REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Dokumentowanie WDT - za dużo biurokracji

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
Dokumentowanie WDT - za dużo biurokracji
Dokumentowanie WDT - za dużo biurokracji
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Prawo unijne nie reguluje bezpośrednio sposobu dokumentowania wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów. Decydują o tym państwa członkowskie. Polska narzuciła tyle wymogów, że aż utrudniają działanie firm.

Nasze przepisy dotyczące m.in. podatku od towarów i usług są biurokratyczne, nakładają na podatników nazbyt wiele obowiązków, a co gorsze, wciąż są niespójne z prawem unijnym. To bardzo utrudnia przedsiębiorcom prowadzenie firm.

REKLAMA

Politycy wciąż obiecują upraszczanie prawa podatkowego, a zamiast tego, zwłaszcza w ciągu ostatnich 6–7 lat, obserwujemy systematyczne jego gmatwanie i nakładanie na barki podatników coraz większej liczby obowiązków. Przedsiębiorcy zamiast rozwijać firmy, rozwijają biurokrację w skali, jakiej nie było nawet w PRL. Polskie prawo podatkowe jest nieprzyjazne, anachroniczne, kompletnie nieczytelne i narzucające całą masę niepotrzebnych formalnych obowiązków. Szkodzi podatnikom i państwu, gdyż przedsiębiorcy coraz częściej przenoszą siedziby firm do krajów UE, w których urzędnicy nie napadają z taką zaciekłością na firmy, w sposób bezmyślny egzekwując obowiązki, nawet kosztem unicestwiania firm. Dziś to standard postępowania fiskusa i jakoś nikt (a zwłaszcza politycy i organy powołane do ochrony podatników) nie dostrzega skali absurdu, jaki fundują Polakom od lat politycy przy nadgorliwym wsparciu urzędników. Jednym z takich absurdów jest m.in. sposób dokumentowania dostaw w ramach WDT, czyli wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów.

Biuletyn VAT

Dokumentacja VAT po zmianach od 1 lipca 2015 r.

Przepisy niezgodne z zasadami

Dyrektywa Rady 2006/112/WE (Dz.Urz. UE z 2006 r. L 347, s. 1) nie zawiera żadnych bezpośrednich regulacji dotyczących sposobu dokumentowania dostaw WDT. Unijny prawodawca pozostawił te kompetencje państwom członkowskim, licząc zapewne, że będą stanowiły je z zachowaniem praw fundamentalnych, jakie wynikają m.in. z tej dyrektywy. Z zasad tych wynika, że: „Zwolnienia przewidziane w rozdziałach 2–9 stosuje się bez uszczerbku dla innych przepisów wspólnotowych i na warunkach ustalanych przez państwa członkowskie w celu zapewnienia prawidłowego i prostego stosowania tych zwolnień oraz zapobieżenia wszelkim możliwym przypadkom uchylania się od opodatkowania, unikania opodatkowania i nadużyć” (art. 131 dyrektywy). Państwa członkowskie mogą więc samodzielnie określać zasady stosowania zwolnień, jednak prawodawca krajowy jest ograniczony przy tworzeniu warunków korzystania ze zwolnień, m.in. zasadami neutralności, pewności prawa czy proporcjonalności. Trybunał Sprawiedliwości UE wskazuje, że środki stosowane przez państwa członkowskie powinny być proste, właściwe i współmierne do realizacji określonego celu.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

REKLAMA

Zatem walka z oszustwami podatkowymi jest ograniczona zasadami ogólnymi prawa UE i nie może godzić w korzystanie przez podatników z uprawnień, jakie przyznaje im prawo unijne. Istotnym ograniczeniem jest także art. 273 dyrektywy 2006/112/WE, który zakazuje wręcz tworzenia formalności przekraczających granice oraz nakładanie obowiązków związanych z fakturowaniem poza obowiązki wynikające z rozdziału 3 dyrektywy.

Mając na uwadze wskazane zasady ogólne, należy ocenić, że polskie regulacje nie spełniają wymogów, zwłaszcza art. 131 dyrektywy, gdyż są nadmiernie drobiazgowe. Artykuł 42 ustawy o podatku od towarów i usług, nakładający na podatników masę obowiązków, jest niezwykle kazuistyczny. Aby dostawca mógł skorzystać ze stawki 0 proc., musi spełnić wiele formalnych obowiązków. Ustawodawca, wbrew treści art. 180 ordynacji podatkowej i powyższym przepisom dyrektywy, wskazał konkretne dowody, które potwierdzają WDT, choć przepis ten jako dowód dopuszcza wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem.

Artykuł 42 ustawy o VAT niezwykle drobiazgowo normuje warunki skorzystania ze stawki 0-proc. przy WDT i wymaga posiadania dowodu dostawy towaru.

50 Ściąg Księgowego z aktualizacją online

Czego wymaga ustawa

Przy zleceniu wysyłki firmie spedycyjnej dowodami dostawy są dokumenty przewozowe otrzymane od przewoźnika oraz specyfikacja poszczególnych sztuk ładunku. Te dwa dokumenty musi posiadać każdy podatnik dokonujący WDT.

Przy wywozie towaru przez podatnika lub nabywcę towaru przy użyciu własnego środka transportu podatnika lub nabywcy, oprócz specyfikacji poszczególnych sztuk ładunku, należy posiadać dokument zawierający:

1) imię i nazwisko lub nazwę oraz adres siedziby działalności gospodarczej lub miejsca zamieszkania podatnika dokonującego WDT oraz nabywcy tych towarów;

2) adres, pod który są przewożone towary, w przypadku gdy jest inny niż adres siedziby działalności gospodarczej lub miejsca zamieszkania nabywcy;

3) określenie towarów i ich ilości;

4) potwierdzenie przyjęcia towarów przez nabywcę do miejsca, o którym mowa w pkt 1 lub 2, znajdującego się na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju;

5) rodzaj oraz numer rejestracyjny środka transportu, którym są wywożone towary lub numer lotu – w przypadku gdy towary przewożone są środkami transportu lotniczego.

W przypadku wywozu przez nabywcę nowych środków transportu bez użycia innego środka transportu (przewozowego) podatnik, oprócz specyfikacji poszczególnych sztuk ładunku, powinien posiadać dokument zawierający dane umożliwiające prawidłową identyfikację podatnika dokonującego dostaw i nabywcy oraz nowego środka transportu, w szczególności:

1) dane dotyczące podatnika i nabywcy,

2) dane pozwalające jednoznacznie zidentyfikować przedmiot dostawy jako nowy środek transportu,

3) datę dostawy,

4) podpisy podatnika i nabywcy,

5) oświadczenie nabywcy o wywozie nowego środka transportu poza terytorium kraju w terminie 14 dni od dnia dostawy,

6) pouczenie nabywcy o skutkach niewywiązania się z obowiązku, o którym mowa w pkt 5.

Z dokumentów wymienionych wyżej winien wynikać fakt dostarczenia towaru. Jeśli nie wynika, to ustawa o VAT w art. 42 ust. 11 wskazuje dodatkowe dokumenty. [ramka]

Wskazane dokumenty muszą być uzyskane przed terminem złożenia deklaracji VAT. Jak widać, zasady są wyjątkowo biurokratyczne, godzą w swobodę rynku wewnętrznego i zasadę niedyskryminacji, o zasadach ogólnych (zwłaszcza proporcjonalności) nie wspominając, lecz nasz rząd i parlament specjalnie tym się nie przejmują.

Monitor Księgowego – prenumerata

IFK Platforma Księgowych i Kadrowych

Skomplikowana i wielokrotna korekta

REKLAMA

Jeżeli warunek posiadania dowodu dostawy WDT nie został spełniony przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej, to podatnik musi wykazać dostawę w ewidencji sprzedaży z odpowiednią stawką VAT. Przy rozliczeniach kwartalnych – za następny okres rozliczeniowy, a przy rozliczeniach miesięcznych – za kolejny po następnym okresie rozliczeniowym okres rozliczeniowy (czyli w 3. miesiącu).

Otrzymanie dowodu dostawy upoważnia podatnika do wykazania WDT ze stawką 0 proc. w ewidencji za okres rozliczeniowy, w którym dostawa ta została dokonana, i dokonania korekty deklaracji podatkowej oraz odpowiednio informacji podsumowującej.

Jak widać, podatnicy w sytuacji braku dowodu dostawy muszą wielokrotnie sporządzać korekty deklaracji, co rodzi dodatkowe komplikacje. Często korekta jednej deklaracji powoduje konieczność korekty kolejnych deklaracji, gdyż mogą zmienić się kwoty zarówno do zapłaty, jak i do przeniesienia ich na następne okresy. Dowody potwierdzające WDT często docierają do podatników po upływie terminu do złożenia deklaracji rozliczeniowej. Przedsiębiorcy zamiast zarabiać, muszą w kółko uprawiać biurokrację i korygować te same deklaracje.

Co można uprościć

Warto postawić pytanie, czy tak drobiazgowe wymagania są konieczne. Może do udokumentowania WDT wystarczy, aby przedsiębiorca posiadał tylko fakturę i dowód dostawy lub odbioru towaru? Przedsiębiorcy są i tak kilka razy bardziej obciążeni czynnościami administracyjnymi niż przedsiębiorcy działający w zachodnich państwach Unii Europejskiej. Obecne wymagania w zakresie dokumentowania WDT nie mają żadnego racjonalne uzasadnienia i służą wyłącznie temu, by urzędnicy podatkowi mogli stwierdzić u podatnika więcej uchybień. Za nimi przecież idą konkretne kary. Pora skończyć z nieuzasadnioną biurokracją, ale też zacząć ograniczać represyjność wobec przedsiębiorców. Tej w polskim prawie jest nazbyt wiele.

Dodatkowe dowody

W przypadku gdy dokumenty wskazane w art. 42 ust. 3–5 ustawy o VAT nie potwierdzają jednoznacznie dostarczenia do nabywcy znajdującego się na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju towarów, dowodami mogą być również inne dokumenty wskazujące, że nastąpiła dostawa wewnątrzwspólnotowa, w szczególności:
1) korespondencja handlowa z nabywcą, w tym jego zamówienie,
2) dokumenty dotyczące ubezpieczenia lub kosztów frachtu,
3) dokument potwierdzający zapłatę za towar, z wyjątkiem przypadków, gdy dostawa ma charakter nieodpłatny lub zobowiązanie jest realizowane w innej formie, w takim przypadku inny dokument stwierdzający wygaśnięcie zobowiązania,
4) dowód potwierdzający przyjęcie przez nabywcę towaru na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju.

Wojciech Serafiński, prawnik, doradca podatkowy

Podstawa prawna

Ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm.). Ustawa z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 613 ze zm.).

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Uproszczenia w podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy coraz bliżej wejścia w życie

Senat przyjął nowelizację ustawy o podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy mają uprościć formalności przy sprzedaży majątku otrzymanego od najbliższej rodziny oraz zlikwidować comiesięczne deklaracje podatkowe przy rentach prywatnych. Ustawa wraca teraz do Sejmu.

Zaczynasz działalność gospodarczą? Tak można obniżyć składki ZUS na początku działania firmy [komunikat ZUS]

Rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej wiąże się z kosztami, szczególnie na starcie. Dlatego początkujący przedsiębiorcy mogą skorzystać z ulg, które pozwalają płacić niższe składki na ubezpieczenia społeczne albo nie płacić ich wcale. Do najważniejszych form wsparcia należą: ulga na start, preferencyjne składki, „Mały ZUS Plus” czy wakacje składkowe.

Darowizna dla córki z konta firmowego taty: Czy taki przelew korzysta ze zwolnienia podatkowego? KIS wyjaśnia

Skarbówka potwierdził, że przekazanie środków pieniężnych bezpośrednio z konta firmowego spółki, której darczyńca jest wspólnikiem, na konto obdarowanego – przy spełnieniu ustawowych formalności – może korzystać ze zwolnienia z podatku od darowizn. To jest dobra wiadomość dla podatników.

Ulga dla spadkobierców i przejrzystość dla podatników. Nowości w ustawie podatku od spadków i darowizn już wkrótce

Jest projekt nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn, który umożliwi przywrócenie terminu zgłoszenia spadku w wyjątkowych przypadkach oraz doprecyzuje moment powstania obowiązku podatkowego. Zmiany mają uprościć procedury, zwiększyć przejrzystość i wspierać sukcesję firm rodzinnych.

REKLAMA

KSeF 2.0: firmy będą miały tylko 4 miesiące na testy. Co warto zrobić już teraz?

W czerwcu 2025 r. – zgodnie z harmonogramem – Ministerstwo Finansów udostępniło dokumentację interfejsu API KSeF 2.0. Jest to jednak materiał dla integratorów systemów i dostawców oprogramowania. Firmy wciąż czekają na udostępnienie środowiska testowego, które zaplanowano na koniec września. Konkretne testy będą więc mogły zacząć się dopiero w październiku. Tymczasem obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur dla części firm wchodzi już w lutym – oznacza to niewiele czasu na przygotowanie.

Projekt ustawy wdrażającej obowiązkowy KSeF po pierwszym czytaniu w Sejmie. Co się zmienia? [komentarz eksperta]

W dniu 9 lipca 2025 r., Sejm przeprowadził pierwsze czytanie i skierował do prac w komisji finansów projekt ustawy zakładającej wdrożenie obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Wszystkie kluby i koła poselskie zapowiedziały dalsze prace nad projektem. Prace legislacyjne wchodzą w końcową fazę. Z coraz większą pewnością możemy więc stwierdzić, że obowiązkowy KSeF będzie wdrażany w dwóch etapach - od 1 lutego 2026 i od 1 kwietnia 2026 r.

Podatek u źródła 2025: Objaśnienia podatkowe ministra finansów dot. statusu rzeczywistego właściciela. Praktyczne szanse i nieoczywiste zagrożenia

Po latach oczekiwań i licznych postulatach ze strony środowisk doradczych oraz biznesowych, Ministerstwo Finansów opublikowało długo zapowiadane objaśnienia dotyczące statusu rzeczywistego właściciela w kontekście podatku u źródła (WHT). Teraz nadszedł czas, by bardziej szczegółowo przyjrzeć się poszczególnym zagadnieniom. Dokument z 3 lipca 2025 r., opublikowany na stronie MF 9 lipca, ma na celu rozwianie wieloletnich wątpliwości dotyczących stosowania klauzuli „beneficial owner”. Choć sam fakt publikacji należy ocenić jako krok w stronę większej przejrzystości i przewidywalności, nie wszystkie zapisy spełniły oczekiwania.

Polski podatek cyfrowy jeszcze w tym roku? Rząd nie ogląda się na Brukselę

Choć Komisja Europejska wycofała się z planów nałożenia podatku cyfrowego, Polska idzie własną drogą. Minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski zapowiada, że projekt ustawy będzie gotowy do końca roku.

REKLAMA

KSeF 2026: koniec z papierowymi fakturami, zmiany w obiegu dokumentów i obsłudze procesu sprzedaży w firmie

W przyszłym roku w Polsce zostanie uruchomiony obowiązkowy system fakturowania za pomocą Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Obowiązek ten wejdzie w życie na początku 2026 roku i wynika z procedowanego w Parlamencie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług. Aktualny postęp prac legislacyjnych nad projektem, oznaczonym numerem druku 1407, można śledzić na stronach Sejmu.

Składki ZUS dla małych firm w 2025 roku - preferencje: ulga na start, mały ZUS plus i wakacje składkowe

Ulga na start, preferencyjne składki, czy „Mały ZUS plus”, a także wakacje składkowe – to propozycje wsparcia dla małych przedsiębiorców. Korzyści to możliwość opłacania niższych składek lub ich brak. Warto też zwrócić uwagę na konsekwencje z tym związane. ZUS tłumaczy kto i z jakich ulg może skorzystać oraz jakie są zagrożenia z tym związane.

REKLAMA