Porównanie zasad ogólnych i podatku liniowego

Autopromocja

Podmioty uprawnione

Warto zacząć od tego, że osoba zastanawiająca się nad założeniem działalność ma zawsze możliwość rozliczania się w oparciu o zasady ogólne. Ustawodawca nie określił katalogu osób, które z tej formy opodatkowania nie mogą skorzystać, zatem jest to ogólnodostępne rozwiązanie dla każdego podatnika. Inaczej sytuacja wygląda przy podatku liniowym. Art. 9a ust. 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych określa bowiem, że w danym roku podatkowym w którym zakładana jest działalność, podatnik nie może rozliczać się w sposób liniowy, jeśli w tym roku będzie wykonywał te same usługi, które świadczył w ramach umowy o pracę na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy.

Autopromocja

Szkolenie:
Podatki i rachunkowość w budownictwie i deweloperce

Sprawdź

Dla lepszego zobrazowania sytuacji przyjrzyjmy się trzem przykładom.

Przykład 1 - Osoba była zatrudniona do dnia 15.06.2016 na stanowisku programisty w firmie X. Od dnia 1.07.2017 świadczy te same usługi dla firmy X, ale prowadząc swoją działalność gospodarczą. Oznacza to, że wybierając formę opodatkowania na rok 2016 r. nie może skorzystać z podatku liniowego, dostępne są natomiast zasady ogólne.

Autopromocja

Szkolenie: Jak przygotować się do KSeF?

Sprawdź

Przykład 2 - Osoba była zatrudniona do dnia 15.12.2016 na stanowisku programisty w firmie X. Od dnia 1.01.2017 świadczy te same usługi dla firmy X, ale prowadząc swoją działalność gospodarczą. Podatnik wybierając formę opodatkowania działalności może wybrać zarówno podatek liniowy, jak i zasady ogólne.

Przykład 3 - Osoba była zatrudniona do dnia 15.06.2016 na stanowisku programisty w firmie X. Od dnia 1.07.2017 świadczy te same usługi dla firmy Y, ale prowadząc swoją działalność gospodarczą. Podatnik wybierając formę opodatkowania działalności może wybrać zarówno podatek liniowy, jak i zasady ogólne.

Zwracam także uwagę na to, że podatnik który założył działalność gospodarczą i wybrał opodatkowanie według metody liniowej może utracić w trakcie roku podatkowego prawo do korzystania z tego formy. Jak wyżej dla jasności posłużę się przykładem.

Przykład 4 - Osoba była zatrudniona do dnia 15.06.2016 na stanowisku programisty w firmie X. Od dnia 1.07.2017 świadczy te same usługi dla firmy Y, ale prowadząc swoją działalność gospodarczą. W dniu 01.10.2017 zawierana jest umowa na świadczenie usług programistycznych z firmą X.

Dla podatnika oznacza to, utratę prawa do rozliczania się według podatku liniowego. Wszystkie dochody od początku prowadzenia działalności muszą zostać opodatkowane na zasadach ogólnych. Może zdarzyć się sytuacja taka, że podatnik będzie musiał dopłacić podatek wraz z odsetkami.

Stawki podatku

Kolejna różnica między tymi dwoma formami opodatkowania, to stawka podatku. W przypadku zasad ogólnych mamy dwa progi podatkowe:

• do kwoty 85 528 zł (rocznego dochodu) - 18%
• powyżej 85 528 zł - 32%

Zostało to określone w art. 27 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W przypadku opodatkowania podatkiem liniowym wysokość dochodu nie ma znaczenia, mamy stałą stawkę 19% - art. 30c ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Kwota wolna i zmniejszająca podatek

Od początku tego roku zmianie uległy przepisy dotyczące kwoty wolnej i kwoty zmniejszającej podatek. Kwota wolna jest obecnie na poziomie 6600 zł, a kwota zmniejszająca podatek nie jest stałą, ale uzależniona jest od rocznego dochodu podatnika i może być z przedziału od [0,1188].

Powyższe kwestie uległy zmianie, ale nie mamy różnic w tym, że kwota wolna i kwota zmniejszająca podatek mają znaczenie tylko dla podatników rozliczających się na zasadach ogólnych. Przy opodatkowaniu liniowym podatnik nie pomniejszy zaliczek, a potem podatku o kwotę zmniejszającą podatek. Uregulowania w tym zakresie zostały określone w art. 27 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Polecamy: Podatki 2017 - PIT, CIT, ryczałt 2017 (książka)

Sposób wyliczenia zaliczki na podatek

Zarówno podatnik rozliczający się na zasadach ogólnych, jak i według podatku liniowego ma możliwość uwzględniania w kosztach wydatków związanych z prowadzoną działalnością. Art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych bowiem mówi, że kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Kolejna ważna informacja to, że większość podatników opłaca z tytułu prowadzonej działalności składki społeczne i zdrowotną. Należy pamiętać, że składki społeczne w dacie zapłaty można uwzględnić w kosztach lub odliczyć od dochodu w pełnej wysokości. Składkę zdrowotną opłacamy w wysokości 9% podstawy wymiaru, a odliczamy od podatku w wysokości 7,75% podstawy wymiaru.

Zastanówmy się teraz, jak wygląda wyliczenie zaliczki przy tych formach opodatkowania. Zakładam, że dochody podatnika są nie większe niż 85 528 zł.

Jeśli chodzi o wyliczania według skali podatkowej to wygląda to następująco :

1. przychód - koszty = dochód
2. dochód - składki na ubezpieczenie społeczne = dochód do opodatkowania
3. dochód do opodatkowania zaokrąglamy do pełnych złotych, tworząc podstawę opodatkowania
4. podstawa opodatkowania x 18% - 556,02 zł (kwota wolna od podatku) = podatek
5. podatek - składki na ubezpieczenie zdrowotne podlegające odliczeniu = podatek
6. zaliczkę za dany miesiąc zaokrągla się do pełnych złotych = kwota do wpłaty do US

Przy opodatkowaniu w sposób liniowy nie ma większych różnic, poza tym, że podstawę opodatkowania mnożymy przez 19% i nie uwzględniamy kwoty zmniejszającej podatek, gdyż ona podatnikowi nie przysługuje.

Należy także pamiętać, że podatek dochodowy przy działalności gospodarczej liczony jest narastająco od początku roku.

Ulgi i odliczenia

Zastanawiając się nad wyborem właściwej formy opodatkowania, warto też wziąć pod uwagę ulgi i odliczenia, które podatnik może uwzględnić np. w zeznaniu rocznym.

Ogólnie podatnik rozliczający się :

• według podatku liniowego może odliczyć:
  • składki społeczne (od dochodu)
  • składki zdrowotne (od podatku)
  • ulgę na IKZE (od dochodu)
  • stratę z lat ubiegłych (od dochodu)
  • ulgę na działalność badawczo - rozwojową (od dochodu)
  • ulgę abolicyjną (od podatku)

• na zasadach ogólnych może odliczyć :
  • składki społeczne (od dochodu)
  • składki zdrowotne (od podatku)
  • stratę z lat ubiegłych (od dochodu)
  • darowizny (od dochodu)
  • wydatki rehabilitacyjne (od dochodu)
  • Internet (od dochodu)
  • ulgę na IKZE (od dochodu)
  • ulgę na dzieci (od podatku) + uzyskać dodatkowy zwrot z tytułu ulgi na dzieci
  • ulgę mieszkaniowa (od dochodu)
  • ulgę na działalność badawczo - rozwojową (od dochodu)
  • ulgę abolicyjną (od podatku)

Jak widać podatnik rozliczający się na zasadach ogólnych ma prawo uwzględnić znacznie więcej ulg i odliczeń, niż podatnik korzystający z metody liniowej. Warto natomiast podkreślić, że każdy podatnik powinien ocenić swoją faktyczną korzyść, biorąc pod uwagę indywidualną sytuację.

Preferencyjne rozliczenia

Będąc przy temacie rozliczeń rocznych, nie sposób nie wspomnieć o kolejnych przywilejach z tym tematem związanych. Mianowicie podatnik składający zeznanie roczne PIT-36 ma możliwość rozliczyć się wspólnie z małżonkiem lub jako osoba samotnie wychowująca dziecko. Takiego rozwiązania ustawodawca nie przewidział dla podatników składających PIT-36L.

Polecamy: PIT-y i ulgi podatkowe 2016

Podobieństwa

Przy okazji omawiania tematu podatku liniowego i progresywnego, warto także powiedzieć o rzeczach wspólnych dla tych form opodatkowania. Przy obu tych rozwiązaniach podatnik ma możliwość opłacania zaliczek :

• miesięcznych (art. 44 ust. 1f ustawy)
• kwartalnych (art. 44 ust. 3g ustawy -  opcja dla małych podatników i osób rozpoczynających działalność gospodarczą)
• uproszczonych (art. 44 ust. 6b ustawy)

Niezależnie od sposobu wpłacania zaliczek na podatek, podatnik w trakcie roku nie składa żadnych deklaracji w podatku dochodowym od osób fizycznych.

Po zakończonym roku podatnik do dnia 30 kwietnia zobowiązany jest złożyć odpowiednie zeznanie roczne:

• PIT-36 + PIT/B, gdy rozlicza się na zasadach ogólnych
• PIT-36L + PIT/B, gdy rozlicza się według podatku liniowego

plus oczywiście dodatkowe załączniki, jeśli dana osoba korzysta z jakichś ulg lub odliczeń.

Warto także wspomnieć, że osoba prowadząca działalność ma szereg obowiązków i nie ma tu znaczenia forma opodatkowania. Na pewno trzeba pamiętać o tym, że samodzielnie należy wyliczać i opłacać zaliczki na podatek dochodowy, składki ZUS, składać deklaracje. Oczywiście taka forma współpracy ma też wiele zalet. Sami bowiem decydujemy o miejscu i czasie wykonywania usług, możemy negocjować warunki, możemy rozliczać wydatki związane z prowadzoną działalnością w kosztach.

Opłacalność

W kwestii finansowej podatek liniowy opłaca się zazwyczaj przy dochodach rocznych na poziomie 100 000 zł, natomiast trzeba też wziąć pod uwagę inne czynniki, jak ulgi lub preferencyjne rozliczenie, które mogą wpłynąć na to, że jednak zasady ogólne mimo wysokiego dochodu będą korzystniejsze.

Zmiana formy opodatkowania

Należy pamiętać, że podatnik w momencie zakładania działalności gospodarczej wybiera formę opodatkowania na dany rok. Można oczywiście dokonać jej zmiany. Jak wskazano w art. 9a ustawy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - wybór formy opodatkowania działalności gospodarczej dotyczy także lat kolejnych, chyba że podatnik do dnia 20 stycznia złoży naczelnikowi urzędu skarbowego pisemne oświadczenie o zmianie.

Często pojawia się w takich sytuacjach pytanie, czy aktualizacja druku CEIDG-1 jest wystarczająca. Odpowiedź jest taka, że obecnie niestety te informacje nie są przekazywane z CEIDG do US, a zatem podatnik powinien złożyć odpowiednie pismo skierowane do naczelnika US.

Autorka: Aneta Socha, InFakt

InFakt łączy obsługę księgową przez biuro rachunkowe z dostępem do aplikacji www oraz mobile. Firma specjalizuje się w obsłudze branż IT, Internet, reklama, media. Osoby, które nie prowadzą jeszcze działalności, mogą skorzystać z pomocy i usługi Zakładania Firmy.