REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Powtarzające się dostawy od jednego kontrahenta - rozliczenie VAT i dokumentacja

Subskrybuj nas na Youtube
Powtarzające się dostawy od jednego kontrahenta - rozliczenie VAT i dokumentacja
Powtarzające się dostawy od jednego kontrahenta - rozliczenie VAT i dokumentacja

REKLAMA

REKLAMA

Z aktualnego stanowiska sądów administracyjnych wynika, że dla dostaw towarów wykonywanych w sposób ciągły obowiązek podatkowy powstaje w ostatnim dniu ustalonego okresu rozliczeniowego. Sumę dostaw dokonanych w tym okresie podatnik potwierdza wystawieniem zbiorczej faktury, w której jako datę dostawy wskazuje ostatni dzień okresu rozliczeniowego. Otrzymanie zaliczki przed upływem okresu rozliczeniowego skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego w dacie jej otrzymania, w odniesieniu do otrzymanej kwoty.

Wielu polskich przedsiębiorców zajmuje się sprzedażą towarów tylko na rzecz krajowych kontrahentów. Z reguły każda dostawa na rzecz danego kontrahenta jest fakturowana odrębnie. Jeśli jednak dostawy mają miejsce regularnie dla tego samego kontrahenta, należy rozważyć możliwość zbiorczego fakturowania dostaw za ustalone okresy rozliczeniowe (np. za wszystkie dostawy dokonane na rzecz kontrahenta w danym miesiącu). Podatnicy mają wątpliwości, czy taki sposób fakturowania jest dopuszczalny? Jak w takim przypadku należy wskazać na fakturze datę dokonania dostawy? Czy zaliczka otrzymana na poczet dostaw wykonywanych w danym okresie wpływa na powstanie obowiązku podatkowego?

REKLAMA

REKLAMA

Polecamy: Biuletyn VAT

Polecamy: INFORLEX Księgowość i Kadry

Kiedy powstaje obowiązek podatkowy dla dostaw towarów

Zgodnie z zasadą ogólną określoną przez art. 19a ust. 1 ustawy o VAT obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów. Przy czym - jak wynika z art. 19a ust. 4 w zw. z ust. 3 ustawy o VAT - dostawę dokonywaną w sposób ciągły uznaje się za dokonaną z upływem:

REKLAMA

  • każdego okresu, do którego odnoszą się płatności lub rozliczenia, aż do momentu zakończenia tej dostawy - w przypadku dostawy ciągłej, dla której w związku z jej dokonaniem ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń,
  • każdego roku podatkowego, aż do momentu zakończenia tej dostawy - w przypadku dostawy ciągłej dokonywanej przez okres dłuższy niż rok, dla której w związku z jej dokonywaniem w danym roku nie upływają terminy płatności lub rozliczeń. 

Zasada to nie dotyczy dostawy, o której mowa w art. 7 ust. 1 pkt 2 i ust. 9 ustawy o VAT, tj. wydania towarów na podstawie:

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  • umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony (chodzi o umowy, w wyniku których, zgodnie z przepisami o podatku dochodowym, odpisów amortyzacyjnych dokonuje korzystający, oraz umowy leasingu, których przedmiotami są grunty) lub
  • umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności

- jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione.

Choć przepisy wyznaczające datę powstania obowiązku podatkowego dla dostaw dokonywanych w sposób ciągły obowiązują już kilka lat (weszły w życie 1 stycznia 2014 r.), jednak praktyczne ich stosowanie od samego początku budzi wiele wątpliwości. Według podatników przepisy te dawały możliwość rozliczania VAT od sumy dostaw dokonanych w danym okresie rozliczeniowym. Skutkowało to wyznaczeniem daty powstania obowiązku podatkowego z upływem ostatniego dnia okresu rozliczeniowego oraz wystawieniem jednej faktury zbiorczej za wszystkie dostawy dokonane w tym okresie rozliczeniowym.

Stanowisko organów podatkowych dotyczące definicji dostawy ciągłej

Zdaniem organów podatkowych za dostawę ciągłą nie należy uznawać sprzedaży, w ramach której można wyodrębnić samodzielne, poszczególne dostawy, zidentyfikowane co do przedmiotu dostawy, ilości dostarczonych towarów oraz momentu jej dokonania. Za przykład może posłużyć interpretacja indywidualna Dyrektora IS w Warszawie z 27 maja 2015 r. (sygn. IPPP1/4512-190/15-4/KC), w której organ podatkowy odmówił podatnikowi prawa do zastosowania skutków określonych przez art. 19a ust. 3 i ust. 4 ustawy o VAT dla dostaw towarów dokonywanych w przyjętym okresie rozliczeniowym. IS uznała, że skoro sprzedawca może wyodrębnić i określić ilość każdorazowo wydanych towarów oraz datę ich wydania, to nawet jeśli te dostawy są wielokrotne i powtarzalne, nie spełniają warunków do uznania ich za sprzedaż o charakterze ciągłym. Istotą sprzedaży ciągłej jest bowiem występowanie czynności, które są stale w fazie wykonywania, co uniemożliwia wyodrębnienie poszczególnych czynności (dostaw). W rezultacie z pisma wynika, że:

(...) art. 19a ust. 3 i 4 ustawy, nie będzie miał zastosowania w opisanej sprawie. (...) Wnioskodawca dokonujący dostaw towarów na rzecz Kontrahenta, powinien rozpoznać obowiązek podatkowy z tytułu dostawy tych towarów na podstawie zasady ogólnej tj. art. 19a ust. 1 ustawy, czyli z chwilą dokonania dostawy.

Analogiczne stanowisko wynika z interpretacji indywidualnych Dyrektora IS w Poznaniu z 25 kwietnia 2016 r. (sygn. ILPP2/4512-1-69/16-4/SJ) oraz Dyrektora IS w Warszawie z 1 września 2014 r. (sygn. IPPP3/443-539/14-2/JF).

Stanowisko sądów administracyjnych dotyczące definicji dostawy ciągłej

Choć nie ma wątpliwości, że art. 19a ust. 4 w zw. z ust. 3 ustawy o VAT odnosi się do dostaw ciągłych, jednak obecnie sądy administracyjne inaczej interpretują znaczenie pojęcia „ciągłość”, niż czynią to organy podatkowe. Kluczowy w tym zakresie jest wyrok NSA z 11 kwietnia 2017 r. (sygn. akt I FSK 1104/15) dotyczący dostaw towarów dokonywanych w dziesięciodniowych lub miesięcznych okresach rozliczeniowych.

Zdaniem NSA nie ma podstaw do przypisania pojęciu dostawy świadczonej w sposób ciągły tylko takich dostaw, dla których nie można wyodrębnić poszczególnych świadczeń cząstkowych. Przykładem takich dostaw, dla których nie da się wyodrębnić poszczególnych czynności dostawcy i nie można określić, kiedy się rozpoczynają i kończą pewne świadczenia, są dostawy: energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego, uregulowane w art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. a) ustawy o VAT. Skoro jednak dostawy te zostały uregulowane odrębnie, to nie ma do nich zastosowania art. 19a ust. 4 w zw. z ust. 3 ustawy o VAT. W związku z tym, że nie ma innych dostaw, które spełniałyby ten warunek, taka wykładnia przepisów art. 19a ust. 4 w zw. z ust. 3 ustawy o VAT, jakiej dokonują organy podatkowe, prowadzi do tego, że wskazane normy są puste. Jest to zatem wykładnia błędna.

Zdaniem NSA przez pojęcie dostawy świadczonej w sposób ciągły, o której mowa w art. 19a ust. 4 w zw. z ust. 3 ustawy o VAT, należy rozumieć dostawę, która jest realizowana w sposób ciągły, w drodze świadczeń częściowych, dla której ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń. O tym, kiedy dokonanie poszczególnych dostaw (świadczeń częściowych) w sposób powtarzalny można będzie uznać za dokonanie dostawy w sposób ciągły, a kiedy będziemy mieli do czynienia z szeregiem odrębnych dostaw, których nie uznamy za wykonywane w sposób ciągły, powinna decydować ocena konkretnego stanu fatycznego. Zdaniem sądu warunek ten spełnia przyjęcie zobowiązania do dokonania szeregu dostaw częściowych określonych towarów, objętych jednym stosunkiem zobowiązaniowym, kiedy z góry przyjęto powtarzalność dostaw i ustalono dla nich okresy rozliczeniowe.

Należy zaznaczyć, że wyrok NSA z 11 kwietnia 2017 r. (sygn. akt I FSK 1104/15) zmienił dotychczasową, niekorzystną dla podatników, linię orzecznictwa (zgodną ze stanowiskiem organów podatkowych), zaprezentowaną przez NSA we wcześniejszych wyrokach z 28 października 2016 r. (sygn. akt I FSK 425/15) oraz z 19 marca 2015 r. (sygn. akt I FSK 215/14).

Możliwość rozliczania dostaw towarów za ich sumę zrealizowaną w danym okresie rozliczeniowym potwierdzają też kolejne wyroki NSA z 12 lipca 2017 r. (sygn. akt I FSK 1714/15) oraz z 2 lutego 2018 r. (sygn. akt I FSK 1906/15). W obu tych wyrokach składy orzekające uznały, że:

(...) za dostawy o charakterze ciągłym, o których mowa w art. 19a ust. 4 w związku z art. 19a ust. 3 u.p.t.u. należy uznać ciąg kolejnych, odrębnych dostaw dokonywanych w dłuższym niż miesiąc okresie czasu, będący wynikiem ustaleń poczynionych pomiędzy kontrahentami, czy zawartych pomiędzy nimi umów, w ramach których dostawca zobowiązuje się wobec nabywcy do dostarczania na jego rzecz ściśle określonych towarów, według ustalonego planu.

Ta korzystna dla podatników linia orzecznicza daje podstawy do rozpoznawania obowiązku podatkowego z końcem każdego okresu rozliczeniowego, w przypadku gdy strony ustalą rozliczanie dostaw w cyklach rozliczeniowych. Niezależnie od liczby dostaw dokonanych w danym cyklu rozliczeniowym obowiązek podatkowy nie powstaje odrębnie z momentem dokonania poszczególnych dostaw towarów, lecz w całości do wszystkich dostaw łącznie, dokonanych w przyjętym okresie rozliczeniowym, z chwilą jego upływu.

Taka wykładnia przepisów znacznie upraszcza rozliczanie przez podatników zobowiązań podatkowych z tytułu dostaw towarów wykonywanych w sposób ciągły. Jej zaletą jest wykazywanie podatku należnego od sumy dokonanych dostaw, na moment zakończenia okresu rozliczeniowego. Niewątpliwą zaletą jest również prawo do zbiorczego fakturowania sumy dostaw dokonanych w danym okresie (a nie pojedynczych transakcji). 

Jak rozliczyć wcześniejszą zapłatę przy dostawie ciągłej

Otrzymanie zapłaty przed końcem okresu rozliczeniowego powoduje po stronie sprzedawcy powstanie obowiązku podatkowego w dniu otrzymania zapłaty, w odniesieniu do otrzymanej kwoty. Tak wynika z art. 19a ust. 8 ustawy o VAT.

Przykład

Zgodnie z umową handlową zawartą na okres od 1 maja do 31 grudnia br., dostawca (firma „X”) zobowiązał się do dostarczania pieców gazowych na rzecz firmy „Y”. Strony ustaliły, że dostawy będą rozliczane za okresy miesięczne.

Pierwszy cykl rozliczeniowy obejmuje okres od 1 do 31 maja. 30 kwietnia dostawca otrzymał zaliczkę na poczet dostaw realizowanych w pierwszym cyklu rozliczeniowym. W związku z otrzymaną zapłatą obowiązek podatkowy powstał dwukrotnie:

  • pierwszy raz - w dniu otrzymania zaliczki, tj. 30 kwietnia, w odniesieniu do otrzymanej kwoty,

  • drugi raz - w ostatnim dniu okresu rozliczeniowego, tj. 31 maja, w odniesieniu do pozostałej kwoty zapłaty za sumę dostaw towarów dokonanych w maju.


Jak fakturować dostawy dokonane w okresie rozliczeniowym

W przypadku dostawy towarów rozliczanej okresowo, o której mowa w art. 19a ust. 4 w zw. z ust. 3 ustawy o VAT, sprzedawca wystawia fakturę:

  • w dowolnym momencie przed dokonaniem dostawy towarów, jeżeli faktura zawiera informację, jakiego okresu rozliczeniowego dotyczy (art. 106i ust. 8 ustawy o VAT),
  • nie później niż 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy (art. 106i ust. 1 ustawy o VAT).

W praktyce faktura zbiorcza potwierdzająca sumę dostaw wykonanych w okresie rozliczeniowym jest wystawiana najwcześniej w dniu dokonania ostatniej dostawy w ramach przyjętego przez strony cyklu rozliczeniowego i nie później niż 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym upłynął ostatni dzień cyklu rozliczeniowego dla dokonanych dostaw.

Przykład

W ramach umowy handlowej zawartej na okres 3 lat dostawca (firma „X”) zobowiązał się do dostarczania szkła hartowanego na rzecz firmy „Y”. Strony ustaliły, że dostawy będą rozliczane za okresy rozliczeniowe, które wynoszą 20 dni.

Pierwszy cykl rozliczeniowy obejmował okres od 1 do 20 kwietnia. W ramach tego okresu dostawca dokonał dwóch dostaw towarów - 5 i 19 kwietnia. Obowiązek podatkowy powstał ostatniego dnia okresu rozliczeniowego, tj. 20 kwietnia. Fakturę zbiorczą należy wystawić najpóźniej do 15 maja.

Drugi cykl rozliczeniowy obejmował okres od 21 kwietnia do 10 maja. W ramach tego okresu dostawca dokonał trzech dostaw towarów: 21, 26 i 30 kwietnia. Obowiązek podatkowy powstał 10 maja. Fakturę zbiorczą należy wystawić najpóźniej do 15 czerwca (termin należy liczyć od zakończenia okresu rozliczeniowego, a nie od ostatniej dostawy dokonanej w ramach tego okresu).

Na fakturze zbiorczej jako datę dokonania (zakończenia) dostawy towarów, o której mowa w art. 106e ust. 1 pkt 6 ustawy o VAT, należy podać ostatni dzień okresu rozliczeniowego. Jeżeli faktura zbiorcza jest wystawiana właśnie ostatniego dnia okresu, to wystarczające jest podanie jedynie daty jej wystawienia. Nie ma konieczności podawania daty zakończenia dostawy towarów.

Podstawa prawna:

  • art. 7 ust. 1 pkt 2 i ust. 9, art. 19a ust. 1, ust. 3, ust. 4, ust. 5 pkt 4 lit. a) i ust. 8, art. 106e ust. 1 pkt 6, art. 106i ust. 1, ust. 7 pkt 1 i ust. 8 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 1221; ost.zm. Dz.U. z 2018 r. poz. 650

Aneta Szwęch

ekspert w zakresie podatków i rachunkowości

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Biuletyn VAT

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Najważniejsze zmiany przepisów dla firm 2025/2026. Jakie nowe obowiązki i wyzwania dla biznesu?

Trzeci kwartał 2025 roku przyniósł przedsiębiorcom aż 13 istotnych zmian regulacyjnych. Powszechne oburzenie przedsiębiorców wzbudza jednak krótsze od obiecywanego 6-miesięcznego vacatio legis. Z jednej strony postępuje cyfryzacja i deregulacja procesów, z drugiej – rosną obciążenia fiskalne i kontrolne. Z najnowszego Barometru TMF Group obejmującego trzeci kwartał 2025 roku wynika, że równowaga między ułatwieniami a restrykcjami została zachwiana kosztem zmian wymagających dla prowadzenia biznesu.

Jak uwierzytelnić się w KSeF? Pieczęć elektroniczna to jedna z metod - zgłoszenie w ZAW-FA, API KSeF 2.0 lub przy użyciu Aplikacji Podatnika KSeF

Aby korzystać z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF), nie trzeba zakładać konta, ale konieczne jest potwierdzenie tożsamości i uprawnień. Jednym z bezpiecznych sposobów uwierzytelnienia – szczególnie dla spółek i innych podmiotów niebędących osobami fizycznymi – jest kwalifikowana pieczęć elektroniczna. Sprawdź, jak działa i jak jej użyć w KSeF.

Faktury korygujące w KSeF w 2026 r. Jak powinny być wystawiane?

Pytanie dotyczy zawartości pliku xml, za pomocą którego będzie wczytywana do KSeF faktura korygująca. Czy w związku ze zmianą struktury logicznej FA(3) w przypadku faktur korygujących podstawę opodatkowania i podatek będzie niezbędne zawarcie w pliku xml wartości „przed korektą” i „po korekcie”? Jeżeli będzie możliwy import na podstawie samej różnicy faktury korygującej (co wynikałoby z zamieszczonego na stronie MF pliku FA_3_Przykład_3 (Przykładowe pliki dla struktury logicznej e-Faktury FA(3)), to czy ta możliwość obejmuje fakturę korygującą do faktury pierwotnej już wcześniej skorygowanej (ponowną korektę)?

Rezygnacja członka zarządu w spółce z o.o. – jak to zrobić prawidłowo (zasady, dokumentacja, odpowiedzialność)

W realiach obrotu gospodarczego zdarzają się sytuacje, w których członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością decyduje się na złożenie rezygnacji z pełnionej funkcji. Powody mogą być różne – osobiste, zdrowotne, biznesowe czy organizacyjne – ale decyzja ta zawsze powinna być świadoma i przemyślana, zwłaszcza z perspektywy konsekwencji prawnych i finansowych.

REKLAMA

Nieujawnione operacje gospodarcze – jak uniknąć sankcyjnego opodatkowania CIT

Od kilku lat coraz więcej spółek korzysta z możliwości opodatkowania tzw. ryczałtem od dochodów spółek. To sposób opodatkowania dochodów spółki, który może przynieść realne korzyści podatkowe. Jednak korzystanie z estońskiego CIT-u wiąże się również z określonymi obowiązkami – szczególnie w zakresie prawidłowego ujmowania operacji gospodarczych w księgach rachunkowych. W tym artykule wyjaśnimy, czym są nieujawnione operacje gospodarcze i kiedy mogą prowadzić do powstania dodatkowego zobowiązania podatkowego.

Zmiany w stażu pracy od 2026 r. Potrzebne zaświadczenia z ZUS – wnioski będzie można składać już od stycznia

Od 1 stycznia 2026 roku wchodzą w życie zmiany w Kodeksie pracy. Nowe przepisy rozszerzą katalog okresów wliczanych do stażu pracy dla celów nabywania prawa do świadczeń i uprawnień pracowniczych. Obejmą one m.in. umowy zlecenia, prowadzenie działalności gospodarczej czy pracę zarobkową za granicą. Potwierdzeniem tych okresów będą zaświadczenia z ZUS, wydawane od nowego roku na podstawie wniosku składanego w PUE/eZUS.

JPK VAT dostosowany do KSeF – co w praktyce oznaczają nowe oznaczenia i obowiązek korekty?

Ministerstwo Finansów opublikowało projekt rozporządzenia dostosowującego przepisy w zakresie JPK_VAT do zmian wynikających z wprowadzenia Krajowego Systemu e-Faktur. Nowe regulacje mają na celu ujednolicenie sposobu raportowania faktur, w tym tych wystawianych poza KSeF – zarówno w trybie awaryjnym, jak i offline24. Projekt określa również zasady rozliczeń VAT od pobranej i niezwróconej kaucji za opakowania objęte systemem kaucyjnym.

KSeF 2.0 a obieg dokumentów. Rewolucja w księgowości i przedsiębiorstwach już niedługo

Od chwili wejścia w życie obowiązkowego KSeF jedyną prawnie skuteczną formą faktury będzie dokument ustrukturyzowany przesłany do systemu Ministerstwa Finansów, a jej wystawienie poza KSeF nie będzie uznane za fakturę w rozumieniu przepisów prawa. Oznacza to, że dla milionów firm zmieni się sposób dokumentowania sprzedaży i zakupu – a wraz z tym całe procesy księgowe.

REKLAMA

Czy przed 2026 r. można wystawiać część faktur w KSeF, a część poza tym systemem?

Spółka (podatnik VAT) chciałaby od października lub listopada 2025 r. pilotażowo wystawiać niektórym swoim odbiorcom faktury przy użyciu KSeF. Czy jest to możliwe, tj. czy w okresie przejściowym można wystawiać część faktur przy użyciu KSeF, część zaś w tradycyjny sposób? Czy w okresie tym spółka może niekiedy wystawiać „zwykłe” faktury nabywcom, którzy wyrazili zgodę na otrzymywanie faktur przy użyciu KSeF?

Czy noty księgowe trzeba będzie wystawiać w KSeF od lutego 2026 roku?

Firma nalicza kary umowne za niezgodne z umową użytkowanie wypożyczanego sprzętu. Z uwagi na to, że kary umowne nie podlegają VAT, ich naliczanie dokumentujemy poprzez wystawienie noty księgowej. Czy taki dokument również będziemy musieli wystawiać od 2026 roku z użyciem systemu KSeF?

REKLAMA