JPK w jednostkach samorządu terytorialnego

Co się zmienia?

W wyniku dokonanych nowelizacji przepisów prawa podatkowego, konieczne będzie składanie informacji gospodarczych (danych) w postaci elektronicznej, określanej mianem jednolitego pliku kontrolnego. Będzie to miało miejsce zarówno okresowo - online (w zakresie rozliczeń VAT), jak i na każde wezwanie organu podatkowego. Obszary (tzw. struktury) objęte tym obowiązkiem to: księgi rachunkowe/KPiR/ewidencja przychodów, wyciągi bankowe, obrót magazynowy, ewidencje sprzedaży i zakupu VAT, faktury VAT. Ministerstwo określiło szczegółowo o jakie wybrane dane z każdego obszaru chodzi. Obowiązek ten dotyczyć będzie podmiotów prowadzących księgi podatkowe przy użyciu programów komputerowych, a więc praktycznie obejmie on wszystkich prowadzących te księgi (szczególnie biorąc pod uwagę wprowadzany ustawowy wymóg w tym zakresie).

Główne pytanie z perspektywy niniejszego komentarza, to ustalenie czy obowiązek w zakresie JPK obejmuje tylko przedsiębiorców (jak się wydawało na etapie projektowania przepisów), czy też inne podmioty, w szczególności organy władzy publicznej.

Polecamy: Jednolity Plik Kontrolny – praktyczny poradnik (książka)

Doniesienia medialne dotyczące JPK kierowane były przede wszystkim do tzw. dużych, średnich i małych przedsiębiorców, jako do grupy zainteresowanej terminem wejścia nowych przepisów. Z resztą przepisy przejściowe, niedawno znowelizowane bezpośrednio odnoszą się do średnich i małych przedsiębiorców, przesuwając termin wejścia obowiązku dla nich na styczeń 2017 r. Jeśli jednak wczytamy się w znowelizowane przepisy Ordynacji podatkowej, dostrzeżemy, że obowiązki JPK dotyczą literalnie podatników, nie zaś przedsiębiorców. Skoro nie ma wątpliwości, że Jednostki Samorządu Terytorialnego (JST) są również podatnikami VAT, a ustalenia w zakresie tego podatku będą w pierwszej linii badane przez organy podatkowe na podstawie JPK, nadchodzące zmiany dotyczyć będą również podmiotów administracji samorządowej. Oczywiście JST są podatnikami jedynie w pewnym zakresie swojej działalności, tym niemniej tak jak nie eliminuje to standardowych obowiązków podatnika VAT tak też nie powinno eliminować obowiązków w zakresie JPK. Oznacza to, że na podmiotach tych ciążyć będą podobne obowiązki, jak i na przedsiębiorcach. W zakresie powyżej przedstawionego obowiązku raportowania, w stosunku do JST nie wprowadzono żadnych wyjątków. Brak żadnych wyłączeń dla JST może dziwić, biorąc pod uwagę, że system JPK ma prowadzić m.in. do przeciwdziałania i wykrywania oszustw podatkowych, a te w praktyce nie są realizowane przez podmioty z sektora samorządowego.

Kiedy JPK zacznie obowiązywać w JST?

Obowiązki w zakresie comiesięcznego raportowania zasadniczo obowiązują od 1 lipca 2016 r., przy czym wprowadzono pewne wyjątki. Zgodnie z treścią przepisów ustawy, która wprowadziła tę regulację, tj. ustawy z dnia 13 maja 2016 r., mali i średni przedsiębiorcy będą do tego zobowiązani od 1 stycznia 2017 r., natomiast mikroprzedsiębiorcy od 1 stycznia 2018 r. Status przedsiębiorcy należy ustalić na podstawie ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej biorąc pod uwagę stan średniorocznego zatrudnienia pracowników oraz roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych i sumę aktywów bilansu. Ocenie w tym zakresie poddać należy dwa ostatnie lata obrotowe.

Klasyfikacja JST

Określając moment rozpoczęcia obowiązkowego raportowania dla celów VAT przez JST, powstaje wątpliwość czy JST jest przedsiębiorcą w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, a zatem czy może spełniając określone warunki (uznanie za np. średniego przedsiębiorcę) rozpocząć przesyłanie w nowym formacie danych od późniejszego okresu niż rozpoczynający się 1 lipca 2016 r. Gdyby uznać, iż JST nie jest przedsiębiorcą – raportowanie należałoby rozpocząć bezwzględnie od lipca 2016 r. (w praktyce mówimy o przesłaniu pliku JPK do 25 sierpnia w rozliczeniu za lipiec).