REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak wprowadzić zmiany w polityce rachunkowości

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
Jak wprowadzić zmiany w polityce rachunkowości
Jak wprowadzić zmiany w polityce rachunkowości

REKLAMA

REKLAMA

Początek roku to moment, kiedy do polityki rachunkowości należy wprowadzić zmiany wynikające z nowelizacji ustawy o rachunkowości oraz te, które zdaniem kierownictwa jednostki mogą się przyczynić do lepszego odzwierciedlenia w księgach i sprawozdaniu finansowym sytuacji jednostki.

Politykę rachunkowości można zmienić na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości. Ale zmiany muszą obowiązywać od początku roku obrotowego, bez względu na datę podjęcia decyzji przez kierownika jednostki. Mogą one prowadzić do przyjmowania lub rezygnacji ze stosowania uproszczeń dotyczących ujmowania lub/i wyceny aktywów oraz pasywów. Ponadto mogą one obejmować też rozwiązania o charakterze ewidencyjnym niebędące uproszczeniami.

REKLAMA

REKLAMA

Autopromocja

WAŻNE

Zgromadzenie właścicieli lub organ wskazany w statucie lub przepisach prawa ma jedynie możliwość podjęcia decyzji, że jednostka spełniająca kryteria określone w art. 3 ust. 1a–1d ustawy o rachunkowości może sporządzać sprawozdania finansowe według uproszczeń określonych w tych przepisach

Nowe rozwiązania w polityce rachunkowości nie obejmują tych związanych ze sporządzaniem sprawozdania finansowego według uproszczeń przewidzianych dla mikro i małych jednostek. Te są bowiem przewidziane w gestii organu uprawnionego do podejmowania decyzji.

REKLAMA

Zmiana polityki rachunkowości w wyniku nowelizacji ustawy o rachunkowości z 23 lipca 2015 r.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zmiany te nie są zależne od przyjęcia uproszczeń sprawozdawczych (wyjątek dotyczy uproszczeń dedykowanych specjalnie dla jednostek mikro). Część z uproszczeń przewidzianych dla mniejszych jednostek można przyjąć niezależnie od sporządzania sprawozdania według załącznika nr 5. Z kolei część uproszczeń, które przewiduje ustawa, jest dostępna dla wszystkich jednostek prowadzących księgi rachunkowe. Ważne jest tylko przeanalizowanie, czy przyjęcie takiego rozwiązania nie wpłynie ujemnie na sposób prezentacji sytuacji finansowej, majątkowej lub wyniku finansowego jednostki. [przykład]

Do uproszczeń, które można zastosować we wszystkich podmiotach (oprócz wskazanego w przykładzie wyboru ceny zakupu zamiast ceny nabycia), należy zaliczyć także kwestie:

● uproszczeń przy wycenie produkcji niezakończonej – zamiast ustalać jej wartość według kosztu wytworzenia obejmującego koszty bezpośrednie i pośrednie (w tym odpowiednią część kosztów stałych), można skorzystać z wariantów przewidzianych w art. 34 ust. 1 pkt 2 ustawy, czyli ograniczeniu kosztów, które będą budowały wartość produkcji niezakończonej,

● uproszczeń w zakresie ustalenia wartości środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, które podlegają amortyzacji rozłożonej w czasie. Kierując się podpowiedziami wynikającymi z regulacji podatku dochodowego można ustalić wartość zaliczaną jednorazowo do kosztów na poziomie 3500 zł. W powyższym zakresie uproszczeniem dozwolonym dla każdej jednostki będzie zdecydowanie, które z takich składników będą traktowane jako środki trwałe i wpisywane do ewidencji, a które ze względu na ich niewielkie operacyjne znaczenie, mogą być jako materiały od razu odniesione w koszty (na konto zużycie materiałów),

● odstąpienia od ustalania przychodów i kosztów według stopnia zaawansowania w przypadku nieistotnych dla jednostki umów długoterminowych.

Najczęstsze błędy w rachunkowości

Jedynie jednostki inne niż jednostki małe i mikro muszą pamiętać o ograniczeniu zastosowania ceny zakupu dla inwestycji finansowych. Te podmioty są zobowiązane do stosowania rozporządzenia ministra finansów z 12 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (Dz.U. z 2001 r. nr 149, poz. 1674), a ono nie przewiduje możliwości stosowania dla aktywów i zobowiązań finansowych ceny zakupu. Pozostałe jednostki mogą z takiego uproszczenia skorzystać.


Podkreślić też należy, że zmiany polityki rachunkowości to nie tylko przyjmowanie lub rezygnowanie ze stosowania uproszczeń. To także decyzje w sferze technicznego sposobu ujmowania i rozliczania operacji gospodarczych. A do wdrożenia takich decyzji początek roku, ze względu na stosunkową łatwość ich wprowadzania do systemu informatycznego rachunkowości, jest najlepszy. Do takich rozwiązań należą przede wszystkim:

● zmiany zasad ujmowania kosztów, np. w zakresie ujmowania kosztów w układzie i/lub rodzajowym i kalkulacyjnym, wprowadzania dodatkowych poziomów analitycznych dla niektórych kosztów (np. w zakresie projektów), wprowadzanie nowych kluczy rozliczeniowych,

● zmiany zasad dokonywania rozchodu zapasów – ustawa przewiduje jedną z metod: szczegółowej identyfikacji, FIFO, LIFO bądź kosztu przeciętnego,

● zmiany w zakresie rozliczania rozchodu jednorodnych inwestycji finansowych, w szczególności środków pieniężnych wyrażonych w walutach obcych – ustawa przewiduje jedną z metod: FIFO, LIFO bądź kosztu przeciętnego,

Uproszczona ewidencja przychodów i kosztów dla organizacji pozarządowych i stowarzyszeń

● rozbudowanie kont księgi głównej polegające na podzieleniu dotychczas używanych kont,

● zmiana systemu przetwarzania danych w zakresie rachunkowości,

● decyzje w zakresie metody wyceny inwestycji krótkoterminowych (art. 28 ust. 1 pkt 5 przewiduje cztery możliwości), inwestycji finansowych długoterminowych (art. 28 ust. 1 pkt 3 ustawy o rachunkowości przewiduje trzy alternatywne rozwiązania),

● zmiany metody wyceny niefinansowych aktywów trwałych z wartości historycznej na wartość godziwą lub odwrotnie zgodnie z art. 28 ust. 1 pkt 1a ustawy o rachunkowości,

● sposoby ujmowania skutków wyceny inwestycji finansowych zaliczonych do inwestycji długoterminowych, jeśli jednostka stosuje rozporządzenie w sprawie instrumentów finansowych – par. 20 rozporządzenia przewiduje ujęcie poprzez kapitał z aktualizacji wyceny lub wynikowe.

WAŻNE

Zmiany przyjętej metody rozchodu środków pieniężnych wyrażonych w walutach obcych nie można wprowadzać w trakcie roku, ponieważ zabraniają tego przepisy o podatku dochodowym

Polecamy: Przewodnik po zmianach w ustawie o rachunkowości 2015/2016 (PDF)

Powyższe zmiany mogą być wprowadzane w trakcie roku, ale ze skutkiem od pierwszego dnia roku obrotowego. W praktyce takie zmiany wprowadzane później są dużo trudniejsze ze względu na konieczność zapewnienia porównywalności danych między stosowanymi rozwiązaniami a nowymi. Lepiej je zatem zastosować z początkiem roku obrotowego.

Kiedy i kogo obowiązuje zakaz

Jednostki, w których wybrano sporządzanie sprawozdań według kryteriów mikro, a które nie mogą z mocy ustawy stosować skorygowanej ceny nabycia i wartości godziwej do wyceny aktywów i pasywów, nie mają potrzeby wprowadzania tych zapisów do polityki rachunkowości. Omawiany zakaz wynika wprost z art. 28a ustawy o rachunkowości.


PRZYKŁAD

Cena nabycia

Spółka świadczy usługi szkoleniowe akredytowane. Zakupiła usługi cateringowe za 10 000 zł + 2300 zł VAT. Koszty dodatkowe związane z tym zakupem to 30 zł.

Ustawa o rachunkowości wskazuje, że towary i materiały należy ujmować według cen nabycia, tj. cen obejmujących nie tylko cenę zakupu, ale także wszelkie koszty, które można bezpośrednio przyporządkować nabyciu tych zapasów. Jeśli jednostka ma ograniczenia w odliczaniu VAT naliczonego, to niepodlegający odliczeniu VAT zwiększa cenę nabycia (art. 28 ust. 11 pkt 1 ustawy o rachunkowości). W tym wypadku cena zakupu powiększona o VAT wyniesie 12 300 zł, dlatego że spółka nabyła catering dla wykonania działalności zwolnionej z VAT.

Jeśli koszty związane z zakupem nie są istotne (tak jest w tym przypadku), albo gdy następuje szybka rotacja zapasów, tj. zapasy nabywane w bieżącym okresie są w tym samym okresie sprawozdawczym sprzedawane lub zużywane, to nie ma przeszkód, aby ujmować nabyte towary i materiały w cenach zakupu, a koszty powiązane z zakupem odnosić od razu wprost na wynik finansowy. Oznacza to, że spółka dodatkowe koszty 30 zł od razu odniesie w koszty okresu. Takie rozwiązanie jest dostępne dla jednostek mikro, jednostek małych, jednostek zaufania publicznego, o których mowa w art. 3 ust. 1e ustawy o rachunkowości, czy wszystkich pozostałych.

Sprawozdania finansowe za 2015 rok biegli rewidenci ocenią na starych zasadach

Uproszczeniami o ograniczonym zakresie są:

● rozwiązani a polegające na nieustalaniu stopnia wykorzystania mocy produkcyjnych i tym samym ujmowania w koszcie wytworzenia wszystkich kosztów stałych produkcyjnych – nie mogą z tego skorzystać jednostki poddające swoje sprawozdania badaniu przez biegłego rewidenta na podstawie art. 64 ust. 1 ustawy,

● ujmowanie leasingu zgodnie z regulacjami prawa podatkowego, rezygnacja z ustalania rezerw i aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego i niestosowanie przepisów rozporządzenia ministra finansów w zakresie instrumentów finansowych – z nich mogą skorzystać te jednostki, które spełnią kryteria wielkościowe, tj. za poprzedni rok nie przekroczyły co najmniej dwóch z następujących trzech wielkości: 17 000 000 zł – w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego, 34 000 000 zł – w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy, 50 osób – w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty, przy czym uproszczenie te nie są dostępne dla jednostek zaufania publicznego (art. 3 ust. 1e) z wyjątkiem jednostek samorządu terytorialnego,

● niestosowanie zasady ostrożności – mogą z niej skorzystać jedynie jednostki mikro nieprowadzące działalności gospodarczej, tj. wskazane w art. 3 ust. 1a pkt 2 ustawy o rachunkowości.

Karolina Pawlak

specjalistka z zakresu rachunkowości

Podstawa prawna:

- Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.).

- Ustawa z 23 lipca 2015 r. o zmianie ustawy o rachunkowości oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1333).

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Środowisko testowe KSeF 2.0 (dot. API) od 30 września, Moduł Certyfikatów i Uprawnień do KSeF 2.0 od 1 listopada 2025 r. MF: API KSeF 1.0 nie jest kompatybilne z API KSeF 2.0

Ministerstwo Finansów poinformowało w komunikacie z 10 września 2025 r., że wprowadzone zostały nowe funkcjonalności wcześniej niedostępne w API KSeF1.0 (m.in. FA(3) z węzłem Zalacznik, tryby offline24 czy certyfikaty KSeF). W związku z wprowadzonymi zmianami konieczna jest integracja ze środowiskiem testowym KSeF 2.0., które zostanie udostępnione 30 września.

KSeF 2.0 już nadchodzi: co oznacza mrożenie rozwoju KSeF 1.0, nowe funkcjonalności i testowe środowisko od września? Wszystko, co musisz wiedzieć o rewolucji w e-fakturowaniu

Już od 1 lutego 2026 r. w Polsce zacznie obowiązywać nowy, obligatoryjny KSeF 2.0. Ministerstwo Finansów ogłosiło, że wersja produkcyjna KSeF 1.0 zostaje „zamrożona” i nie będzie dalej rozwijana, a przedsiębiorcy muszą przygotować się do pełnej migracji. Ważne terminy nadchodzą szybko – środowisko testowe wystartuje 30 września 2025 r., a od 1 listopada ruszy Moduł Certyfikatów i Uprawnień. To oznacza prawdziwą rewolucję w e-fakturowaniu, której nie można przespać.

Te czynności w księgowości można wykonać automatycznie. Czy księgowi muszą się bać utraty pracy?

Automatyzacja procesów księgowych to kolejny krok w rozwoju tej branży. Dzięki możliwościom systemów, księgowi mogą pracować szybciej i wydajniej. Era ręcznego wprowadzania danych dobiega końca, a digitalizacja pracy biur rachunkowych i konieczność dostosowania oferty do potrzeb XXI wieku to konsekwencje cyfrowej rewolucji, której jesteśmy świadkami. Czy zmiany te niosą wyłącznie korzyści, czy również pewne zagrożenia?

4 mln zł zaległego podatku. Skarbówka wykryła nieprawidłowości: spółka zawyżyła koszty uzyskania przychodów o 186 mln zł

Firma musi zapłacić aż 4 mln zł zaległego podatku CIT. Funkcjonariusze podlaskiej skarbówki wykryli nieprawidłowości w stosowaniu cen transferowych przez jedną ze spółek.

REKLAMA

Wystawianie faktur w KSeF w 2026 roku. Wyjaśnienia Ministerstwa Finansów

Wydział Prasowy Biura Komunikacji i Promocji Ministerstwa Finansów przesłał 9 września br do naszej redakcji wyjaśnienia do artykułu "KSeF 2026. Jak dokumentować transakcje od 1 lutego? Prof. Modzelewski: Podstawą rozliczeń będzie dokument handlowy (nota obciążeniowa, faktura handlowa)" z prośbą o sprostowanie. Publikujemy poniżej w całości wyjaśnienia Ministerstwa.

Zmiany w ustawie o doradztwie podatkowym od 2026 roku: doprecyzowanie kompetencji i strój urzędowy doradców podatkowych, nowości w egzaminach

W dniu 9 września 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy zmieniającej ustawę o doradztwie podatkowym oraz ustawę – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Przepisy dotyczące doradztwa podatkowego zostają dostosowane do współczesnych realiów prawnych, technologicznych i rynkowych. Nowe rozwiązania mają poprawić funkcjonowanie samorządu zawodowego doradców podatkowych.

Jak korzystać z KSeF od lutego 2026 r. – uprawnienia, uwierzytelnianie, faktury, wymogi techniczne. Co i jak ureguluje nowe rozporządzenie Ministra Finansów i Gospodarki?

Dla polskich podatników VAT od 1 lutego 2026 r. (dla większości od 1 kwietnia 2026 r.) rozpocznie się zupełnie nowy rozdział. Zasadniczej zmianie ulegną zasady fakturowania, które będzie obowiązkowo przebiegało w ramach Krajowego Systemu e-Faktur (KSef). Jednym z kluczowych aktów prawnych dotyczących obowiązkowego KSeF ma być rozporządzenie Ministra Finansów i Gospodarki w sprawie korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur. Najnowszy projekt tego rozporządzenia (datowany na 26 sierpnia 2025 r.), przechodzi aktualnie fazy konsultacji publicznych, uzgodnień międzyresortowych i opiniowania. Oczywiście w toku rządowej procedury legislacyjnej projekt może ulec pewnym zmianom ale na pewno nie będą to zmiany zasadnicze. Jest to bowiem już kolejny projekt tego rozporządzenia (prace nad nim zaczęły się w Ministerstwie Finansów pod koniec 2023 roku) i uwzględnia on liczne, wcześniej zgłoszone uwagi i wnioski.

Nowa faktura VAT (ustrukturyzowana) w 2026 r. Wizualizacja, zakres danych, kody QR

W 2026 roku w Polsce obowiązkowe stanie się korzystanie z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Będzie to miało w szczególności ten skutek, że tradycyjne faktury papierowe i elektroniczne w formacie PDF zostaną zastąpione przez faktury ustrukturyzowane w formacie XML. Każda taka faktura będzie miała jednolitą strukturę danych określoną przez Ministerstwo Finansów, co zapewni spójność i automatyzację w obiegu dokumentów. Dodatkowo faktury udostępniane poza systemem KSeF będą musiały być oznaczone kodem weryfikującym, najczęściej w formie kodu QR. Będzie to wymagało odpowiedniego oznaczenia. Faktura w Krajowym Systemie e-Faktur (KSeF) znacząco różni się od tradycyjnych faktur papierowych czy elektronicznych w formacie PDF.

REKLAMA

KSeF - kto ponosi ryzyko?

Krajowy System e-Faktur już całkiem niedługo stanie się obowiązkowym narzędziem do rozliczeń VAT w obrocie gospodarczym. Jest to chyba najbardziej ambitny projekt cyfryzacji podatkowej w Polsce, mający na celu ograniczenie szarej strefy, przyspieszenie rozliczeń VAT i zwiększenie transparentności obrotu gospodarczego.

e-Paragony 2.2 - nowe funkcje w aplikacji Ministerstwa Finansów. Komu i do czego mogą się przydać?

Ministerstwo Finansów poinformowało 8 września 2025 r., że udostępniło nową wersję (2.2) aplikacji mobilnej e-Paragony. Kolejna wersja tej aplikacji pozwala na udostępnianie i import paragonu, a także współdzielenie karty e-Paragony. Dzięki temu można gromadzić paragony elektroniczne na kilku urządzeniach. To wygodne rozwiązanie, które pomaga zarządzać wydatkami rodzinnymi. e-Paragony to bezpłatna aplikacja, dzięki której można przechowywać w smartfonie paragony w formie elektronicznej. Aplikacja jest całkowicie bezpieczna i anonimowa.

REKLAMA