REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jakie przesłanki należy spełnić, aby darowizna lub spadek były zwolnione z podatku?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Justyna Skwirowska
Darowizna pieniężna Fot. Fotolia
Darowizna pieniężna Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Otrzymanie darowizny lub spadku skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego po stronie obdarowanego i spadkobiercy. W określonych jednak przypadkach mogą być oni zwolnieni z tego obowiązku. Jakie są to sytuacje i jakich formalności trzeba dopełnić?

Do jakiej kwoty darowizna oraz spadek nie podlegają obowiązkowi podatkowemu?

Na gruncie przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn niekiedy darowizna oraz spadek są całkowicie zwolnione z obowiązku podatkowego. Aby dokładniej przyjrzeć się tej sytuacji należy wyjaśnić instytucję grup podatkowych na podstawie przepisów tej ustawy.

REKLAMA

REKLAMA

Otóż, jak wynika z zapisu art. 14 ust 3 do poszczególnych grup podatkowych zalicza się:

1) do grupy I – małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów;

2) do grupy II – zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych;

REKLAMA

3) do grupy III – innych nabywców.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W I grupie kwotą wolną od podatku jest 10 278 zł. Po tej kwocie stawka podatku wynosi 3%. Do kwoty 20 556 stawka podatkowa wynosi 5%, przy czym oblicza się ją od nadwyżki nad kwotą 10 278. Po przekroczeniu 20 556, od jej nadwyżki stawka wynosi 7%.

W II grupie kwota wolna wynosi również 10 278 zł, jednakże przy przekroczeniu tej kwoty stosuje się stawka 7%, następnie kwoty wyglądają analogicznie jak w poprzedniej grupie, jednakże stawki podatkowe wynoszą odpowiednio 9%, a potem 12%.

W przypadku grupy ostatniej kwota wolna również wynosi tyle samo, ale nadwyżka nad nią jest opodatkowana stawką 12%. Następne kwoty również są analogiczne jak poprzednio, ale stawki wynoszą 16% a potem 20%.

W jakich przypadkach darowizna lub spadek powyżej kwot wolnych mogą być zwolnione z podatku?

Darowizna przewyższająca kwotę wolną może być zwolniona z obowiązku podatkowego. Jednak nie każdy obdarowany może skorzystać z tego zwolnienia. Zgodnie z art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn ze zwolnienia może skorzystać osoba, która nabyła własność rzeczy lub praw majątkowych od darczyńcy lub spadkodawcy względem którego jest ona:

- małżonkiem;

- wstępnym;

- zstępnym;

- pasierbem;

- rodzeństwem;

- ojczymem;

- macochą.

Co więcej aby skorzystać ze zwolnienia zgodnie z dyspozycją art. 4a ust 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn darowizna musi zostać zgłoszona do właściwego naczelnika urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego. W przypadku spadku musi on zostać zgłoszony w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku.

Ustawodawca nakłada na obdarowanego obowiązek udokumentowania darowizny dowodem otrzymania środków pieniężnych na jego rachunek płatniczy albo inny niż płatniczy w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym. Spoczywa on na nim, jeśli łącznie zostało spełnione kilka przesłanek:

1) przedmiotem darowizny albo polecenia darczyńcy są środki pieniężne;

2) wartość majątku nabytego łącznie od tego darczyńcy w okresie 5 lat poprzedzających rok w którym miało miejsce ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych przekracza kwotę 9637 zł.

Czy sześciomiesięczny termin zgłoszenia darowizny lub spadku może zostać przywrócony?

Przepisy Ordynacji podatkowej nakładają obowiązek przywrócenia terminu przez organ podatkowy, jedynie jednak w sytuacji gdy uchybienie terminu zaszło bez winy zainteresowanego. W takim przypadku w terminie 7 dni od dnia ustania przyczyny uchybienia terminu ma on obowiązek wnieść podanie o przywrócenie terminu i razem z nim dopełnić czynności dla których był określony termin.


Z kolei, czy taką samą możliwość ma obdarowany lub spadkobierca, który uchybił terminowi sześciomiesięcznemu nie ze swojej winy? Zgodnie ze stanowiskiem Naczelnego Sądu Administracyjnego w wyroku z dnia 12 kwietnia 2017 roku (sygn. akt II FSK 631/15) w takim przypadku termin nie może zostać przywrócony zgodnie z art. 162 Ordynacji podatkowej:

"Termin ten ma przy tym charakter materialnoprawny, bowiem zwolnienie podatkowe jest instytucją prawa materialnego. Wobec tego niespełnienie warunku terminowego złożenia zgłoszenia SD-Z2 powoduje, że zwolnienie podatnikowi nie przysługuje. Jest to więc skutek, który powstaje w sferze materialnoprawnej podatnika, sprawiając, że nie może on skorzystać z uprawienia, jakim jest zwolnienie podatkowe. Uchybienie terminowi na złożenie zgłoszenia SD-Z2 nie wywołuje natomiast żadnych ujemnych dla podatnika skutków procesowych. Tymczasem, zgodnie z art. 162 § 4 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) instytucja przywrócenia terminu przewidziana w art. 162 § 1-3 tej ustawy, ma zastosowanie wyłącznie do terminów procesowych".

Czy obdarowany lub spadkobierca może zostać zwolniony z obowiązku podatkowego nawet w przypadku uchybienia sześciomiesięcznego terminu zgłoszenia?

Warto pamiętać, iż Ordynacja podatkowa wprowadza instytucję umorzenia zaległości podatkowej ze względu na interes podatnika lub interes publiczny.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu z dnia 16 maja 2017 (sygn. akt I SA/Po 1507/16) wyjaśnił w jakich sytuacjach organy podatkowe powinny korzystać z tej instytucji. Stan faktyczny wyglądał następująco:

Skarżąca uchybiła sześciomiesięcznemu terminowi określonemu w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn po otrzymaniu spadku. Podkreśliła również, że nie znała dyspozycji artykułu, co ważne "uzasadniając skargę wskazano, że strona skarżąca nie zgadza się z argumentami organów podatkowych, jakoby nieznajomość przepisów prawa nie może być podstawą udzielenia ulgi w zapłacie zaległości podatkowej. Skarżąca oceniła, że godzi to rażąco w zasadę zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa wyrażoną w art.2 Konstytucji RP. Reprezentujący stronę wskazał, że zgodnie z art 121par 1 Ordynacji podatkowej  postępowanie podatkowe powinno być prowadzone w sposób budzący zaufanie do organów podatkowych". Wskazywała także na swoją trudną sytuacje finansową po śmierci ojca (spadkodawcy), co według niej powinno być przesłanką do spełnienia dyspozycji art. 67 a Ordynacji podatkowej.

Sprawdź: INFORLEX SUPERPREMIUM

Zgodnie ze stanowiskiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego:

"Organy prawidłowo rozważył, że przez "ważny interes podatnika" należy rozumieć takie okoliczności, które mogłyby zachwiać podstawami egzystencji podatnika i ocenił, że w aspekcie sytuacji rodzinnej i majątkowej strony skarżącej brak było podstaw do zastosowania wnioskowanej ulgi. Ponadto o istnieniu ważnego interesu podatnika, decydować powinny kryteria zobiektywizowane, zgodne z powszechnie aprobowaną hierarchią wartości, w której wysoką rangę mają zdrowie i życie, a także możliwości zarobkowe w celu zdobycia środków utrzymania dla siebie i rodziny. Ulgi w spłacie należności stanowią - aczkolwiek dopuszczone przez ustawodawcę i niezbędne z punktu widzenia kompletności systemu podatkowego – to jednak odstępstwo od zasady powszechności opodatkowania. Dlatego też równie wyjątkowy charakter muszą mieć okoliczności uzasadniające umorzenie zaległości podatkowych, skutkujące wygaśnięciem zobowiązania podatkowego, co oznacza w istocie rezygnację Skarbu Państwa z należnych mu wpływów. W przedmiotowej sprawie do powstania zaległości nie doszło na skutek szczególnych okoliczności, niezależnych od woli lub świadomości strony’".

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Ulga dla młodych w PIT jest wykorzystywana przez oszustów. Studenci i uczniowie wciągani w podatkowe szwindle

Coraz częściej osoby poniżej 26. roku życia, korzystające z ulgi podatkowej i zwolnień ze składek ZUS, stają się łatwym celem dla nieuczciwych firm. W zamian za szybki zarobek młodzi podpisują fikcyjne rachunki, narażając się na konsekwencje finansowe i karne. Monika Piątkowska – doradczyni podatkowa fillup.pl ostrzega: z pozoru niewinna „przysługa” może rzutować na całą przyszłą karierę zawodową.

SENT: zmiany od 2026 roku. Nowe grupy towarów objęte monitorowaniem

W dniu 17 marca 2026 r. (po 6 miesiącach od publikacji w Dzienniku Ustaw) wejdzie w życie rozporządzenie Ministra Finansów i Gospodarki z 10 września 2025 r., wprowadzające katalog nowych grup towarów (odzież i obuwie), których przewóz będzie monitorowany w systemie SENT. Ministerstwo Finansów informuje, że zgłaszanie przewozu odzieży i obuwia wymaga rejestracji firmy albo aktualizacji danych podmiotu gospodarczego na Platformie Usług Elektronicznych Skarbowo-Celnych (PUESC).

Ile czasu na wysłanie faktury do KSeF?

Przedsiębiorcy często zastanawiają się, ile mają czasu na przesłanie faktury do Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Termin zależy od trybu wystawiania faktury – online, offline24, offline lub awaryjnego. Wyjaśniamy, kiedy faktura uzyskuje ważność i jakie są konkretne terminy wysyłki zgodnie z wytycznymi Ministerstwa Finansów.

Kiedy trzeba wypełnić druk SD-Z2?

Otrzymujesz darowiznę od rodziców, zapis w testamencie albo dziedziczysz dom po bliskiej osobie? Wiele osób nie wie, że aby uniknąć podatku, trzeba wypełnić odpowiedni formularz – SD-Z2. Wyjaśniamy, kiedy i w jakich sytuacjach trzeba go złożyć, aby nie narazić się na dodatkowe koszty.

REKLAMA

"Cyfrowy Księgowy 2.0" – konferencja SKwP o tym, jak cyfryzacja zmienia rachunkowość i podatki

Konferencja "Cyfrowy Księgowy 2.0" to wyjątkowa okazja, by zgłębić wpływ najnowszych technologii na przyszłość księgowości. Wydarzenie ma nie tylko dostarczyć praktycznej wiedzy, lecz także zainspirować do pełnego wykorzystania potencjału cyfrowej transformacji.

System ICS2 w 11 krajach UE już od września 2025 r. – polscy przewoźnicy muszą dostosować procedury

Nierównomierne wdrażanie systemu Import Control System 2 w Unii Europejskiej tworzy złożoną sytuację dla polskich firm transportowych. Podczas gdy jedenaście państw członkowskich uruchamia nowe wymogi już od września 2025 roku, Polska ma czas do maja 2026. To oznacza konieczność stosowania różnych procedur w zależności od trasy przewozu.

KSeF 2.0. Jak wystawić fakturę po 1 lutego 2026 r.: 5 podstawowych kroków – wyjaśnienia Ministerstwa Finansów

Ministerstwo Finansów opublikowało we wrześniu 2025 r. cztery części Podręcznika KSeF 2.0, w których omawia zasady korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur w modelu obowiązkowym od 1 lutego 2026 roku. W części II tego podręcznika omówione zostały zasady wystawiania oraz otrzymywania faktur wg stanu prawnego obowiązującego od 1 lutego 2026 r.

Ukryte zyski w estońskim CIT. Przykład: samochody firmowe wykorzystywanych w użytku mieszanym

System opodatkowania w formie estońskiego CIT stanowi wyjątkowo korzystną alternatywę dla przedsiębiorców. Z jednej strony umożliwia odroczenie bieżącego opodatkowania zysku, z drugiej zaś, aby zapobiec nadmiernym wypłatom na rzecz wspólników czy udziałowców (ponad poziom podzielonego zysku), ustawodawca wprowadził szereg ograniczeń. Jednym z kluczowych rozwiązań w tym zakresie jest wyodrębnienie kategorii dochodów tzw. „ukrytych zysków” podlegających opodatkowaniu ryczałtem. Ten artykuł omawia dochód z tytułu ukrytych zysków na przykładzie samochodów wykorzystywanych w użytku mieszanym.

REKLAMA

7 form faktur VAT w 2026 r. Czy dokument „udostępniony w sposób uzgodniony” w rozumieniu art. 106gb ust. 4 ustawy o VAT będzie fakturą czy jej kopią?

Podatnicy VAT, którzy tracą nadzieję (nie wszyscy), że ominie ich dopust boży faktur ustrukturyzowanych w 2026 r., zaczynają powoli czytać przepisy dotyczące tych faktur i włosy im stają na głowie, bo ich nie sposób zrozumieć, a przede wszystkim nawet nie będzie wiadomo, co będzie w sensie prawnym „fakturą” w przyszłym roku. W przypadku tradycyjnej postaci tych faktur, czyli papierowej i elektronicznej jest to jasne, a w przypadku nowych potworków – już nie - pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

Eksport bez odprawy celnej – czy możliwe jest zgłoszenie po wywozie towaru?

W codziennej praktyce handlu zagranicznego przedsiębiorcy przywiązują ogromną wagę do dokumentacji celnej. To ona daje gwarancję bezpieczeństwa podatkowego, prawa do zastosowania stawki 0% VAT i pewność, że transakcja została prawidłowo rozliczona. Zdarzają się jednak sytuacje wyjątkowe, w których samolot z towarem już odleciał, statek odpłynął, a zgłoszenie eksportowe… nie zostało złożone. Czy w takiej sytuacji eksporter ma jeszcze szansę naprawić błąd?

REKLAMA