Tematy - Ubezpieczenia społeczne, Prawa pracownika - INFOR.PL

Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydał 20 stycznia 2016 r. komunikat wyjaśniający zasady weryfikacji górnej granicy rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w Interaktywnym Płatniku Plus. Prezentujemy te wyjaśnienia ZUS.

Sąd Najwyższy w wyroku z 24 września 2015 r. dopuścił możliwość wyłączenia z podstawy wymiaru składek ZUS wartości bonów uprawniających do nabycia na ich podstawie artykułów spożywczych i napojów bezalkoholowych w punktach handlowych. Niezbędnym warunkiem dla zastosowania tego wyłączenia jest jednak, aby bony żywnościowe przyznawane były pracownikom uprawnionym na podstawie przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy do otrzymania posiłków i napojów profilaktycznych.

W dniu 22 lutego 2016 roku wchodzi w życie nowelizacja Kodeksu pracy przynosząca zmiany w okresach wypowiedzenia umów o pracę. Okresy te nie będą jak dotąd uzależnione od rodzaju umowy, ale od czasu trwania danej umowy. Zatem okresy wypowiedzenia będą takie same dla umów na czas określony i nieokreślony: dwa tygodnie, miesiąc lub trzy miesiące w zależności od długości stażu pracy u danego pracodawcy. Podwyższone zostały ponadto kwoty odszkodowań za niezgodne z prawem wypowiedzenie umowy o pracę.

Dotychczas można było zawierać z pracownikiem kolejne umowy na czas określony, kiedy przerwa pomiędzy zakończeniem jednej a rozpoczęciem drugiej, wynosiła dłużej niż miesiąc. Drugim sposobem wykorzystania luki prawnej było zawieranie umowy na czas określony trwający np. 7 lat. Wynikało to z faktu, iż ustawodawca nie wskazał limitu trwania umowy na czas określony.

Każdy pracownik zatrudniony na umowę o pracę nabywa prawo do urlopu wypoczynkowego. W przypadku zakończenia współpracy pomiędzy pracodawcą a pracownikiem należy uregulować formalności związane z urlopem.

Dopuszczalny prawnie jest pozew zbiorowy przeciw ministrowi pracy, ZUS i kilku towarzystwom emerytalnym w związku z reformą OFE - orzekł prawomocnie Sąd Apelacyjny w Warszawie.

1 lutego 2016 r. upływa termin na złożenie do ZUS „Informacji o danych do ustalenia składki na ubezpieczenie wypadkowe” – ZUS IWA. ZUS ustali stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe na kolejny okres składkowy tym płatnikom, którzy za trzy ostatnie, kolejne lata kalendarzowe przesłali do ZUS informację ZUS IWA. Pozostali płatnicy składek będą zobowiązani samodzielnie ustalić wysokość stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe, obowiązującej ich od 1 kwietnia 2016 r.

Kilka miesięcy temu ZUS wydał ostrzeżenie związane z możliwymi konsekwencjami wykorzystania outsourcingu pracowniczego w działalności gospodarczej. Powstające w ostatnim czasie, dość licznie, na polskim rynku firmy, proponują innym uczestnikom rynku przejęcie ich pracowników w ramach tzw. umowy outsourcingowej, oferując w zamian wiele korzyści, z realnymi oszczędnościami finansowymi na czele. Tyle oferta. A jak jest w rzeczywistości?

Nowe przepisy prawa pracy, które wejdą w życie 22 lutego 2016 r. będą dotyczyć m.in. umów o pracę zawieranych na czas określony. Nowe regulacje w znacznym stopniu zmienią dotychczasową praktykę zatrudniania pracowników na podstawie tych umów.

Ustawodawca nowelizując ustawę o systemie ubezpieczeń społecznych wypełnił lukę prawną w zakresie oskładkowania przychodów członków rady nadzorczej. Dotychczas z tytułu wykonywanej funkcji obowiązkowo podlegali ubezpieczeniu zdrowotnemu. Obecnie od 1 stycznia 2016 r. zakres oskładkowania uzależniony jest od jego miejsca zamieszkania.

Jednorazowy dodatek do emerytur i rent poniżej 2 tys. zł chcą przyznać posłowie przy waloryzacji świadczeń w 2016 r. Sejm w pierwszym czytaniu zdecydował o dalszych pracach nad trzema projektami ustaw w tej sprawie złożonymi przez PiS, PO i PSL.

Od 1 stycznia 2016 r. zmianie ulegają niektóre zasady rozstrzygania zbiegów tytułów ubezpieczeń emerytalnego i rentowych. Przedstawiamy wyjaśnienia ZUS odnośnie zbiegu umów zleceń i innych tytułów ubezpieczeń.

Miesiąc grudzień to czas zakupów świątecznych, a jednocześnie miesiąc podsumowań i rozliczeń w przedsiębiorstwach. W związku z tym w wielu firmach pracownicy często pracują w godzinach nadliczbowych, aby uwinąć się ze zwiększoną ilością pracy. Niektórzy pracownicy mogą jednak odmówić pracy w nadgodzinach.

Od 1 grudnia 2015 r. zwiększają się możliwości przesuwania momentu spłaty zobowiązań wobec ZUS-u. W życie wchodzi nowelizacja, dzięki której płatnik odroczy termin płatności i rozłoży na raty wartość nie tylko swoich składek, ale i tych finansowanych przez pracowników.

W tym roku do ZUS wpłynęło ponad 37 tys. wniosków o rozłożenie należności na raty. Bez rozpoznania pozostawiono ok. 40 proc., m.in. ze względu na nieprawidłowości w dokumentacji. Aby ograniczyć liczbę błędnych wniosków, ZUS od 2016 roku wesprze przedsiębiorców poprzez doradców ds. ulg i umorzeń. Na podstawie informacji przedstawionych przez klienta wskażą oni najdogodniejsze formy uregulowania zobowiązań. Z pomocy będzie można skorzystać nie tylko w oddziałach, lecz także zdalnie.

ZUS ostrzega przed fałszywymi mailami dotyczącymi zaległości składkowych na ubezpieczenia społeczne. Zawierają one zawirusowane oprogramowanie.

Jeżeli płatnik składek ze względu na swoją trudną sytuację, np. ekonomiczną, wie, że nie będzie w stanie opłacić składek ZUS, może skorzystać z rozłożenia należności składkowych na raty lub odroczenia terminu ich płatności. Od 1 grudnia 2015 r. zawarcie umowy z ZUS w tej sprawie będzie łatwiejsze i obejmie całość zadłużenia płatnika również w części finansowanej przez ubezpieczonych.

Co miesiąc z ZUS kontaktuje się ponad 2 mln płatników składek, którzy przesyłają dokumenty 16 mln ubezpieczonych. Tylko przez pierwsze osiem miesięcy 2015 roku drogą elektroniczną wpłynęło 210 mln dokumentów ubezpieczeniowych, z czego korekty wymagało ponad milion. Błędne dokumenty mogą przyczynić się do wszczęcia postępowanie egzekucyjne przez ZUS. Na koniec III kwartału było prowadzonych 866 tys. postępowań wyjaśniających wobec 400 tys. płatników. Aby ograniczyć błędy, płatnicy mogą się kontaktować z Zakładem za pomocą programu Interaktywny Płatnik Plus (IPP).

Określony został nowy wzór oświadczenia o przekazywaniu składek na ubezpieczenie emerytalne do otwartego funduszu emerytalnego albo zewidencjonowaniu tych składek na subkoncie prowadzonym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Oświadczenie uwzględnia aktualny wykaz wszystkich nazw otwartych funduszy emerytalnych.

Wyższa składka na ubezpieczenie społeczne pracowników pracujących za granicą, jeśli ich przychód jest niższy od przeciętnego wynagrodzenia w Polsce, jest niekonstytucyjna - orzekł 28 października 2015 r. Trybunał Konstytucyjny. Trybunał dał ustawodawcy 12 miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw na zmianę przepisów, po tym terminie stracą one moc – mówił w orzeczeniu przewodniczący składu Zbigniew Cieślak. Wyrok jest prawomocny – zaznaczył.

Odprawa rentowa, do której pracownik nabywa prawo w razie ustania stosunku pracy w związku z przejściem na rentę, staje się wymagalna w dniu przyznania tego świadczenia przez organ rentowy, a nie w dniu, w którym z roszczeniem takim pracownik wystąpił wobec pracodawcy.

Pracownikowi wychowującemu przynajmniej jedno dziecko w wieku do 14 lat przysługuje w ciągu roku kalendarzowego zwolnienie od pracy na 2 dni. Obecnie zwolnienie od pracy udzielane jest na pełne dni. W 2016 roku możliwe stanie się wykorzystywanie tego zwolnienia także w wymiarze godzinowym. W takim przypadku pracownik będzie mógł skorzystać z 16 godzin takiego zwolnienia.

Rentę rodzinną pobiera obecnie (październik 2015 r.) w Polsce 1,27 mln osób, najczęściej kobiety. W 2014 roku ZUS przyznał ponad 42 tys. nowych świadczeń. Na rentę mogą liczyć członkowie rodziny zmarłego, przede wszystkim małżonkowie i dzieci, który w chwili śmierci miał ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy albo tylko spełniał warunki do ich przyznania. Wysokość renty uzależniona jest od liczby osób, które są uprawnione do jej pobierania i wynosi od 85 do 95 proc. świadczenia, jakie pobierał zmarły.

Obowiązujące aktualnie przepisy nie przewidują możliwości zwolnienia pracownika z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia. Mimo to część pracodawców decyduje się na stosowanie takiego rozwiązania. Nowe regulacje Kodeksu pracy wprowadzą od 22 lutego 2016 r. możliwość jednostronnego zwalniania pracowników z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia, niezależnie od tego, jakiego rodzaju umowa jest wypowiadana.

Na umowach cywilnoprawnych, czyli zatrudnionych na umowy-zlecenia i umowy o dzieło, pracuje obecnie 2 mln osób. Szacuje się, że 15 proc. z tych osób powinno mieć etat.

Od prawie dziesięciu lat prowadzę działalność gospodarczą, czemu towarzyszy gromadzenie wielu niezbędnych dokumentów. Zajmują one już kilka półek i chętnie zrobiłbym z nimi porządek. Nie wiem jednak, które można wyrzucić na makulaturę, a które mogą być jeszcze potrzebne.

Minimalne wynagrodzenie pracownika, zatrudnionego w pełnym miesięcznym wymiarze czasu pracy, od 1 stycznia 2016 r. nie może być niższe niż 1850 zł brutto - poinformowało Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej. Oznacza to wzrost płacy minimalnej o 100 zł wobec 2015 r.

Objęcie szerszą ochroną prawną osób zatrudnionych - nie tylko pracowników, ale również wykonujących prace zarobkowe (np. na podstawie umowy zlecenia) nie jest konieczne. Obecne rozwiązania są wystarczające i pozwalają właściwym organom kontroli i nadzoru stosować wiele sankcji w przypadku nieprzestrzegania przepisów prawa pracy, w tym bezpieczeństwa i higieny pracy - uważa Konfederacja Lewiatan oceniając poselski projekt zmian w kodeksach: karnym i pracy.

Obecnie urlop wychowawczy może trwać nawet 36 miesięcy. Taki urlop przysługuje rodzicom dziecka do ukończenia przez dziecko 5 roku życia. Jeden z rodziców może maksymalnie wykorzystać 35 miesięcy urlopu wychowawczego, ponieważ jeden miesiąc jest zagwarantowany dla drugiego rodzica.

Płatnicy składek, którzy nie regulują należności składkowych w terminie i mają z tego tytułu zadłużenie, będą mogli zawrzeć układ ratalny lub przesunąć termin płatności składek na korzystniejszych warunkach niż obecnie. ZUS obejmie układem ratalnym lub odroczy termin płatności całe zadłużenie płatnika (również w części finansowanej przez ubezpieczonego). Zmiany mają ułatwić przedsiębiorcom spłatę należności wobec ZUS.

Niejednokrotnie nie mamy możliwości pójścia na urlop wypoczynkowego wtedy, kiedy nam to odpowiada. Często także nawał obowiązków służbowych lub trudna sytuacja firmy nie pozwalają na wykorzystanie należnego urlop w terminie, jaki nakazuje Kodeks pracy. Warto mieć jednak świadomość, że niewykorzystany urlop wypoczynkowy nie przepada, i że możemy, a nawet powinniśmy, wykorzystać go jak najszybciej.

Niestety, od jakiegoś czasu obserwujemy duże luki w wiedzy osób zajmujących się kadrami. Problemem okazuje się nie tylko rozwiązanie skomplikowanych zagadnień kadrowych i płacowych. Jeden z potocznie znanych tematów – urlop wypoczynkowy – staje się dla takich osób wyzwaniem. Zatem żeby rozwiać wszelkie wątpliwości – poniżej najważniejsze informacje o urlopach wypoczynkowych.

Zgodnie z polskim prawem pracodawca nie może nakładać na pracownika obowiązku bycia w stałym kontakcie z firmą w czasie urlopu. W związku z tym pracownik nie ma obowiązku zabierania na wakacyjny wyjazd telefonu służbowego ani odpowiadania na SMS-y czy e-maile od pracodawcy.

Nowelizacja ustawy o ubezpieczeniach rolnych wprowadza wyższe dofinansowanie z budżetu składek ubezpieczeniowych na uprawy rolne i zwierzęta gospodarcze, dopłata może wynieść 65 proc. Wyższe są też jednak stawki i ryzyko ubezpieczeń. W Polsce z dopłat do ubezpieczeń upraw korzysta 143 tys. rolników, a z dopłat do ubezpieczenia zwierząt gospodarskich 426 gospodarstw.

Płatnicy składek, którzy nie regulują należności składkowych w terminie i mają z tego tytułu zadłużenie, będą mogli zawrzeć układ ratalny lub przesunąć termin płatności składek na korzystniejszych warunkach niż obecnie. ZUS obejmie układem ratalnym lub odroczy termin płatności całe zadłużenie płatnika (również w części finansowanej przez ubezpieczonego). Zmiany mają ułatwić przedsiębiorcom spłatę należności wobec ZUS.

Państwowa Inspekcja Pracy ma prawo sprawdzić przestrzeganie przepisów BHP oraz legalność zatrudnienia nie tylko u pracodawców. A to oznacza, że uważać musi też przedsiębiorca, który nie ma zarejestrowanych pracowników, a który posiłkuje się dodatkowymi rękoma do pracy na czarno. Inspekcja może zweryfikować stan zatrudnienia bez zapowiedzi.

Do Sejmu trafił projekt nowelizacji trzech ustaw - Kodeksu karnego, Kodeku pracy oraz ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Warunkiem rozpoczęcia pracy przez pracownika będzie uprzednie podpisanie przez niego umowy o pracę. Nowe przepisy mają na celu wyeliminować zjawisko zatrudniania pracowników „na czarno”, które jest w Polsce nagminne.

Każdy ubezpieczony, poprzez swoje konto w ZUS na Platformie Usług Elektronicznych, może na bieżąco sprawdzać czy pracodawca odprowadza składki, ile środków zostało zgromadzonych na koncie i jaka ich część trafiła do OFE. W ten sposób łatwo sprawdzić prognozowaną emeryturę. Osoby, które nie założyły jeszcze konta na PUE, o swoich składkach dowiedzą się z listów o stanie konta ubezpieczonego, których wysyłkę ZUS rozpoczął w czerwcu. Listy dotrą do 16 mln osób.

Polskie prawo pracy nakłada na pracodawcę obowiązek m.in. dostarczania podwładnym wody do picia w upalne dni. W odpowiednich warunkach powinni pracować zarówno pracownicy etatowi, jak i zatrudnieni na umowę zlecenie i dzieło.

W związku z nowelizacją Kodeksu pracy w zakresie zawierania umów terminowych pracodawców czekają obowiązki związane z dostosowaniem tych umów do nowych regulacji. Przede wszystkim umowy zawarte z pracownikami na czas określony, przekraczający 33 miesiące po wejściu w życie nowych przepisów, należy odpowiednio skrócić, gdyż w przeciwnym wypadku przekształcą się one z mocy prawa w umowy na czas nieokreślony.

Pracownik może przerwać pracę, jeśli zbyt wysoka temperatura powoduje jego złe samopoczucie. Nie może też być za to ukarany obniżeniem wynagrodzenia. Polskie prawo nakłada też na pracodawcę obowiązek dostarczania podwładnym wody do picia w upalne dni. W odpowiednich warunkach powinni pracować zarówno pracownicy etatowi, jak i zatrudnieni na umowę zlecenie i dzieło.

Od 1 stycznia 2016 r. lekarze będą mogli wystawiać e-zwolnienia. Płatnicy składek będą natomiast zobowiązani do założenia profilu informacyjnego płatnika w terminie do 31 grudnia 2015 r. Takie zmiany wprowadza nowelizacja ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.

Urlop wypoczynkowy jest niezbywalnym prawem pracownika - pracodawca nie może pozbawić go prawa do wypoczynku, natomiast sam pracownik nie może się go zrzec. Warto zatem dowiedzieć się jak wygląda proces nabywania prawa do urlopu wypoczynkowego i kiedy ono przysługuje.

W ostatnich latach pracodawcy coraz częściej zwalniają pracowników z przyczyn ekonomicznych. Co to oznacza?

Jedną z najważniejszych cech, jakimi musi wykazać się dobry szef jest umiejętność podejmowania trudnych decyzji. Autorytet i zdolności przywódcze buduje się nie w oparciu o poklask pracowników, a na bazie racjonalnego i skutecznego działania. Przyjaźń z podwładnymi, niestety, często może przynosić efekt odwrotny do zamierzonego.

Do 15 czerwca rząd musi zdecydować o wysokości przyszłorocznej płacy minimalnej. Stały Komitet Rady Ministrów zarekomendował tę kwotę w wysokości 1850 zł. Dodatkowo Ministerstwo Pracy planuje zmiany w sposobie wliczania do niej składników płacy.

Pracodawcy (zleceniodawcy) muszą przesłać do ZUS do 1 czerwca 2015 r. zaświadczenia o przychodzie osób pobierających świadczenie/zasiłek przedemerytalny za okres od 1 marca 2014 r. do 28 lutego 2015 r. Obowiązek rozliczenia przychodu powstaje po zakończeniu roku rozliczeniowego, który przypada na 31 maja.

Pracodawca chce dokonać zmian w warunkach zatrudnienia pracownika. Co na to prawo? Czy pracodawca może zmieniać warunki zatrudnienia bez zgody pracownika?

Ogólnopolskie Porozumienia Związków Zawodowych (OPZZ) podkreśla, że na rynku wciąż brakuje 5 mln miejsc pracy. Zdaniem związkowców niezbędne są zmiany w prawie gospodarczym, podatkach i podniesienie jakości pracy. Postulują m.in. przywrócenie stawek podatku VAT 22 proc. i 7 proc., wprowadzenie niższej stawki podatku dla osób najmniej zarabiających oraz podwyższenie wysokość kwoty wolnej w podatku.

Jeśli ZUS zmieni kwalifikację umowy z dzieła na zlecenie – zmienia się także wysokość kosztów podatkowych. Wiąże się to z koniecznością dopłaty (zarówno podatku, jak i składek) przez zatrudniającego i zatrudnionego.

Ubezpieczenia społeczne, Prawa pracownika

Weryfikacja górnej rocznej granicy podstawy wymiaru składek na ZUS w IPP

Bony żywnościowe dla pracowników uprawniające do zakupu artykułów spożywczych bez składek ZUS

Wypowiedzenia umów o pracę - zmiany 2016

Zmiany w umowach zawartych na czas określony w 2016 r.

Urlop wypoczynkowy w okresie wypowiedzenia

Pozew zbiorowy w sprawie reformy OFE - dojdzie do procesu

IFK poleca: Kto musi złożyć ZUS IWA za 2015 r.

Outsourcing pracowniczy w działalności gospodarczej

Terminowe umowy o pracę od 22 lutego 2016 r.

Rada nadzorcza – oskładkowanie dochodów w 2016 r.

Jednorazowy dodatek do emerytur i rent w 2016 roku

Składki ZUS od umowy zlecenia 2016 - wyjaśnienia ZUS (zbieg umów zlecenia)

Kiedy pracownik może odmówić pracy w godzinach nadliczbowych

ZUS rozłoży na raty całą składkę

ZUS 2016 - doradcy ds. ulg i umorzeń dla przedsiębiorców

IFK poleca: Uwaga na fałszywe maile z ZUS

IFK poleca: Układ ratalny z ZUS korzystny dla płatnika

Błędy w dokumentach przesyłanych do ZUS zmniejszy Interaktywny Płatnik Plus

IFK poleca: Nowy wzór oświadczenia o przekazywaniu składek emerytalnych

Składki ZUS pracowników wykonujących pracę za granicą u polskich pracodawców - wyrok TK

Odprawa rentowa wymagalna jest od dnia przyznania renty przez ZUS

IFK poleca: Zmiany w zwolnieniu z tytułu opieki nad dzieckiem od 2016 roku

Renta rodzinna z ZUS 2015 / 2016 - średnio ponad 1,8 tys. zł miesięcznie pobiera ponad 1,2 mln osób

IFK poleca: Od 2016 r. zwolnienie z obowiązku pracy na wypowiedzeniu

Blisko 2 mln osób pracuje na umowach cywilnoprawnych

Po ilu latach dokumenty firmy stają się makulaturą

Od 1 stycznia 2016 r. minimalne wynagrodzenie wzrośnie do 1850 zł

IFK poleca: Wyższe kary dla pracodawców

Powrót z urlopu wychowawczego a zmiana czasu pracy

Układ ratalny z ZUS na nowych zasadach

Zaległy urlop wypoczynkowy wykorzystaj do końca września

Szczegółowe zasady udzielania urlopu wypoczynkowego

Pracownik nie musi odbierać służbowych e-maili i telefonów podczas urlopu

Dofinansowanie składek ubezpieczeń upraw rolnych

Układ ratalny płatnika składek z ZUS na nowych zasadach

PIP kontroluje BHP oraz legalność zatrudnienia

IFK poleca: Umowa będzie podpisywana przed podjęciem pracy

Jak sprawdzić, czy pracodawca odprowadza składki do ZUS

Dodatkowe obowiązki pracodawców podczas upałów

IFK poleca: Pracodawcy będą musieli dostosować umowy terminowe

Pracownik może odmówić wykonywania pracy w upale

IFK poleca: E-zwolnienia - nowe obowiązki dla płatników

Urlop wypoczynkowy – wszystko, co warto wiedzieć?

Zwolnienie pracownika z przyczyn ekonomicznych

Szef – przyjaciel czy przełożony

IFK poleca: Płaca minimalna w 2016 r.

IFK poleca: Do 1 czerwca wystaw zaświadczenie

Zmiana warunków zatrudnienia

Związkowcy chcą zmian w podatkach

Kiedy zlecenie, a kiedy umowa o dzieło - PIT i składki ZUS