Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Dłużnik zmarł przed spłatą długu - co dalej?

Kredyt Inkaso S.A.
Nowoczesna windykacja
Dłużnik zmarł przed spłatą długu - co dalej?
Dłużnik zmarł przed spłatą długu - co dalej?
Powszechnie sądzi się, że wraz ze śmiercią osoby fizycznej (zwanej w kodeksie cywilnym spadkodawcą) kończy się odpowiedzialność wynikająca z zaciągniętych przez nią kredytów, pożyczek czy też innych niespłaconych zobowiązań. To mylne przeświadczenie.

Obowiązki majątkowe, np. niespłacone zobowiązania z chwilą śmierci spadkodawcy przechodzą na jego spadkobierców (art. 922 kodeksu cywilnego – dalej „k.c.”). Kolejnymi etapami mającymi na celu wyegzekwowanie zaległości od spadkobierców są:

1. Przeprowadzenie postępowania spadkowego (i uzyskanie prawomocnego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku) po zmarłym, aby dokładnie określić kto należy do kręgu osób, które po nim dziedziczą.

2. Skierowanie pozwu o zapłatę przeciwko spadkobiercom.

3. Skierowanie wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego w przypadku braku chęci dobrowolnego uregulowania długu.

Samochód w firmie 2015 – multipakiet

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Przeprowadzenie postępowania spadkowego.

Wraz z upływem czasu prawdopodobieństwo, że spadkobiercy przeprowadzili postępowanie spadkowe po zmarłym rośnie, choć wcale nie jest to zasadą. Niejednokrotnie bowiem postępowanie spadkowe jest przeprowadzane dopiero po kilku, kilkunastu, a nawet kilkudziesięciu latach od dnia otwarcia spadku, tj. od dnia śmierci spadkodawcy. W sądzie ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy (a jeżeli jego miejsca zamieszkania w Polsce nie da się ustalić, w sądzie miejsca, w którym znajduje się majątek spadkowy lub jego część) można ustalić czy postępowanie spadkowe po danej osobie nie zostało już przeprowadzone.

W przypadku braku takiego postępowania trzeba wystąpić z odpowiednim wnioskiem o stwierdzenie nabycia spadku. Jeśli nie jest nam znany krąg osób, które mogą dziedziczyć po zmarłym to powinniśmy wystąpić do:

- urzędu miasta lub gminy ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy lub

- Wydziału Udostępniania Informacji Departamentu Spraw Obywatelskich MSWiA (dawniej Centralnego Biuro Adresowego) o wskazanie następców prawnych uprawnionych do dziedziczenia po zmarłym dłużniku.

Należy pamiętać, że istnieją dwa kręgi spadkobierców – testamentowi i ustawowi. Powołanie tych pierwszych do spadkobrania wynika z ostatniej woli spadkobiercy tj. testamentu. Natomiast spadkobiercy ustawowi są powołani do spadku z mocy ustawy (tzw. dziedziczenie ustawowe). Szczegółowe zasady spadkobrania z mocy ustawy znajdują się w kodeksie cywilnym - tytule II Dziedziczenie ustawowe (art. 931 kodeksu cywilnego i następne).

Zakres odpowiedzialności spadkobierców            .

Spadkobiercy w toku postępowania o stwierdzenie nabycia spadku mogą: odrzucić spadek – wtedy co do zasady nie dziedziczą ani długów, ani aktywów spadku; przyjąć spadek wprost oraz przyjąć spadek z dobrodziejstwem inwentarza. Rozważymy dwie ostatnie możliwości. W przypadku przyjęcia spadku wprost odpowiedzialność spadkobierców jest nieograniczona, a więc odpowiadają za wszystkie długi spadkodawcy. Natomiast przy przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza odpowiedzialność spadkobierców jest limitowana wielkością aktywów wchodzących w skład spadku.

Dwa przykłady dla wyjaśnienia zasad przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza:

1. W  spadku po zmarłym znalazły się długi (pasywa) w wysokości 2 000 zł (pożyczka) i 5 000 (kredyt). Do spadku weszła też działka o wartości 10 000 zł (aktywa). Spadkobiercy przyjęli spadek z dobrodziejstwem inwentarza, więc będą odpowiadali do kwoty 7 000 zł.

2. W spadku po zmarłym znalazły się długi (pasywa) w wysokości 10 000 zł (niespłacone zobowiązania) i ruchomości wycenione na 2 000 zł (aktywa). Spadkobiercy przyjęli spadek z dobrodziejstwem inwentarza, więc ich odpowiedzialność ograniczy się do kwoty 2 000 zł.

Powyższe przykłady wyjaśniają, że przy przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza górną granicą odpowiedzialności spadkobierców jest wysokość aktywów spadku. Dlatego przy tego rodzaju odpowiedzialności niezbędnym jest sporządzenie spisu inwentarza (o ile nie był wcześniej sporządzony), którego dokonuje komornik na zlecenie sądu.

Przy odrzuceniu spadku należy pamiętać, że jeżeli spadkobierca odrzuci spadek i nie uczyni tego samego za swoje (małoletnie bądź ubezwłasnowolnione) dzieci to jego udział spadkowy (w tym długi z nim związane) przypadnie dzieciom z dobrodziejstwem inwentarza (z mocy ustawy – art. 1015 k.c.). Nigdy nie zdarzy się sytuacja, aby nie było spadkobierców ustawowych, ponieważ w ostateczności zawsze dziedziczy Skarb Państwa - z dobrodziejstwem inwentarza (art. 935 k.c.).

Wystąpienie z pozwem przeciwko spadkobiercom

Jeżeli mamy już prawomocne postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku czy to wprost czy to z dobrodziejstwem inwentarza to kolejnym krokiem będzie uzyskanie odpowiedniego orzeczenia sądu stwierdzającego obowiązek zapłaty spadkobierców.

W tym celu koniecznym będzie wystąpienie z pozwem o zapłatę przeciwko spadkobiercom. Należy pamiętać o terminach przedawnienia roszczenia przeciwko spadkobiercom (w tym zakresie odsyłam do kodeksu cywilnego tytułu VI. Przedawnienie roszczeń – art. 117 i następne). Natomiast sporządzenie pozwu o zapłatę przeciwko spadkobiercom ułatwi nam lektura następujących artykułów:

Wezwanie do zapłaty. Kolejny świstek, czy ważny dokument?

Należy pamiętać, że spadkobierców, podobnie jak każdego innego dłużnika, należy wezwać do zapłaty, dając mu tym samym szansę na dobrowolne uregulowanie długu.

Jak ustalić, który sąd będzie właściwy do rozpoznania mojej sprawy?

Jak uzyskać korzystny wyrok lub nakaz zapłaty. Trzy tryby postępowania sądowego

Pozew o zapłatę do sądu. Wszystko co trzeba wiedzieć, żeby go przygotować

Załączniki do pozwu windykacyjnego - jakie dokumenty załączyć do pozwu

Koniecznym załącznikiem (dowodem) na odpowiedzialność spadkobierców będzie prawomocne postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku.

Klauzula wykonalności. Kolejny krok po uzyskaniu nakazu zapłaty lub wyroku

Wystąpienie z wnioskiem o wszczęcie postępowania egzekucyjnego

Posiadając prawomocny nakaz zapłaty lub wyrok stwierdzający obowiązek zapłaty możemy przystąpić do przymusowego wyegzekwowania długu poprzez wszczęcie postępowania egzekucyjnego przeciwko spadkobiercom. Informacje jak to zrobić znajdziemy w artykule: Wniosek do komornika o wszczęcie postępowania egzekucyjnego.

STAN PRAWNY: 21.01.2015 r.

PODSTAWA PRAWNA

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tekst pierwotny: Dz. U. Nr 16 poz. 93 z późn. zmianami) – k.c.:
art. 922-927 – przepisy ogólne dotyczące spadków
art. 931-940 – dziedziczenie ustawowe
art. 1012-1024 – przyjęcie i odrzucenie spadku

Ustawa z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (Dz.U. nr 14 poz. 85):
art. 46 ust. 1 pkt 3 – gminny zbiór meldunkowy

Art. 39 kodeksu postępowania cywilnego – właściwość wyłączna w sprawach spadkowych

Michał Marciniak, ekspert Kancelarii Prawniczej FORUM (Grupa Kredyt Inkaso)

Reklama
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(1)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
  • tamara
    2022-01-13 22:11:21
    Miałam duży problem bo dłużnik nie odbieram nakazu zapłaty i wszystko się przeciągało przecinek nie mogłam wyegzekwować płatności, bo sprawa sądowa stanęła w miejscu. W końcu zdecydowałam się poprosić o pomoc firmę windykacja BON, i to okazało się najlepszym rozwiązaniem i najlepszą decyzją, jaką mogłam podjąć. Polecam
    1
QR Code
Podatek PIT - część 2
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
2 maja 2023 r. (wtorek)
4 maja 2023 r. (czwartek)
29 kwietnia 2023 r. (sobota)
Następne
Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Prezydent podpisał ustawę SLIM VAT 3. Jakie zmiany i od kiedy?

Prezydent podpisał ustawę znaną jako SLIM VAT 3. Na mocy nowych przepisów zwiększony został m.in. limit dla podatników, którzy mogą korzystać z metody kasowej rozliczania podatku VAT oraz rozliczać się kwartalnie. Próg przychodowy wzrósł z 1,2 miliona do 2 milionów euro. Ustawa wejdzie w życie 1 lipca. Jej celem jest uproszczenie regulacji podatkowych i ułatwienie prowadzenia działalności przedsiębiorcom. Jakie zmiany na nich czekają?

Domy seniora z preferencyjną stawką podatku od nieruchomości

Zapadł ważny wyrok dla praktyki naliczania stawki podatku od nieruchomości dla działalności opiekuńczej (domów seniora). Chodzi o wyrok z dnia 23 maja 2023 r. Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie w sprawie o sygn. I SA/ Kr 250/23.

Pomysły na prezent dla współpracownika odchodzącego na emeryturę

Prezent dla współpracownika odchodzącego na emeryturę to sympatyczny gest i podziękowanie za dotychczasową wspólną pracę. Ale co kupić? Przygotowaliśmy kilka pomysłów. 

Prezydent podpisał pakiet Slim VAT 3

Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy o VAT – podała kancelaria prezydenta. Ustawa wprowadza pakiet Slim VAT 3, który ma uprosić rozliczanie tego podatku.

Emilewicz: projektem nowelizacji ustawy o KUKE w przyszłym tygodniu zajmie się rząd

Zakładam, że projekt ustawy o KUKE w przyszłym tygodniu trafi pod obrady rządu, byśmy zdążyli przepracować ją w Sejmie w czerwcu i lipcu - powiedziała PAP pełnomocnik rządu ds. polsko-ukraińskiej współpracy rozwojowej Jadwiga Emilewicz.

Zwrot składki zdrowotnej: wydłużenie terminu, ostatni moment

Jeżeli w wyniku rocznego rozliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne okaże się, że składka ta została opłacona w kwocie wyższej niż ustalona, płatnikowi składek przysługuje  jej zwrot. Termin na złożenie wniosku o zwrot nadpłaty wynikającej z rocznego rozliczenia (RZS-R) został wydłużony do 5 czerwca 2023 r.

Podatek od napiwku. Kto zapłaci?

Napiwek przypisany konkretnej osobie nie jest dochodem spółki gastronomicznej, a spółka nie zapłaci podatku dochodowego. Podatek dochodowy za napiwek obciąża jednak osobę, która otrzymała napiwek.

Spółka nie musi pobierać podatku przy wypłacie zaliczki na poczet zysku

Do obliczenia podatku od zysku wypłaconego komplementariuszowi konieczne jest poznanie wysokości podatku należnego od spółki. Skoro PIT od zysku komplementariusza pomniejszany jest o proporcjonalną część CIT zapłaconego przez spółkę komandytową, to pierwszy z wymienionych podatków będzie mógł zostać wyliczony i pobrany dopiero po złożeniu przez spółkę rocznego zeznania i podjęciu przez wspólników uchwały o zatwierdzeniu sprawozdania finansowego i podziale zysku. Spółka, jako płatnik, nie ma więc obowiązku pobierania zryczałtowanego podatku dochodowego przy wypłacie komplementariuszowi zaliczki na poczet zysku. Wyrok z 2 lutego 2023 r. Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu (sygn. akt I SA/Wr 394/22).

Aktualizacja aplikacji mZUS 2023 - nowe funkcje i zmiana wyglądu

31 maja 2023 r. ZUS poinformował, że udostępnił aktualizację aplikacji mobilnej mZUS. W nowej wersji zmieniony został wygląd aplikacji i rozbudowano ją o kolejne funkcje.

Wnioski na PUE ZUS o zwrot nadpłaty składki zdrowotnej można składać do 5 czerwca

Do 5 czerwca 2023 r. prowadzący działalność gospodarczą mają czas na złożenie wniosku RZS-R o zwrot nadpłaty składki na ubezpieczenie zdrowotne wynikającej z rocznego rozliczenia. Wniosek w tej sprawie należy złożyć elektronicznie na Platformie Usług Elektronicznych ZUS – poinformował 1 czerwca 2023 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Czy da się oszczędzić milion na emeryturę? Sprawdzamy!

Aż 79% Polaków nie oszczędza pieniędzy na emeryturę poza obowiązującymi składkami, a 62,5% nie odkłada regularnie żadnej kwoty na żaden cel. Jednocześnie dochód rozporządzalny na 1 osobę w Polsce w 2022 roku wyniósł 2 249,79 zł. Czy daje to możliwość odłożenia miliona złotych na emeryturę?

Mały ZUS Plus 2023/2024 - dodatkowe 12 miesięcy korzyści. Ile zaoszczędzi przedsiębiorca?

Mały ZUS Plus będzie wydłużony o rok dla przedsiębiorców, którzy korzystają z tej preferencji (ulgi) w 2023 roku. Poinformowało o tym 31 maja 2023 r. Ministerstwo Rozwoju i Technologii. Wskutek tego przedłużenia przedsiębiorcy ci zaoszczędzą nawet kilkaset złotych miesięcznie. 

UE pozwala na obniżenie stawki VAT na odzież dziecięcą. Polska nie chce

Obniżony VAT na odzież dziecięcą. W ostatnim czasie ożywiła się dyskusja wokół obniżenia stawki VAT na odzież i obuwie dla dzieci. Eksperci nie wykluczają, że temat powróci w najbliższej kampanii wyborczej. Na czym polega problem?

Niezgłoszenie zmiany w KRS - konsekwencje. Postępowanie przymuszające – jakie jest zagrożenie?

Dokonanie wpisu oraz rejestracja zmian danych ujawnionych w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego (KRS) to jeden z podstawowych obowiązków przedsiębiorcy prowadzącego działalność gospodarczą w formie spółki handlowej. Zgodnie z przepisami, wniosek o wpis lub o zmianę danych podmiotu w rejestrze przedsiębiorców KRS powinien być złożony do sądu rejestrowego w terminie 7 dni od dnia, w którym zdarzenie uzasadniające zmianę miało miejsce. Praktyka pokazuje, że wielu przedsiębiorców zaniedbuje ten obowiązek i zgłasza zmiany za późno lub nie robi tego wcale.

KSeF uszczelni system podatkowy. Czy zlikwiduje szarą strefę?

Krajowy System e-Faktur (KSeF) to ważne narzędzie pomagające w zwalczaniu oszustw podatkowych. Elektroniczny proces wystawiania, przekazywania i przechowywania faktur ułatwia walkę z nieuczciwymi praktykami. Czy obowiązkowe wprowadzenie systemu zapewni skuteczne środki kontroli i wyeliminuje tzw. szarą strefę? Jakie korzyści przyniesie firmom? 

Podatek od nadmiarowych zysków w Polsce. Czy i kiedy będzie wprowadzony? Sasin: prace trwają

Wprowadzenie podatku od nadmiarowych zysków dla niektórych branż nie jest przesądzone - poinformował wicepremier i minister aktywów państwowych Jacek Sasin. Zastrzegł, że nad rozwiązaniami pracuje resort klimatu.

Podatkowe zagadnienia e-commerce ze szczególnym uwzględnieniem roli operatorów interfejsu elektronicznego

Pakiet e-commerce, który wprowadził szereg zmian oraz nowych pojęć  głównie w ustawie o podatku od towarów i usług obowiązuje od 20 maja 2021 r. Szczególnie ciekawe były zmiany, które „uporządkowały” kwestię platform ułatwiających sprzedaż wysyłkową dla konsumentów z UE (B2C).  Mowa jest tutaj głównie o interfejsach elektronicznych takich jak chociażby Amazon. Co istotne, adres siedziby dla takich platform nie ma żadnego znaczenia w rozwiązaniu, o którym będzie mowa, o ile ułatwiają one określone dostawy towarów.

Ile zarabiają prezydent i wiceprezydenci Rzeszowa? Jaki mają majątek?

W Biuletynie Informacji Publicznej opublikowano oświadczenie majątkowe prezydenta Rzeszowa Konrada Fijołka. Wynika z niego, że prezydent zarobił ponad 250 tys. zł w 2022 roku. To o nieco ponad 107 tys. zł więcej niż w 2021 roku.

Podatnicy nie spieszą się z testowaniem KSeF

Od 1 lipca przyszłego roku korzystanie z KSeF będzie obowiązkowe. Obecnie jest to dobrowolne, a oficjalne dane Ministerstwa Finansów pokazują, jakie jest podejście podatników do tego tematu. Jak to wygląda? 

Informacje z urzędu skarbowego przez telefon lub e-Urząd Skarbowy. Co się zmieni od 15 czerwca 2023 r.?

Od 15 czerwca 2023 r. podatnicy i płatnicy podatków będą mogli uzyskać od każdego z naczelników urzędów skarbowych (niezależnie od terytorialnej właściwości działania tych organów) dane i informacje o swojej indywidualnej sytuacji podatkowo-prawnej (w tym objęte tajemnicą skarbową) telefonicznie lub za pośrednictwem konta w e-Urzędzie Skarbowym.

Trybunał każe ścigać oszustów i pozorantów VAT na podstawie przepisów unijnych, a nie krajowych

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) wydał 25 maja 2023 r. wyrok w polskiej sprawie (C-114/22) dotyczącej kwestionowania prawa do odliczenia VAT na podstawie pozorności czynności. Sprawa dotyczyła transakcji sprzedaży znaków towarowych i odliczenia podatku naliczonego w tym zakresie. 

Aktualny rachunek bankowy trzeba zgłosić do urzędu skarbowego. Termin mija 30 czerwca 2023 r.

Ministerstwo Finansów przypomina, że organizacje pożytku publicznego (OPP), które chcą otrzymać 1,5% podatku PIT, powinny do 30 czerwca 2023 r. zgłosić do urzędu skarbowego aktualny rachunek bankowy. Zgłoszenie nie jest konieczne jeżeli rachunek został zgłoszony w ubiegłych latach i jest nadal aktualny.

Nabywca zwraca zakupiony towar. Jak i kiedy rozliczyć VAT?

Jak prawidłowo rozliczyć VAT w przypadku zwrotu zakupionych towarów przez nabywcę? Wyjaśniamy na poniższym przykładzie. 

Inwestycja w SAFE – co musisz wiedzieć, żeby nie stracić

Inwestycje amerykańskich spółek na polskim rynku widoczne są na każdym kroku. Wbrew pozorom, ruch kapitału odbywa się jednak również w przeciwnym kierunku. Polscy inwestorzy co raz częściej lokują kapitał w zagraniczne start-up’y, w tym w innowacyjne projekty z Ameryki Północnej. Jedną z możliwości prowadzenia tego typu działań są umowy SAFE.

Samochód wycofany z działalności rolniczej. Czy jego sprzedaż podlega VAT?

Rolnik ryczałtowy sprzedaje samochód, który wykorzystywał w działalności rolniczej. Samochód ten został przed sprzedażą wycofany z działalności rolniczej, co zostało potwierdzone sporządzonym na tę okoliczność protokołem. Czy sprzedaż taka podlega opodatkowaniu VAT? Czy byłoby inaczej, gdyby przed sprzedażą samochód nie został wycofany z działalności rolniczej?