MF chce nowego systemu certyfikacji usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych

Takie wnioski płyną z ogólnopolskiego badania ankietowego (przeprowadzonego przez Departament Rachunkowości i Rewizji Finansowej w Ministerstwie Finansów od 20 lipca 2018 r. do 30 września 2018 r.) dotyczącego oceny efektów przeprowadzonej w 2014 r. deregulacji usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych. Raport z tego badania został przygotowany w marcu 2019 r. a opublikowany na stronie Ministerstwa Finansów w kwietniu 2019 r.

4 lata po deregulacji

Aktualnie, od 10 sierpnia 2014 r., tj. od dnia wejścia w życie przepisów ustawy z 9 maja 2014 r. o ułatwieniu dostępu do wykonywania niektórych zawodów regulowanych (Dz. U. poz. 768), czynności z zakresu usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych może wykonywać każda osoba, która:

• ma pełną zdolność do czynności prawnych,
• nie była skazana prawomocnym wyrokiem sądu za ściśle określony katalog przestępstw, tj. za przestępstwo przeciwko wiarygodności dokumentów, mieniu,  obrotowi  gospodarczemu,  obrotowi  pieniędzmi  i  papierami wartościowymi, za przestępstwo skarbowe oraz za przestępstwa określone w rozdziale 9 ustawy o rachunkowości,
• posiada ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej.

Wcześniej przez blisko 20 lat (tj. od 1994 r. do 9 sierpnia 2014 r.) czynności składające się na usługowe prowadzenie ksiąg rachunkowych mogły wykonywać wyłącznie osoby uprawnione, tj. posiadające świadectwo kwalifikacyjne Ministra Finansów albo certyfikat księgowy Ministra Finansów oraz biegli rewidenci i doradcy podatkowi. Uprawnienia do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych wydawane były od 1994 r. Łącznie wydano ponad 100 000 uprawnień w tym: 69 276 certyfikatów księgowych oraz 34 787 świadectw kwalifikacyjnych.

Wymogi dotyczące uzyskania certyfikatu księgowego MF zmieniały się w przeciągu lat, decydowało w szczególności: kierunkowe wykształcenie, praktyka w księgowości czy zdanie z wynikiem pozytywnym egzaminu państwowego.

Deregulacja usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych - ankieta Ministerstwa Finansów

W badaniu ankietowym skierowanym do księgowych, ich klientów i wszystkich innych zainteresowanych osób Departament Rachunkowości i Rewizji Finansowej w Ministerstwie Finansów chciał dokonać swoistego bilansu skutków przeprowadzonej deregulacji. W badaniu wzięło udział 6418 osób, a 4333 osoby wypełniły ankietę w całości.

Polecamy: Monitor Księgowego – prenumerata

Polecamy: INFORLEX Księgowość i Kadry

Wybrane wyniki ankiety

67% wszystkich ankietowanych uznało, że deregulacja usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych nie była słuszna (z czego 48% twierdzi, iż decyzja o deregulacji była zdecydowanie niesłuszna, natomiast 19%, iż raczej niesłuszna).

Co świadczy o kwalifikacjach księgowego

• doświadczenie wynikające ze stażu pracy i wieloletniej praktyki (43% wskazań ankietowanych),
• wykształcenie, w tym ukończone kursy i szkolenia (26%) 
• posiadanie certyfikatu państwowego (25%).
• certyfikat lub dyplom wydawany przez instytucje rynkowe wskazało tylko 4% ankietowanych.

Jakość świadczonych usług prowadzenia ksiąg rachunkowych po deregulacji

Zdecydowana większość ankietowanych uważa, iż w ostatnich 4 latach nastąpiło obniżenie jakości świadczonych usług prowadzenia ksiąg rachunkowych (52% wskazań), natomiast 17% jest zdania, iż poziom jakości tych usług podwyższył się. Dla 15% jakość pozostała na takim samym poziomie, zaś 16% respondentów stwierdziło, iż trudno ocenić zmianę jakości.

Ceny usług prowadzenia ksiąg rachunkowych po deregulacji

• obniżenie cen zaobserwowało 44% ankietowanych (z czego dla 32% było to znaczne obniżenie, a dla 12% niewielkie).
• podwyższenie cen zaobserwowało 29% ankietowanych (z czego na znaczne podwyższenie wskazało 5% ankietowanych, a na niewielkie 24%).
• ceny nie zmieniły się (19%),
• trudno ocenić (8% ankietowanych)..

Nowe kwalifikacje rynkowe (certyfikaty, świadectwa, dyplomy, licencje etc.) w zakresie usług księgowych, które pojawiły się w ostatnich 4 latach

• nie znam takich kwalifikacji (71%)
• znam takie kwalifikacje (ale część wskazanych przykładów nie można było uznać za kwalifikacje rynkowe, gdyż były to np. zawody regulowane: biegły rewident, doradca podatkowy, czy certyfikat księgowy MF); Wśród wymienianych kwalifikacji rynkowych żadne nie zostały wskazane jako szczególnie rozpoznawalne, czy preferowane.