Co dzieje się z jednoosobową firmą po śmierci przedsiębiorcy?

Polecamy produkt: Samochód w firmie 2015 - multipakiet

Jednoosobowa działalność, jako byt nierozerwalnie związany ze swoim właścicielem, przestaje istnieć wraz z jego śmiercią. Organy prowadzące ewidencję ludności przekazują informację o zgonie do CEIDG co skutkuje automatycznym wykreśleniem działalności z ewidencji. Członek rodziny, czy inni spadkobiercy nie mogą przejąć nazwy firmy, numeru NIP,  zdobytych koncesji lub pozwoleń. Jeżeli jeden lub kilku spadkobierców chce jednak kontynuować działalność zmarłego może to zrobić - konieczne jest w tym celu podjęcie następujących kroków:

1) Rejestracja działalności gospodarczej na własne nazwisko w CEIDG.

2) Przeprowadzenie postępowania spadkowego, którego skutkiem będzie nabycie spadku zawierającego środki trwałe i wyposażenie należące wcześniej do majątku firmy zmarłego. Przedmiotem dziedziczenia nie może być bowiem całe przedsiębiorstwo, a jedynie poszczególne składniki majątku.

Procedura zawieszenia działalności gospodarczej

3) Przejęcie zobowiązań:

- cywilnoprawnych (wynikających z umów z kontrahentami, umów dotyczących lokalu, mediów itp.),

- publicznoprawnych (podatki),

- wynikających z prawa pracy (w przypadku gdy firma spadkodawcy zatrudniała pracowników).

Śmierć właściciela jednoosobowej firmy a podatki

Podobnie jak CEIDG, urząd skarbowy automatycznie zostaje powiadomiony o śmierci przedsiębiorcy. Spadkobiercy zmarłego nie mają obowiązku zawiadamiania organów podatkowych o tym fakcie. Nie jest również konieczne sporządzanie spisu z natury, czy składanie za zmarłego deklaracji podatkowych VAT lub PIT. Wyjątek stanowi jedynie deklaracja VAT-Z (skutkująca wykreśleniem z rejestru VAT), która powinna być złożona przez następców prawnych przedsiębiorcy.

Podatek od spadków i darowizn - obowiązek zapłaty

Uwaga:

W praktyce często zdarza się, że urzędy skarbowe przyjmują deklaracje podatkowe składane po śmierci przedsiębiorcy, a także inkasują wpłacane przez spadkobierców zobowiązania podatkowe. Jeżeli natomiast w deklaracji pojawia się kwota VAT do zwrotu, fiskus najczęściej odmawia wypłaty powołując się na okoliczność śmierci uprawnionego do niej podatnika.

Odrębną sprawą jest kwestia konieczności uregulowania ewentualnych zobowiązań podatkowych zmarłego właściciela firmy. Zgodnie z przepisami podatkowymi spadkobiercy przejmują bowiem prawa i obowiązki spadkodawcy. To oznacza, że muszą oni uregulować wszelkie niezapłacone przez zmarłego podatki, ale mają również prawo do otrzymania nadpłaty, jeżeli takowa powstała. Urząd skarbowy określa obowiązki spadkobierców w drodze decyzji. Należy jednak pamiętać, że odpowiedzialność za ewentualne zobowiązania podatkowe zmarłego zależy od tego, czy i w jakim zakresie przyjęli oni spadek. Organ podatkowy ma ponadto obowiązek zawiadomienia następców prawnych zmarłego o wszelkich sprawach związanych z firmą podatnika m.in. o toczących się kontrolach i postępowaniach.