REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kara umowna za brak zapłaty wynagrodzenia podwykonawcy jest dopuszczalna

GKR Legal
Przejrzyste Zasady, Adekwatne Doradztwo
Kara umowna za brak zapłaty wynagrodzenia podwykonawcy jest dopuszczalna
Kara umowna za brak zapłaty wynagrodzenia podwykonawcy jest dopuszczalna

REKLAMA

REKLAMA

30 czerwca 2020 r. Sąd Najwyższy w sprawie III CZP 67/19 rozpoznając zagadnienie prawne przedstawione przez Sąd Okręgowy w Białymstoku podjął uchwałę zgodnie z którą dopuszczalne jest zastrzeżenie kary umownej za brak zapłaty lub nieterminową zapłatę wynagrodzenia podwykonawcy lub dalszego podwykonawcy. Uchwała ta ma niebagatelne znaczenie, zarówno dla zamawiających, jak i wykonawców w zamówieniach publicznych.

Kary w umowie za nieterminową zapłatę podwykonawcom

Stan faktyczny sprawy rozpatrywanej przez Sąd Okręgowy w Białymstoku przedstawiał się następująco. Powód - zamawiający publiczny - zawarł z pozwanymi - członkami konsorcjum - umowę o roboty budowlane. Zgodnie z nią konsorcjum mogło powierzyć wykonanie części robót podwykonawcom. Jednocześnie strony zastrzegły w umowie, że w przypadku braku zapłaty lub nieterminowej zapłaty podwykonawcom, zamawiającemu przysługiwać będzie od wykonawcy kara umowna w wysokości 0,5% wynagrodzenia należnego podwykonawcy za każdy dzień zwłoki.

Konsorcjum nie uiściło wynagrodzenia na rzecz jednego z podwykonawców, wskutek czego zamawiający naliczył wynikającą z umowy karę umowną. Ponieważ kara umowna nie została zapłacona zamawiający wystąpił przeciwko konsorcjum z powództwem do Sądu Rejonowego w Suwałkach.

W toku postępowania konsorcjum podnosiło, że postanowienie nakładające obowiązek zapłaty kary umownej było nieważne ze względu na to, że przewidywało karę umowną w związku z niewykonaniem zobowiązania o charakterze pieniężnym, zaś kara umowna zgodnie z art. 483 § 1 Kodeksu cywilnego może zabezpieczać jedynie wykonanie zobowiązania niepieniężnego. Sąd Rejonowy uwzględnił jednak powództwo uznając, że powyższe postanowienie umowne było wiążące. Wyrok został zaskarżony przez jednego z pozwanych.

Autopromocja

Wątpliwości Sądu Okręgowego w Białymstoku

Rozpoznając apelację Sąd Okręgowy w Białymstoku powziął istotne wątpliwości co do wykładni przepisów, które spowodowały skierowanie sprawy do Sądu Najwyższego.

Z jednej bowiem strony skoro kara umowna może być zastrzeżona wyłącznie na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania o charakterze pieniężnym (artykuł 483 § 1 Kodeksu cywilnego), to – przyjmując że zobowiązanie do zapłaty wynagrodzenia podwykonawcy jest zobowiązaniem pieniężnym - oznaczałoby to, że kara umowna zastrzeżona na wypadek nieterminowej płatności wynagrodzenia podwykonawcy byłaby nieważna.

Z drugiej jednak strony Sąd Okręgowy zwrócił uwagę, że zgodnie z art. 143d ust. 1 pkt 7) lit. a ustawy Prawo zamówień publicznych postanowienia dotyczące kar umownych za brak zapłaty lub nieterminową zapłatę wynagrodzenia podwykonawcy obowiązkowo powinny zostać umieszczone w umowie o roboty budowlane zawieranej w trybie zamówień publicznych. Do tego Krajowa Izba Odwoławcza w swoim orzecznictwie stoi na stanowisku, że zastrzeżenie takiej kary umownej jest jak najbardziej dopuszczalne.

Polecamy: Prenumerata elektroniczna Dziennika Gazety Prawnej KUP TERAZ!

Polecamy: INFORLEX Biznes

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Rozstrzygnięcie Sądu Najwyższego

Powyższe wątpliwości rozstrzygnął Sąd Najwyższy. Zgodnie z podjętą 30 czerwca 2020 r. uchwałą art. 483 § 1 Kodeksu cywilnego nie wyłącza dopuszczalności zastrzeżenia kary umownej z tytułu braku zapłaty lub nieterminowej zapłaty wynagrodzenia podwykonawcy o której mowa w art.  143 ust. 1 pkt 7 lit. a) ustawy Prawo zamówień publicznych.

Konsekwencje Uchwały Sądu Najwyższego

Jakkolwiek uchwała została wydana w jednostkowej sprawie i nie ma mocy zasady prawnej to z pewnością będzie miała znaczący wpływ na orzecznictwo sądów powszechnych oraz praktykę zawierania umów o roboty budowlane.

Przede wszystkim będzie miała ona wpływ na toczące się inne postępowania sądowe w których wykonawcy zostali pozwani o zapłatę kary umownej za brak zapłaty lub nieterminową zapłatę wynagrodzenia podwykonawcy. Można zakładać, że w większości tego rodzaju spraw sądy powszechne będą opierać się na podjętej przez Sąd uchwale, a zatem obrona wykonawców polegająca na próbie wykazywania, iż taka kara umowna jest nieważna, w zdecydowanej większości wypadków będzie skazana na niepowodzenie. Spowoduje to zapewne mniejszą chęć zamawiających do zawierania ugód w tego rodzaju sprawach.

Należy jednak zaznaczyć, że jak w przypadku każdej kary umownej, wykonawca może domagać się jej zmiarkowania przez sąd.

Jeśli chodzi o nowe umowy o roboty budowlane to uchwała tylko utwierdzi zamawiających w przekonaniu, że kara umowna za brak zapłaty lub nieterminową zapłatę wynagrodzenia podwykonawcy jest właściwym sposobem zabezpieczenia ich interesów i takie kary w dalszym ciągu będą zastrzegane. Wskutek wydanej uchwały wykonawcom jeszcze trudniej niż wcześniej będzie przekonać inwestorów, aby z takiej formy zabezpieczenia zrezygnowali.

Uchwała ma także istotne znaczenie dla umów o roboty budowlane zawieranych w trybie zamówień publicznych. Skoro bowiem Sąd Najwyższy przesądził, że zastrzeżenie kary umownej za brak zapłaty lub nieterminową zapłatę wynagrodzenia podwykonawcy jest dopuszczalne w świetle przepisów Kodeksu cywilnego, to oznacza to, że zamawiający publiczni w dalszym ciągu zobowiązani są, na podstawie przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych do zastrzegania takiej kary umownej. Wykonawcy zamówień publicznych muszą więc pogodzić się z tym, że w zawieranych przez nich umowach z pewnością taka kara umowna się znajdzie.

Sąd Najwyższy po raz kolejny staje po stronie zamawiających

Warto odnotować, że podjęta dnia 30 czerwca 2020 r. uchwała to kolejne w ostatnim czasie rozstrzygnięcie Sądu Najwyższego korzystne dla zamawiających, a niekorzystne dla wykonawców. Mianowicie, uchwałą z dnia 20 listopada 2019 r. III CZP 3/19 Sąd Najwyższy uznał, że niedopuszczalna jest kara umowna na wypadek odstąpienia od umowy z powodu niewykonania zobowiązania o charakterze pieniężnym czym wykluczył możliwość naliczenia przez wykonawcę zamawiającemu kary umownej w razie odstąpienia od umowy za roboty budowlane wskutek braku płatności.

Interesujące przy tym jest, iż uzasadniając uchwałę III CZP 3/19 Sąd Najwyższy powoływał się na bezwzględnie obowiązujący art. 483 § 1 Kodeksu cywilnego, który nie zezwala na zabezpieczenie karą umowną zobowiązań pieniężnych.

Chociaż nie znamy jeszcze pisemnego uzasadnienia uchwały z dnia 30 czerwca 2020 r. to wydaje się, że w stosunku do kar zastrzeganych na rzecz zamawiającego od wykonawcy Sąd Najwyższy podszedł do powyższego przepisu w sposób mniej zasadniczy i po raz kolejny Sąd Najwyższy stanął po stronie zamawiających, kosztem wykonawców.

Adw. Michał Siembab, partner w kancelarii GKR Legal

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Podatek PIT - część 2
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
    30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
    2 maja 2023 r. (wtorek)
    4 maja 2023 r. (czwartek)
    29 kwietnia 2023 r. (sobota)
    Następne
    Księgowość
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Składka zdrowotna przedsiębiorców - czy wróci ryczałt? Czy jeszcze w 2024 roku nastąpią zmiany?

    O przywrócenie ryczałtowej składki zdrowotnej dla przedsiębiorców (wg zasad sprzed Polskiego Ładu) apelują zarówno sami przedsiębiorcy, ich stowarzyszenia, a także Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców. Rzecznik MŚP proponuje, by koszty związane z przywróceniem poprzednich zasad rozliczania składki zdrowotnej przez przedsiębiorców częściowo pokryć przez ograniczenie beneficjentów tzw. wakacji od ZUS.

    Czy 13 i 14 emerytura wlicza się do dochodu osoby niepełnosprawnej?

    Czy 13 i 14 emerytura wlicza się do dochodu osoby niepełnosprawnej, ustalanego na potrzeby skorzystania z ulgi rehabilitacyjnej?

    Będzie nowelizacja Ordynacji podatkowej. Ministerstwo pracuje nad projektem. Podatnicy zyskają.

    Oprocentowanie nadpłaty, powstałej w wyniku orzeczenia TSUE będzie przysługiwać za cały okres, aż do jej zwrotu. Podobnie będzie z nadpłatami powstałymi wskutek wyroków TK.

    Stawki VAT 2024 - zmiany w stawkach obniżonych od 1 kwietnia

    Stawki VAT od 1 kwietnia 2024 roku ulegną zmianie. Pojawi się nowa lista towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku do wysokości 8 proc. Stawka obniżona obejmie m.in. usługi kosmetyczne, manicure i pedicure.

    Fundacja rodzinna - podatkowe konsekwencje zbycia udziałów

    Otaczające nas środowisko prawno-ekonomiczne dynamiczne oddziałuje na wszystkich, dlatego wśród pojawiających się pytań coraz częstszymi są te odnoszące się do fundacji rodzinnej, która zapewnia kuszące preferencje podatkowe.

    Składka zdrowotna 2024. Min. Leszczyna: będą zmiany ale powrót do zasad sprzed Polskiego Ładu zbyt kosztowny

    Jeszcze w bieżącym tygodniu minister zdrowia razem z ministrem finansów przedstawią premierowi Tuskowi propozycje zmian w składce zdrowotnej dla przedsiębiorców. Taką informację przekazała 18 marca 2024 r. minister zdrowia Izabela Leszczyna.

    Zmiany w akcyzie od 2025 roku - opodatkowanie saszetek nikotynowych

    Ministerstwo Finansów chce zmienić od 2025 roku przepisy ustawy o podatku akcyzowym w zakresie saszetek nikotynowych. W komunikacie z 18 marca 2024 r. MF przedstawiło propozycje zmian. Resort zaprasza zainteresowanych tymi zmianami na spotkanie w celu uzgodnienia treści tej nowelizacji.

    "Nie stać nas na cztery dni pracy". Jednak skrócenie czasu pracy może ograniczyć zwolnienia

    "Skrócenie czasu pracy, np. do czterech dni w tygodniu nie zostanie zrównoważone przez wzrost zatrudnienia. Produkcja krajowa zmniejszy się, a wraz z nią zmniejszą się dochody ludności" – mówi Jeremi Mordasewicz, doradca zarządu Konfederacji Lewiatan.

    Wymiana walut w firmie. Jak to robić z korzyścią dla biznesu?

    Wymiana walut? Pierwsze skojarzenia to zagraniczne wakacje czy kredyt we frankach. Patrząc jednak na oficjalne statystyki wymiany handlowej to firmy operują dziś w wielu walutach. Tym bardziej, że coraz więcej firm prowadzi ekspansję zagraniczną, wychodząc na nowe rynki.

    Zmiany w rachunkowości od 2025 roku. Oprócz JPK KR (księgi rachunkowe) będzie JPK ST (środki trwałe)

    Od 1 stycznia 2025 roku podatnicy objęci podatkiem CIT (osoby prawne) będą mieli obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych w formie elektronicznej i wysyłania ich w tej formie do urzędu skarbowego (tzw. JPK CIT). Aktualnie Ministerstwo Finansów konsultuje struktury logiczne pliku JPK_KR_PD oraz pliku  JPK_ST, a także przygotowuje zmianę projektu rozporządzenia wykonawczego w sprawie dodatkowych danych dołączanych do przekazywanych ksiąg.

    REKLAMA