba będzie jednak zapłacić, pomimo że początkowo organy podatkowe w interpretacji ogólnej lub indywidualnej stwierdziły, że nie będzie takiego obowiązku lub że podatek będzie niższy niż w przypadający rzeczywistości do zapłaty.

Inaczej jest w przypadku, gdy najpierw zostanie doręczona interpretacja indywidualna lub opublikowana interpretacja ogólna, a dopiero potem stan faktyczny zostanie zrealizowany przez wnioskodawcę.

Innymi słowy, skutki podatkowe związane ze zdarzeniem, któremu odpowiada stan faktyczny będący przedmiotem interpretacji muszą być późniejsze niż sama interpretacja. Skutki te muszą mieć miejsce już po opublikowaniu interpretacji ogólnej albo po doręczeniu interpretacji indywidualnej. To pierwszy warunek.

Drugim jest, by zobowiązanie podatkowe nie zostało prawidłowo wykonane w wyniku zastosowania się do interpretacji, która uległa zmianie lub nie została uwzględniona w rozstrzygnięciu sprawy podatkowej. Pełna realizacja zasady nieszkodzenia nastąpi, jeśli zostaną spełnione oba te warunki. Wówczas interpretacja będzie zabezpieczać przed wszczęciem postępowania w sprawach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe, a w przypadku postępowań już wszczętych będzie skutkować ich umorzeniem oraz nienaliczaniem odsetek za zwłokę.

Jednak najważniejszym dla podatnika skutkiem jest ochrona przed zapłatą podatku. Zastosowanie się do interpretacji powoduje bowiem zwolnienie z obowiązku zapłaty podatku. Ochrona ta jest jednak ograniczona czasowo (patrz tabela).

Okres rozliczania podatku	Okres zwolnienia od zapłaty podatku
roczny	Okres do końca roku podatkowego, w którym opublikowano zmienioną interpretację ogólną, doręczono zmienioną interpretację indywidualną albo doręczono organowi podatkowemu odpis orzeczenia sądu administracyjnego uchylającego interpretację indywidualną ze stwierdzeniem jego prawomocności.
kwartalny	Okres do końca kwartału, w którym opublikowano zmienioną interpretację ogólną, doręczono zmienioną interpretację indywidualną albo doręczono organowi podatkowemu odpis orzeczenia sądu administracyjnego uchylającego interpretację indywidualną ze stwierdzeniem jego prawomocności, oraz kwartał następny.
miesięczny	Okres do końca miesiąca, w którym opublikowano zmienioną interpretację ogólną, doręczono zmienioną interpretację indywidualną albo doręczono organowi podatkowemu odpis orzeczenia sądu administracyjnego uchylającego interpretację indywidualną ze stwierdzeniem jego prawomocności, oraz miesiąc następny.

Posiadacz interpretacji indywidualnej nie ma możliwości samodzielnie dowiedzieć się o fakcie doręczenia organowi podatkowemu odpisu orzeczenia sądu administracyjnego uchylającego interpretację indywidualną ze stwierdzeniem jego prawomocności. Dlatego organ podatkowy ma obowiązek poinformować podatnika w formie pisemnej o dacie doręczenia odpisu orzeczenia.

Zasada nieszkodzenia nie wstrzymuje wydania decyzji niekorzystnej dla np. podatnika, płatnika, inkasenta, osoby trzeciej. Na podstawie art. 14m § 3 Ordynacji podatkowej – na wniosek podatnika, który zastosował się do interpretacji – w decyzji określającej lub ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego, organ podatkowy określi wysokość podatku objętego zwolnieniem wynikającego z zasady nieszkodzenia. W przypadku uiszczenia podatku w zakresie objętym tym zwolnieniem organ podatkowy określi wysokość nadpłaty.

Na podstawie art. 224c Ordynacji podatkowej wykonanie decyzji ustalającej lub określającej wysokość zobowiązania podatkowego, wysokość zwrotu podatku lub wysokość odsetek za zwłokę albo orzekającej o odpowiedzialności podatkowej płatnika lub inkasenta, osoby trzeciej albo spadkobiercy, podlega wstrzymaniu w zakresie, w jakim w złożonym wniosku zostanie uprawdopodobnione zwolnienie z obowiązku zapłaty podatku na podstawie art. 14m § 3 Ordynacji podatkowej, do czasu wydania ostatecznej decyzji.

Podobnie wygląda sytuacja prawna po zastosowaniu się przez spółkę do interpretacji indywidualnej wydanej przed powstaniem spółki na wniosek osób planujących utworzenie tej spółki (w zakresie dotyczącym działalności tej spółki).

Analogiczna jest też sytuacja po zastosowaniu się przez oddział lub przedstawicielstwo do interpretacji indywidualnej dotyczącej działalności tego oddziału lub przedstawicielstwa wydanej przed powstaniem tego oddziału lub przedstawicielstwa na wniosek tworzącego je przedsiębiorcy. Warto pamiętać, że w tych przypadkach zmienioną interpretację indywidualną doręcza się odpowiednio spółce, oddziałowi lub przedstawicielstwu, wskazanym przez wnioskującego o wydanie interpretacji indywidualnej.

W odniesieniu do wniosku o wydanie interpretacji złożonego przez założyciela spółki lub przedsiębiorcę przed powstaniem przedsiębiorstwa, oddziału lub przedstawiciela nie ma zastosowania art. 14l Ordynacji podatkowej. Przepis ten stanowi, że w przypadku gdy skutki podatkowe związane ze zdarzeniem, któremu odpowiada stan faktyczny będący przedmiotem interpretacji, miały miejsce przed opublikowaniem interpretacji ogólnej lub przed doręczeniem interpretacji indywidualnej, zastosowanie się do tej interpretacji nie zwalnia z obowiązku zapłaty podatku.

Taka redakcja przepisów będzie powodować wątpliwości interpretacyjne polegające na próbach unikania płacenia podatku po uchyleniu interpretacji, w przypadku gdy skutki podatkowe związane ze zdarzeniem, któremu odpowiada stan faktyczny będący przedmiotem interpretacji, miały miejsce przed doręczeniem interpretacji indywidualnej.

Moc prawna interpretacji sprzed 1 lipca 2007 r.

Skutki prawne dotyczące wiążących interpretacji wydanych przed 1 lipca 2007 r. ocenia się wedle przepisów obowiązujących do końca czerwca 2007 r. Interpretacje te wygasną jednak z mocy prawa w razie zmiany przepisów, które były przedmiotem interpretacji.

Takie uregulowanie prawne może zostać w przyszłości zanegowane przez WSA, NSA, SN lub Trybunał Konstytucyjny, gdyż osoba, która otrzymała interpretację według przepisów obowiązujących przed 1 lipca 2007 r., może nie wiedzieć o jej wygaśnięciu z mocy prawa. Organy podatkowe nie mają obowiązku wysłać powiadomienia o wygaśnięciu interpretacji. Osoba powołująca się w dobrej wierze na interpretację może więc nie wiedzieć, że interpretacja którą w dalszym ciągu stosuje nie ma już mocy prawnej i ponieść z tego tytułu straty finansowe.

Takie uregulowanie wprowadził przepis przejściowy, a mianowicie art. 4 ustawy z 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Zwracam uwagę, ze zasady wprowadzone przez ten przepis stosuje się do każdej interpretacji, o której wydanie wniosek został złożony przed 1 lipca 2007 r.

Wnioski o wydanie pisemnych interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnych sprawach wniesione przed 1 lipca 2007 r. podlegają bowiem rozpatrzeniu na podstawie przepisów obowiązujących do końca czerwca 2007 r. (nawet jeżeli interpretacja została doręczona już po 1 lipca 2007 r.).

Interpretacje w 2008 r. – wnioski po 9 miesiącach funkcjonowania nowych przepisów

Po wprowadzeniu nowego systemu wydawania interpretacji znacząco spadła liczba osób zainteresowanych otrzymaniem interpretacji (w II półroczu 2007 r. wydano 4-krotnie mniej interpretacji niż w I półroczu 2007 r.).

Powody były dwa – wprowadzenie opłaty 75 zł od analizy podatkowej jednego stanu faktycznego, który miał już miejsce lub jednego zdarzenia przyszłego. Jest to zrozumiała reakcja podatników, płatników lub inkasentów. W przypadku gdy problem podatnika dotyczy np. ulgi na Internet, na której podatnik może zyskać rocznie 144,4 zł (19% z 760 zł) to nie opłaca mu się złożyć wniosku ORD-IN (za który musiałby zapłacić 75 zł). Dlatego przeglądając bazę, w której MF gromadzi wydawane interpretacje indywidualne, można zaobserwować, że zniknęły zapytania o ciekawe zagadnienia, ale o niewielkiej wartości dla pytającego.

Słowniczek

Interpretacja indywidualna - Pisemna interpretację przepisów prawa podatkowego wydana na pisemny wniosek zainteresowanego, w jego indywidualnej sprawie.

Kompetencja do wydawania interpretacji przysługuje Ministrowi Finansów. Pomimo to interpretacji indywidualnych nie wydaje bezpośrednio Minister Finansów. W jego imieniu czynią to:
1) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu dla wniosków z województw: dolnośląskiego, lubuskiego lub wielkopolskiego.
2) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie dla wniosków z województw: lubelskiego, łódzkiego, mazowieckiego.
3)  Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach dla wniosków z województw: małopolskiego, opolskiego, podkarpackiego, śląskiego lub świętokrzyskiego.
4)  Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy dla wniosków z województw: kujawsko-pomorskiego, podlaskiego, pomorskiego, warmińsko-mazurskiego lub zachodnio-pomorskiego.

W zakresie interpretacji indywidualnych dotyczących podatków pozostających w gestii jednostek samorządu terytorialnego interpretacje wydaje tak jak przed 1 lipca 2007 r. wójt, burmistrz (prezydent miasta), starosta lub marszałek województwa właściwy do pobrania danego podatku, którego dotyczy pytanie.

Interpretacja indywidualna zawiera ocenę stanowiska wnioskodawcy wraz z uzasadnieniem prawnym tej oceny. Można odstąpić od uzasadnienia prawnego, jeżeli stanowisko wnioskodawcy jest prawidłowe w pełnym zakresie. W razie negatywnej oceny stanowiska wnioskodawcy interpretacja indywidualna zawiera wskazanie prawidłowego stanowiska wraz z uzasadnieniem prawnym. Interpretacja indywidualna zawiera pouczenie o prawie wniesienia skargi do sądu administracyjnego.

Nie wydaje się interpretacji indywidualnej w zakresie tych elementów stanu faktycznego, które w dniu złożenia wniosku o interpretację są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej albo gdy w tym zakresie sprawa została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej.

Interpretacja ogólna - Wydaje ją Minister Finansów. Jest to narzędzie zapewniające jednolite stosowanie prawa podatkowego przez organy podatkowe oraz organy kontroli skarbowej. W tym celu Minister Finansów dokonuje interpretacji przepisów podatkowych, przy uwzględnieniu orzecznictwa sądów oraz Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Interpretacji ogólnej nie można otrzymać na wniosek.

Osoby zainteresowana – osoba potrafiąca wykazać związek między:

1. staniem faktycznym lub zdarzeniem przyszłym opisanym we wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji a
2. osobą wnioskującą o wydanie interpretacji.

Z przedstawionego stanu faktycznego musi wynikać, że osoba wnioskująca pyta o interpretację przepisów w związku z własnymi rozliczeniami podatkowymi.

Stan faktyczny – Zdarzenie, które zaszło przed złożeniem wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej. Składając wniosek, za każdy stan faktyczny w nim opisany należy wnieść opłatę w wysokości 40 zł. W praktyce mogą powstać wątpliwości, czy i w jakim zakresie w złożonym wniosku występują odrębne stany faktyczne. Najprawdopodobniej kwestia ta będzie przedmiotem sporów z organem podatkowym.

Zdarzenie przyszłe – zdarzenie, które nie zaszło przed złożeniem wniosku o wydanie interpretacji. Działania planowane, które mają dopiero zostać podjęte w przyszłości.

www.welsyng.pl