Rezydencja podatkowa osoby prawnej w Polsce i w Wielkiej Brytanii

Pojęcie rezydencji podatkowej

Rezydencja podatkowa również zwana domicylem podatkowym, przesądza o tym,  w jakiej jurysdykcji osoba fizyczna lub prawna powinna płacić podatek dochodowy. Każdy kraj ma swoje wewnętrzne regulacje określone w ustawach, które określają zasięg władztwa w zakresie podatków dochodowych. Zdarzają się również stany faktyczne, gdzie roszczenia obu Państw pokrywają się. W takich przypadkach w celu zapobieżenia podwójnego opodatkowania stosuje się przepisy dwustronnych umów bilateralnych zgodnych ze standardami OECD.

Regulacje podatkowe w Polsce

O rezydencji podatkowej osoby prawnej traktuje art. 3 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, który brzmi następująco:

„Podatnicy, jeżeli mają siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania.”

Kierując się regułami wykładni językowej należałoby uznać, że wystarczy spełnienie jednego kryterium (siedziba lub zarząd) , aby właściwie dowolna osoba prawna została uznana za polskiego rezydenta podatkowego  bez znaczenia czy jest to niemiecka Gmbh czy też angielska LTD.

Przepisy Kodeksu spółek handlowych (ksh)wskazują, że siedzibę spółki określa się w umowie spółki zgodnie z art. 157 §1 pkt 1 lub w przypadku spółki akcyjnej w statucie – art. 304 § 1 pkt 1 ksh.

Art. 157. § 1. Umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością powinna określać:

1) firmę i siedzibę spółki, 

Art. 304. § 1. Statut spółki akcyjnej powinien określać:

1) firmę i siedzibę spółki, 

Z kolei art. 41 Kodeksu cywilnego mówi nam, że siedzibą osoby prawnej jest miejscowość, w której ma siedzibę jej organ zarządzający chyba, że statut spółki stanowi inaczej. 

Sprawdź: INFORLEX SUPERPREMIUM

Regulacje podatkowe w Wielkiej Brytanii

Zgodnie z angielskimi przepisami rezydencja podatkowa osób prawnych określana jest na 2 sposoby:

• wg kraju rejestracji ( spółka inkorporowana w UK jest traktowana automatycznie jako rezydent podatkowy tego kraju - ang. incorporation rule)
• wg testu centralnego zarządzania i kontroli ( ang.  central management and control test)

W momencie rejestracji spółki brytyjski urząd skarbowy HMRC traktuje inkorporowaną spółkę automatycznie jako swojego rezydenta podatkowego.

Dodatkowym kryterium, które składa się na rezydencję podatkową jest najwyższy poziom kontroli.  Wielka Brytania uważa, że jeśli na Wyspach podejmowane są kluczowe decyzje zarządu,  należy uznać taką osobę prawną za brytyjskiego rezydenta podaktowego pomimo tego, że spółka założona jest w innym Państwie członkowskim (np. w Polsce).

Przykłady kluczowych decyzji zarządu:

• Uchwały dotyczące ogólnej strategii i polityki firmy
• Annual General Meeting ( zatwierdzenie sprawozdania finansowego rocznego przez zarząd)
• Decyzje o zmianie przedmiotu działalności, wejściu na nowe rynki
• Pozyskanie strategicznego inwestora
• Emisja nowych udziałów

Podwójna rezydencja podatkowa

W przypadku, kiedy Polska i Wielka Brytania uznają osobę prawną jednocześnie za swojego rezydenta podatkowego, należy zastosować umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Umowy te zawierają klauzule, których celem jest rozstrzygnięcie rezydencji podatkowej osób prawnych.

Zgodnie z komentarzem do międzynarodowej konwencji OECD kryterium, które rozstrzyga  o rezydencji podatkowej osób prawnych jest miejsce faktycznego zarządu.

Miejsce faktycznego zarządu to miejsce,  w którym podejmuje się kluczowe decyzje zarządu, np. zatwierdzenie rocznego sprawozdania finansowego,  wejście na nowe rynki, pozyskanie strategicznego inwestora lub emisja nowych udziałów. Trzeba podkreślić, że nie jest to zwykły zarząd (ang. day-to-day activities).

Skutki bycia rezydentem w Wielkiej Brytanii

Spółka LTD, będąca angielskim rezydentem podatkowym zobowiązania jest do płacenia podatku dochodowego (ang. Corportaion Tax) z dochodów z całego świata.

Z kolei nierezydent ma obowiązek płacić podatek dochodowy (ang. Corporation Tax) wyłącznie od zysków, które spółka osiągnęła na terytorium Wielkiej Brytanii za pośrednictwem stałego zakładu podatkowego (ang. permament establishment), który powstaje poprzez istnienie stałej placówki na terenie UK lub poprzez zależnego przedstawiciela ( np. agenta zależnego )

Zalecenia praktyczne w celu utrzymania brytyjskiej rezydencji

1. Organizacja posiedzeń zarządu (ang. Board Meetings) , które zaleca się przeprowadzać w regularnych odstępach czasu - np. kwartalnie na terytorium Wielkiej Brytanii .

2. Formalne protokołowanie posiedzeń zarządu , co oznacza właściwe przygotowanie uchwał (ang. Resolutions).  Dokumenty te zaleca się podpisywać w obecności świadka (ang. Witness), którym może być notariusz (ang. Notary Public) lub adwokat (ang. Solicitor)

3. Podejmowanie kluczowych decyzji dotyczące strategii i polityki firmy powinno odbywać się na terytorium UK , a wszelkie ustalenia powinny być podsumowane na piśmie.

4. Jeżeli jest taka możliwość należałoby zaangażować w sprawy spółki dyrektorów , którzy są brytyjskimi rezydentami podatkowym, czyli mają ośrodek interesów życiowych w Wielkiej Brytanii. W celu zabezpieczenia interesów spółki  zaleca się, aby były to osoby z rodziny lub bliskich znajomych.

5. Rozważenie zastosowania instytucji dyrektora nominowanego (ang. nominee director), który będzie widniał w rejestrze Companies House.  Dyrektor nominowany będzie podpisywał wszelkie uchwały oraz pozostałe dokumenty korporacyjne w imieniu swojego Mocodawcy.  Jego podpis będzie widniał również na rozliczeniu rocznym (ang. annual accounts) , które wysyłane będzie do Companies House oraz HMRC.  Przy wyborze powiernika warto zwrócić uwagę na liczbę spółek, w których taka osoba zasiada. Im mniejsza liczba tym lepiej.

6. Należy unikać równoległego zasiadania w zarządach (ang. board of directors) w Państwach, gdzie nie chcemy mieć rezydencji (np. nie obejmować funkcji członka zarządu, prezesa zarządu czy też Prokurenta).  Im mniej takich funkcji tym lepiej.

7. Warto zadbać o udowodnienie , że wszelkie procesy decyzyjne , które prowadzą do podjęcia uchwał mają swoje źródło w Wielkiej Brytanii.

8. Powinno się ograniczyć aktywność na rachunkach bankowych należących do spółki LTD w kraju , w którym podatnik nie chce doprowadzić do ziszczenia się warunków powodujących zostanie rezydentem podatkowym wg lokalnego prawa .

9. Zaleca się zatrudnienie lokalnych pracowników z rezydencją brytyjską do wykonywania czynności operacyjnych. Nie koniecznie musi byc to zatrudnienie w pełnym wymiarze godzin.

Organy podatkowe zwracają uwagę również na dodatkowe okoliczności towarzyszące powstaniu spółki.   Podatnik, chcąc obronić kwestię rezydencji nie może powiedzieć, że jedynym celem zawiązania spółki LTD były oszczędności na podatkach (np. podatek dochodowy od osób prawnych) i quasi-podatkach (np.  ubezpieczenia społeczne).  

Bardzo istotną kwestią jest odpowiednie uzasadnienie celu biznesowego zawiązania spółki limited oraz motywacja, jaką kieruje się podatnik. Na przykład spółka z o.o., która działa w Polsce w branży IT zamierza wejść na rynek brytyjski i pozyskać tamtejszych klientów. Ma możliwość otworzenia oddziału w Wielkiej Brytanii (ang. branch) albo powołania nowego niezależnego ekonomicznie podmiotu i wejść w strukturę holdingową.  Może uruchomić brytyjską spółkę LTD, na którą wynajmie lokalne biuro lub przynajmniej miejsce do pracy na zasadzie co-workingu w celu oszczędności na kosztach administracyjnych przynajmniej w początkowej fazie rozwoju.

Paweł Krok, Tax Advisor

Ltdconsulting.pl