Optymalizacja podatkowa - czyli jak płacić niższe podatki w firmie

Stworzenie dobrej strategii podatkowej wymaga często zatrudnienia specjalistów np. doradcy podatkowego, co wiąże się z dodatkowymi kosztami, jednak zlecenie tych czynności wykwalifikowanemu podmiotowi powinno przynieść wymierne korzyści.

Ważne jest też minimalizowanie ryzyka związanego z zastosowaniem określonych rozwiązań- należy weryfikować wykładnie obowiązujących przepisów podatkowych przez organy skarbowe, orzecznictwo sądów administracyjnych (zarówno WSA jak i NSA) oraz Trybunału Konstytucyjnego.

Istnieje kilka prostych rozwiązań, których zastosowanie zoptymalizuje obciążenia podatkowe. Opisujemy je poniżej.

Jednorazowa amortyzacja - pomoc de minimis

Nowe firmy, które rozpoczęły działalność gospodarczą w trakcie trwania roku podatkowego oraz mali podatnicy mogą jednorazowo zamortyzować środki trwałe zaliczone do grupy 3-8 Klasyfikacji Środków Trwałych, z wyłączeniem samochodów osobowych, w roku podatkowym, w którym aktywa te zostały wprowadzone do ewidencji.

Wartość w ten sposób zamortyzowanych aktywów nie może jednak przekroczyć kwoty 50 tys. euro, przeliczonej po kursie średnim NBP na pierwszy dzień roboczy października roku poprzedzającego rok obrotowy, w którym dokonuje się jednorazowej amortyzacji. Przy obliczaniu powyższego limitu do wartości aktywów nie wlicza się tych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych poniżej 3,5 tys. zł, które umorzono jednorazowo zgodnie z przepisami podatkowymi.

Wyjaśnienia wymaga również definicja małego podatnika. Ustawy podatkowe definiują małego podatnika, jako podatnika, u którego wartość przychodu ze sprzedaży wraz z podatkiem należnym VAT nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym kwoty 1 200 tys. euro przeliczonej po kursie średnim NBP z na pierwszy dzień roboczy października roku poprzedzającego rok obrotowy, w zaokrągleniu do 1 tys. zł.

Jednorazowa amortyzacja do 50 tys. euro rocznie

Rozliczanie strat podatkowych

Warto pamiętać, iż dochód w danym roku podatkowym można obniżyć o poniesioną stratę podatkową w najbliższych po sobie następujących 5 latach podatkowych. Odliczenie takie w którymkolwiek z tych lat nie może jednak przekroczyć połowy kwoty tej straty.  Warto zatem planując odpowiednią strategię podatkową pamiętać o tym, aby w kolejnych latach podatkowych wykazywać dochody na poziomie, który pozwoli poniesione wcześniej straty odliczyć w pełnej wysokości.

Rozliczanie strat w PIT według Ministra Finansów

Straty podatkowe – jak nie stracić możliwości ich rozliczenia

Uproszczone zaliczki na podatek dochodowy

Firmy mogą skorzystać z możliwości wpłacania zaliczek miesięcznych w uproszczonej formie w wysokości 1/12 podatku należnego, wykazanego w zeznaniu złożonym za rok poprzedni. W przypadku, kiedy w zeznaniu, o którym mowa wyżej nie wykazano podatku należnego, istnieje możliwość wpłacania zaliczek miesięcznych w wysokości 1/12 podatku należnego wynikającego z zeznania złożonego dwa lata wcześniej. Jeżeli również w zeznaniu, jakie złożono dwa lata wcześniej podatek należny nie został wykazany- nie ma możliwości wpłacania podatku w formie uproszczonej.

Aby skorzystać z powyższego rozwiązania należy zawiadomić w formie pisemnej właściwego naczelnika urzędu skarbowego w terminie wpłaty pierwszej zaliczki w roku podatkowym, w którym po raz pierwszy wybrano uproszczoną formę wpłacania zaliczek na podatek dochodowy.  Warto pamiętać, ze zawiadomienie takie dotyczy również kolejnych lat podatkowych. Jeżeli w firmie zostanie podjęta decyzja o zaprzestaniu korzystania z uproszczonej formy wpłacania zaliczek na podatek dochodowy, należy w formie pisemnej zawiadomić o tym fakcie właściwego naczelnika urzędu skarbowego w terminie wpłaty pierwszej zaliczki za dany rok podatkowy.

Zaliczki należy wpłacać w całym roku podatkowym, w terminie do 20 dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni. Zaliczkę za ostatni miesiąc wpłaca się w terminie do 20 dnia pierwszego miesiąca następnego roku podatkowego. Do końca trzeciego miesiąca następnego roku podatkowego składa się do urzędu skarbowego zeznanie o wysokości dochodu (starty) osiągniętego w roku podatkowym. W tym samym terminie należy również wpłacić podatek należny lub różnicę między podatkiem należnym od dochodu wykazanego w zeznaniu a sumą należnych zaliczek za okres od początku roku.

Zaliczki uproszczone na PIT

Zaliczki uproszczone w CIT

Rozliczenia kwartalne z fiskusem z tytułu podatku dochodowego

W świetle ustaw podatkowych przedsiębiorcy rozpoczynający działalność i mali podatnicy mogą skorzystać z kwartalnej formy opłacania zaliczek na podatek dochodowy. Zaliczki kwartalne wpłaca się w wysokości różnicy pomiędzy podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku podatkowego a sumą zaliczek należnych za poprzednie kwartały.

Zaliczki kwartalne wpłaca się w terminie do 20 dnia każdego miesiąca następującego po kwartale, za który wpłacana jest zaliczka. Zaliczkę za ostatni kwartał roku podatkowego wpłaca się w terminie do 20 dnia pierwszego miesiąca następnego roku podatkowego.

Aby móc skorzystać z możliwości kwartalnych rozliczeń, przedsiębiorcy zobowiązani są o tym zamiarze powiadomić w formie pisemnej właściwego naczelnika urzędu skarbowego w terminie do 20 dnia drugiego miesiąca roku podatkowego. Zawiadomienie takie dotyczy również lat następnych. W przypadku rezygnacji z takiej formy opłacania zaliczek na podatek dochodowy należy w terminie wpłaty pierwszej zaliczki za dany rok podatkowy zawiadomić w formie pisemnej właściwego naczelnika urzędu skarbowego.

Rozliczenia kwartalne z fiskusem z tytułu podatku VAT

Na podstawie przepisów ustawy o VAT, firmy mogą składać deklaracje VAT za okresy kwartalne w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym kwartale. Warunkiem do skorzystania z tego przepisu jest zawiadomienie na piśmie właściwego naczelnika urzędu skarbowego, najpóźniej do 25 dnia drugiego miesiąca, za który będzie po raz pierwszy składana kwartalna deklaracja VAT. Przedsiębiorcy, którzy rozpoczęli działalność w roku podatkowym i wykonują czynności opodatkowane VAT mają obowiązek zawiadomienia o wyborze kwartalnej formy składania deklaracji VAT na piśmie właściwego naczelnika urzędu skarbowego w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym rozpoczęli wykonywanie czynności podlegających opodatkowaniu VAT.

Firmy, które wybrały kwartalną formę składania deklaracji VAT, będą mogły ponownie składać deklaracje za okresy miesięczne, po upływie 4 kwartałów, za które składali deklaracje kwartalne, pod warunkiem zawiadomienia właściwego naczelnika urzędu skarbowego w formie pisemnej, w terminie do dnia złożenia deklaracji podatkowej za pierwszy miesięczny okres rozliczeniowy, jednak nie później niż z dniem upływu terminu złożenia tej deklaracji.

Firmy wpłacają podatek VAT za okresy kwartalne w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po kwartale, w którym powstał obowiązek podatkowy. Należy pamiętać, iż deklaracje kwartalne mogą składać mali podatnicy, ich definicja została opisana wyżej.

Kredyt podatkowy - pomoc de minimis

Firmy mogą również skorzystać z tzw. kredytu podatkowego, polegającego na odroczeniu płatności z tytułu podatku dochodowego. Firmy, które od dnia rozpoczęcia działalności gospodarczej do pierwszego dnia miesiąca roku podatkowego, w którym korzystają z kredytu podatkowego są małymi przedsiębiorcami w rozumieniu przepisów o działalności gospodarczej są zwolnione z uiszczania zaliczek na podatek dochodowy bezpośrednio po pierwszym roku podatkowym, który trwał dłużej niż 10 miesięcy (jeżeli rok ten trwał krócej niż 10 miesięcy ze zwolnienia można skorzystać w drugim roku podatkowym).

Aby skorzystać ze zwolnienia należy złożyć właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w formie pisemnej oświadczenie o korzystaniu z tego zwolnienia. Oświadczenie składa się w terminie do 20 dnia pierwszego miesiąca roku podatkowego objętego tym zwolnieniem.

Firmy korzystające z kredytu podatkowego składają zeznanie roczne  za rok objęty zwolnieniem oraz uiszczają należny podatek za rok objęty zwolnieniem w pięciu kolejnych latach podatkowych w wysokości 20% podatku zadeklarowanego w zeznaniu.

Z kredytu podatkowego nie mogą skorzystać firmy, które:
- utworzono w wyniku przekształcenia, połączenia lub podziału,
- utworzono w wyniku przekształcenia przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną wykonującą we własnym imieniu działalność gospodarczą, spółki lub spółek niemających osobowości prawnej,
- utworzono przez osoby fizyczne, a te wniosły na poczet kapitału prowadzące przez siebie przedsiębiorstwo albo składniki majątkowe tego przedsiębiorstwa o wartości przekraczającej 10 tys. euro przeliczonej wg średniego kursu euro, ogłaszanego przez NBP z ostatniego roku podatkowego poprzedzającego rok korzystania ze zwolnienia,
- utworzono przez osoby prawne lub fizyczne, które wniosły składniki majątku jako wkłady niepieniężne, a składniki te uzyskali w wyniku likwidacji podatników, którzy korzystali z kredytu podatkowego, o ile osoby te posiadały udziały lub akcje tych zlikwidowanych podatników,
- uzyskały w okresie poprzedzającym rok korzystania z kredytu podatkowego średniomiesięczny przychód w kwocie nieprzekraczającej 1 tys. euro przeliczonej wg kursu średniego NBP z ostatniego dnia roku poprzedzającego rok rozpoczęcia działalności,
- w roku poprzedzającym korzystanie ze zwolnienia zatrudniali, na podstawie umowy o pracę w każdym miesiącu, mniej niż 5 osób w przeliczeniu na pełne etaty.

Utrata prawa do kredytu podatkowego i jej konsekwencje

Ulga na złe długi

Od czerwca 2005 roku istnieje możliwość skorygowania podatku należnego z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium Polski w przypadku wierzytelności, których nieściągalność uprawdopodobniono.  Podatek należny można skorygować pod następującymi warunkami:
- dostawa towarów / świadczenie usług jest dokonane na rzecz podatnika czynnego VAT, niebędącego w stanie likwidacji lub upadłości,
- wierzytelności te były wcześniej wykazane jako obrót opodatkowany,
- na dzień dokonania korekty deklaracji VAT zarówno wierzyciel jak i dłużnik są podatnikami VAT czynnymi,
-od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 2 lata licząc od końca roku, w którym faktura została wystawiona,
- wierzyciel zawiadomił dłużnika o zamiarze dokonania korekty, a dłużnik w okresie 14 dni od powzięcia tej informacji wierzytelności nie uregulował.

Wierzyciel może skorygować podatek należny o ile posiada potwierdzenie odbioru przez dłużnika zawiadomienia o zamiarze dokonania korekty, w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym upłynął 14 dniowy termin od powzięcia przez dłużnika informacji o korekcie.

W ciągu 7 dniu wierzyciel ma obowiązek zawiadomić dłużnika o dokonaniu korekty, a kopię tego zawiadomienia przesyłać do właściwego naczelnika urzędu skarbowego.

Korzystniejsza ulga na złe długi w PIT, CIT i VAT?

Jak można skorzystać z ulgi "na złe długi"

VAT 2013 - metoda kasowa nie będzie ograniczona terminem

Zgodnie z przepisami ustawy o VAT nieściągalność wierzytelności uważa się za uprawdopodobnioną, jeżeli nie została ona uregulowana w ciągu 180 dni od upływu terminu płatności.

Zawieranie umów cywilno-prawnych

Koszty związane z zatrudnianiem pracowników są na tyle wysokie, że warto rozpatrzyć możliwość zawierania umów cywilno-prawnych (umowy zlecenie lub dzieło) zamiast umowy o pracę. Zaletą zawierania umów cywilno-prawnych są niższe obciążenia podatkowe i obciążenia ZUS. Jest to opcja korzystna zarówno dla pracodawcy jak i dla pracownika.

Koszty uzyskania dla tego typu umów są znacząco wyższe w porównaniu z kosztami uzyskania dla umów o pracę i mogą wynieść nawet do 50%. Umowy dzieło nie podlegają składkom ZUS, natomiast w przypadku umów zlecenia istnieje możliwość opłacania niższych składek do ZUS.

Własna działalność gospodarcza (w tym preferencyjny ZUS)

Mniejsze podmioty mogą skorzystać z prowadzenia działalności w formie jednoosobowej działalności gospodarczej, wykorzystując możliwości opłacania liniowego podatku dochodowego w wysokości 19 % dochodu oraz skorzystania z preferencyjnych składek ZUS przez pierwsze dwa lata prowadzenia działalności.

Leasing operacyjny kontra kredyt bankowy

Decydując się na zakup aktywów (najczęściej samochodów) w formie leasingu można szybciej zaliczyć koszty z nim związane do kosztów uzyskania przychodów – jest to związane z tym, iż okres leasingu jest często znacznie krótszy niż okres amortyzacji. Należy jednak rozważyć, czy efektywny koszt kredytu bankowego nie byłby niższy od kredytowania w formie leasingu i dopiero po takiej analizie podjąć decyzję o formie w jakiej chcemy sfinalizować zakup aktywów.

Istnieją również inne możliwości zastosowania optymalizacji podatkowej niż opisane wyżej, ale mogą one wymagać od firm wdrożenia bardziej skomplikowanych rozwiązań.

Do możliwości tych należą np. :

- prowadzenie działalności w formie spółki osobowej zamiast kapitałowej, unikając w ten sposób podwójnego opodatkowania;

- tworzenie zagranicznych spółek holdingowych;

- tworzenie podatkowych grup kapitałowych;

- działanie w specjalnej strefie ekonomicznej;

- utworzenie spółki europejskiej,

czy też restrukturyzacje i połączenia spółek oraz inne.

Podstawa prawna:
Art. 16 k ust. 7 – 13, art. 7 ust. 5, art. 25 ust. 6 -10, art. 25 ust. 1b – 2, art. 25 ust. 11 -17 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych 
Art. 22 k ust. 7 – 13, art. 9 ust. 3 – 6, art. 44 ust. 6a- 6b, art. 44 ust. 3g – 6, art. 44 ust. 7a – 7k ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych
Art. 89a – 89b, art. 99 ust. 3 ustawy o VAT.