Państwowa Inspekcja Pracy (PIP)

Minimalne wynagrodzenie 2023 a zmiana umowy o pracę. W przyszłym roku wzrośnie dwukrotnie kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę (tzw. najniższej krajowej, płacy minimalnej) i minimalnej stawki godzinowej. Już dziś wiadomo, że minimalne wynagrodzenie od 1 stycznia 2023 r. wyniesie 3490 zł brutto, a od 1 lipca 2023 r. - 3600 zł brutto (w 2022 roku wynosi 3010 zł). Pracownicy i pracodawcy mają w takich przypadkach często wątpliwości, czy z uwagi na wzrost płacy minimalnej w przyszłym roku trzeba zmienić (od 1 stycznia) postanowienia wszystkich umów o pracę, które obecnie opiewają na kwoty niższe niż 3490 zł? Czy można nie zmieniać umów a np. uzupełniać wynagrodzenie za pracę, premią do wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę? Co może zrobić pracownik, jeżeli pracodawca nie wypłaca mu minimalnego wynagrodzenia? Wyjaśnień w tym zakresie udzieliła Państwowa Inspekcja Pracy.

Skrót PIP (Państwowa Inspekcja Pracy) zna każdy przedsiębiorca, jednak niewielu właścicieli firm ma z nim pozytywne skojarzenia. Spowodowane jest to faktem, że prowadzone przez PIP kontrole mogą zakończyć się dla pracodawców poważnymi konsekwencjami.

Warunki dotyczące zatrudnienia pracowników delegowanych na terytorium naszego kraju, jak również zasady współpracy z organami innych państw członkowskich, zadania i uprawnienia PIP związane z delegowaniem pracowników w ramach świadczenia usług określa ustawa o delegowaniu pracowników w ramach świadczenia usług.

W wyniku nowelizacji ustawy o minimalnym wynagrodzeniu katalog zadań Państwowej Inspekcji Pracy od 1 stycznia 2017 r. zostanie uzupełniony o kontrolę wypłacania wynagrodzenia przysługującego z umowy zlecenia i o świadczenie usług w wysokości wynikającej z minimalnej stawki godzinowej. W konsekwencji rozszerzono grupę podmiotów podlegających kontroli PIP o przedsiębiorców i inne jednostki organizacyjne, na rzecz których w ramach prowadzonej przez te podmioty działalności jest wykonywane zlecenie lub są świadczone usługi.

Od 16 czerwca br. obowiązują przepisy ustawy o delegowaniu pracowników w ramach świadczenia usług. Zawarte w ustawie regulacje wprowadzają do prawa polskiego przepisy unijnej dyrektywy dotyczącej delegowania pracowników w ramach świadczenia usług oraz dyrektywy w sprawie egzekwowania dyrektywy dotyczącej delegowania pracowników w ramach świadczenia usług.

Zgodnie z zapowiedziami głównego inspektora pracy 1 marca 2016 r. rozpoczął się cykl tzw. pierwszych kontroli. W bieżącym roku inspektorzy pracy skontrolują co najmniej 2600 zakładów pracy, które wcześniej nie były kontrolowane przez PIP.

Obowiązek pisemnego zawarcia umowy o pracę lub potwierdzenia na piśmie jej warunków przed podjęciem pracy wprowadził do kodeksu pracy Sejm, przyjmując rządowy projekt nowelizacji. Zmiana ma wejść w życie 1 września 2016 r.

Osoby pracujące na podstawie umów cywilnoprawnych i samozatrudnione będą miały prawo do zrzeszania się w związkach zawodowych – zakłada projekt nowelizacji ustawy o związkach zawodowych. Projekt został skierowany do konsultacji społecznych i uzgodnień zewnętrznych.

Umowa o pracę ma mieć formę pisemną, a jeśli nie została tak zawarta pracownik przed podjęciem pracy musi otrzymać na piśmie potwierdzenie jej warunków - zakłada projekt zmian w Kodeksie pracy, którym zajmie się rząd.

Inspektorzy pracy rozpoczęli 23 lutego 2016 r. kontrolę przestrzegania prawa pracy w Sejmie - poinformowała Maria Kacprzak-Rawa - rzecznik Okręgowego Inspektoratu Pracy w Warszawie. Zbadają, czy przestrzegane są prawa pracowników obsługujących przedłużające się do nocy posiedzenia.

Minister rodziny, pracy i polityki społecznej rozważa pomysł przyznania inspektorom Państwowej Inspekcji Pracy prawa do jednostronnej zamiany umów cywilnoprawnych (np. umowy zlecenia, czy umowy o dzieło) na umowy o pracę w drodze decyzji administracyjnej. Będzie to możliwe jeżeli zdaniem PIP umowa cywilnoprawna została zawarta z naruszeniem przepisów prawa pracy. Takie uprawnienie PIP może wiązać się z ryzykiem odszkodowań od państwa za niezgodne z prawem działanie organu władzy publicznej - mówi PAP ekspertka prawa pracy Monika Kolasińska.

Państwowa Inspekcja Pracy ma prawo sprawdzić przestrzeganie przepisów BHP oraz legalność zatrudnienia nie tylko u pracodawców. A to oznacza, że uważać musi też przedsiębiorca, który nie ma zarejestrowanych pracowników, a który posiłkuje się dodatkowymi rękoma do pracy na czarno. Inspekcja może zweryfikować stan zatrudnienia bez zapowiedzi.

W ubiegłym roku Państwowa Inspekcja Pracy (PIP) odnotowała opóźnienia w wypłacie wynagrodzeń pracownikom na łączną kwotę ponad 171 mln zł. Jak wskazują eksperci, sytuacja zatrudnionych, którzy nie otrzymują pensji, jest o tyle trudna, że często czują się bezradni wobec sytuacji, w jakiej się znaleźli.

Pracownicy zatrudnieni w placówkach handlowych nie mogą wykonywać pracy w święta. Dotyczy to tylko świąt, które zostały uznane przez przepisy prawa pracy za dni wolne od pracy. Praca w handlu jest zabroniona również w święta, które przypadają w niedzielę, tak jak w przypadku pierwszego dnia Zielonych Świątek. Święto to zawsze przypada w niedzielę.

Zniesienie obowiązku powiadomienia przedsiębiorcy przez Państwową Inspekcję Pracy (PIP) o planowanej kontroli – takie rozwiązanie przewiduje złożony w Sejmie projekt zmian w przepisach.