REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak zabezpieczyć firmę przed nierzetelnymi kontrahentami

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kancelaria Prawna Skarbiec
Kancelaria Prawna Skarbiec świadczy doradztwo prawne z zakresu prawa podatkowego, gospodarczego, cywilnego i karnego.
Jak zabezpieczyć firmę przed nierzetelnymi kontrahentami /shutterstock.com
Jak zabezpieczyć firmę przed nierzetelnymi kontrahentami /shutterstock.com
www.shutterstock.com

REKLAMA

REKLAMA

W dobie zaostrzonej walki z przestępstwami skarbowymi, uczestnikiem karuzeli podatkowej może zostać nawet podatnik uczestniczący w łańcuchu dostaw, np. właściciel magazynu, który wynajął pomieszczenie. Z tego względu bardzo istotne jest dokładne zweryfikowanie kontrahenta, w celu zabezpieczenia przedsiębiorstwa przed ryzykiem wynikającym z tego tytułu, w tym odpowiedzialnością karno skarbową.
  • Czy sprawdzenie kontrahenta w bazach wystarczy, aby ustrzec się przed długami?

Odpowiedź na to pytanie uzyskuje się tak naprawdę dopiero w momencie wystąpienia zagrożenia dla majątku firmy, jak i istnienia samej firmy. Oczywiście, sprawdzenie kontrahenta w dostępnych bazach, to pierwszy krok do jej zabezpieczenia, ale w dzisiejszych czasach wyspecjalizowanych w przestępczości gospodarczej grup, może to być niewystarczające. To trochę jak sprawdzić w książce telefonicznej, czy Kowalski widnieje pod wskazanym przez siebie adresem. A trzeba pamiętać, że w erze zaostrzonej walki państwa z przestępstwami skarbowymi, „wkręconym” w karuzelę VAT może zostać nawet przewoźnik uczestniczący w łańcuchu dostaw, czy właściciel magazynu, który wynajął pomieszczenie. Rok temu prokuratorzy otrzymali od Prokuratora Generalnego wytyczne, by żądać surowych kar w górnych ich granicach za przestępstwa gospodarcze i finansowe. Dla przykładu, prokuratorzy żądać mają 3 lata kary pozbawienia wolności, gdy wartość wyrządzonej szkody przekracza 200 tys. zł. Firmę można nawet stracić, uczestnicząc chociażby pośrednio w nielegalnym procederze. Zgodnie z art. 44a § 1 Kodeksu karnego: „W razie skazania za przestępstwo, z którego popełnienia sprawca osiągnął, chociażby pośrednio, korzyść majątkową znacznej wartości, sąd może orzec przepadek przedsiębiorstwa stanowiącego własność sprawcy albo jego równowartości, jeżeli przedsiębiorstwo służyło do popełnienia tego przestępstwa lub ukrycia osiągniętej z niego korzyści”. Poza tym dochodzi jeszcze czynnik rynkowy, czyli po prostu ryzyko gospodarcze. Powodem utraty płynności finansowej firmy, a co za tym idzie zagrożeniem jej istnienia, nie musi być działanie przestępcze kontrahenta. Podjęcie przez niego nietrafionych decyzji biznesowych może mieć również negatywny skutek dla naszej firmy, jeśli w porę nie zareagujemy na zagrożenie.

REKLAMA

REKLAMA

Autopromocja
  • W jaki sposób można zabezpieczyć się przed nierzetelnymi kontrahentami?
  • Jakie kroki prawne można podjąć?

Jednym z podstawowych, ale i najważniejszych kroków do zabezpieczenia własnej firmy przed takimi zagrożeniami, jest sporządzenie umowy handlowej w sposób zabezpieczający jak najsilniej jej dobro. Także z punktu widzenia ochrony przed ewentualnym, nawet pośrednim, udziale w nielegalnym procederze narażającym na sankcje karne i karne skarbowe, w tym utratę firmy. Przed przystąpieniem do podpisania umowy, jak i do zapewnienia przedsiębiorstwu najwyższego możliwego stopnia bezpieczeństwa w trakcie jej obowiązywania, najlepiej skorzystać z usług profesjonalnego wywiadu gospodarczego, oferowanego także przez wyspecjalizowane w ochronie przedsiębiorców kancelarie prawne. W jego ramach dokonywane są takie czynności, jak badanie powiązań kapitałowych, ocena wiarygodności kontrahentów, także ich powiązania ze światem przestępczym. Wywiad, czy też śledztwo gospodarcze to również analiza sprawozdań finansowych kontrahenta, stanu jego zobowiązań podatkowych, rentowności i płynności finansowej jego przedsiębiorstwa. Poza tym warto zaprowadzić w firmie odpowiednie procedury dotyczące polityki antyfraudowej.

  • Czy za długi firmy odpowiada rodzina? (dokładnie chodzi o długi przedsiębiorców prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą czy spółki)
  • Czy za długi przedsiębiorcy odpowiada rodzina? (w jakich przypadkach, do jakiej wysokości, kto dziedziczy długi)

Zgodne z treścią art. 111 § 1 Ordynacji podatkowej: „Członek rodziny podatnika odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem prowadzącym działalność gospodarczą za zaległości podatkowe wynikające z tej działalności i powstałe w okresie, w którym stale współdziałał z podatnikiem w jej wykonywaniu, osiągając korzyści z prowadzonej przez niego działalności”. A za takich członków rodziny Ordynacja uznaje: zstępnych, wstępnych, rodzeństwo, małżonków zstępnych, osobę pozostającą w stosunku przysposobienia oraz pozostającą z podatnikiem w faktycznym pożyciu. Członkowie rodziny przedsiębiorcy mogą również ponosić odpowiedzialność za inne jego zobowiązania. Dla jej dopuszczalności i wysokości decydujące znaczenie ma forma, w jakiej przedsiębiorca prowadzi działalność.

Popularna jednoosobowa działalność gospodarcza obarcza przedsiębiorcę odpowiedzialnością za zobowiązania jego firmy do wysokości całego posiadanego majątku, a ten ma przecież znaczenie dla jego rodziny, przede wszystkim tej najbliższej, którą sam tworzy, czyli żony i dzieci. W braku małżeńskiej umowy o rozdzielności majątkowej lub w przypadku, gdy fakt zawarcia takiej umowy nie był wierzycielom wiadomy, wierzyciele firmy mogą sięgnąć do majątku prywatnego przedsiębiorcy, a więc i majątku obojga małżonków, bo przy jednoosobowej działalności gospodarczej nie istnieje rozgraniczenie między majątkiem firmy a prywatnym przedsiębiorcy. Uzyskując tytuł wykonawczy przeciw małżonkowi przedsiębiorcy, wierzyciele będą mogli dochodzić zaspokojenia swoich roszczeń zarówno z majątku firmy, a więc i osobistego przedsiębiorcy, ale i do wysokości wchodzącego w skład przedsiębiorstwa majątku wspólnego małżonków. Co ważne, taka odpowiedzialność dopuszczona będzie, gdy stwierdzona tytułem egzekucyjnym wierzytelność powstała w związku z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Natomiast na przeszkodzie nie stanie jej zawarta między małżonkami umowa majątkowa. Zgodnie bowiem z art.787² Kodeksu postępowania cywilnego: „Zawarcie umowy majątkowej małżeńskiej nie stanowi przeszkody do nadania klauzuli wykonalności według przepisów art. 787 i art.787¹ oraz prowadzenia na podstawie tak powstałego tytułu wykonawczego egzekucji do tych składników, które należałyby do majątku wspólnego, gdyby umowy majątkowej nie zawarto”. Z całego majątku wspólnego wierzyciel będzie mógł dochodzić swych roszczeń na drodze egzekucji, gdy wykaże za pośrednictwem dokumentów urzędowych lub prywatnych, że stwierdzona tytułem egzekucyjnym wierzytelność powstała z czynności prawnej dokonanej za zgodą małżonka dłużnika.

REKLAMA

Polecamy: Przewodnik po zmianach przepisów

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Odpowiedzialność majątkiem osobistym za zobowiązania przedsiębiorstwa ponoszą również wspólnicy spółki cywilnej, spółki jawnej i partnerskiej. Już nieco odmiennie kształtuje się odpowiedzialność za zobowiązania przedsiębiorstwa prowadzonego w formie spółki komandytowej. Tu zależy ona od pełnionej w niej funkcji. Całym swoim majątkiem odpowiadać będzie komplementariusz (bez ograniczeń odpowiada też komplementariusz spółki komandytowo-akcyjnej), komandytariusz tylko do wysokości sumy komandytowej, jednak w granicach wniesionego wkładu. Do wysokości wniesionego majątku z kolei odpowiadać też będą wspólnicy spółki z o.o. oraz spółki akcyjnej. Nie można jednak zapominać, że przy niedochowaniu przez członków zarządu również takich spółek określonych, ciążących na nich obowiązków, także oni mogą zostać pociągnięci do odpowiedzialności.

Długi firmy mogą obarczać rodzinę przedsiębiorcy także po jego śmierci. Po pierwsze, stanie się tak, i to bez względu na stopień pokrewieństwa, gdy firmę przedsiębiorca zapisze w testamencie, a spadkobierca nie odrzuci spadku. Po drugie, gdy spadkobiercy ustawowi nie zrzekną się dziedziczenia. Od 25 listopada 2018 r., czyli od wejścia w życie Ustawy o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej, można również odziedziczyć przedsiębiorstwo prowadzone w formie jednoosobowej działalności gospodarczej.

Zobacz także: Moja firma


  • Jak zabezpieczyć rodzinę przed ewentualnymi długami firmy?

Podobnie, jak przedsiębiorca powinien zabezpieczyć siebie i swoją firmę, czyli przeprowadzić wywiad gospodarczy. Weryfikacji można poddać nie tylko przyszłych kontrahentów, ale i przyszłych wspólników. Zbadać ich moralność, etykę oraz kondycję finansową. Kolejnym krokiem jest wybór formy prowadzenia działalności, co jak widać wyżej, ma znaczenie dla zakresu ponoszonej majątkiem rodziny odpowiedzialności. Taki majątek można również zabezpieczyć wykorzystując istniejące w innych jurysdykcjach instytucje, tj. fundacja prywatna czy trust, które zapewniają wysoki poziom ochrony całego lub określonych składników majątku przed ewentualnymi roszczeniami osób trzecich. O bezpieczeństwo rodziny można dbać również na bieżąco przeprowadzając cykliczny audyt prawny prowadzonej działalności.

  • W jakich sytuacjach firma może zostać przejęta?
  • Jak wygląda procedura przejęcia?
  • Co dalej z firmą oraz dłużnikiem?

Problemy z regulowaniem przez właściciela przedsiębiorstwa zobowiązań, nawet na innym gruncie, niezależnym od tego przedsiębiorstwa, mogą skutkować wnoszeniem przeciw niemu powództw, mających na celu zaspokojenie roszczeń wierzycieli. Może to również sprowadzić bezpośrednie zagrożenie dla sytuacji majątkowej jego rodziny, ale i samej firmy. W celu uniknięcia tych konsekwencji, przedsiębiorca może podjąć decyzję o sprzedaży przedsiębiorstwa lub zorganizowanej jego części wierzycielowi, celem zaspokojenia jego roszczeń. Będzie to dla tego wierzyciela oznaczało przejęcie firmy swojego dłużnika.

Podejmując rozważania na temat przejęcia firmy, należy dokonać rozróżnienia, pomiędzy „firmą”, rozumianą w języku potocznym i potocznie stosowaną w obrocie gospodarczym dla rozumienia przedsiębiorstwa definicją, od definicji Kodeksu cywilnego. Zgodnie bowiem z art. 43² § 1 tego kodeksu: „Przedsiębiorca działa pod firmą”. Z kolei firmą osoby fizycznej jest jej imię i nazwisko, a osoby prawnej nazwa, a tak rozumiana firma nie może być zbyta. Jednakże przedsiębiorca może upoważnić innego przedsiębiorcę do korzystania ze swojej firmy. Oczywiście częstą w obrocie gospodarczym sytuacją jest gdy „jedna firma przejmuje drugą” i korzysta z jej marki, co może mieć o wiele większy walor dla nabywcy, niż sam wymiar gotówkowy transakcji.

Inny wymiar ma przejęcie firmy, w potocznym znaczeniu określającym przedsiębiorstwo. Jak wskazuje Kodeks cywilny, przedsiębiorstwo to zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej (Art. 55¹). Przejęcie przedsiębiorstwa za długi, polegać będzie więc na przejęciu tych, należących do niego składników w całości lub w części – to uzależnione może być od wielkości długu. Może się bowiem okazać, że na pokrycie roszczeń przejmującego wystarczy, mogąca samodzielnie funkcjonować jako przedsiębiorstwo, zorganizowana cześć przedsiębiorstwa dłużnika.

Szczegółową procedurę przejęcia przedsiębiorstwa ustalają w umowie jego zbycia strony. Niezbędne wymogi, jakie muszą być spełnione dla jej skuteczności, określa Kodeks cywilny. Wskazuje on na konieczność zachowania formy pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi. Przepis art. 75¹ § 4 przypomina również o konieczności zachowania formy aktu notarialnego dla przeniesienia własności wchodzących w skład przedsiębiorstwa nieruchomości.

Po skutecznym dokonaniu przejęcia firmy, o tym, czy prawa i zobowiązania przedsiębiorstwa będą nadal łączyć zbywającego ze zbywcą, i w jakim zakresie, decyduje treść zawartych między nimi ustaleń w umowie przejęcia. Oczywiście na zbywcy przedsiębiorstwa ciążyć będą zobowiązania, których z mocy prawa nie mógł przenieść na nabywcę lub przed nim zataił. Zachowanie bowiem należytej staranności przez nabywcę przy przejęciu przedsiębiorstwa zwolni go z ciężaru odpowiedzialności za zobowiązania, o których istnieniu nie wiedział, pozostawiając ją wyłącznie na barkach dłużnika-zbywcy.

Należy pamiętać, że zgodnie z art. 554. Kodeksu cywilnego, nabywca przedsiębiorstwa odpowiada solidarnie ze zbywcą za jego zobowiązania związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Dokonując przejęcia przedsiębiorstwa lepiej więc dochować tej należytej staranności, m.in. poprzez przeprowadzenie czynności wywiadu gospodarczego, a także audyt prawny, podatkowy i księgowo-finansowy sytuacji nabywanego przedsiębiorstwa, by nie okazało się, że przejęcie, które miało zapewnić ściągnięcie długu od dłużnika, z czasem nie postawiło przejmującego w takiej samej roli.

Autor: radca prawny Robert Nogacki

Kancelaria Prawna Skarbiec specjalizuje się w ochronie majątku, doradztwie strategicznym dla przedsiębiorców oraz zarządzaniu sytuacjami kryzysowymi

radca prawny Robert Nogacki, Kancelaria Prawna Skarbiec
Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zwolnienia z kasy fiskalnej – aktualne przepisy i wyjątki 2025

Kasy fiskalne od lat stanowią nieodłączny element prowadzenia działalności gospodarczej. Z jednej strony są narzędziem do rejestrowania sprzedaży, z drugiej wspomagają rozliczenia podatkowe, zapewniając transparentność transakcji pomiędzy sprzedawcą i nabywcą.

Cypr staje się rajem dla polskich emigrantów. Skarbówka potwierdza korzystne zasady ryczałtu od przychodów zagranicznych

Przełom w interpretacji Krajowej Informacji Skarbowej! Fiskus potwierdził, że osoby przenoszące rezydencję podatkową do Polski mogą objąć ryczałtem wszystkie swoje przychody zagraniczne – od dywidend i kryptowalut po nieruchomości. Dla zamożnych reemigrantów to szansa na ogromne oszczędności i najkorzystniejsze warunki podatkowe w historii.

KSeF pomoże uszczelnić budżet. MF liczy na 18,7 mld zł wpływów w 2026 roku

Dzięki zmianom w podatkach i uszczelnieniu systemu za pomocą KSeF, Polska może w 2026 roku zyskać nawet 18,7 mld zł. Wśród planowanych działań są m.in. podwyżki CIT dla banków, wyższe stawki VAT i akcyzy oraz ograniczenie liczby osób nielegalnie zatrudnionych w budownictwie.

Samochód osobowy w firmie - zmiany w limitach od 1 stycznia 2026 r. Co z samochodami zakupionymi do końca 2025 roku?

Zmiany w prawie podatkowym potrafią zaskakiwać. Szczególnie wtedy, gdy istotne przepisy wprowadzane są niejako „tylnymi drzwiami”. Tym razem mamy do czynienia z modyfikacją, która znacząco wpłynie na sposób rozliczania kosztów związanych z nabyciem samochodów osobowych.

REKLAMA

Rezerwa finansowa w firmie to nie luksus - to konieczność. Jak wyliczyć i budować rezerwę na nagłe sytuacje

Wielu właścicieli firm mówi: „Nie mam z czego odkładać, wszystko idzie na bieżące wydatki.” Inni: „Jak będą wolne środki, to coś odłożę.” Problem w tym, że te wolne środki rzadko kiedy się pojawiają. Albo jeśli już są – szybko znikają. A potem przychodzi miesiąc bez wpłat od klientów, niespodziewany wydatek albo gorszy sezon. I nagle z dnia na dzień zaczyna brakować nie tylko pieniędzy, ale też spokoju, decyzyjności, kontroli. To nie pech. To brak bufora.

100 dni do KSeF – co się zmieni już od lutego 2026 roku?

Już od 1 lutego 2026 r. duże firmy będą wystawiać wyłącznie e‑faktury w KSeF, a wszyscy podatnicy będą je odbierać elektronicznie. Od kwietnia obowiązek rozszerzy się na pozostałych przedsiębiorców, wprowadzając jednolity, ustandaryzowany obieg faktur i koniec papierowych dokumentów.

Skarbówka potwierdza: darowizny od rodzeństwa zwolnione z podatku nawet przy wspólności majątkowej

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej potwierdził, że darowizny pieniężne od rodzeństwa są zwolnione z podatku, nawet jeśli darczyńcy mają wspólność majątkową. Kluczowe jest jedynie terminowe zgłoszenie darowizny i udokumentowanie przelewu. To dobra wiadomość dla wszystkich, którzy otrzymują wsparcie finansowe od bliskich.

Nowa opłata cukrowa uderzy w małe firmy? Minister ostrzega przed katastrofą dla MŚP

Minister Agnieszka Majewska, Rzecznik MŚP, ostrzega przed skutkami nowelizacji „podatku cukrowego”. Zwraca uwagę, że projekt zmian w ustawie o zdrowiu publicznym przygotowany przez Ministerstwo Finansów może nadmiernie obciążyć najmniejsze firmy. Nowe przepisy dotyczące opłaty cukrowej mają – wbrew intencjom resortu – rozszerzyć obowiązki sprawozdawcze i podatkowe także na mikro i małych przedsiębiorców.

REKLAMA

Najważniejsze zmiany przepisów dla firm 2025/2026. Jakie nowe obowiązki i wyzwania dla biznesu?

Trzeci kwartał 2025 roku przyniósł przedsiębiorcom aż 13 istotnych zmian regulacyjnych. Powszechne oburzenie przedsiębiorców wzbudza jednak krótsze od obiecywanego 6-miesięcznego vacatio legis. Z jednej strony postępuje cyfryzacja i deregulacja procesów, z drugiej – rosną obciążenia fiskalne i kontrolne. Z najnowszego Barometru TMF Group obejmującego trzeci kwartał 2025 roku wynika, że równowaga między ułatwieniami a restrykcjami została zachwiana kosztem zmian wymagających dla prowadzenia biznesu.

Jak uwierzytelnić się w KSeF? Pieczęć elektroniczna to jedna z metod [zgłoszenie: ZAW-FA, API KSeF 2.0 lub przy użyciu Aplikacji Podatnika KSeF]

Aby korzystać z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF), nie trzeba zakładać konta, ale konieczne jest potwierdzenie tożsamości i uprawnień. Jednym z bezpiecznych sposobów uwierzytelnienia – szczególnie dla spółek i innych podmiotów niebędących osobami fizycznymi – jest kwalifikowana pieczęć elektroniczna. Sprawdź, jak działa i jak jej użyć w KSeF.

REKLAMA