Co grozi za brak ksiąg podatkowych i dokumentów podczas kontroli fiskusa?

Każdy podatnik, który nie udostępnił na żądanie pracowników fiskusa, ksiąg czy też innych konkretnych dokumentów powinien mieć świadomość, że może zostać ukarany grzywną.

Autopromocja

Podatnik jest zobowiązany do prowadzenia i przechowywania ksiąg podatkowych i za nieudostępnienie ksiąg podatkowych ponosi odpowiedzialność karną skarbową.

Rodzaje ksiąg podatkowych

Zgodnie z kodeksem karnym skarbowym księgami podatkowymi są:

- księgi rachunkowe,

Autopromocja

Konferencja: Kongres KSeF. Cyfrowa rewolucja w fakturowaniu

Sprawdź

- księga podatkowa przychodów i rozchodów,

- ewidencja,

- rejestr,

- lub też inne urządzenia ewidencyjne, na których obowiązek prowadzenia nakłada ustawa, m. in. zapisy kasy rejestrującej (fiskalnej).

Autopromocja

KOMPLET PODATKI 2026

Sprawdź

Wszystkie organy podatkowe i organy kontroli skarbowej mają prawo przeprowadzenia kontroli podatkowej lub skarbowej m. in. w celu sprawdzenia, czy podatnik spełnia wszystkie swoje obowiązki wynikające z przepisów prawa.

W trakcie prowadzonej kontroli organy mogą żądać od kontrolowanego udostępnienia ksiąg podatkowych oraz innych dokumentów. Kontrola zazwyczaj prowadzona jest w siedzibie podatnika i tam też należy udostępnić kontrolującym żądane dokumenty.

Bywa również, że dokumentacja podatkowa znajduje się poza siedzibą podatnika, tj. w miejscu prowadzenia i przechowywania dokumentacji podatkowej, np. w biurze rachunkowym prowadzącym księgi i rozliczającym daną firmę.

Polecamy: Ile zapłacisz PIT przy sprzedaży domu, mieszkania lub działki?

Polecamy: Zwrot VAT za materiały budowlane - poradnik

Jakie sankcje za niedostarczenie dokumentów

W przypadku odmowy udostępnienia ksiąg lub innych dokumentów na żądanie kontrolerów grozi kara, gdyż odmowa stanowi czyn utrudniający lub udaremniający wykonywanie czynności służbowych.

Z treści art. 83 kodeksu karnego skarbowego wynika że, kto osobie uprawnionej do przeprowadzenia czynności sprawdzających, kontroli podatkowej, kontroli skarbowej lub czynności kontrolnych w zakresie szczególnego nadzoru podatkowego udaremnia lub utrudnia wykonanie czynności służbowej, w szczególności kto wbrew żądaniu tej osoby nie okazuje księgi lub innego dokumentu dotyczącego prowadzonej działalności gospodarczej lub księgę lub inny dokument niszczy, uszkadza, czyni bezużytecznymi, ukrywa lub usuwa, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych.

Jakie grzywny za przewinienia skarbowe grożą w 2011 roku?

Udaremnianie czy utrudnianie jest przestępstwem skarbowym, z kolei w wypadkach mniejszej wagi będzie już wykroczeniem skarbowym sankcjonowanym niższą karą grzywny. O tym czy dane zachowanie będzie zdarzeniem mniejszej czy też większej wagi konieczne jest ustalenie stopnia szkodliwości społecznej.

Jak wskazuje kks wypadkiem mniejszej wagi będzie takie zachowanie sprawcy, które nie wskazuje na rażące lekceważenie porządku finansowoprawnego lub reguł ostrożności wymaganych w danych okolicznościach.

Organ ukarze podatnika, jedynie wówczas kiedy jego działanie będzie umyślne. Jeżeli natomiast podatnik nie udostępnia  dokumentów podatkowych na skutek okoliczności od niego niezależnych (np. kradzież, pożar, zalanie) nie powinien wówczas ponieść odpowiedzialności karnej skarbowej.

Istotną kwestią, o której pamiętać powinni wszyscy podatnicy jest obowiązek przechowywania dokumentacji podatkowej do czasu upływu okresu przedawnienia zobowiązania podatkowego, czyli przez okres 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego (w praktyce często jest to prawie 6 lat).