Zmiany w świadectwie pracy 2023 - okazjonalna praca zdalna, urlop opiekuńczy, zwolnienie z powodu siły wyższej. Nowy wzór świadectwa pracy

Okazjonalna praca zdalna - w kodeksie pracy i świadectwie pracy

Przepisy ustawy z 1 grudnia 2022 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2023 r. poz. 240) wprowadzają do Kodeksu pracy (od 7 kwietnia 2023 r.) możliwość wykonywania pracy w formie pracy zdalnej. Ta nowelizacja kodeksu pracy przewiduje m.in. przepisy dotyczące okazjonalnej pracy zdalnej. Pracownik będzie mógł wnioskować do pracodawcy o maksymalnie 24 dni okazjonalnej pracy zdalnej w roku kalendarzowym.

Więcej na temat okazjonalnej pracy zdalnej w artykułach: 
Okazjonalna praca zdalna – maksymalnie 24 dni w roku - od kiedy, ile dni, czy pracodawca może odmówić. Co w przypadku zmiany pracodawcy? 
Czy konieczna jest zgoda pracodawcy na wykonywanie okazjonalnej pracy zdalnej? 

Pracodawca będzie miał obowiązek zamieszczania w świadectwie pracy informacji o liczbie dni wykonywania okazjonalnej pracy zdalnej, w roku kalendarzowym, w którym ustał stosunek pracy. Da to możliwość kolejnemu pracodawcy, zatrudniającemu pracownika w tym samym roku kalendarzowym, prawidłowe ustalenie pozostałego do wykorzystania wymiaru okazjonalnej pracy zdalnej.

Zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej i urlop opiekuńczy

Inna nowelizacja kodeksu pracy (ustawa z 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw, która została podpisana przez Prezydenta RP 23 marca br. i aktualnie oczekuje na publikację w Dzienniku Ustaw) wprowadza do Kodeksu pracy m.in. dwie następujące nowe instytucje: 

1) zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli jest niezbędna natychmiastowa obecność pracownika. Zwolnienie te będzie przysługiwać pracownikowi w wymiarze 2 dni lub 16 godzin w roku kalendarzowym (nowy art. 148¹ Kodeksu pracy), a także

2) urlop opiekuńczy w celu zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia osobie będącej członkiem rodziny lub zamieszkującej w tym samym gospodarstwie domowym, która wymaga opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych. Urlop ten będzie przysługiwać pracownikowi w wymiarze 5 dni w roku kalendarzowym (nowy art. 173¹ Kodeksu pracy).

Ta nowelizacja kodeksu pracy wejdzie w życie po upływie 21 dni od dnia ogłoszenia (tj. publikacji w Dzienniku Ustaw). 

Pracodawca będzie miał obowiązek zamieszczać w świadectwie pracy także informacje dotyczące wykorzystania przez pracownika:
- dni (godzin) ww. zwolnienia od pracy z powodu siły wyższej, wykorzystanego w roku kalendarzowym, w którym ustał stosunek pracy oraz 
- dni urlopu opiekuńczego wykorzystanego w roku kalendarzowym,  w którym ustał stosunek pracy. 
Informacje te pozwolą ustalić wymiar tych uprawnień pracownika kolejnemu pracodawcy, który będzie zatrudniał pracownika w tym samym roku kalendarzowym, w którym ustał stosunek pracy u poprzedniego pracodawcy..

Nowy wzór świadectwa pracy

Omawiany projekt zawiera także nowy pomocniczy wzór świadectwa pracy, który uwzględnia wyżej opisane zmiany dotyczące informacji na temat wykorzystania zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej, urlopu opiekuńczego i okazjonalnej pracy zdalnej. 
Ponadto konieczne jest dokonanie zmian w tym wzorze z powodu zmian wprowadzanych ww. nowelizacją z 9 marca 2023 r. w zakresie urlopu rodzicielskiego. W związku z uchyleniem art. 179¹ Kodeksu pracy jedyną podstawą prawną do korzystania z urlopu rodzicielskiego będzie art. 182^1a Kodeksu pracy, uchylony zostanie także art. 182^1c 
§ 3 Kodeksu pracy. 

Zmiany w świadectwie pracy 2023 - od kiedy?

Omawiany projekt przewiduje zmiany w aktualnie obowiązującym rozporządzeniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 30 grudnia  2016 r. w sprawie świadectwa pracy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1862).

Projekt zakłada, że zmiany wejdą w życie po upływie 7 dni od dnia ogłoszenia - czyli od dnia publikacji w Dzienniku Ustaw. Jak wyjaśnia Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej skrócenie okresu vacatio legis jest niezbędne, aby jak najszybciej dostosować brzmienie rozporządzenia do ww. nowelizacji Kodeksu pracy oraz umożliwić pracodawcom prawidłowe wypełnianie świadectw pracy.

Zgodnie z omawianym projektem (który nie zawiera przepisów przejściowych), pracodawcy będą mieli obowiązek wystawiania świadectw pracy zawierających wyżej opisane nowe informacje począwszy od dnia wejścia w życie znowelizowanych przepisów rozporządzenia.

Źródło: Projekt rozporządzenia Ministra Rodziny i Polityki Społecznej zmieniającego rozporządzenie w sprawie świadectwa pracy

Paweł Huczko