Odwrotne obciążenie VAT - inwestor zastępczy przy usługach budowlanych

Warunki objęcia usług budowlanych mechanizmem odwrotnego obciążenia

Ustawa o podatku od towarów i usług w art. 17 ust. 1 pkt 8 precyzuje, jakie dana transakcja powinna spełnić warunki, by zostać objęta mechanizmem odwrotnego obciążenia. Zgodnie z jej treścią, przedmiotem zakupu powinny być  usługi, które zostały wymienione w załączniku nr 14 do ustawy o VAT. Ich usługodawcą musi być czynny podatnik VAT, u którego sprzedaż nie jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9, mający status podwykonawcy, natomiast w roli usługobiorcy występować powinien podmiot zarejestrowany jako czynny podatnik VAT.

Autopromocja

Webinar:
KSeF 2.0 – co biuro rachunkowe musi wiedzieć przed wejściem w życie obowiązku?

Sprawdź

Autopromocja

Zobacz: Praktyczny leksykon VAT 2018 Wszystko o zmianach w rozliczeniach VAT

Co do właściwego zakwalifikowania usługi, zgodnego z treścią załącznika nr 14 do ustawy o VAT należy podkreślić, iż zgodnie z przepisami ustawy o podatku od towarów i usług podatnik nie ma obowiązku  posiadania opinii klasyfikacyjnej GUS odnośnie zakwalifikowania usługi do danej grupy PKWiU. Jeżeli strony transakcji nie mają pewności, czy wykonywana bądź zamawiana przez nie usługa o charakterze budowlanym zawarta jest w owym katalogu, a więc objęta mechanizmem odwrotnego obciążenia, mogą wystąpić o wydanie takiej opinii do Ośrodka Klasyfikacji i Nomenklatur Urzędu Statystycznego w Łodzi.

Inwestor zastępczy

Kwestią problematyczną w stosowaniu przepisów dotyczących odwrotnego obciążenia jest zdefiniowanie, kim jest podwykonawca. Brak bowiem definicji legalnej w tekście ustawy. W związku z tym właściwe będzie odwołanie się do wykładni językowej. Zgodnie z definicją zawartą w Słowniku języka polskiego wydawnictwa PWN, podwykonawca to firma lub osoba wykonująca zlecenie głównego wykonawcy.

Autopromocja

Konferencja: Kongres KSeF. Cyfrowa rewolucja w fakturowaniu

Sprawdź

W związku z powyższą definicją przy jednej transakcji udział może brać wielu podwykonawców - powstaje swoisty łańcuch dostaw, w których podwykonawcy refakturują usługi na rzecz zamawiających, także będących podwykonawcami, ci na generalnego wykonawcę, aby ostatecznie faktura została refakturowana na inwestora. W takiej sytuacji  każdy kolejny podatnik w tym łańcuchu występuje w charakterze podwykonawcy w stosunku do głównego wykonawcy - pierwszego podmiotu przyjmującego zlecenie. Odwrotne obciążenie znajdzie wówczas zastosowanie na każdym poziomie transakcji, za wyjątkiem tej na linii inwestor - generalny wykonawca.

Warto przy tym podkreślić, iż zasada ta zostanie zachowana także wówczas, gdy inwestor zdecyduje się na skorzystanie z usług inwestora zastępczego. W takiej sytuacji - mimo iż umowa między tymi dwoma podmiotami wskazywać będzie na inny stosunek prawny - inwestor zastępczy występować będzie w charakterze generalnego/głównego wykonawcy dla dalej podzlecanych czynności.

Najistotniejsze bowiem dla ustalenia, czy usługi budowlane objęte będą mechanizmem odwrotnego obciążenia jest zbadanie, czy podmiot świadczy usługę bezpośrednio na rzecz inwestora - podmiotu, od którego rozpoczyna się łańcuch zleceń i podzleceń.