Podzielona płatność - podatnicy pytają, MF odpowiada

Import towarów – płacenie z rachunku VAT podatku VAT określonego w dokumentach SAD

Pytanie: Nasza spółka importuje samochody. Czy z rachunku VAT możemy płacić podatek VAT zawarty w dokumentach SAD? Banki twierdzą, że nie ma takiej możliwości.

Odpowiedź MF:  Ministerstwo Finansów i informuje, że podatek VAT z tytułu importu towarów nie może być obecnie rozliczany przy pomocy mechanizmu podzielonej płatności. Środki z rachunku VAT mogą być wykorzystane w enumeratywnie wymienionych w ustawie o podatku od towarów i usług przypadkach, w tym m.in. do dokonania zapłaty podatku od towarów i usług do urzędu skarbowego. Dokonując płatności podatku VAT przy imporcie towarów podatnik rozlicza jednocześnie kwotę cła. Tym samym tego typu płatność nie może być dokonywana ze środków zgromadzonych na rachunku VAT.

VAT przy imporcie – agencja celna

Pytanie: Prowadzimy agencję celną. W imieniu naszych klientów (jako gwarant) płacimy należności celne i podatkowe z tytułu importu. Potem nasi klienci zwracają nam te kwoty. Czy możemy płacić również VAT importowy (za klienta) z naszego rachunku VAT? A potem, czy nasz klient (ze swojego rachunku VAT) może nam zwracać kwotę zapłaconego przez nas VAT na nasz rachunek VAT? Czy taka praktyka jest zgodna z prawem?

Odpowiedź MF: Niestety nie. Wykorzystanie mechanizmu podzielonej płatności do płatności między kontrahentami możliwe jest jedynie w przypadku zapłaty wynagrodzenia z tytułu dostawy konkretnych towarów lub świadczenia określonych usług udokumentowanych fakturą. Państwa klient nie może zatem rozliczać podatku VAT za Państwa pośrednictwem.

Jak wskazano powyżej, podatnik nie będzie mógł obecnie również samemu rozliczać podatku VAT z tytułu importu towarów.

Split payment w państwowej jednostce budżetowej

Pytanie: Jesteśmy państwową jednostką budżetową (Powiatowa Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna) i nie jesteśmy podatnikiem VAT. Mamy otworzony rachunek VAT. Czy musimy od 1 lipca stosować podzieloną płatność?

Odpowiedź MF: Zależy to od Państwa wyboru. Mogą Państwo zarówno dokonać przelewu swoim dostawcom z użyciem split payment, jak i bez tego mechanizmu. Póki co nie ma obowiązku stosowania split payment w żadnej sytuacji. Ministerstwo Finansów rozważa wprawdzie wprowadzenie obowiązkowej podzielonej płatności w obrocie towarami wrażliwymi (np. paliwami) ale na razie takiego obowiązku jeszcze nie ma.

Stosujący podzieloną płatność nie musi znać nr rachunku VAT dostawcy

Pytanie: Skąd nabywca, który chce zastosować podzieloną płatność ma znać nr rachunku VAT kontrahenta, skoro na fakturze jest tylko nr rachunku rozliczeniowego kontrahenta (dostawcy)?

Odpowiedź MF: Polski model split payment jest modelem automatycznym w tym sensie, że przy wyborze w poleceniu przelewu opcji podzielona płatność, kwota VAT z faktury automatycznie wpłynie na rachunek VAT dostawcy powiązany z jego rachunkiem rozliczeniowym, na który płaci nabywca. W poleceniu przelewu nabywca wpisuje nr faktury, kwotę brutto z faktury, kwotę podatku oraz oczywiście nr rachunku rozliczeniowego dostawcy. Dlatego też nabywca nie musi znać nr rachunku VAT dostawcy.

Split payment w urzędzie gminy

Pytanie: Dzwonię z urzędu gminy. Czy musimy od 1 lipca stosować podzieloną płatność, tj. płacić w ten sposób swoim dostawcom?

Odpowiedź MF: Obecnie mechanizm podzielonej płatności jest dobrowolny. Od nabywcy zależy, czy zastosuje podzieloną płatność. Pełne prawo wyboru ma nabywca płacący za fakturę w każdym pojedynczym przypadku. Swoboda wyboru dotyczy zarówno kontrahentów, jak również pojedynczych faktur. Ministerstwo Finansów ma plany wprowadzenia obowiązkowej podzielonej płatności w obrocie towarami wrażliwymi (np. paliwami), czy w przypadku towarów i usług objętych odwrotnym obciążeniem ale na razie jeszcze tego obowiązku nie ma. Na obowiązkowy split payment musi wyrazić zgodę Komisja Europejska.

NOWOŚĆ na Infor.pl: Prenumerata elektroniczna Dziennika Gazety Prawnej KUP TERAZ!

Polecamy: Biuletyn VAT

Rachunki VAT dla gminy i jednostek budżetowych

Pytanie: Dzwonię z urzędu miasta (gmina miejska). Wiem, że bank otworzy nam rachunek VAT do naszego gminnego rachunku rozliczeniowego. Gmina jest oczywiście jednym podatnikiem VAT (jednostki budżetowe podatnikami VAT nie są). Czy musimy otwierać rachunki VAT dla każdej jednostki budżetowej gminy (np. dla szkoły)?

Odpowiedź MF: Do wszystkich rachunków rozliczeniowych gminy w jednym banku zostanie od 1 lipca 2018 r. automatycznie utworzony jeden rachunek VAT. Ale na wniosek gminy bank może utworzyć dodatkowe rachunki VAT dla poszczególnych gminnych rachunków rozliczeniowych (np. dla rachunku rozliczeniowego szkoły). Co więcej gmina może przelewać środki między swoimi rachunkami VAT w obrębie jednego banku. Warunkiem jest oczywiście, by gmina była posiadaczem tych wszystkich rachunków, co nie przeszkadza, by jednostki budżetowe dysponowały tymi rachunkami. Przy przelewaniu środków między własnymi rachunkami VAT w tym samym banku zamiast nr faktury wpisuje się „przekazanie własne”, a zamiast NIP dostawcy swój NIP.

Pytanie: Czy jeżeli będziemy mieli środki na rachunku VAT, to czy mimo tego będziemy mogli płacić naszym dostawcom całość należności za fakturę (czyli także kwotę VAT) z rachunku rozliczeniowego?

Odpowiedź MF:  Nie, system podzielonej płatności nie przewiduje takiego rozwiązania, żeby płacić w podzielonej płatności wyłącznie z rachunku rozliczeniowego. Wyjątkiem jest sytuacja, kiedy na rachunku VAT podatnik nie ma wystarczających środków do pokrycia kwoty VAT.  Jedynie w takim wypadku brakująca część środków może być pobrana z rachunku rozliczeniowego. Oczywiście podatnik nie ma obowiązku płacić w podzielonej płatności, może więc zapłacić tradycyjnym przelewem i wówczas całość zapłaty będzie dokonana z rachunku rozliczeniowego.

Zwroty VAT a split payment

Pytanie: Mam pytanie dotyczące zwrotów VAT (w przypadku nadwyżki podatku naliczonego nad należnym). Czy po 1 lipca br zwroty będą dokonywane na rachunek VAT (i w jakim terminie), czy na rachunek rozliczeniowy?

Odpowiedź MF: Rodzaj rachunku dla zwracanego VAT wybiera podatnik. W zmienionych pod kątem split payment deklaracjach VAT (m.in. VAT-7 i VAT-7K) będzie możliwość wyboru, czy podatnik życzy sobie zwrotu na rachunek VAT, czy na rachunek rozliczeniowy. Jeżeli podatnik wybierze (zażąda) w deklaracji zwrot na rachunek VAT otrzyma pieniądze z urzędu zawsze w ciągu 25 dni (termin ten nie może zostać wydłużony) i nie musi spełniać tych warunków, które już dziś umożliwiają otrzymanie zwrotu na rachunek rozliczeniowy w ciągu 25 dni. 

Jeżeli podatnik wybierze w deklaracji zwrot na rachunek rozliczeniowy otrzyma pieniądze z urzędu w ciągu 25 dni (jeżeli spełni te dodatkowe warunki – i w tym przypadku termin ten może zostać wydłużony), 60 dni albo 180 dni – w zależności od sytuacji.

Swoboda wyboru podzielonej płatności

Pytanie: Czy jeżeli zapłacę mojemu dostawcy za fakturę w formule podzielonej płatności, to już zawsze muszę płacić temu dostawcy w ten sposób?

Odpowiedź MF: Nie. Podatnik (zarówno firmy prywatne, jak i jednostki finansów publicznych) ma swobodę wykorzystywania mechanizmu podzielonej płatności przy każdej bezgotówkowej zapłacie za każdą pojedynczą fakturę dowolnego dostawcy. Podatnik może nawet zastosować podzieloną płatność do części kwoty faktury, a pozostałą część zapłacić bez użycia podzielonej płatności.

Pytanie: Czy można umówić się z kontrahentem, że nie stosujemy między sobą mechanizmu podzielonej płatności?

Odpowiedź MF: Tak. W oparciu o zasadę swobody umów można np. zastrzec w umowie, że nie będzie się wykorzystywać mechanizmu podzielonej płatności. Tym niemniej jeżeli nabywca mimo takiego zapisu umownego zdecyduje się zapłacić w formule split payment – dokona tego skutecznie i zapłata zostanie rozdzielona między rachunek rozliczeniowy i rachunek VAT (z którego nie można zrezygnować). Nie będzie można żądać anulowania takiej płatności powołując się na zapis umowy.

Podzielona płatność a należyta staranność w VAT

Pytanie: Czy podzielona płatność wystarcza, by udowodnić należytą staranność w VAT?

Odpowiedź MF: Zapłata w formule podzielonej płatności i zweryfikowanie kontrahenta (czy jest czynnym podatnikiem VAT, czy faktycznie prowadzi zarejestrowaną działalność) pozwala uznać, że podatnik dochował należytej staranności. Oczywiście faktura nie może być „pusta”, tj. musi dokumentować faktyczne i zgodne z rzeczywistością świadczenie (zrealizowaną dostawę lub usługę).

Pytanie i odpowiedź pochodzą z dyżuru telefonicznego, który odbył w redakcji portalu infor.pl 28 czerwca 2018 r. Na pytania podatników odpowiadał Wojciech Dąbrowski ekspert z Departamentu Podatku od Towarów i Usług Ministerstwa Finansów.

Częściowa zapłata za fakturę w mechanizmie podzielonej płatności

Pytanie: Czy można dokonać częściowej zapłaty z użyciem mechanizmu podzielonej płatności?

Odpowiedź MF: Tak. Przykładowo, gdy płacimy za fakturę w kwocie netto 1000 zł i 230 zł VAT, to możemy zapłacić przy użyciu split payment (z użyciem tzw. komunikatu przelewu) 500 zł, a 730 zł zapłacić w zwykły sposób. Co więcej możemy również dokonać płatności samej kwoty VAT w mechanizmie podzielonej płatności a kwotę netto zapłacić w zwykły sposób (zwykłym przelewem lub gotówką).

Zapłata części kwoty VAT wynikającej z faktury w mechanizmie podzielonej płatności (czyli na rachunek VAT dostawcy) oznacza jednak, że nie ma pełnej ochrony wynikającej z tego mechanizmu. Przykładowo, jeżeli była to płatność za tzw. towary wrażliwe, to nabywca nie będzie ponosił solidarnej odpowiedzialności z dostawcą (jeżeli ten okaże się nierzetelny i nie zapłaci VAT do urzędu skarbowego) tylko do wysokości tej kwoty VAT, którą uiścił w ramach split payment.

Pytanie i odpowiedź pochodzą z dyżuru telefonicznego, który odbył w redakcji portalu infor.pl 28 czerwca 2018 r. Na pytania podatników odpowiadał Wojciech Dąbrowski ekspert z Departamentu Podatku od Towarów i Usług Ministerstwa Finansów.

Rachunek VAT – czy trzeba zgłaszać do US

Pytanie: Czy trzeba zgłaszać do urzędu skarbowego numer rachunku VAT?

Odpowiedź MF: Nie. Nie trzeba zgłaszać urzędowi skarbowemu ani numeru rachunku VAT ani przypadków stosowania podzielonej płatności.

Podzielona płatność a zapłata w walcie obcej

Pytanie: Nasza spółka ma dużo rozrachunków walutowych. Czy możemy dokonać podzielonej płatności w taki sposób, że zapłacimy kwotę netto z faktury w obcej walucie (na rachunek walutowy dostawcy) a kwotę VAT w złotówkach?

Odpowiedź MF: Tak, aczkolwiek musi on również dysponować rachunkiem rozliczeniowym w złotówkach, gdyż do takiego rachunku będzie podłączony rachunek VAT. W komunikacie przelewu w ramach split payment wpisuje się wtedy w rubryce kwota brutto taką samą kwotę jak w rubryce kwota VAT. Wtedy kwota VAT wpłynie na rachunek VAT dostawcy połączony z rachunkiem rozliczeniowym w złotówkach. A kwotę netto przelać można następnie na rachunek walutowy dostawcy. Tylko tak można to zrobić, bo do rachunków walutowych nie są otwierane rachunki VAT.

---

Kiedy nie można zrealizować podzielonej płatności

Pytanie: Co w sytuacji, gdy będę chciała zapłacić za fakturę w mechanizmie podzielonej płatności (wypełnię komunikat przelewu), a na fakturze dostawca umieści np. rachunek ROR, czy inny rachunek pod który nie jest podpięty rachunek VAT

Odpowiedź MF: Wtedy przelew w mechanizmie podzielonej płatności nie zostanie zrealizowany a pieniądze nie zostaną przelane.

Podzielona płatność w umowach między kontrahentami

Pytanie: W umowach zawartych z kontrahentami nie ma żadnych postanowień dotyczących płatności w mechanizmie split payment. Czy w takiej sytuacji mogę stosować podzieloną płatność płacąc za faktury wystawione przez kontrahentów? Czy kontrahenci mogą zastrzec w umowie, że nie życzą sobie uiszczania im zapłaty w formule podzielonej płatności?

Odpowiedź MF: Z punktu widzenia przepisów podatkowych nabywca zawsze może (nie musi) skutecznie zapłacić za fakturę korzystając ze split payment – o ile oczywiście płaci na rachunek rozliczeniowy dostawcy, pod który jest podpięty rachunek VAT. Biorąc pod uwagę także przepisy prawa cywilnego oczywiście nie ma przeszkód by stosować split payment, jeżeli w zawartych umowach strony nie ma zapisów dot. podzielonej płatności (np. wyłączenia tego mechanizmu w płatnościach między stronami). Nie ma przeszkód, by strony na zasadzie swobody umów zastrzegły w umowie, że wyłączają w relacjach miedzy sobą płatności przy zastosowaniu split payment.

Pytanie: Czy jednostronne zastrzeżenie na fakturze, że nie życzymy sobie podzielonej płatności jest skuteczne prawnie?

Odpowiedź MF: Nie. Taki zapis nie obliguje nabywcy do odstąpienia od podzielonej płatności. Nieco inaczej jest w sytuacji, gdy takie zastrzeżenie znajdzie się w umowie podpisanej przez obie strony. Takie zastrzeżenie można skutecznie uczynić w umowie, a jego naruszenie może skutkować odpowiedzialnością cywilną (ewentualne kary umowne lub odszkodowanie). Tym niemniej jeżeli nabywca, mimo zapisu umownego wyłączającego podzieloną płatność, uiści zapłatę w tej formie na rachunek rozliczeniowy dostawcy - przelew taki będzie skutecznie zrealizowany a kwota VAT wpłynie na rachunek VAT dostawcy.

Rachunek oszczędnościowo – rozliczeniowy a podzielona płatność

Pytanie: Czy jednoosobowy przedsiębiorca, który nie ma konta firmowego (a korzysta z konta oszczędnościowo-rozliczeniowego) musi w związku z wejściem w życie przepisów dot. split payment założyć rachunek rozliczeniowy?

Odpowiedź MF: Nie. Nie ma obecnie takiego obowiązku. Korzystanie przez przedsiębiorcę jedynie z ROR-u wykluczy korzystanie przez kontrahentów tego przedsiębiorcy z mechanizmu podzielonej płatności. Bowiem do rachunków oszczędnościowo-rozliczeniowych nie są otwierane przez banki lub SKOKi rachunki VAT. Jeżeli kontrahent będzie chciał zapłacić na ROR w mechanizmie podzielonej płatności, to system bankowy na to nie pozwoli.

Wypłata środków z rachunku VAT

Pytanie: Jak wypłacić pieniądze z rachunku VAT?

Odpowiedź MF: Można złożyć wniosek do urzędu skarbowego o uwolnienie tych środków, tj. przekazanie na rachunek rozliczeniowy. Wniosek nie może dotyczyć wyższej kwoty niż ta, która znajduje się na moment składania wniosku na rachunku VAT. Urząd skarbowy może podjąć taką decyzję w ciągu 60 dni. Urząd może odmówić uwolnienia środków z rachunku VAT jedynie w sytuacji, gdy podatnik ma zaległości w VAT (do wysokości tej zaległości) lub gdy zachodzi uzasadniona obawa, że zobowiązania podatkowe z tytułu VAT nie zostaną wykonane. Od decyzji odmownej można się odwołać.

Jeżeli US wyrazi zgodę na uwolnienie środków z rachunku VAT podatnik otrzyma postanowienie Bank (lub SKOK) prowadzący rachunek VAT przedsiębiorcy dostaje natomiast informację o wydanym postanowieniu, na podstawie której niezwłocznie powinien przelać pieniądze z rachunku VAT na rachunek rozliczeniowy.

Faktura korygująca a split payment

Pytanie: Otrzymaliśmy fakturę od kontrahenta (np. na 100+VAT) ale jeszcze przed terminem płatności otrzymaliśmy fakturę korygującą (np. na 80+VAT) do tej faktury pierwotnej. Nasze zobowiązanie z tytułu tej transakcji się zmniejszyło. Jak zrealizować split payment w takiej sytuacji i numer której faktury wpisać w komunikacie przelewu?

Odpowiedź MF: Podzieloną płatność można realizować na podstawie danych faktury pierwotnej. W komunikacie przelewu należy zatem wpisać numer faktury pierwotnej wskazując jednocześnie, kwotę brutto i kwotę VAT z faktury korygującej. Wskazanie numeru faktury korygującej zamiast numeru faktury pierwotnej nie będzie jednak błędem i nie będzie wiązało się z przyjęciem, że płatność nie została skutecznie dokonana przy użyciu mechanizmu podzielonej płatności.

Split payment – otwieranie rachunków VAT

Pytanie: Czy spółka, która chce korzystać ze split payment musi coś załatwić w banku? Czy trzeba informować kontrahentów o naszych rachunkach VAT? Czy trzeba informować urząd skarbowy?

Odpowiedź MF: Nie. Rachunek VAT jest zakładany automatycznie do wszystkich rachunków rozliczeniowych podatnika w jednym banku. Jeżeli np. podatnik ma rachunki rozliczeniowe w 3 bankach, to automatycznie podatnikowi zostaną otwarte 3 oddzielne rachunki VAT(do rachunku rozliczeniowego w każdym banku z osobna). Podatnik może (ale nie musi) zawnioskować do banku o otwarcie więcej niż jednego rachunku VAT (jeżeli ma więcej rachunków w tym banku). Może również zawnioskować o otwarcie rachunku VAT do każdego rachunku rozliczeniowego z osobna. Nie ma obowiązku informowania o numerze rachunku VAT (ani o liczbie tych rachunków) kontrahentów ani urzędu skarbowego.

Podstawa prawna:

• art. 108a - art. 108d ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 1221; ost.zm. Dz.U. z 2018 r. poz. 650;