Podatek od darowizn - wycena wartości darowanych udziałów w spółce z o.o.

Darowizna jako czynność podlegająca opodatkowaniu

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego) i zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone jako nieodpłatne. Przedmiotem darowizny mogą być różnego rodzaju przysporzenia, takie jak przeniesienie własności rzeczy, przeniesienie wierzytelności, rozumianej jako prawo podmiotowe, które w stosunku zobowiązaniowym przysługuje wierzycielowi i służy zaspokojeniu jego interesów, przeniesienie innego prawa zbywalnego, w tym także udziałów.

Autopromocja

Darowizna jako czynność prawna (poza wyjątkami wskazany w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn) podlega opodatkowaniu wg reguł określonych w ustawie o podatku od spadków i darowizn (dalej: u.p.s.d.).

NOWOŚĆ na Infor.pl: Prenumerata elektroniczna Dziennika Gazety Prawnej KUP TERAZ!

Polecamy: INFORLEX Biznes

Autopromocja

Webinar: VAT 2025

Sprawdź

Podstawa opodatkowania. Wycena wartości udziałów

Ustalając podstawę opodatkowania w przypadku darowania udziałów w spółce z o.o., należy odnieść się do art. 7 ust. 1 i art. 8 ust. 3 u.p.s.d. Zgodnie z art. 7 ust. 1 zd. pierwsze u.p.s.d., „podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego.” Natomiast z art. 8 ust. 3 u.p.s.d. wynika, że "wartość rynkową rzeczy lub praw majątkowych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia powstania obowiązku podatkowego". Nie należy przy tym zapominać, że co do zasady udziały spółek z ograniczoną odpowiedzialnością nie są notowane na rynku publicznym, a zatem nie są przedmiotem publicznego obrotu.

Prawidłowa analiza powyższego oznacza, że ceny obrotu rzeczami tego samego rodzaju/udziały nieobjęte obrotem publicznym, powinny być przeciętne, a nie najniższe. Należy zatem przyjąć pogląd, że wartość rynkowa udziału nienotowanego na Giełdzie Papierów Wartościowych zgodnie z art. 7 ust. 1 i art. 8 ust. 3 u.p.s.d. nie odnosi się do jego wartości nominalnej. Powinna ona bowiem uwzględniać wycenę uwzględniającą średnią wartość dyskonta z uwagi na brak płynności (popytu na udziały) i brak kontroli w spółce, a nie najwyższy poziom dyskonta. Dyskonto z uwagi na brak płynności dotyczy sytuacji, gdy cena sprzedaży składnika aktywów jest niższa od jego wartości z powodu braku popytu. Taki model ustalania wartości udziałów uznany został za prawidłowy zarówno w doktrynie jak i orzecznictwie, czego przykładem jest chociażby wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24.02.2011 r. sygn. akt II FSK 1900/09, jak również jedno z nowszych orzeczeń NSA z dnia 14.02.2019 r., wydane w sprawie pod sygn. II FSK 351/17.

W ramach wyjaśnienia należy dodać, że przyjęcie wartości nominalnej udziałów, nie zawsze będzie dla podatników korzystniejsze. Należy bowiem  pamiętać o tym, że wartość nominalna udziałów może być przecież wyższa niż wartość rynkowa i wtedy przyjęcie tej metody nie będzie dla podatnika rozwiązaniem korzystniejszym, pod względem ustalania podstawy opodatkowania.

Autopromocja

Webinar: VAT 2025

Sprawdź

Podsumowanie

W konsekwencji za prawidłowe należy uznać stwierdzenie, że uśrednione dyskonto jest wielkością najbardziej miarodajną dla ustalenia wartości rynkowej darowanych udziałów w spółce z o.o. Ustalona bowiem w ten sposób wielkość dyskonta, obiektywnie koryguje wartość majątku spółki z o.o. i pozwala na określenie wartości rynkowej nabytych przez obdarowanego udziałów, stanowiącej podstawę do prawidłowego opodatkowania tego przedmiotu darowizny. Metoda ta mieści się w dyspozycji normy art. 8 ust. 3 i 4 u.p.s.d. i nadto potwierdzona została w orzecznictwie sądowym.

Autopromocja

Kasowy PIT 2025 – webinar.
Nowe przepisy

Sprawdź