Kiedy i w jaki sposób ustanowić pełnomocnika firmy?

Sytuacji, w których przedsiębiorca wyznacza pełnomocnika może być wiele. Przeważnie pełnomocnictwo stosuje się, gdy właściciel firmy nie jest w stanie wykonywać części obowiązków lub nie posiada odpowiedniej wiedzy i kwalifikacji. Wśród przykładowych sytuacji, w których warto wyznaczyć pełnomocnika, można wymienić:

- powierzenie pełnomocnikowi części obowiązków, na które brakuje czasu przedsiębiorcy,

- nieobecność przedsiębiorcy wynikającą z długotrwałej choroby lub delegacji,

- pełnomocnictwo udzielone podmiotowi świadczącemu na rzecz przedsiębiorcy obsługę księgową i który zajmuje się rozliczeniem należnego podatku oraz składaniem deklaracji w imieniu przedsiębiorcy,

- sytuacja, gdy przedsiębiorca przebywa w innym kraju, jest rezydentem podatkowym i rozlicza się w Polsce,

- pełnomocnictwo udzielane prawnikom, którzy reprezentują przedsiębiorcę przed sądami czy organami administracji publicznej,

- zawieszenie lub zamknięcie działalności i wyjazd za granicę - pełnomocnik w imieniu przedsiębiorcy może odbierać pisma urzędowe i reprezentować go przed urzędami,

Pełnomocnik może w imieniu przedsiębiorcy dokonywać większości czynności prawnych. 

Rodzaje pełnomocnictwa

Można wyróżnić trzy rodzaje pełnomocnictwa: ogólne, rodzajowe i szczególne. W przypadku pełnomocnictwa ogólnego, wyznaczona osoba ma prawo do tzw. zwykłego zarządu, czyli w uproszczeniu do bieżącej działalności. Taki zwykły zarząd w każdym przypadku jest inaczej określany - w zależności od danej działalności. A zatem pełnomocnik może  podejmować decyzje dotyczące bieżącej działalności przedsiębiorstwa o ile nie wykraczają poza „zwykły zarząd”, czyli np. zaciągać zobowiązania, wynajmować lokale, rozliczać się z fiskusem itd. Pełnomocnictwo ogólne nie uprawnia jednak do zaciągania kredytów ani sprzedaży nieruchomości, zakupionych przez mocodawcę.

Nowe obowiązki pracodawców w związku z wydłużeniem urlopów macierzyńskich od 17 czerwca 2013

Zmiany w PKPiR oraz ewidencji przychodów

Kiedy warto korzystać z faktoringu - skutki bilansowe

Osoba działająca w oparciu o pełnomocnictwo rodzajowe jest upoważniona do wykonywania czynności określonego rodzaju. Do tej grupy zalicza się np. pełnomocnictwo udzielane prawnikowi. Dzięki niemu adwokat lub radca prawny może reprezentować przedsiębiorcę we wszystkich sprawach przed sądami.

Z kolei pełnomocnictwo szczególne precyzyjnie określa czynność, jaką może wykonywać wskazana osoba w imieniu przedsiębiorcy. Taką czynnością może być udział w konkretnym przetargu lub sprzedaż samochodu, wskazanego w pełnomocnictwie.

Przedsiębiorca, który chce powołać pełnomocnika, oprócz zakresu uprawnień może również wskazać okres, w którym pełnomocnictwo jest ważne. To wygodne rozwiązanie w sytuacji, gdy mocodawca jest w stanie z góry przewidzieć jak długo będzie potrzebował pomocy, na przykład wyjeżdżając na urlop. Jeśli określenie terminu nie jest możliwe (np. w przypadku przewlekłej choroby), odwołanie pełnomocnictwa również nie stanowi problemu. Można to zrobić w każdej chwili.

Kto może zostać pełnomocnikiem?

W zależności od rodzaju działalności, jakie ma podejmować pełnomocnik w imieniu przedsiębiorcy, pełnomocnictwo regulują przepisy:

- Kodeksu cywilnego,

- Kodeksu postępowania cywilnego oraz karnego,

- Kodeksu postępowania administracyjnego oraz ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi

- Ordynacji podatkowej.

W większości przypadków pełnomocnikiem może być osoba fizyczna posiadająca co najmniej ograniczoną zdolność do czynności prawnych, a zatem w teorii mogłaby to być nawet osoba niepełnoletnia. W praktyce jednak wyznaczając pełnomocnika należy zachować dużą dozę ostrożności, ponieważ czynności wykonywane przez pełnomocnika mają taki sam skutek, jak czynności dokonane przez samego mocodawcę. Należy także pamiętać, że często do reprezentowania przed sądem wymagane jest, aby pełnomocnik był adwokatem bądź radcą prawnym. Pełnomocnikiem może być także osoba prawna, choć przepisy mogą w konkretnym przypadku wymagać, aby pełnomocnikiem była osoba fizyczna (np. Ordynacja podatkowa - patrz niżej).