REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kara umowna za brak zapłaty wynagrodzenia podwykonawcy jest dopuszczalna

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
GKR Legal
Przejrzyste Zasady, Adekwatne Doradztwo
Kara umowna za brak zapłaty wynagrodzenia podwykonawcy jest dopuszczalna
Kara umowna za brak zapłaty wynagrodzenia podwykonawcy jest dopuszczalna

REKLAMA

REKLAMA

30 czerwca 2020 r. Sąd Najwyższy w sprawie III CZP 67/19 rozpoznając zagadnienie prawne przedstawione przez Sąd Okręgowy w Białymstoku podjął uchwałę zgodnie z którą dopuszczalne jest zastrzeżenie kary umownej za brak zapłaty lub nieterminową zapłatę wynagrodzenia podwykonawcy lub dalszego podwykonawcy. Uchwała ta ma niebagatelne znaczenie, zarówno dla zamawiających, jak i wykonawców w zamówieniach publicznych.

Kary w umowie za nieterminową zapłatę podwykonawcom

Stan faktyczny sprawy rozpatrywanej przez Sąd Okręgowy w Białymstoku przedstawiał się następująco. Powód - zamawiający publiczny - zawarł z pozwanymi - członkami konsorcjum - umowę o roboty budowlane. Zgodnie z nią konsorcjum mogło powierzyć wykonanie części robót podwykonawcom. Jednocześnie strony zastrzegły w umowie, że w przypadku braku zapłaty lub nieterminowej zapłaty podwykonawcom, zamawiającemu przysługiwać będzie od wykonawcy kara umowna w wysokości 0,5% wynagrodzenia należnego podwykonawcy za każdy dzień zwłoki.

Konsorcjum nie uiściło wynagrodzenia na rzecz jednego z podwykonawców, wskutek czego zamawiający naliczył wynikającą z umowy karę umowną. Ponieważ kara umowna nie została zapłacona zamawiający wystąpił przeciwko konsorcjum z powództwem do Sądu Rejonowego w Suwałkach.

W toku postępowania konsorcjum podnosiło, że postanowienie nakładające obowiązek zapłaty kary umownej było nieważne ze względu na to, że przewidywało karę umowną w związku z niewykonaniem zobowiązania o charakterze pieniężnym, zaś kara umowna zgodnie z art. 483 § 1 Kodeksu cywilnego może zabezpieczać jedynie wykonanie zobowiązania niepieniężnego. Sąd Rejonowy uwzględnił jednak powództwo uznając, że powyższe postanowienie umowne było wiążące. Wyrok został zaskarżony przez jednego z pozwanych.

REKLAMA

Wątpliwości Sądu Okręgowego w Białymstoku

REKLAMA

Rozpoznając apelację Sąd Okręgowy w Białymstoku powziął istotne wątpliwości co do wykładni przepisów, które spowodowały skierowanie sprawy do Sądu Najwyższego.

Z jednej bowiem strony skoro kara umowna może być zastrzeżona wyłącznie na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania o charakterze pieniężnym (artykuł 483 § 1 Kodeksu cywilnego), to – przyjmując że zobowiązanie do zapłaty wynagrodzenia podwykonawcy jest zobowiązaniem pieniężnym - oznaczałoby to, że kara umowna zastrzeżona na wypadek nieterminowej płatności wynagrodzenia podwykonawcy byłaby nieważna.

Z drugiej jednak strony Sąd Okręgowy zwrócił uwagę, że zgodnie z art. 143d ust. 1 pkt 7) lit. a ustawy Prawo zamówień publicznych postanowienia dotyczące kar umownych za brak zapłaty lub nieterminową zapłatę wynagrodzenia podwykonawcy obowiązkowo powinny zostać umieszczone w umowie o roboty budowlane zawieranej w trybie zamówień publicznych. Do tego Krajowa Izba Odwoławcza w swoim orzecznictwie stoi na stanowisku, że zastrzeżenie takiej kary umownej jest jak najbardziej dopuszczalne.

Polecamy: Prenumerata elektroniczna Dziennika Gazety Prawnej KUP TERAZ!

Polecamy: INFORLEX Biznes

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Rozstrzygnięcie Sądu Najwyższego

Powyższe wątpliwości rozstrzygnął Sąd Najwyższy. Zgodnie z podjętą 30 czerwca 2020 r. uchwałą art. 483 § 1 Kodeksu cywilnego nie wyłącza dopuszczalności zastrzeżenia kary umownej z tytułu braku zapłaty lub nieterminowej zapłaty wynagrodzenia podwykonawcy o której mowa w art.  143 ust. 1 pkt 7 lit. a) ustawy Prawo zamówień publicznych.

Konsekwencje Uchwały Sądu Najwyższego

Jakkolwiek uchwała została wydana w jednostkowej sprawie i nie ma mocy zasady prawnej to z pewnością będzie miała znaczący wpływ na orzecznictwo sądów powszechnych oraz praktykę zawierania umów o roboty budowlane.

Przede wszystkim będzie miała ona wpływ na toczące się inne postępowania sądowe w których wykonawcy zostali pozwani o zapłatę kary umownej za brak zapłaty lub nieterminową zapłatę wynagrodzenia podwykonawcy. Można zakładać, że w większości tego rodzaju spraw sądy powszechne będą opierać się na podjętej przez Sąd uchwale, a zatem obrona wykonawców polegająca na próbie wykazywania, iż taka kara umowna jest nieważna, w zdecydowanej większości wypadków będzie skazana na niepowodzenie. Spowoduje to zapewne mniejszą chęć zamawiających do zawierania ugód w tego rodzaju sprawach.

Należy jednak zaznaczyć, że jak w przypadku każdej kary umownej, wykonawca może domagać się jej zmiarkowania przez sąd.

REKLAMA

Jeśli chodzi o nowe umowy o roboty budowlane to uchwała tylko utwierdzi zamawiających w przekonaniu, że kara umowna za brak zapłaty lub nieterminową zapłatę wynagrodzenia podwykonawcy jest właściwym sposobem zabezpieczenia ich interesów i takie kary w dalszym ciągu będą zastrzegane. Wskutek wydanej uchwały wykonawcom jeszcze trudniej niż wcześniej będzie przekonać inwestorów, aby z takiej formy zabezpieczenia zrezygnowali.

Uchwała ma także istotne znaczenie dla umów o roboty budowlane zawieranych w trybie zamówień publicznych. Skoro bowiem Sąd Najwyższy przesądził, że zastrzeżenie kary umownej za brak zapłaty lub nieterminową zapłatę wynagrodzenia podwykonawcy jest dopuszczalne w świetle przepisów Kodeksu cywilnego, to oznacza to, że zamawiający publiczni w dalszym ciągu zobowiązani są, na podstawie przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych do zastrzegania takiej kary umownej. Wykonawcy zamówień publicznych muszą więc pogodzić się z tym, że w zawieranych przez nich umowach z pewnością taka kara umowna się znajdzie.

Sąd Najwyższy po raz kolejny staje po stronie zamawiających

Warto odnotować, że podjęta dnia 30 czerwca 2020 r. uchwała to kolejne w ostatnim czasie rozstrzygnięcie Sądu Najwyższego korzystne dla zamawiających, a niekorzystne dla wykonawców. Mianowicie, uchwałą z dnia 20 listopada 2019 r. III CZP 3/19 Sąd Najwyższy uznał, że niedopuszczalna jest kara umowna na wypadek odstąpienia od umowy z powodu niewykonania zobowiązania o charakterze pieniężnym czym wykluczył możliwość naliczenia przez wykonawcę zamawiającemu kary umownej w razie odstąpienia od umowy za roboty budowlane wskutek braku płatności.

Interesujące przy tym jest, iż uzasadniając uchwałę III CZP 3/19 Sąd Najwyższy powoływał się na bezwzględnie obowiązujący art. 483 § 1 Kodeksu cywilnego, który nie zezwala na zabezpieczenie karą umowną zobowiązań pieniężnych.

Chociaż nie znamy jeszcze pisemnego uzasadnienia uchwały z dnia 30 czerwca 2020 r. to wydaje się, że w stosunku do kar zastrzeganych na rzecz zamawiającego od wykonawcy Sąd Najwyższy podszedł do powyższego przepisu w sposób mniej zasadniczy i po raz kolejny Sąd Najwyższy stanął po stronie zamawiających, kosztem wykonawców.

Adw. Michał Siembab, partner w kancelarii GKR Legal

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
30-krotność ZUS 2025. Limit 30-krotności - ile wynosi? Kogo dotyczy przekroczenie składek ZUS? Co zrobić jeśli nastąpi przekroczenie rocznej podstawy wymiaru składek ZUS?

W 2025 roku limit składek ZUS na ubezpieczenia emerytalne i rentowe został już ustalony. Po jego przekroczeniu składki nie są już naliczane – ale uwaga: za błędy w rozliczeniach może odpowiadać pracownik. Sprawdź, co oznacza 30-krotność ZUS, jak się liczy limit, kto go pilnuje i co zrobić, gdy opłaciłeś składki ponad próg.

Raz w roku wakacje od płacenia składek. Budżet państwa zapłaci za ciebie. ZUS przypomina kto ma prawo do tej ulgi i jak ją uzyskać w 2025 roku

Letnie wakacje to doskonały czas na odpoczynek nie tylko od pracy, ale również od spraw finansowych związanych z prowadzeniem własnej działalności. Zakład Ubezpieczeń Społecznych przypomina, że mikroprzedsiębiorcy wpisani do CEIDG oraz komornicy sądowi mogą skorzystać z wakacji składkowych. Od uruchomienia programu w listopadzie 2024 roku ZUS przyjął już niemal 2 miliony wniosków.

KSeF: Podatkowa rewolucja od 1 lutego 2026! Księgowi alarmują: chaos, niejasne przepisy i strach przed zmianami

Od 1 lutego 2026 roku Krajowy System e-Faktur (KSeF) stanie się obowiązkowy dla największych firm, a dwa miesiące później dla całej reszty przedsiębiorców. Mimo zbliżającego się terminu, wciąż brakuje ostatecznych przepisów, a dokumentacja techniczna nie rozwiewa wszystkich wątpliwości. Księgowi biją na alarm – obawiają się chaosu organizacyjnego, przeciążenia obowiązkami i braku jasnych wytycznych. Przedsiębiorców czeka rewolucja, na którą wielu z nich wciąż nie jest gotowych.

Obowiązkowy KSeF 2026: Prof. W. Modzelewski: Dlaczego trzeba wywrócić do góry nogami obecny system fakturowania? Sprzeczności w kolejnej wersji nowelizacji ustawy o VAT

Obecny system fakturowania w bólach rodził się przed trzydziestu laty – dlaczego teraz trzeba go wywrócić do góry nogami, wprowadzając obowiązkowy model KSeF? Pyta prof. dr hab. Witold Modzelewski. I jednocześnie zauważa, że po uważnej lekturze kolejnej wersji przepisów dot. obowiązkowego KSeF, można dojść do wniosku, że oczywiste sprzeczności w nich zawarte uniemożliwiają ich legalne zastosowanie.

REKLAMA

Obowiązki podatkowe pracowników transgranicznych - zasady, terminy, reguła 183 dni, rezydencja podatkowa

W dobie rosnącej mobilności zawodowej coraz więcej osób podejmuje zatrudnienie poza granicami swojego kraju. W niniejszym artykule omawiamy kluczowe zagadnienia dotyczące obowiązków podatkowych pracowników transgranicznych, którzy zdecydowali się podjąć zatrudnienie w Polsce.

Jaka inflacja w Polsce w 2025, 2026 i 2027 roku - prognozy NBP

Inflacja CPI w Polsce z 50-proc. prawdopodobieństwem ukształtuje się w 2025 r. w przedziale 3,5-4,4 proc., w 2026 r. w przedziale 1,7-4,5 proc., a w 2027 r. w przedziale 0,9-3,8 proc. - tak wynika z najnowszej projekcji Departamentu Analiz Ekonomicznych NBP z lipca 2025 r. Projekcja ta uwzględnia dane dostępne do 9 czerwca br.

Podatek od prezentu ślubnego - kiedy trzeba zapłacić. Prawo rozróżnia 3 kategorie darczyńców i 3 limity wartości darowizn

Dla nowożeńców – prezent, dla Urzędu Skarbowego – podstawa opodatkowania. Fiskus przewidział dla darowizn konkretne przepisy prawa podatkowego i lepiej je znać, zanim wpędzimy się w kłopoty, zostawiając grube rysy na pięknych ślubnych wspomnieniach. Szczególnie kłopotliwa może być gotówka. Monika Piątkowska, doradca podatkowy w e-pity.pl i fillup.pl tłumaczy, co zrobić z weselnymi kopertami i kosztownymi podarunkami.

Stopy procentowe NBP 2025: w lipcu obniżka o 0,25 pkt proc.

Rada Polityki Pieniężnej na posiedzeniu w dniach 1-2 lipca 2025 r. postanowiła obniżyć wszystkie stopy procentowe NBP o 0,25 punktu procentowego. Stopa referencyjna wynosić będzie od 3 lipca 2025 r. 5,00 proc. - poinformował w komunikacie Narodowy Bank Polski. Decyzja RPP była zaskoczeniem dla większości analityków finansowych i ekonomistów, którzy oczekiwali braku zmian w lipcu.

REKLAMA

Jak legalnie wypłacić pieniądze ze spółki z o.o. Zasady i skutki podatkowe. Adwokat wyjaśnia wszystkie najważniejsze sposoby

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością to popularna forma prowadzenia biznesu w Polsce, ceniona za ograniczenie ryzyka osobistego wspólników. Niesie ona jednak ze sobą szczególną cechę – tzw. podwójne opodatkowanie zysków. Oznacza to, że najpierw sama spółka płaci podatek CIT od swojego dochodu (9% lub 19%), a następnie, gdy zysk jest wypłacany wspólnikom, wspólnik musi zapłacić podatek dochodowy PIT od otrzymanych środków. Dla wielu początkujących przedsiębiorców jest to duże zaskoczenie, ponieważ w jednoosobowej działalności gospodarczej można swobodnie dysponować zyskiem i płaci się podatek tylko raz. W spółce z o.o. majątek spółki jest odrębny od majątku prywatnego właścicieli, więc każda wypłata pieniędzy ze spółki na rzecz wspólnika lub członka zarządu musi mieć podstawę prawną. Poniżej przedstawiamy wszystkie legalne metody „wyjęcia” środków ze spółki z o.o., wraz z krótkim omówieniem zasad ich stosowania oraz konsekwencji podatkowych i ewentualnych ryzyk.

Odpowiedzialność członków zarządu za długi i niezapłacone podatki spółki z o.o. Kiedy powstaje i jakie są sankcje? Jak ograniczyć ryzyko?

W świadomości wielu przedsiębiorców panuje przekonanie, że założenie spółki z o.o. jest swoistym „bezpiecznikiem” – że prowadząc działalność w tej formie, nie odpowiadają oni osobiście za zobowiązania. I rzeczywiście – to spółka, jako osoba prawna, ponosi odpowiedzialność za swoje długi. Jednak ta zasada ma wyjątki. Najważniejszym z nich jest art. 299 Kodeksu spółek handlowych (k.s.h.), który otwiera drogę do pociągnięcia członków zarządu do odpowiedzialności osobistej za zobowiązania spółki.

REKLAMA