REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Co dzieje się z jednoosobową firmą po śmierci przedsiębiorcy?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Sebastian Bobrowski
inFakt
inFakt to firma oferująca nowoczesne usługi księgowe i fakturowe
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą odpowiada całym swoim majątkiem za zobowiązania firmy. Niestety w większości przypadków nielimitowana odpowiedzialność majątkowa dotyczy również spadkobierców właściciela jednoosobowej firmy. Warto wiedzieć co czeka następców prawnych po śmierci przedsiębiorcy oraz jakie kroki można podjąć, aby zabezpieczyć swoich najbliższych na wypadek śmierci.

Zarząd sukcesyjny - ułatwienie w przekazywaniu przedsiębiorstwa

REKLAMA

REKLAMA

Autopromocja

Jednoosobowa działalność, jako byt nierozerwalnie związany ze swoim właścicielem, przestaje istnieć wraz z jego śmiercią. Organy prowadzące ewidencję ludności przekazują informację o zgonie do CEIDG co skutkuje automatycznym wykreśleniem działalności z ewidencji. Członek rodziny, czy inni spadkobiercy nie mogą przejąć nazwy firmy, numeru NIP,  zdobytych koncesji lub pozwoleń. Jeżeli jeden lub kilku spadkobierców chce jednak kontynuować działalność zmarłego może to zrobić - konieczne jest w tym celu podjęcie następujących kroków:

1) Rejestracja działalności gospodarczej na własne nazwisko w CEIDG.

2) Przeprowadzenie postępowania spadkowego, którego skutkiem będzie nabycie spadku zawierającego środki trwałe i wyposażenie należące wcześniej do majątku firmy zmarłego. Przedmiotem dziedziczenia nie może być bowiem całe przedsiębiorstwo, a jedynie poszczególne składniki majątku.

REKLAMA

Procedura zawieszenia działalności gospodarczej

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Polecamy: Komplet podatki 2019

3) Przejęcie zobowiązań:

- cywilnoprawnych (wynikających z umów z kontrahentami, umów dotyczących lokalu, mediów itp.),

- publicznoprawnych (podatki),

- wynikających z prawa pracy (w przypadku gdy firma spadkodawcy zatrudniała pracowników).


Śmierć właściciela jednoosobowej firmy a podatki


Podobnie jak CEIDG, urząd skarbowy automatycznie zostaje powiadomiony o śmierci przedsiębiorcy. Spadkobiercy zmarłego nie mają obowiązku zawiadamiania organów podatkowych o tym fakcie. Nie jest również konieczne sporządzanie spisu z natury, czy składanie za zmarłego deklaracji podatkowych VAT lub PIT. Wyjątek stanowi jedynie deklaracja VAT-Z (skutkująca wykreśleniem z rejestru VAT), która powinna być złożona przez następców prawnych przedsiębiorcy.

Podatek od spadków i darowizn - obowiązek zapłaty


Uwaga:

W praktyce często zdarza się, że urzędy skarbowe przyjmują deklaracje podatkowe składane po śmierci przedsiębiorcy, a także inkasują wpłacane przez spadkobierców zobowiązania podatkowe. Jeżeli natomiast w deklaracji pojawia się kwota VAT do zwrotu, fiskus najczęściej odmawia wypłaty powołując się na okoliczność śmierci uprawnionego do niej podatnika.


Odrębną sprawą jest kwestia konieczności uregulowania ewentualnych zobowiązań podatkowych zmarłego właściciela firmy. Zgodnie z przepisami podatkowymi spadkobiercy przejmują bowiem prawa i obowiązki spadkodawcy. To oznacza, że muszą oni uregulować wszelkie niezapłacone przez zmarłego podatki, ale mają również prawo do otrzymania nadpłaty, jeżeli takowa powstała. Urząd skarbowy określa obowiązki spadkobierców w drodze decyzji. Należy jednak pamiętać, że odpowiedzialność za ewentualne zobowiązania podatkowe zmarłego zależy od tego, czy i w jakim zakresie przyjęli oni spadek. Organ podatkowy ma ponadto obowiązek zawiadomienia następców prawnych zmarłego o wszelkich sprawach związanych z firmą podatnika m.in. o toczących się kontrolach i postępowaniach.


Uwaga:

Jeżeli jeden lub kilku spadkobierców zdecydowało się na kontynuowanie na własny rachunek działalności prowadzonej przez zmarłego, organy podatkowe uznają, że następcy prawni przejmują uprawnienia spadkodawcy m.in. w zakresie prawa do odliczenia VAT. To znaczy, że np. syn zmarłego ma prawo do odliczenia podatku z faktur wystawionych na przedsiębiorstwo ojca otrzymanych po jego śmierci (o ile oczywiście prawomocnie otrzymał majątek przedsiębiorstwa w spadku).


Śmierć właściciela jednoosobowej firmy a długi


Odpowiedzialność za niespłacone zobowiązania związane z działalnością spadkodawcy, zależy od sposobu dziedziczenia majątku firmowego. Spadkobiercy, czyli najczęściej małżonek, dzieci, rodzeństwo, rodzice, mogą „spadek firmowy”:

- przyjąć wprost (zarówno aktywa jak i pasywa),

- przyjąć z tzw. dobrodziejstwem inwentarza (tzn. z ograniczeniem długów do wysokości masy spadkowej),

- odrzucić (nie przyjąć ani majątku ani długów).

W praktyce najczęściej rodzina przyjmuje spadek w całości, nie zdając sobie sprawy z istnienia długów. Z drugiej strony jednak w niektórych sytuacjach odrzucenie spadku jest bardzo niekorzystne. Na przykład, gdy w skład masy spadkowej wchodzi nieruchomość , (która była użytkowana zarówno na cele osobiste jak i firmowe) odrzucenie spadku przez małżonka zmarłego skutkowałoby pozbyciem się praw do tej nieruchomości.

Jak ustanowić pełnomocnika firmy przez internet

W przypadku, gdy firma miała niespłacone zobowiązania w pierwszej kolejności spadkobiercy powinni uregulować zaległe podatki (wraz z ewentualnymi odsetkami za zwłokę) - dochodowy i VAT, a także składki ZUS. W dalszej kolejności powinny być spłacone zobowiązania względem innych wierzycieli, m.in. za zakupiony towar lub usługi, zaległy czynsz, opłaty itp. Szczególnie bolesny może być problem spłaty kredytów zaciągniętych „na firmę” przez zmarłego przedsiębiorcę. W większości przypadków bowiem umowy kredytowe wygasają w chwili śmierci właściciela firmy i bank może domagać się natychmiastowej spłaty całości zaciągniętego zobowiązania. 


Jakie można zabezpieczyć firmę na wypadek śmierci?


Każdy jednoosobowy przedsiębiorca musi mieć świadomość, że jego firma jest nierozerwalnie z nim związana i w razie jego śmierci dalsze prowadzenie firmy może być znacznie utrudnione. W związku z tym warto rozważyć podjęcie kroków mających na celu zabezpieczenie interesów przyszłych spadkobierców oraz ułatwienie w ewentualnym przejęciu firmy przez jednego lub kilku następców prawnych. Przedsiębiorca ma do wyboru m.in. następujące rozwiązania:

- Sporządzenie testamentu zawierającego wskazanie osoby, która ma przejąć firmę oraz poczynienie na jej rzecz tzw. zapisu windykacyjnego umożliwiającego przekazanie określonej osobie konkretnych przedmiotów ze spadku np. elementów majątku firmowego.

- Przekształcenie jednoosobowej działalności w spółkę osobową, pamiętając, by w umowie spółki zawrzeć odpowiednie zapisy na wypadek śmierci któregoś ze wspólników. Pozwoli to - w razie śmierci przedsiębiorcy - na kontynuowanie działalności przez wspólników i / lub spadkobierów.

- Wykupienie przez przedsiębiorcę polisy na życie, która pozwoli zabezpieczyć majątek firmy, np. gdy zajdzie konieczność jednorazowej spłaty kredytu zaciągniętego przez zmarłego przedsiębiorcę.

Zapraszamy do dyskusji na forum o podatkach

Zmiany 2014 - Podatki, Księgowość, Kadry, Firma, Praw

Sebastian Bobrowski

Dyrektor Finansowy inFakt

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Masz pieniądze na koncie? To jeszcze nie znaczy, że masz płynność finansową

„Na koncie mam 80 tysięcy, więc wszystko jest pod kontrolą.” — to jedno z najczęściej wypowiadanych zdań przez przedsiębiorców. Niestety, w rzeczywistości nie mówi ono nic o kondycji finansowej firmy.Saldo konta to tylko liczba. Bez kontekstu potrafi być mylące, a nawet niebezpieczne. Bo jeśli z tych 80 tysięcy trzydzieści tysięcy to VAT do zapłaty, piętnaście tysięcy to wynagrodzenia, dziesięć tysięcy to niezapłacone faktury, a pięć tysięcy to ZUS i inne zobowiązania — to realnie zostaje dwadzieścia tysięcy do dyspozycji. A może i mniej, jeśli za tydzień trzeba zapłacić CIT albo ratę leasingu.

Czy obowiązkowy KSeF sprawi, że księgowi będą mieli mniej pracy? Niekoniecznie

Wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) to jedno z najważniejszych przedsięwzięć cyfryzacyjnych w polskim systemie podatkowym, mające na celu uproszczenie i zautomatyzowanie obiegu faktur – od ich wystawienia, przez przesyłanie, aż po archiwizację. Choć Ministerstwo Finansów zapowiada, że dzięki obowiązkowemu modelowi KSeF przedsiębiorcy i księgowi zyskają czas, w praktyce księgowi nie spodziewają się mniejszego nakładu pracy. Wręcz przeciwnie, 36,1% księgowych oczekuje, że wdrożenie KSeF przysporzy im więcej obowiązków, a 75% z nich nadal czuje, że ich firma nie jest przygotowana do wdrożenia KseF – wynika z raportu fillup k24 “Księgowi i firmy wobec wdrożenia KSeF”.

Polskie jabłka na Łotwie… a w Białorusi? Spór podatkowy trafia do TSUE

Wyobraźmy sobie typowy dzień w polskiej firmie eksportującej jabłka. Towar gotowy, kontrahent zarejestrowany na Łotwie, formalności załatwione – wszystko wydaje się proste. Ale niespodziewanie pojawia się problem: jabłka wylądowały w Białorusi. I nagle w centrum uwagi znajduje się VAT – czy to wciąż wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów (WDT), czy już eksport?

Ministerstwo Finansów i KAS: budujemy Tax Morale. Czy moralność podatkowa zastąpi mechanizmy kontroli podatkowej?

W dniu 28 października 2025 r. w Ministerstwie Finansów odbyła się konferencja na temat moralności podatkowej w społeczeństwie i gospodarce. Uczestnikami spotkania byli m.in. wiceminister finansów Szef KAS Marcin Łoboda, przedstawiciele szwedzkiej administracji podatkowej, Krajowej Administracji Skarbowej, środowiska naukowego i biznesu. Spotkanie było okazją do dyskusji na temat budowania moralności podatkowej i jej wpływu na skuteczność poboru podatków.

REKLAMA

Jak dobrze żyć (efektywnie współpracować) z księgowym? Przychody, koszty, bartery, dokumenty. Praktyczne rady dla twórców internetowych i influencerów

Jesteś influencerem, twórcą internetowym, a może dopiero zaczynasz swoją przygodę z działalnością online? Niezależnie od etapu, na którym jesteś – prędzej czy później przyjdzie moment, w którym będziesz musiał zmierzyć się z rozliczeniami podatkowymi. Współpraca z księgowym to w takim przypadku nie tylko konieczność, ale przede wszystkim ogromne ułatwienie i wsparcie w prowadzeniu legalnej, uporządkowanej działalności twórczej.

Zwolnienia z kasy fiskalnej – aktualne przepisy i wyjątki 2025

Kasy fiskalne od lat stanowią nieodłączny element prowadzenia działalności gospodarczej. Z jednej strony są narzędziem do rejestrowania sprzedaży, z drugiej wspomagają rozliczenia podatkowe, zapewniając transparentność transakcji pomiędzy sprzedawcą i nabywcą.

Cypr staje się rajem dla polskich emigrantów. Skarbówka potwierdza korzystne zasady ryczałtu od przychodów zagranicznych

Przełom w interpretacji Krajowej Informacji Skarbowej! Fiskus potwierdził, że osoby przenoszące rezydencję podatkową do Polski mogą objąć ryczałtem wszystkie swoje przychody zagraniczne – od dywidend i kryptowalut po nieruchomości. Dla zamożnych reemigrantów to szansa na ogromne oszczędności i najkorzystniejsze warunki podatkowe w historii.

KSeF pomoże uszczelnić budżet. MF liczy na 18,7 mld zł wpływów w 2026 roku

Dzięki zmianom w podatkach i uszczelnieniu systemu za pomocą KSeF, Polska może w 2026 roku zyskać nawet 18,7 mld zł. Wśród planowanych działań są m.in. podwyżki CIT dla banków, wyższe stawki VAT i akcyzy oraz ograniczenie liczby osób nielegalnie zatrudnionych w budownictwie.

REKLAMA

Samochód osobowy w firmie - zmiany w limitach od 1 stycznia 2026 r. Jak rozliczać auta kupione do końca 2025 roku?

Zmiany w prawie podatkowym potrafią zaskakiwać. Szczególnie wtedy, gdy istotne przepisy wprowadzane są niejako „tylnymi drzwiami”. Tym razem mamy do czynienia z modyfikacją, która znacząco wpłynie na sposób rozliczania kosztów związanych z nabyciem samochodów osobowych.

Rezerwa finansowa w firmie to nie luksus - to konieczność. Jak wyliczyć i budować rezerwę na nagłe sytuacje

Wielu właścicieli firm mówi: „Nie mam z czego odkładać, wszystko idzie na bieżące wydatki.” Inni: „Jak będą wolne środki, to coś odłożę.” Problem w tym, że te wolne środki rzadko kiedy się pojawiają. Albo jeśli już są – szybko znikają. A potem przychodzi miesiąc bez wpłat od klientów, niespodziewany wydatek albo gorszy sezon. I nagle z dnia na dzień zaczyna brakować nie tylko pieniędzy, ale też spokoju, decyzyjności, kontroli. To nie pech. To brak bufora.

REKLAMA