Jak dochodzić swoich roszczeń od wspólników spółki jawnej

Autopromocja

Za zobowiązania zaciągnięte przez spółkę wspólnicy odpowiadają solidarnie (art. 22 § 2 Kodeksu spółek handlowych (KSH)) oraz subsydiarnie (art. 31 KSH) względem spółki. Oznacza to, że każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania bez ograniczenia całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz spółką, z zastrzeżeniem, że wierzyciel może prowadzić egzekucję z majątku wspólnika dopiero w przypadku, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna.

Jeśli zdecydujemy się na pozwanie wspólników spółki jawnej do wyboru mamy kilka możliwości:

1. Pozwanie wspólników wraz ze spółką w jednym postępowaniu

Autopromocja

Nowelizacja VAT 2025.
Praktyczny webinar INFORAKADEMII

Sprawdź

Największą zaletą tego rozwiązania jest zmniejszenie kosztów postępowania poprzez skumulowanie wielu pozwanych w jednym powództwie, co nie ma wpływu na wysokość wpisu sądowego od pozwu. Ponadto, na wyroku znajdzie się również nazwisko wspólnika, co pozwoli ewentualnie uzyskaną z tego tytułu klauzulę wykonalności rozciągnąć na małżonka wspólnika. Wadą tego rozwiązania jest natomiast fakt, że klauzula wykonalności przeciwko wspólnikowi będzie nadana dopiero wówczas, gdy egzekucja przeciwko spółce okazała się bezskuteczna lub też jest oczywiste, iż egzekucja ta będzie bezskuteczna. Jeśli tak nie jest, to egzekucja może być prowadzona tylko z majątku spółki, nie zaś wspólników. W ten właśnie sposób zasada subsydiarności łagodzi rygory zasady solidarności. Warto również zaznaczyć, że jeżeli wierzyciel obawia się, że wspólnik może uciec z majątkiem istnieje możliwość wytoczenia powództwa wraz z wnioskiem o udzielenie zabezpieczenia.

2. Pozwanie samej spółki, a następnie pozwanie wspólników

W praktyce bardzo rzadko spotykane rozwiązanie, jednak teoretycznie możliwe. Nie jest zbyt korzystne dla wierzyciela (w znaczeniu nieopłacalne) z uwagi na konieczność wniesienia ponownego wpisu sądowego od pozwu przeciwko wspólnikom, podczas gdy można uzyskać klauzulę wykonalności przeciwko wspólnikom na podstawie już wydanego rozstrzygnięcia przeciwko spółce.

Autopromocja

Sprawozdanie finansowe 2024
Przykłady, schematy, tabele, wzory

Sprawdź

3. Pozwanie spółki i rozciągnięcie klauzuli wykonalności na wspólników

Powyższe sprowadza się do tego, że wierzyciel może nadać wyrokowi wydanemu przeciwko spółce klauzulę wykonalności na wspólników bez konieczności wnoszenia nowego pozwu przeciwko wspólnikom. Zgodnie bowiem z art. 778 [1] Kodeksu postępowania cywilnego (KPC), tytułowi egzekucyjnemu wydanemu przeciwko spółce sąd nadaje klauzulę wykonalności przeciwko wspólnikowi ponoszącemu odpowiedzialność bez ograniczenia całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki, jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, jak również wtedy, gdy jest oczywiste, że egzekucja ta będzie bezskuteczna. Wierzyciel w postępowaniu klauzulowym musi zatem wykazać, że egzekucja przeciwko spółce była bezskuteczna lub jest oczywiste, że egzekucja ta będzie bezskuteczna. Dla celów dowodowych przesłankę bezskuteczności wierzyciel może wykazać postanowieniem komornika o umorzeniu egzekucji przeciwko spółce na podstawie art. 824 § 1 pkt 3 KPC. Zaletą takiego rozwiązania jest nieponoszenie kosztów ponownego wpisu sądowego od pozwu przeciwko wspólnikom, uzależnionego od wartości przedmiotu sporu. W takiej sytuacji powód ponosi jednak ryzyko tego, że wykonalność wyroku nie będzie mogła być rozciągnięta na małżonka wspólnika (jest to możliwe tylko wtedy gdy wspólnik jest wymieniony w tytule egzekucyjnym).

Autopromocja

Jak przygotować się do zmian 2025.
Podatki. Rachunkowość. ZUS

Sprawdź

Autor: Agnieszka Trzaska, Prawnik

Kancelaria Prawa Sportowego i Gospodarczego „Dauerman”

Sprawdź: INFORLEX SUPERPREMIUM