REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Opodatkowanie dochodów z nieujawnionych źródeł – zmiany od 2015 roku

Subskrybuj nas na Youtube
Opodatkowanie dochodów z nieujawnionych źródeł – zmiany od 2015 roku
Opodatkowanie dochodów z nieujawnionych źródeł – zmiany od 2015 roku
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Od 1 stycznia 2015 roku obowiązywać mają nowe zasady opodatkowania przychodów (dochodów) z nieujawnionych źródeł oraz przychodów nieznajdujących pokrycia w źródłach ujawnionych. Do takich dochodów mają mieć zastosowanie dwie „karne” stawki PIT: 75 % i 55% . Obniżona 55% stawka ma mieć zastosowanie do przychodów, które podatnik ujawni dobrowolnie.

Dotychczasowe zasady opodatkowania dochodów z nieujawnionych źródeł są niekonstytucyjne

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 13 lipca 2013 r. w sprawie opodatkowania dochodów z nieujawnionych źródeł wywołał burzę wśród podatników, prawników i urzędników. Spowodował lawinę wniosków o wznowienie zakończonych postępowań, a z drugiej strony – rozbieżności w orzecznictwie i wątpliwości organów podatkowych, w tym Ministra Finansów.

REKLAMA

Zapoczątkował nowy porządek prawny, któremu za dość ma czynić projekt ustawy z dnia 2 czerwca 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy – Ordynacja podatkowa.

Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 18 lipca 2013 r. (sygn. akt SK 18/09) orzekł o niekonstytucyjności przepisów regulujących podatek od nieujawnionych dochodów. W uzasadnieniu wyroku wskazał na liczne błędy legislacyjne i zarzucił ustawodawcy wieloletnią bezczynność w przedmiotowym zakresie.

Zła legislacja

REKLAMA

Trybunał stwierdził, że prawodawstwo w tym zakresie jest zbyt lakoniczne, niejednoznaczne i nieprecyzyjne, a zbyt ogólne uregulowanie prowadzi do arbitralności decyzji. Zauważył także, że podatnik musi zapoznać się nie tylko z ustawodawstwem, ale i z orzecznictwem i stanowiskiem organów podatkowych, by poznać swoje prawa i obowiązki, co narusza zasadę demokratycznego państwa prawa. Za niezgodne z zasadą sprawiedliwości społecznej Trybunał uznał stosowanie takiej samej kary w przypadku różnych kwot zatajonego przychodu i różnych stawek podatku.

Będący przedmiotem postępowania stan prawny obowiązywał wprawdzie w latach 1998-2006, jednak aktualne brzmienie przepisów prawa jest niemal identyczne, a więc i obarczone podobnymi błędami, na co wskazał sam Trybunał.  Swoje stanowisko Trybunał Konstytucyjny podtrzymał i rozwinął w postanowieniu z dnia 2 kwietnia 2014 roku (sygn. akt SK 18/09) dotyczącym wniosku Sejmu o wyjaśnienie wątpliwości związanych z zapadłym wyrokiem.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Ordynacja podatkowa – zmiany od 2015 i 2016 roku

Opodatkowanie dochodów z nieujawnionych źródeł - nowelizacja

REKLAMA

2 czerwca 2014 r. światło dzienne ujrzał projekt nowelizacji ustawy o PIT i Ordynacji podatkowej autorstwa Ministra Finansów, który wprowadzić ma nowe zasady opodatkowania przychodów (dochodów) ze źródeł nieujawnionych oraz przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach.

Kwestii tzw. karnego podatku zostać ma poświęcony nowy odrębny rozdział ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych-  rozdział 5a  - Opodatkowanie przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych.

Zawiera definicje przychodu pochodzącego z nieujawnionego źródła i przychodu nieznajdującego pokrycia w źródłach ujawnionych, zmienia okres przedawnienia roszczeń i wprowadza nową stawkę podatkową. Przyjmuje domniemanie uzyskania przychodu z czynności mogącej być prawnie skuteczną umową oraz zasadę pierwszeństwa stosowania podatku dochodowego, a nie karnego.

Korekta faktur - Raport INFOR - PDF

Podatki 2014 - Nowy VAT 500 pytań i odpowiedzi na trudne pytania

Podyskutuj o tym na naszym FORUM

Co podlega opodatkowaniu karnym podatkiem?

Projektowana nowelizacja różnicuje przychody o nieznanym pochodzeniu i przychody o znanym pochodzeniu.

Przychodem o nieznanym pochodzeniu (ze źródeł nieujawnionych) jest przychód niewskazany przez podatnika i nieustalony przez organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej.  

Przychód ze znanego źródła pochodzenia (nieznajdujący pokrycia w źródłach ujawnionych)  to przychód o wysokości niewykazanej prawidłowo co do którego niemożliwe jest określenie bądź ustalenie zobowiązania podatkowego przez organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej.

W obu przypadkach przychody stanowią każdorazową nadwyżkę wydatków nad przychodami opodatkowanymi lub nieopodatkowanymi.

Jak ustalić przychód?

Dla określenia przychodu istotne jest ustalenie chronologicznego następstwa wydatków i przychodów w ciągu roku i zbadanie, czy ponoszone wydatki znajdują pokrycie w uprzednio uzyskanych przychodach. Ustawodawca definiuje wydatki i przychody, z których wydatki są finansowane. 

Do katalogu wydatków zalicza się gromadzenie mienia w rozumieniu art. 44 kodeksu cywilnego oraz wydawanie środków finansowych nieprowadzące do gromadzenia mienia. Tutaj klasyfikowane będą m.in. nieruchomości, ruchomości, oszczędności, papiery wartościowe, prawa majątkowe, ale i kredyty, pożyczki, darowizny i skonsumowane środki pieniężne.

Przychody to wartości jakimi podatnik dysponuje przed poniesieniem wydatku. Prawodawca wprowadza podział przychodów na opodatkowane i nieopodatkowane. Przychodem opodatkowanym jest wartość jaką o ustalonym pochodzeniu (tytuł, kwota, okres uzyskania) i  opodatkowana właściwym podatkiem. W przypadku przychodu nieopodatkowanego wartości będące w posiadaniu podatnika są także ustalone, lecz są np. wolne od podatku, zwolnione z opodatkowania lub obowiązek podatkowy względem nich wygasł.

Podstawa opodatkowania i stawka podatku

- Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystąpienia nadwyżki wydatków nad legalnymi przychodami (opodatkowanymi lub nieopodatkowanymi).

- Podstawą opodatkowania jest natomiast suma wszystkich nadwyżek z roku podatkowego.

- Podatek karny ustalany będzie w drodze konstytutywnej decyzji właściwego organu podatkowego lub właściwego organu kontroli skarbowej.

Obok dotychczasowej 75% stawki podatkowej, zostaje wprowadzona druga stawka 55% .

Nowa obniżona stawka opodatkowania przychodów nieujawnionych dotyczyć będzie podatników, którzy sami ujawnią przychód zanim zrobi to organ podatkowy. Jak możemy przeczytać w uzasadnieniu:
Jednocześnie projekt ustawy wprowadza szczególną stawkę podatku w wysokości 55%, która znajdzie zastosowanie do tej części przychodów, którą podatnik, z własnej inicjatywy, ujawni organowi prowadzącemu postępowanie, zanim fakt ten ujawni ten organ i jednocześnie uprawdopodobni, że nadwyżka została pokryta przychodami (dochodami) uprzednio niezadeklarowanymi do opodatkowania, z tytułu  których zobowiązanie podatkowe w podatku dochodowym od osób fizycznych uległo przedawnieniu”.

Nowa stawka ma odpowiadać zasadzie sprawiedliwości społecznej i jednocześnie spełniać funkcje prewencyjną i restytucyjną. Wprowadza zróżnicowane sankcje dla podatników w pełni realizujących swój obowiązek podatkowy, podatników zatajających przychody w celu uniknięcia podatku i podatników, którzy dobrowolnie ujawnią dotychczas zatajonego. Ustawodawca liczy, że podatnicy zachęceni niższą stawką podatkową będę częściej dobrowolnie zgłaszać nieujawnione przychody.

Nowe zasady prowadzenia postępowań

Punktem wyjścia jest przyjęcie domniemania legalności przychodu. Według nowego ustępu 6 artykułu 2 ustawy o PIT „w braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że przychody pochodzą z czynności, które mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy”. Przewidziana jest oczywiście możliwość obalenia ww. domniemania.

Wyjątkowy podatek karny

Główną zasadą postępowania ma być dążenie do opodatkowania przychodu właściwym dla niego podatkiem, do czego doprowadzić ma ustalenie pochodzenia przychodu i jego wysokości, a następnie opodatkowanie, np. podatkiem od spadków i darowizn. O ile w toku postępowania ustalone zostaną źródła przychodu i wysokość przychodu umożliwiająca poniesienie wydatków, karny podatek nie znajdzie zastosowania. Ten jest przewidziany wyłącznie dla sytuacji, kiedy niemożliwe jest ustalenie obowiązku podatkowego w związku z określonym źródłem finansowania wydatków.  Organ podatkowy będzie miał możliwość zweryfikować poniesione wydatki i przychody podatnika już na etapie czynności sprawdzających.

Ciężar dowodu

Obowiązkiem organu podatkowego jest wykazanie istnienia nadwyżek wydatków nad przychodami. Na podatniku spoczywa zaś ciężar udowodnienia przychodów wystarczających na pokrycie nadwyżki (art. 25g).

Dłuższy termin przedawnienia

Zgodnie z art. 68 § 4 termin przedawnienia podatku karnego wynosić będzie nie 5, a 10 lat. „Zobowiązanie podatkowe z tytułu opodatkowania przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych nie powstaje, jeżeli decyzja ustalająca to zobowiązanie została  doręczona po upływie 10 lat, licząc od końca roku, w którym powstał obowiązek podatkowy w tym zakresie”.

W kontekście wyroku Trybunały Konstytucyjnego, 10letni termin przedawnienia umożliwi opodatkowanie ukrytych przychodów za wszystkie lata podatkowe. Zdaniem ustawodawcy wydłużenie terminu przedawnienia wpłynie pozytywnie na poczucie sprawiedliwości społecznej, powszechność opodatkowania i efektywność postępowań.


Przerwanie biegu przedawnienia

Nowością jest także zastosowanie przerwania biegu przedawnienia w przypadku uzyskiwania informacji od władz podatkowych innych państw. Na podstawie art. 70 a § 1 bieg terminu przedawnienia ulega zawieszeniu „jeżeli możliwość ustalenia lub określenia zobowiązania podatkowego wynika z umów o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, a ustalenie lub określenie przez organ podatkowy wysokości tego zobowiązania uzależnione jest od uzyskania odpowiednich informacji od organów innego państwa”.
Potrzebę wprowadzenia takiego rozwiązania uzasadnia się długotrwałym procesem uzyskiwania informacji od zagranicznych organów podatkowych.

W skrócie:

- Od 2015 roku obowiązywać mają dwie stawki podatku karnego 75 %  i 55% .

- Obniżona 55% stawka ma mieć zastosowanie do przychodów, które podatnik ujawni dobrowolnie.

- Przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem karnym będzie zdefiniowany jako każdorazowa nadwyżka wydatków (zgromadzonego mienia i wydanych środków pieniężnych) nad legalnymi przychodami (opodatkowanymi lub nieopodatkowanymi).

- Podstawą opodatkowania będzie suma wszystkich nadwyżek w danym roku podatkowym.

- Termin przedawnienia wynieść ma 10 lat.

Projekt ustawy znaleźć można na stronie biuletynu informacji publicznej Rządowego Centrum Legislacji pod adresem http://legislacja.rcl.gov.pl/lista/2/projekt/224156. Tutaj można także śledzić jego ścieżkę legislacyjną i obserwować ewentualne zmiany.

Do pełnego tekstu projektu w formacie pdf prowadzi bezpośrednio link: http://legislacja.rcl.gov.pl/docs//2/224156/224159/224160/dokument115717.pdf.

Ilona Stefaniak

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
KSeF 2.0: firmy będą miały tylko 4 miesiące na testy. Co trzeba zrobić już teraz?

W czerwcu 2025 r. – zgodnie z harmonogramem – Ministerstwo Finansów udostępniło dokumentację interfejsu API KSeF 2.0. Jest to jednak materiał dla integratorów systemów i dostawców oprogramowania. Firmy wciąż czekają na udostępnienie środowiska testowego, które zaplanowano na koniec września. Konkretne testy będą więc mogły zacząć się dopiero w październiku. Tymczasem obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur dla części firm wchodzi już w lutym – oznacza to niewiele czasu na przygotowanie.

Projekt ustawy wdrażającej obowiązkowy KSeF po pierwszym czytaniu w Sejmie. Co się zmienia a co pozostaje bez zmian [komentarz eksperta]

W dniu 9 lipca 2025 r., Sejm przeprowadził pierwsze czytanie i skierował do prac w komisji finansów projekt ustawy zakładającej wdrożenie obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Wszystkie kluby i koła poselskie zapowiedziały dalsze prace nad projektem. Prace legislacyjne wchodzą w końcową fazę. Z coraz większą pewnością możemy więc stwierdzić, że obowiązkowy KSeF będzie wdrażany w dwóch etapach - od 1 lutego 2026 i od 1 kwietnia 2026 r.

Podatek u źródła 2025: Objaśnienia podatkowe ministra finansów dot. statusu rzeczywistego właściciela. Praktyczne szanse i nieoczywiste zagrożenia

Po latach oczekiwań i licznych postulatach ze strony środowisk doradczych oraz biznesowych, Ministerstwo Finansów opublikowało długo zapowiadane objaśnienia dotyczące statusu rzeczywistego właściciela w kontekście podatku u źródła (WHT). Teraz nadszedł czas, by bardziej szczegółowo przyjrzeć się poszczególnym zagadnieniom. Dokument z 3 lipca 2025 r., opublikowany na stronie MF 9 lipca, ma na celu rozwianie wieloletnich wątpliwości dotyczących stosowania klauzuli „beneficial owner”. Choć sam fakt publikacji należy ocenić jako krok w stronę większej przejrzystości i przewidywalności, nie wszystkie zapisy spełniły oczekiwania.

Polski podatek cyfrowy jeszcze w tym roku? Rząd nie ogląda się na Brukselę

Choć Komisja Europejska wycofała się z planów nałożenia podatku cyfrowego, Polska idzie własną drogą. Minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski zapowiada, że projekt ustawy będzie gotowy do końca roku.

REKLAMA

KSeF 2026: koniec z papierowymi fakturami, zmiany w obiegu dokumentów i obsłudze procesu sprzedaży w firmie

W przyszłym roku w Polsce zostanie uruchomiony obowiązkowy system fakturowania za pomocą Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Obowiązek ten wejdzie w życie na początku 2026 roku i wynika z procedowanego w Parlamencie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług. Aktualny postęp prac legislacyjnych nad projektem, oznaczonym numerem druku 1407, można śledzić na stronach Sejmu.

Składki ZUS dla małych firm w 2025 roku - preferencje: ulga na start, mały ZUS plus i wakacje składkowe

Ulga na start, preferencyjne składki, czy „Mały ZUS plus”, a także wakacje składkowe – to propozycje wsparcia dla małych przedsiębiorców. Korzyści to możliwość opłacania niższych składek lub ich brak. Warto też zwrócić uwagę na konsekwencje z tym związane. ZUS tłumaczy kto i z jakich ulg może skorzystać oraz jakie są zagrożenia z tym związane.

Zwracasz pracownikom wydatki na taksówki – czy musisz pobrać zaliczkę na podatek PIT? Najnowsze wyjaśnienia fiskusa (taksówki w podróży służbowej i w czasie wyjścia służbowego)

Pracodawcy mają wątpliwości, czy w przypadku zwracania pracownikom wydatków na taksówki (kiedy to pracownicy wykonują obowiązki służbowe – zarówno w podróży służbowej jak i w czasie tzw. wyjścia służbowego), trzeba od tych kwot pobierać zaliczki na podatek dochodowy? Pod koniec czerwca 2025 r. wyjaśnił to dokładnie Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Kilka miesięcy wcześniej odpowiedzi na to pytanie udzielił Minister Finansów.

Minister Majewska chce uproszczenia ZUS dla firm – konkretne propozycje zmian już na stole

Minister Agnieszka Majewska zaproponowała szereg zmian w przepisach dotyczących ubezpieczeń społecznych, które mają ułatwić życie mikro, małym i średnim przedsiębiorcom. Wśród postulatów znalazły się m.in. podniesienie limitu Małego ZUS Plus, likwidacja składki rentowej dla emerytów-przedsiębiorców, uproszczenia przy wakacjach składkowych oraz ułatwienia dla łączących biznes z rodzicielstwem.

REKLAMA

Miliardy z KPO usprawniają kolejową infrastrukturę

Prawie 11,5 mld zł warte są inwestycje realizowane ze środków Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększenia Odporności (KPO) przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Zarządzająca infrastrukturą kolejową spółka, która jest największym beneficjentem KPO, zawarła już ponad 120 umów z wykonawcami na kwotę 8 mld zł. Przeszło 160 prowadzonych zadań ma przyczynić się do zwiększenia prędkości pociągów, a także zwiększenia przepustowości tras oraz usprawnienia zarządzania ruchem kolejowym. Inwestycje poprawiają bezpieczeństwo ruchu i komfort obsługi podróżnych. Na stacjach i przystankach budowany jest nowoczesny system informacji pasażerskiej, a ich infrastruktura - dopasowywana do potrzeb osób o ograniczonej mobilności.

Darowizna od brata ponad limit 36 120 zł. Jakie warunki muszą zostać spełnione, aby nie stracić prawa do zwolnienia podatkowego?

Co robić gdy darowizna przekazana przez brata przekracza limit kwoty wolnej w wysokości 36 120 zł? Czy podlegała zwolnieniu od podatku od spadków i darowizn, pomimo że jest dokonywana z majątku wspólnego brata i jego małżonki? Jakie warunki muszą zostać spełnione, żeby nie stracić prawa do zwolnienia?

REKLAMA