REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Reklama niezgodna z prawem – definicje, przykłady, odpowiedzialność

Monika Czarczyńska
Asystent prawny w E-Kancelaria Grupa Prawno-Finansowa sp. z o.o.
Reklamy niezgodne z prawem – definicje, przykłady, odpowiedzialność
Reklamy niezgodne z prawem – definicje, przykłady, odpowiedzialność

REKLAMA

REKLAMA

Reklama jako narzędzie marketingowe, służy przedsiębiorcy głównie do uzyskiwania nowych klientów, jednakże coraz częściej na rynku pojawiały się reklamy stworzone z naruszeniem obowiązującego prawa. Ustawa z dnia 23 sierpnia 2007 roku o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 2070) stoi na straży ochrony praw konsumentów, którzy niejednokrotnie zdołali złapać się na przynętę reklamową stosowaną przez przedsiębiorców. Zwiększona aktywność Prezesa UOKiK w zakresie zgodności informacji reklamowych z prawem, może dotknąć wielu przedsiębiorców, którzy w przypadku naruszeń przygotować muszą się na duże kary finansowe.

Reklama ma ogromny wpływ na podejmowane przez konsumenta decyzje o przystąpieniu do transakcji, jednakże nie może on przybierać charakteru agresywnych praktyk rynkowych czy wprowadzania w błąd. Przez praktyki rynkowe należy rozumieć nie tylko samo działanie, ale także każde zaniechanie przedsiębiorcy, a w szczególności wszelką działalność reklamową, taką jak chociażby pozostawianie ulotek w skrzynkach pocztowych, emisja reklam w telewizji czy wyświetlanie reklam na portalach społecznościowych.

REKLAMA

Autopromocja

Polecamy: Prenumerata elektroniczna Dziennika Gazety Prawnej KUP TERAZ!

Polecamy: INFORLEX Biznes

Reklama wprowadzająca w błąd

Jednym z najistotniejszych praw konsumenta jest obowiązek udzielenia przez przedsiębiorcę jasnych, rzetelnych i zgodnych z rzeczywistością informacji dotyczących produktu czy usługi. Prawo to, zyskuje szczególne znaczenie, na etapie poprzedzającym zawarcie umowy pomiędzy przedsiębiorcą a konsumentem.

Za działania przedsiębiorcy, które mogą wprowadzać w błąd należy uznać informacje niezgodne z prawdą lub niezupełne, które doprowadziły konsumenta do podjęcia decyzji o skorzystaniu z oferty, której w innych okolicznościach by nie podjął. Reklama wprowadzająca w błąd doprowadza do niezgodnego z rzeczywistością zaburzenia postrzegania przedmiotu reklamy przez konsumenta.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zagadnienie reklamy wprowadzającej w błąd coraz częściej stanowi przedmiot decyzji wydawanych przez Prezesa UOKIK. Warto zwrócić uwagę na decyzję wydaną w dniu 14 stycznia 2020 roku o nr DDK-610-526/16/EJ, w której uznano rozpowszechnianie materiałów reklamowych przez Volkswagen Group Polska Sp. z o.o. z siedzibą w Poznaniu, zawierających informacje wskazujące na ekologiczny charakter pojazdów mechanicznych, w przypadku gdy rzeczywiście przekraczają limity emisji wskazane przez UE, za nieuczciwe praktyki rynkowe z uwagi na wprowadzanie w błąd konsumena. W przypadku tego postępowania naruszone zostały zbiorowe interesy konsumentów, za co nałożona została kara pieniężna, wezwanie do zaniechania ich stosowania i  usunięcia skutków praktyk naruszających interesy konsumenta oraz zobowiązanie do publikacji decyzji na koszt przedsiębiorcy.

Agresywna reklama

Przeciętny konsument uczestniczący w procesach rynkowych powinien mieć swobodną, niczym nieograniczoną wolę w podejmowaniu wszelkich decyzji gospodarczych. Niejednokrotnie przedsiębiorcy wobec konsumentów stosują niedozwolony nacisk, którego to definicja została wykształcona na przestrzeni lat przez praktykę, natomiast UE widząc konieczność jej prawnej regulacji wydała Dyrektywę 2005/29/WE. Bezprawność działania przedsiębiorców oznacza wykorzystywanie przewagi względem słabszej ze stron (konsumenta) celem wywarcia presji, wpływającej na ograniczenie zdolności do podjęci świadomej decyzji dotyczącej transakcji. Ten rodzaj nieuczciwych praktyk rynkowych prowadzi do podjęcia przez konsumenta decyzji, której w normalnych okolicznościach by nie podjął.

REKLAMA

Rodzajem reklamy, najczęściej wykorzystywanym przez przedsiębiorców jest reklama nierzeczowa, która zawiera w sobie szereg elementów wpływających na sferę emocjonalną konsumenta, co prowadzi do podejmowania nieracjonalnych decyzji gospodarczych. Jest to jeden z przykładów reklamy, która może zostać zakwalifikowana jako bezprawny nacisk skierowany wobec konsumenta.

Ustawa o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym w art. 9 bezpośrednio wskazuje listę stypizowanych agresywnych praktyk rynkowych do których zaliczyć można m.in. wywołanie wrażenia, że konsument nie może opuścić pomieszczenia bez zawarcia umowy, składanie notorycznych wizyt w miejscu zamieszkania konsumenta z jednoczesnym ignorowaniem nakazów opuszczenia lokalu oraz uciążliwe nakłanianie konsumenta do nabycia produktów również przy użyciu środków komunikacji na odległość, itp.

Najczęstszym sposobem niedopuszczalnego nacisku stosowanego przez przedsiębiorców jest wzbudzanie lęku oraz użycie groźby względem samego konsumenta jak i osób najbliższych. Grupą konsumentów najbardziej narażonych na taki wpływ są osoby starsze oraz dzieci.

Działaniem reklamowym uznanym za agresywne praktyki reklamowe był spot Zbyszko Company Sp. z o.o. z siedzibą w Radomiu, który z uwagi na zawarte w materiale reklamowym produktu Veroni Mineral Fit sugestie o szkodliwości substancji konserwujących dodawanych do środków spożywczych, doprowadził do wzbudzenia lęku u konsumentów (decyzja Prezesa UOKIK z dnia 06 sierpnia 2009 roku o nr DDK1-61-29/07/MR).

Jak dokonać oceny praktyk rynkowych

Co istotne - aby uznać reklamę za nieuczciwą praktykę rynkową nie jest konieczne przyjęcie oferty, w postaci nabycia produktu czy skorzystania z usługi. Ustawodawca wprowadził kategoryczny zakaz już samej emisji reklam przez przedsiębiorcę, które mogłyby zaburzać procesy gospodarcze oraz procesy podejmowania decyzji o transakcji przez konsumenta. Przy dokonywaniu oceny czy dana praktyka rynkowa może zostać uznana za nieuczciwe praktyki rynkowe, należy wziąć pod uwagę wszelkie jej cechy, okoliczności wprowadzenia produktu na rynek, sposób prezentacji ale także specyfikę środka przekazu informacji reklamowej.

W przypadku agresywnych praktyk rynkowych sprecyzowany został dodatkowy katalog okoliczności niezbędny do dokonania oceny, takie jak m.in. czas, miejsce i uciążliwość danej praktyki; celowość wykorzystania trudnego położenia konsumenta; uciążliwe bariery pozaumowne wykorzystywane przez przedsiębiorcę w celu uniemożliwienia wykonania umowy oraz groźby podjęcia działania niezgodnego z prawem. Wskazać należy, że katalog ten, ma charakter otwarty, a więc dokonując oceny praktyki rynkowej w indywidualnej sprawie można przyjąć dodatkowe okoliczności, które miały istotny wpływ na decyzję konsumenta.

Odpowiedzialność przedsiębiorcy

Konsument, którego interes został naruszony lub zagrożony działaniem przedsiębiorcy, mającym charakter nieuczciwych praktyk rynkowych w reklamie, może żądać zaniechania jej emisji czy usunięcia jej skutków, np. w postaci podania do publicznej wiadomości rzeczywistych cech produktu.  Konsument jest również uprawniony do żądania naprawienia szkody wyrządzonej przez emisję reklamy niezgodnej z prawem.

Prezes UOKiK może podjąć kroki prawne, w przypadku naruszenia zbiorowych interesów konsumentów, a więc w przypadku gdy dane praktyki rynkowe w sposób powtarzalny naruszają interes danej grupy konsumentów. Wydanie decyzji w sprawie, prowadzi do wyeliminowania z rynku nieuczciwej praktyki przedsiębiorcy. Oprócz orzeczenia w decyzji o nałożeniu kary pieniężnej na przedsiębiorcę, Prezesa UOKiK może nakazać podanie decyzji do publicznej wiadomości na koszt przedsiębiorcy.

Same regulacje dotyczące reklamy, są o tyle trudne, gdyż z uwagi na chociażby krótki czas emisji, czy wyświetlania, przedsiębiorca nie jest w stanie zamieścić wszelkich informacji na temat produktu czy usługi. W związku z wprowadzeniem ustawy o nieuczciwych praktykach rynkowych przedsiębiorcy zobowiązani zostali do zmiany swoich strategii marketingowych na takie, które nie będą naruszać prawa. Tworzenie informacji reklamowych obdarowane jest wieloma wymaganiami, których niespełnienie, zamiast przynosić zyski z promocji, może doprowadzić do konieczności sięgnięcia przez przedsiębiorcę głęboko do portfela, gdyż będzie wiązało się z wieloma niespodziewanymi kosztami. Niedozwolona jest jakakolwiek forma nacisku przedsiębiorcy, zarówno psychicznego jak i fizycznego na konsumenta, a każdy podmiot, który ją zastosuje musi liczyć się z możliwością poniesienia za nią odpowiedzialności prawnej.

Reklama to dziedzina marketingu, która podlega ciągłemu rozwojowi, jednakże przy ich tworzeniu, przedsiębiorcy winni zachować szczególną ostrożność z uwagi na możliwość uznania ich za nieuczciwe praktyki rynkowe. Przeciętny konsument, którego prawa zostały naruszone może dochodzić swoich praw indywidualnie od przedsiębiorcy, wzywając go do zaprzestania naruszeń z jednoczesnym wezwaniem do zapłaty lub wytaczając powództwo do sądu. Kolejną możliwością konsumenta, jest zawiadomienie Prezesa UOKIK o podejrzeniu stosowania praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów. Uznać zatem można, że obecnie konsument, dzięki obowiązującym przepisom prawnym, podlega szerokiej ochronie.

Monika Czarczyńska, asystent prawny w E-Kancelaria Grupa Prawno-Finansowa sp. z o.o.

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
WIBOR będzie zastąpiony przez POLSTR - nowy wskaźnik referencyjny. Od kiedy?

POLSTR – tak będzie nazywał się nowy wskaźnik referencyjny, który zastąpi WIBOR. Taką decyzję podjął 30 stycznia 2025 r. Komitet Sterujący Narodowej Grupy Roboczej ds. wskaźników referencyjnych.

Sądy masowo popierają przedsiębiorców w sporze o Mały ZUS Plus

Sądy Okręgowe w całej Polsce wydały ponad 60 wyroków zgodnych z interpretacją Rzecznika MŚP, uznając, że przedsiębiorcy mogą ponownie skorzystać z Małego ZUS Plus po dwóch latach przerwy. ZUS stoi na stanowisku, że okres ten powinien wynosić trzy lata. Spór trwa, a część spraw trafia do Sądu Najwyższego.

Czy komputery kwantowe są zagrożeniem dla blockchaina i bezpieczeństwa cyfrowych transakcji?

Blockchain od lat jest symbolem bezpieczeństwa i niezmienności danych. Jego zastosowanie wykracza daleko poza kryptowaluty – wykorzystuje się go w finansach, administracji, logistyce czy ochronie zdrowia. Jednak pojawienie się komputerów kwantowych, zdolnych do przeprowadzania obliczeń niewyobrażalnych dla klasycznych komputerów, rodzi pytanie: czy blockchain przestanie być odporny na złamanie? A jeśli tak, jakie będą tego konsekwencje dla transakcji, danych i całej gospodarki cyfrowej?

Przelewy natychmiastowe – czy europejskie banki są gotowe do zmian?

Zgodnie z decyzją Parlamentu Europejskiego przelewy w euro mają docierać na konta klientów w UE w ciągu 10 sekund. Bankom, które nie spełnią tego wymogu, mogą grozić nie tylko kary, ale i utrata klientów.

REKLAMA

Przedsiębiorców niepokoją podatki i niestabilność prawa. Dużym problemem są też rosnące koszty energii

Rosnące koszty energii, wysokie podatki i niestabilność prawa to największe obawy polskich przedsiębiorców. Firmy mierzą się także z problemem braków kadrowych, a większość nie spodziewa się poprawy warunków gospodarczych w najbliższym czasie.

Ranking depozytów: koniec stycznia 2025 r. 4%, 5% a nawet 8% na lokacie lub koncie oszczędnościowym - w którym banku można tyle dostać

W styczniu 2025 r. nastąpiły zmiany w czołówce promocyjnych depozytów bankowych. Dwa banki przestały oferować 8% w skali roku. Ale inna instytucja postanowiła właśnie na początku 2025 r. taką ofertę udostępnić. Mimo licznych promocji lokat i rachunków oszczędnościowych widoczny jest trend stopniowego pogarszania się oferty depozytowej - już od 2 lat. Skutkiem tego - jak pokazują dane NBP - przeciętna lokata zakładana jest z oprocentowaniem mniejszym niż 4% w skali roku.

Obligacje skarbowe - luty 2025 r. Oprocentowanie do 6,80% w skali roku. Oferta obligacji nowych emisji

Ministerstwo Finansów w komunikacie z 27 stycznia 2025 r. przekazało informacje o oprocentowaniu i ofercie obligacji oszczędnościowych (detalicznych) Skarbu Państwa nowych emisji, które będą sprzedawane w lutym 20245 r. Oprocentowanie i marże tych obligacji nie zmienią się w porównaniu do oferowanych w styczniu br. Od 28 stycznia br. można nabywać nowe (lutowe) emisje obligacji skarbowych w drodze zamiany z niewielkim dyskontem. 

Nowe stawki podatku od środków transportowych w 2025 r. Kto i kiedy płaci ten podatek?

Przewoźnicy mogą odetchnąć z ulgą. Po sporych podwyżkach podatku od środków transportowych w 2024 roku, w obecnym 2025 r. ich poziom wzrósł tylko nieznacznie. Zgodnie z wytycznymi Ministerstwa Finansów, w 2025 roku maksymalna stawka opłaty zwiększy się o niecałe 3 proc., podczas gdy w 2024 roku podwyżka wyniosła aż 15 proc.

REKLAMA

Nowe przepisy dla firm transportowych od 2025 roku: polscy przewoźnicy mogą wynająć pojazd za granicą

Początek 2025 r. zapowiada zmiany wpływające na funkcjonowanie polskich firm transportowych. Jedną z nich jest nowelizacja ustawy o transporcie drogowym z 21 listopada 2024 r., zgodnie z którą polscy przewoźnicy od niedawna mogą wypożyczyć ciężarówkę zarejestrowaną za granicą. Rozwiązanie to może przynieść korzyści firmie transportowej i zwiększyć np. elastyczność operacyjną czy ograniczyć liczbę przestojów, ale ma też swoje ograniczenia. Jakie? Co ważniejsze, nieprzestrzeganie nowych regulacji niesie ryzyko dotkliwych kar finansowych dla przewoźników.

Rewolucja w branży finansowej: Konferencja dla Biur Rachunkowych i Księgowych

W dynamicznie zmieniającym się świecie finansów, bycie na bieżąco z trendami i nowymi regulacjami to klucz do sukcesu. Dlatego już w marcu 2025 roku odbędzie się jedno z najważniejszych wydarzeń w branży – Konferencja dla Biur Rachunkowych i Księgowych – KONEL. To niepowtarzalna okazja, by poszerzyć wiedzę, nawiązać kontakty i zyskać przewagę konkurencyjną.

REKLAMA