REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zasada istotności w sprawozdaniu finansowym

Grant Thornton
Grant Thornton to jedna z wiodących organizacji audytorsko-doradczych na świecie.
Zasada istotności w sprawozdaniu finansowym /shutterstock.com
Zasada istotności w sprawozdaniu finansowym /shutterstock.com
www.shutterstock.com

REKLAMA

REKLAMA

Zasada istotności wskazuje, jakie zdarzenia występujące w przedsiębiorstwie wpływają znacząco na sytuację finansową jednostki i powinny zostać uwzględnione w sprawozdaniu finansowym. Jeżeli ich wpływ jest nieznaczący, mogą być ujmowane w sposób uproszczony lub nawet pomijane. Kluczowe jest natomiast - zdaniem Eweliny Jaszcz z Grant Thornton - aby takie ujęcie lub brak ujęcia nie zniekształcało obrazu danej jednostki.

Istotność według Ustawy o Rachunkowości oraz Międzynarodowych Standardów Rachunkowości

Koncepcja istotności w sprawozdaniach finansowych pojawia się zarówno w Ustawie o Rachunkowości (UoR), jak i w Międzynarodowych Standardach Rachunkowości (MSR).

REKLAMA

Autopromocja

Według artykułu 4 ust. 4 UoR jednostka może w ramach przyjętych zasad (polityki) rachunkowości stosować uproszczenia, jeżeli nie wywierają one istotnie ujemnego wpływu na rzetelne i jasne przedstawienie sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego. Przedstawiony jest cały szereg uproszczeń, jakie spółka może stosować w swoim sprawozdaniu finansowym, zarówno wówczas, gdy podlega obowiązkowi badania sprawozdania, jak i gdy jest z niego zwolniona. Dotyczą one m.in. niestosowania pewnych  zasad, zagregowania niektórych pozycji lub zaniechania odpowiedniej dokumentacji.

MSR 1 również definiuje, co jest istotne w sprawozdaniu finansowym. Według standardu istotne pominięcia lub nieprawidłowości występują wtedy gdy mogą, pojedynczo lub łącznie, wpłynąć na decyzje gospodarcze podejmowane przez użytkowników na podstawie sprawozdania finansowego. Zasada ta, podobnie jak w przypadku UoR, może być stosowana w zakresie agregowania informacji finansowych oraz ujawniania. Pojedyncza pozycja może nie być na tyle istotna, żeby wykazywać ją w oddzielnej pozycji w sprawozdaniu, ale istotne może okazać się zaprezentowanie jej w oddzielnej pozycji informacji dodatkowej.

W jakim celu i w jaki sposób wyznaczać poziom istotności?

Odbiorcami sprawozdań finansowych są często podmioty, które tylko na ich podstawie mogą ocenić sytuację finansową spółki. Istotnie zniekształcone sprawozdanie finansowe może przyczynić się do wyciągnięcia niewłaściwych wniosków o kondycji spółki. W jaki sposób powinno się ustalać istotność, aby do takiej sytuacji nie dopuścić?

REKLAMA

Wyznaczanie istotności w sprawozdaniu finansowym opiera się na szeregu czynników m.in. specyfice działalności spółki, sytuacji prawnej i ekonomicznej, jakości systemu księgowości i kontroli wewnętrznej.  Istotność może być  określona zarówno dla całego sprawozdania finansowego, jak i dla poszczególnych sald lub grup operacji gospodarczych.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Stosując zasadę istotności spółki ułatwiają proces sporządzania sprawozdania finansowego. Jednakże, pomijając nieistotne kwestie, należy pamiętać, aby ich łączna suma nie okazała się istotna. Jeśli dojdzie do takiej sytuacji,  błędy prawdopodobnie zostaną wykryte podczas badania przez audytora. Pozwoli to spółce na skorygowanie progu istotności w latach następnych do odpowiedniego poziomu, co wpłynie również na jakość przygotowywanego sprawozdania.

Ponadto, ważne jest aby koncepcję istotności odnosić nie tylko do danych liczbowych w sprawozdaniu, ale również do opisowych. Każde ujawnienie, które może zmienić decyzje gospodarcze jest istotne.

Polecamy: Ustawa o rachunkowości z komentarzem do zmian (książka)

Pomocne w ocenie właściwego wskaźnika istotności są zarówno krajowe, jak i międzynarodowe standardy rewizji finansowej, które definiują, czym jest istotność w procesie badania sprawozdania finansowego i w jaki sposób powinna być określona.

Zasada istotności wg Krajowego Standardu Rewizji Finansowej nr 1

Zgodnie z zapisami KSRF 1 jednym z podstawowych elementów badania sprawozdania finansowego przez biegłego rewidenta jest ustalenie istotności, która określa granice, do których stwierdzone uchybienia mogą bez szkody dla jakości sprawozdania finansowego i prawidłowości stanowiących podstawę jego sporządzenia ksiąg rachunkowych nie być korygowane, gdyż zaniechanie takich korekt nie spowoduje wprowadzenia w błąd czytelnika sprawozdania finansowego.

Temat zasad istotności jest również poruszany w  Międzynarodowym Standardzie Rewizji Finansowej nr 320.


Ustalanie istotności – krok po kroku

Wartościowy punkt istotności najczęściej opiera się na danych finansowych ujętych w bilansie lub rachunku zysków i strat. Aby dobrze wybrać podstawę kalkulacji progu istotności należy przede wszystkim  zastanowić się, jaka wartość w sprawozdaniu może zainteresować jego odbiorcę. Inne czynniki mające również znaczenie w wyznaczaniu progu istotności to m.in. branża, środowisko ekonomiczne, wielkość spółki, źródła finansowania oraz stabilność danego wskaźnika.

Biorąc pod uwagę powyższe wytyczne, jako podstawę określenia istotności najczęściej stosuje się poniższe dane:

- zysk brutto,

- suma bilansowa,

- wartość przychodów osiąganych przez spółkę,

- wartość środków trwałych lub nieruchomości inwestycyjnych,

- wartość kapitału

Zysk brutto jako podstawę do wyznaczania istotności stosuje się najczęściej dla spółek giełdowych, ze względu na to że jest to najważniejszy miernik kondycji spółki dla jego odbiorców. Suma bilansowa lub wartość środków trwałych / nieruchomości inwestycyjnych jest częstą podstawą wyznaczania istotności dla spółek z branży budowlanej, zarządzających nieruchomościami, a także spółek w początkowej fazie rozwoju, które dopiero inwestują w swój rozwój i nie osiągają jeszcze zakładanego poziomu przychodów. Najważniejszym kryterium dla odbiorców sprawozdań finansowych spółek handlowych i produkcyjnych są przychody ze sprzedaży, natomiast dla funduszy inwestycyjnych i banków – wartość kapitału. Określając podstawę powinniśmy ponadto wyłączyć z niej zdarzenia jednorazowe, nietypowe dla spółki, które mogą znacznie wpłynąć na wyznaczoną istotność.

Gdy podstawa wyznaczania progu istotności jest już określona, powinniśmy ocenić, jaki procent wartości podstawy będzie stanowiła nasza istotność. Tu możemy posłużyć się naszym osądem, jednakże istnieją pewne widełki stosowane przez audytorów. Są one uzależnione przede wszystkim od tego jaką podstawę przyjmiemy do kalkulacji:

- 3-10% zysku brutto;

- 0,25% do 3% sumy bilansowej;

- 3% do 5% kapitału własnego;

- 0,25% do 3% przychodów ze sprzedaży.

Poziom przyjętego do kalkulacji istotności procentu zależy ponadto m.in. od ilości i wartości błędów zidentyfikowanych przez audytorów w poprzednich latach oraz poziomu pewności, że wszystkie pozycje zostały dobrze ujęte, wycenione i zaprezentowane.

Z punktu widzenia audytora poziom istotności jest odwrotnie proporcjonalny do poziomu ryzyka badania – im wyższe ryzyko, tym niższa wartość istotności, a zatem więcej pozycji powinno zostać objęte procedurami. Niższe progi procentowe stosuje się dla spółek badanych po raz pierwszy, spółek o wysokim poziomie skomplikowania przeprowadzanych transakcji, spółek w których w poprzednich latach zidentyfikowano wiele błędów, które zarówno pojedynczo, jak i łącznie mogą znacząco zniekształcać sprawozdanie.

Firmy audytorskie posiadają własne standardy wyznaczania istotności określane w oparciu o wyżej wymienione zasady. Audytorzy przeważnie nie informują spółki o wyznaczonych przez siebie progach, na których opierają program badania. Jednakże spółki mogą same oszacować, ile taki próg prawdopodobnie będzie wynosił, co również pomoże im w przygotowaniu się do badania sprawozdania finansowego.

Autor: Ewelina Jaszcz, Młodszy Manager, Zespół Audytu

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Będą zmiany: Spadek. Zachowek. 6 miesięcy na zgłoszenie. Dla niektórych dłużej [RPO i MF]

Nowelizację zapowiada Ministerstwo Finansów w korespondencji z RPO. Problematyczny termin to 6 miesięcy na zgłoszenie faktu nabycia spadku albo zachowku do urzędu skarbowego (druk SD-Z2). Niedochowanie terminu oznacza utratę zwolnienia od podatku spadkowego, które przysługuje np. wdowie. Od lat jest tu pytanie „Po co to zgłoszenie i po co ten termin?". Przecież zwolniony z podatku od spadków jest każdy wdowiec, wdowa, syn, wnuk, dziadek, brat, siostra. Zwolnienie przysługuje dzięki obiektywnym cechom - więzy krwi albo małżeństwo. Niestety termin zgłoszenia oraz konieczność jego dokonania nie zostanie zmieniony. Na czym polega zmiana?

Ograniczenie tzw. podatku Belki. Zyski z oszczędności i inwestycji do 100 tys. zł bez podatku

W dniu 10 lutego 2025 r. podczas konferencji "Polska. Rok Przełomu" minister finansów Andrzej Domański zapowiedział ograniczenie podatku od zysków kapitałowych (zwanego potocznie podatkiem Belki). Podatek ten jest płacony jest od dochodów z obligacji, lokat bankowych oraz zysków ze sprzedaży jednostek funduszy czy akcji. W odpowiedzi na interpelację poselską, wiceminister finansów Jarosław Neneman przybliżył nieco szczegóły planowanych zmian w tym podatku.

Wdrożenie inicjatywy STEP – 10 postulatów. Jak ułatwić firmom dostęp do funduszy unijnych?

Platforma technologii strategicznych STEP to uruchomiona w 2024 roku inicjatywa unijna mająca na celu wzmocnienie konkurencyjności przemysłu UE poprzez wspieranie inwestycji w kluczowe obszary technologiczne. Należą do nich technologie deep-tech, technologie zeroemisyjne oraz biotechnologie. Wypracowanie szczegółowych zasad finansowania projektów zostało pozostawione w gestii poszczególnych państw członkowskich. W CRIDO opracowaliśmy 10 postulatów, dzięki którym polski system wsparcia projektów STEP będzie mógł działać efektywnie, a przedsiębiorcy uzyskają łatwiejszy dostęp do unijnych środków.

Minister finansów: 240 tys. zł - nowy limit zwolnienia z VAT od 2026 roku. Będą też inne zmiany w podatkach

Od przyszłego roku podniesiemy limit zwolnienia podmiotowego z VAT do 240 tys. zł – powiedział 10 lutego 2025 r. podczas konferencji „Polska. Rok przełomu” minister finansów Andrzej Domański. Obecnie ten limit wynosi 200 tys. zł. Minister Domański zapowiedział także zmiany w podatku miedziowym.

REKLAMA

Zastosowanie procedury marży w VAT przy sprzedaży towarów używanych – błędna interpretacja

Czym jest procedura marży w podatku od towarów i usług? Czy towary zakupione przed 1 maja 2004 r., które następnie były i są przedmiotem dostawy po tej dacie, mogą być objęte tą procedurą? Wyjaśnia prof. dr hab. Witold Modzelewski.

Kiedy można zasiedzieć udział w nieruchomości (np. jako współwłaściciel)? Czy trzeba płacić podatek od takiego zasiedzenia?

Własność udziału w nieruchomości, podobnie jak całą nieruchomość, można nabyć przez zasiedzenie. Przesłankami nabycia własności udziału w tym trybie jest samoistne posiadanie i upływ określonego wymaganego czasu, który w przypadku dobrej wiary posiadacza wynosi lat 20, a w przypadku złej wiary 30 lat. Zasiedzenie udziału może nastąpić zarówno wówczas gdy każdy ze współposiadaczy korzysta z całej rzeczy, lecz również wówczas, gdy każdy ze współposiadaczy uważa się za posiadacza samoistnego posiadanej części, której się nie da fizycznie wydzielić (por. uchwałę SN z 26.01.1978 r., sygn.akt III CZP 96/77). Warto też podkreślić, że zasiedzieć udział w nieruchomości może zarówno osoba trzecia, jak i jej współwłaściciel.
Tym niemniej zasiedzenie udziału we współwłasności nieruchomości nie przebiega identycznie jak zasiedzenie całej nieruchomości czego trzeba mieć świadomość, a w określonych okolicznościach może też być ono w ogóle niemożliwe.

Odprawa lub odszkodowanie dla pracownika przy odejściu z pracy a podatek. NSA: Nie nazwa świadczenia lecz jego charakter decyduje o opodatkowaniu

Restrukturyzacja zatrudnienia u danego pracodawcy polega niejednokrotnie na wdrożeniu programu dobrowolnych odejść, a następnie procedury zwolnień grupowych. Elementem obu tych rozwiązań są wypłacane pracownikom przez pracodawcę świadczenia o charakterze odpraw pracowniczych. Źródłem kontrowersji stało się opodatkowanie tych świadczeń podatkiem dochodowym PIT. W wyroku z 19 listopada 2024 r. Naczelny Sąd Administracyjny, podzielając dotychczasową, ugruntowaną linię orzeczniczą tego Sądu, wyjaśnia, czy tego typu “odszkodowanie” wolne jest od podatku dochodowego.

Emerycie, myślałeś, że z racji wieku masz prawo do ulgi rehabilitacyjnej? Fiskus odpowiada krótko i wprost

Samo bycie emerytem nie wystarczy! Aby skorzystać z ulgi rehabilitacyjnej, musisz mieć status osoby niepełnosprawnej lub utrzymywać taką osobę. Sprawdź, kto według fiskusa faktycznie może liczyć na odliczenie i dlaczego wiek nie daje automatycznych przywilejów.

REKLAMA

Podatek od spadków i darowizn w 2025 r. - skale i grupy podatkowe, kwoty wolne od podatku

Jakie skale podatkowe i kwoty wolne od podatku obowiązują w 2025 roku? Okazuje się, że od lipca 2023 r. nie zmieniły się przepisy w tym zakresie.

Polscy przedsiębiorcy mają dość! W 2025 roku oczekują niższych podatków i pilnych reform

Zawiłe przepisy, rosnące koszty i biurokratyczna udręka – polskie firmy jasno mówią, czego potrzebują od rządu w 2025 roku. Priorytetem są niższe podatki, walka z inflacją i tańsze kredyty. Transport alarmuje o brakach kadrowych, a budownictwo czeka na unijne środki. Czy władze wysłuchają głosu przedsiębiorców?

REKLAMA