Zmiany w podatku VAT od 1 stycznia 2017 r. Co czeka podatników?

Z pewnością pozytywną zmianę odczują podmioty zajmujące się dystrybucją energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej, a także gazu przewodowego, usług telekomunikacyjnych i innych wymienionych w poz. 140-153, 174-175 załącznika nr 3 do ustawy o VAT. Zmiana będzie polegać na braku obowiązku posiadania potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez nabywcę usługi dystrybucji. Tym samym, podmioty dystrybuujące ww. towary będą mogły obniżyć podstawę opodatkowania i VAT należny na postawie wystawionych faktur korygujących bez konieczności posiadania potwierdzeń, co z pewnością ułatwi i usprawni cały proces. Ponadto, skoro zarówno przy nabyciu tych towarów, jak i usług dystrybucji, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktur, to nie było uzasadnienia do rozróżniania zasad korekty dostawy towaru i świadczonej usługi z nim związanej.

Organ nie dokona rejestracji podmiotu jako podatnika VAT, jeżeli dane podane w zgłoszeniu rejestracyjnym są niezgodne z prawdą lub podmiot ten nie istnieje lub mimo podjętych udokumentowanych prób nie ma możliwości skontaktowania się z tym podmiotem / jego pełnomocnikiem, tudzież podmiot ten lub jego pełnomocnik nie stawia się na wezwania naczelnika urzędu skarbowego. W ww. okolicznościach podmiot zostanie również wykreślony z rejestru podatników VAT.

Sprawdź: INFORLEX SUPERPREMIUM

Swoistym novum jest również wprowadzenie odpowiedzialności solidarnej dla pełnomocnika wraz z zarejestrowanym podatnikiem za jego zobowiązania podatkowe z tytułu czynności wykonanych w ciągu 6 m-cy od momentu rejestracji. Przy czym, górną granicą odpowiedzialności jest 500 000 zł, co stanowi znaczny jej wzrost. Ustawodawca uzasadnia te zmiany ograniczeniem rejestracji tzw. „słupów”.

Nowe przepisy ustawy o VAT przewidują sankcję odpowiadającą 30% kwoty zaniżenia zobowiązania podatkowego lub 30% kwoty zawyżonego zwrotu. Będzie ona stosowana m.in. w sytuacji wykazania w deklaracji podatkowej kwoty zobowiązania podatkowego niższej od kwoty należnej, a także, gdy podatnik nie złoży deklaracji podatkowej oraz nie wpłaci kwoty zobowiązania podatkowego.

Nowelizacja ustawy o VAT zachowała także stawkę dodatkowego zobowiązania podatkowego w wysokości 100% podatku naliczonego wykazanego na tzw. pustych fakturach.

Polecamy książkę: VAT 2017. Komentarz

Ministerstwo Finansów wprowadziło zmiany w zakresie wymogów ciążących na podatnikach, którzy będą ubiegać się o wpis do wykazu podmiotów dokonujących dostaw tzw. towarów wrażliwych (wykazanych w załączniku nr 13 do ustawy o VAT), a którzy złożyli kaucję gwarancyjną. Mianowicie, podatnicy będą zobligowani do upoważnienia banku / SKOKu, prowadzącego rachunek bankowy podatnika do informowania organów podatkowych / organów kontroli skarbowej o wszystkich transakcjach dokonywanych na tym rachunku bankowym. Ten sam obowiązek dotyczy również podatników już wpisanych do wykazu. Do dnia 31 stycznia 2017 r. upoważnienie muszą złożyć także podmioty wpisane do wykazu do końca 2016 r. W przeciwnym razie, zostaną wykreśleni z wykazu w dniu 1 lutego 2017 r.

Dodatkowo, dla podmiotów dokonujących dostaw towarów, o których mowa w poz. 10 i 11 załącznika nr 13 do ustawy o VAT (tj. benzyny silnikowe, oleje napędowe, gazy przeznaczone do napędu silników spalinowych, oleje opałowe oraz oleje smarowe) wprowadzono dodatkowy warunek uiszczenia kaucji gwarancyjnej, tj. posiadanie odpowiedniej koncesji.

Ponadto, poszerzono zakres solidarnej odpowiedzialności podatkowej nabywcy za zobowiązania podatkowe dostawcy poprzez objęcie nią transakcji, których przedmiotem są pewne towary z kategorii elektroniki, np. dyski twarde (HDD) i pamięci półprzewodnikowe (SSD). Odpowiedzialność solidarna zostanie rozszerzona również na inne grupy produktów, np. folię typu stretch.

Rozliczanie podatku VAT za okresy kwartalne będzie możliwe tylko dla małych podatników. Tym samym, wszyscy duzi podatnicy, a także podmioty dopiero rozpoczynające prowadzenie działalności opodatkowanej (pierwsze 12 miesięcy) będą zobowiązani do miesięcznego rozliczania podatku VAT.

Ograniczenie 25-dniowego terminu zwrotu różnicy podatku VAT. Dobrodziejstwo szybszego uzyskania zwrotu VAT będzie miało zastosowanie do podatników, którzy m.in. są zarejestrowani dla celów VAT min. 12 miesięcy i za każdy okres rozliczeniowy składali deklaracje. Warto zauważyć, że szybszy zwrot będzie możliwy, o ile kwota nierozliczona w poprzednich okresach i przenoszona na bieżący okres nie przekroczy 3 000 zł.

Ponadto, zmiany umożliwiają wydłużanie okresu weryfikacji zasadności dokonania zwrotu VAT. Ustawa przewiduje, że weryfikacja zasadności zwrotu różnicy podatku może obejmować sprawdzenie rozliczenia nie tylko podatnika, ale także rozliczeń innych podmiotów biorących udział w obrocie towarami / usługami, będących przedmiotem rozliczenia podatnika oraz sprawdzenie zgodności tych rozliczeń z faktycznym przebiegiem transakcji.

Usunięcie zwolnienia od podatku dla usług pomocniczych do usług finansowych i ubezpieczeniowych. Innymi słowy, zwolnieniem nie będą objęte te usługi, które stanowią element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, które same stanowią odrębną całość i są właściwe oraz niezbędne do świadczenia  usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41 ustawy o VAT. W uzasadnieniu Ministerstwo Finansów powołuje się na brak analogii pomiędzy usługami finansowymi i ubezpieczeniowymi wskazanej w orzeczeniu TSUE w sprawie C-40/15. Niemniej jednak, zwolnienie nadal będzie odnosić się do usług stanowiących element usługi finansowej wymienionej w art. 43 ust. 1 pkt 7 i 38-41 (z wyjątkiem usług mających czysto techniczny charakter). Z uwagi na wagę wprowadzanych zmian, wejście ich w życie przesunięto na dzień 1 lipca 2017 r.

Zmiany dotyczące wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów mogą okazać się dotkliwe dla tych podatników, którzy otrzymują faktury zakupowe z opóźnieniem. Podatek VAT należny wynikający z dokonania WNT powinien być rozliczony nie później niż w terminie trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym powstał obowiązek podatkowy. Natomiast VAT naliczony będzie mógł być rozliczany na bieżąco. W konsekwencji może okazać się, że rozliczenie VAT należnego w zakresie WNT nastąpi wcześniej niż VAT naliczonego.

Rozszerzeniu ulegnie zakres stosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia. W nowym załączniku nr 14 znajdą się liczne roboty budowlane, które będą opodatkowane na zasadach reverse chargé, gdy dojdzie do łącznego spełnienia trzech warunków: (i) usługodawcą jest podatnik w rozumieniu art.15, niekorzystający z tzw. zwolnienia podmiotowego, (ii) usługobiorcą również jest podatnik, o którym mowa w art. 15, zarejestrowany jako podatnik VAT czynny, (iii) usługodawca świadczy te usługi jako podwykonawca.

Zmiany będą dotyczyć także towarów wskazanych w załączniku nr 11 do ustawy o VAT. Zastosowanie mechanizmu reverse chargé zostanie poszerzone o nowe grupy towarów, m.in. srebro nieobrobione plastycznie lub w postaci półproduktu, lub w postaci proszku, a także złoto w ww. formach (bez ograniczenia co do próby).

Ustawa zakłada wprowadzenie także pewnych ułatwień prowadzenia działalności gospodarczej. Od 1 stycznia 2017 r. do 31 grudnia 2018 r. ma obowiązywać podwyższona kwota zwolnienia podmiotowego wynosząca 200 000 zł. Ze zwolnienia będą mogli skorzystać także podatnicy, u których w 2016 r. łączna wartość sprzedaży przekroczyła 150 000 zł, ale była mniejsza niż 200 000 zł.

Niestety, ale nie ulegną zmianie stawki podatku VAT.

Autor: Katarzyna Berej-Bartoszczyk, Konsultant w Accreo