Tematy - Ustawa o VAT, Odwrotne obciążenie VAT (reverse charge)

Informujemy, że został opublikowany nowy tekst jednolity ustawy o podatku od towarów i usług (VAT). Dokument dostępny jest do wglądu w Dzienniku Ustaw. Zachęcamy do zapoznania się z aktualnymi przepisami.

Od 1 lipca 2023 r. wchodzi w życie największa część nowych przepisów wprowadzanych przez nowelizację ustawy o VAT z 26 maja 2023 r., zwanej pakietem SLIM VAT 3. Zmiana dot. sankcji w VAT weszła w życie już 6 czerwca br., a przepisy dot. HUB-u paragonowego będą obowiązywać od 15 września 2023 r.

W ramach nowelizacji ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji z 9 marca 2023 r. do ustawy o podatku od towarów i usług wprowadzony został czasowy obowiązek rozliczania VAT w mechanizmie odwrotnego obciążenia dla dostaw gazu w systemie gazowym, energii elektrycznej w systemie elektroenergetycznym i świadczenia usług w zakresie przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych.

Ministerstwo Finansów informuje, że odwrotne obciążenie VAT będzie stosowane do giełdowych transakcji dotyczących gazu, energii i uprawnień do emisji CO2. Nowe przepisy w tym zakresie mają charakter przepisów epizodycznych i będą obowiązywać od 1 kwietnia 2023 r. do 28 lutego 2025 r.

SLIM VAT 3. Zgodnie z uzasadnieniem MF, celem proponowanych rozwiązań jest dalsze uproszczenie rozliczania przez podatników, podatku od towarów i usług.

Uproszczona procedura VAT, czyli możliwość niezapłacenia podatku w momencie importu towaru. Jakie warunki należy spełnić?

SLIM VAT 3. Pojawił się długo wyczekiwany projekt ustawy wprowadzającej uproszczenia w zakresie podatku VAT. Co nas czeka w VAT w 2023 roku?

Czy można wykreślić podatnika VAT z rejestru czynnych podatników VAT tylko na podstawie podejrzenia, że ów podatnik zamierza dokonać wyłudzeń skarbowych z wykorzystaniem banku? Okazuje się, że tak. Można tak zrobić (i to bez zawiadamiania tego podatnika) na podstawie art. 96 ust. 9 pkt 5 ustawy o VAT. Problem wyjaśnia Jagoda Kondratowska-Muszyńska, doradca podatkowy w Kancelarii Prof. dr hab. Henryka Dzwonkowskiego.

W świetle przepisów o VAT, spółka cywilna jako jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej jest podatnikiem tego podatku. W praktyce od lat budzi wątpliwości kwestia czy na fakturach w nazwie spółki cywilnej powinny być ujęte imiona i nazwiska wspólników spółki cywilnej, czy wystarczy jej nazwa.

Ustawa o VAT zawiera „treść zasadniczą” oraz szereg załączników grupujących określone towary. Załącznik nr 8 do ustawy o VAT zawiera wykaz towarów, których dostawa jest opodatkowana stawką 0% VAT na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 26 ustawy o VAT.

Ustawa o VAT zawiera „treść zasadniczą” oraz szereg załączników grupujących określone towary. Załącznik nr 7 do ustawy o VAT zawiera wykaz towarów zwolnionych z podatku na podstawie art. 74 ust. 1 pkt 17 ustawy.

Księgowanie faktury z Chin. Kiedy należy zaksięgować spóźnioną fakturę z Chin? Kiedy dokonać korekty VAT?

Czym jest nota korygująca, jakie informacje zawiera i kto może ją wystawić? Kiedy zamiast noty korygującej jest konieczna faktura korygująca? Kto musi zaakceptować notę korygującą?

Ustawa o VAT w wersji pdf do pobrania. Tekst ustawy na podstawie tekstu jednolitego Dz. U. z 2022 r. poz. 931.

Ustawa o VAT zawiera „treść zasadniczą” oraz szereg załączników grupujących określone towary. Załącznik nr 3 do ustawy o VAT zawiera wykaz towarów opodatkowanych stawką 8% (wcześniej 7%).

Slim VAT 3 wprowadza zmiany w systemie proporcji odliczania VAT w sprzedaży mieszanej. Znacząco zwiększona zostanie kwota, która pozwala na odliczenie 100% wysokości podatku naliczonego.

Zaprezentowana przez Ministerstwo Finansów w 2020 roku idea „SLIM VAT” doczekała się kolejnej odsłony. 8 sierpnia 2022 roku został opublikowany projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, tzw. SLIM VAT 3. Pakiet ten, tak jak poprzednie, ma na celu wprowadzenie kolejnych uproszczeń w zakresie rozliczenia VAT. Projekt ustawy zakłada również implementację wyroku TSUE z dnia 15 kwietnia 2021 roku w sprawie C-935/19 dotyczącego możliwości nakładania przez organy podatkowe 20 proc. sankcji VAT. Obecnie projekt trafił do uzgodnień międzyresortowych i konsultacji publicznych. Konsultacje projektu potrwają do 26 sierpnia 2022 roku. Z kolei planowane wejście w życie nowych przepisów przewidziano na 1 stycznia 2023 roku.

Podatnik można odliczyć VAT z faktur sprzed rejestracji działalności. Jakie warunki należy spełnić, by odzyskać VAT?

W Wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów opublikowano 11 lipca 2022 r. założenia projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw. Projekt ten jest aktualnie przygotowywany w Ministerstwie Finansów i w III kwartale 2022 r. ma zostać przyjęty przez Radę Ministrów i skierowany do Sejmu. Nie jest więc wykluczone, że zmiany te wejdą w życie jeszcze w 2022 roku ale bardziej prawdopodobne jest, że stanie się to na początku 2023 roku. Jakie zmiany w VAT planuje resort finansów?

Fiskus zakwestionował odliczenie VAT od zakupu towarów i usług związanych z naprawą szkody powstałej z winy firmy podczas prowadzonych robót ziemnych, ponieważ uznał, że wydatki te nie są związane z przedmiotem działalności firmy. Spółka wygrała jednak w sądzie.

Szkoła jogi prowadzi stacjonarne zajęcia dla zapisanych osób stosując 8% stawkę VAT. W okresie letnim (wakacyjnym) planuje zorganizowanie wyjazdu z zajęciami jogi, gdzie zapewni uczestnikom również zakwaterowanie i wyżywienie. Czy taki zorganizowany wyjazd w celu uczestnictwa w zajęciach jogi również może korzystać z 8% stawki VAT?

Sankcje VAT w postaci dodatkowego zobowiązania. Częste zmiany prawa podatkowego powodują problemy w aktualizacji systemów do raportowania. Mimo to fiskus jest bezlitosny, jeżeli chodzi o egzekwowanie przepisów podatkowych i nakładanie dodatkowych sankcji VAT, nawet jeżeli błąd wynikał z niezamierzonych błędów systemowych. Na szczęście sądy stają tutaj po stronie przedsiębiorców.

Ministerstwo Finansów szykuje kolejny pakiet zmian w VAT pod nazwą SLIM VAT 3. Będzie to ponad 20 nowych rozwiązań, które (w założeniu) mają ułatwić rozliczanie podatku VAT. Pakiet SLIM VAT 3 ma zrealizować wiele postulatów zgłaszanych Ministerstwu Finansów przez przedsiębiorców. Przynosi im m.in. prostsze fakturowanie, zmniejszenie formalności oraz poprawę płynności finansowej firm. Prekonsultacje SLIM VAT 3 zostały przedłużone do 23 lutego 2022 r.

Bonusy ilościowe - rozliczenie VAT. Jak prawidłowo ujmować w deklaracji VAT bonusy za ilość?

Solidarna odpowiedzialność VAT. Nabywanie towarów od kontrahentów ma swoje konsekwencje podatkowe. W większości przypadków przedsiębiorcy dokonują w takiej sytuacji odliczenia podatku VAT na podstawie otrzymanych faktur. Ustawa o VAT przewiduje jednak tzw. solidarną odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe kontrahenta w określonych przypadkach. Dodatkowo coraz bardziej popularny staje się nurt należytej staranności, który – co warto zaznaczyć na wstępie – nie doczekał się jeszcze ustawowej definicji. Te dwie instytucje są kluczowe, jeżeli chodzi o odpowiedzialność podatkową nabywcy towarów na tle ustawy o VAT.

Obowiązek podatkowy w VAT. Zasady powstawania obowiązku podatkowego w VAT determinują okres opodatkowania danego świadczenia. Przepisy ustawy o VAT przewidują zasadę ogólną, ale także szereg wyjątków zmieniających zasadniczo terminy wykazania transakcji w deklaracji VAT. Poniżej przedstawione zostały zasady ogólne oraz wybrane tematy wyjątkowego powstawania obowiązku podatkowego.

E-faktury - zmiany od 2022 roku. 18 listopada w Dzienniku Ustaw została opublikowana ustawa wprowadzająca Krajowy System e-Faktur (KSeF). W 2022 r. korzystanie z e-faktury będzie fakultatywne. Od 2023 r. użycie e-faktury ma się stać obowiązkowe dla wszystkich podatników VAT. Będzie to wymagać uprzedniej zgody organów UE. Ustawa zawiera również przepisy dotyczące zmian w fakturowaniu, stanowiące część pakietu SLIM VAT 2.

Jedną ze zmian proponowanych w ramach Polskiego Ładu jest wprowadzenie opcji opodatkowania transakcji finansowych. Zgodnie z planowanymi zmianami, od 1 stycznia 2022 r. podatnicy będą mogli wybrać opodatkowanie usług finansowych świadczonych na rzecz podatników VAT, ale tylko w transakcjach B2B. Świadczenie usług finansowych, do których zastosowanie mają dotychczasowe przepisy o zwolnieniach z VAT (wskazane w art. 43 ust. 1 ustawy VAT) na rzecz konsumentów (B2C), dalej będą objęte „obowiązkowym” zwolnieniem.

Zwolnienie z VAT. Ustawodawca przygotował nowelizację ustawy o VAT, której celem jest wpisanie do przepisów zwolnień dotyczących dostaw na rzecz sił zbrojnych państw członkowskich NATO. Nowe regulacje mają wejść w życie 1 lipca 2022 r.

Grupa VAT. W ramach Polskiego Ładu, mającego przynieść szereg istotnych zmian w gospodarce, przede wszystkim dla przedsiębiorców, przewidziana jest zmiana w ustawie o VAT dotycząca wprowadzenia grup VAT. Na stronie Rządowego Centrum Legislacji znaleźć można projekt z dnia 26 lipca 2021 r. ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw.

Mały podatnik VAT. W 2022 roku małym podatnikiem w rozumieniu ustawy o VAT będzie podatnik u którego wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w 2021 r. kwoty 5 513 000 zł. W przypadku podatników prowadzących przedsiębiorstwa maklerskie, zarządzających funduszami inwestycyjnymi, agentów limit wynosi 207 000 zł.

Ulga na złe długi. W ramach pakietu SLIM VAT 2 ustawodawca wprowadza zmiany dotyczące warunków korzystania z ulgi na złe długi. Wydłużeniu ulegnie również termin na skorzystanie z ulgi. Jakie dokładnie zmiany pojawią się w ustawie o VAT od 1 października 2021 r.?

SLIM VAT 2. Przygotowany przez resort finansów pakiet SLIM VAT 2 został 19 sierpnia 2021 r. podpisany przez Prezydenta. To kilkanaście zmian ułatwiających rozliczanie VAT. Nowe przepisy ułatwią m. in. wykonywanie prawa do odliczenia podatku naliczonego, wydłużają termin na stosowanie ulgi na złe długi, czy poprawiają płynność finansową firm stosujących MPP. Większość nowych przepisów zacznie obowiązywać od 1 października 2021 r.

SLIM VAT 2 zawiera rozwiązanie, które umożliwi podatnikowi rozliczającemu podatek z tytułu importu towarów bezpośrednio w deklaracji podatkowej dokonania korekty deklaracji, w sytuacji gdyby w pierwotnej deklaracji nie rozliczył w prawidłowej wysokości podatku.

Przepisy ustawy o VAT od 2017 r. obligowały podatników do rozliczania kwot VAT należnego i VAT naliczonego z tytułu WNT w odrębnych okresach rozliczeniowych (w tzw. „szyku rozstawnym”), w przypadku gdy transakcja nie została rozliczona przed upływem 3 miesięcy po upływie miesiąca, w którym powstał obowiązek podatkowy. Po ponad czterech latach stosowania niekorzystnych przepisów, zapadł długo wyczekiwany wyrok TSUE (z 18 marca 2021 r. sygn. akt C-895/19), w którym stwierdzono, że wymogi prawa krajowego w tym zakresie są niezgodne z przepisami prawa unijnego. Co szczególnie istotne, orzeczenie europejskiego Trybunału otworzyło podatnikom drogę do składania wniosków o nadpłatę i odzyskanie nienależnie zapłaconych odsetek.

Wiele osób dokonując sprzedaży działek budowlanych stoi przed pytaniem, czy tak transakcja zobliguję je do naliczenia podatku VAT, a tym samym sprzedawca zostanie uznany jako podatnik w myśl ustawy o podatku od towarów i usług. Żeby odpowiedzieć na to pytania, należy w pierwszej kolejności prześledzić zapisy ustawy, definiujące czynności związane z procesem sprzedaży.

Samofakturowanie to jedna z możliwości dokumentowania sprzedaży towarów i usług. Na czym polega i kto może stosować? Jak wystawiać korektę i duplikat faktury w procesie samofakturowania? Jak numerować faktury? Jak uwzględniać w JPK_VAT?

Stawka VAT - suplement diety. Suplement diety jako towar klasyfikowany do pozycji 2106 Nomenklatury scalonej (CN) i nie objęty wyłączeniem, o którym mowa w treści poz. 5 załącznika nr 3 do ustawy o VAT, podlega opodatkowaniu stawką VAT w wysokości 8%.

Kasy fiskalne online. Do stosowania kas fiskalnych online od 1 lipca 2021 r. zobowiązani są lekarze i lekarze dentyści (osoby fizyczne). Jak fiskus interpretuje działalność leczniczą lekarzy? Jak wygląda sytuacja, jeżeli chodzi o podmioty lecznicze?

Rolnik ryczałtowy. Przepisy określają szczególną procedurę rozliczania VAT dotyczącą rolników ryczałtowych, której istotą jest zwolnienie z podatku dokonywanych przez nich czynności dostaw produktów rolnych lub świadczenia usług rolniczych. Od 1 stycznia 2021 r. obowiązują nieco zmienione przepisy w tym zakresie.

Działalność gospodarcza w ustawie o VAT. Co należy rozumieć przez działalnością gospodarczą na gruncie przepisów ustawy o VAT?

Zespół świadczeń i czynności a VAT. Podejmujący rynkowe działania przedsiębiorcy niejednokrotnie zderzają się w obrocie gospodarczym z problemem, jak traktować, a w związku z tym, jak opodatkować te działania, jeśli składa się na nie kilka świadczeń lub czynności. Ma to doniosłe znaczenie, bowiem od rozstrzygnięcia, czy przedsiębiorca ma do czynienia z jednym świadczeniem złożonym albo z niesamodzielnym świadczeniem o charakterze pomocniczym, czy z kilkoma świadczeniami, które należy rozpatrywać niezależnie, może zależeć prawo do skorzystania ze zwolnienia z VAT tudzież z niższego opodatkowania tym podatkiem. W tej problematycznej kwestii wypowiedział się 22 października 2020 r. Trybunał Sprawiedliwości UE.

Obowiązek podatkowy w VAT. Zasadą ogólną w podatku od towarów i usług jest to, że obowiązek podatkowy powstaje w dacie dostawy towarów lub wykonania usługi. Przepisy o podatku od towarów i usług przewidują wyjątki od zasady ogólnej, wskazując szczególne zasady powstawania obowiązku podatkowego. Moment powstania obowiązku podatkowego jest jednym z elementów konstrukcyjnych ustawy o VAT i jest to element niezbędny do prawidłowego rozliczenia podatku za dany okres. Sytuację komplikuje dodatkowo szereg wyjątków od zasady ogólnej, a w wielu wypadkach może być przyczyną sporów z fiskusem.

Usług elektroniczne a VAT. Świadczenie zautomatyzowanych, niewymagających dużego wkładu ze strony człowieka usług za pomocą środków komunikacji elektronicznej (internetu/sieci elektronicznej) uznawane jest za świadczenie usług elektronicznych w rozumieniu przepisów o VAT. Usługi elektroniczne, podobnie jak inne usługi, podlegają opodatkowaniu VAT. Jednak zasady ich opodatkowania są specyficzne i zależą od wielu czynników.

Ustalenie prawa do odliczenia VAT w zakresie realizowanych inwestycji, w jednostce wykonującej zarówno działalność opodatkowaną, jak i zwolnioną.

Nieodpłatna dostawa a zwrot VAT. Przedsiębiorca przekazywał za darmo owoce organizacjom pożytku publicznego (OPP). W związku z tym, że Rosja wprowadziła w 2014 r. zakaz przywozu niektórych owoców i warzyw z Unii Europejskiej, przedsiębiorca otrzymał od Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa unijne wsparcie. W odpowiedzi na to fiskus zwiększył mu podstawę opodatkowania o kwotę tego wsparcia i odmówił stwierdzenia nadpłaty w podatku VAT. Przedsiębiorca zaskarżył jego decyzję w sądzie i wygrał.

Proporcja w VAT, tj. kwestia uwzględnienia transakcji finansowych (np. udzielone pożyczki, gwarancje) w obrocie dla celów obliczenia proporcji w VAT – zwłaszcza w kontekście ich pomocniczego charakteru – w dalszym ciągu budzi wątpliwości zarówno wśród podatników, jak i organów podatkowych, a także sądów administracyjnych, które próbują rozstrzygać spory zaistniałe pomiędzy tymi stronami.

Krajowe transakcje łańcuchowe - zmiany od 1 stycznia 2021 r. Usunięcie ust. 8 art. 7 ustawy o VAT może powodować wystąpienie wątpliwości w zakresie rozliczania transakcji krajowych np. w przedmiocie kart paliwowych czy transakcji towarowych znajdujących się w magazynie, a których własność będzie przechodzić na kolejne podmioty.

Niektórzy podatnicy mają wątpliwości, jak powinni rozliczyć w VAT transakcję z odwrotnym obciążeniem, skoro przepisy dotyczące mechanizmu odwrotnego obciążenia w VAT przestały obowiązywać 1 listopada 2019 r. Obecnie może się zdarzyć, że podatnik otrzymał od kontrahenta fakturę z dopiskiem "odwrotne obciążenie" po 1 listopada 2019 r., podczas gdy przedmiotowa transakcja, do której odnosi się faktura miała miejsce przed 1 listopada 2019 r. Jak w takiej sytuacji podatnik powinien rozliczyć daną transakcję?

Jakie sankcje z Kodeksu karnego skarbowego (k.k.s.) grożą za błędy w ewidencji i nowym JPK_VAT? Czy złożenie czynnego żalu zawsze jest niezbędne, aby uniknąć sankcji z k.k.s.? Kiedy grożą kary pieniężne za błędy w ewidencji JPK_VAT?

Ustawa o VAT, Odwrotne obciążenie VAT (reverse charge)

Nowy tekst jednolity ustawy o VAT

SLIM VAT 3 - przegląd zmian. Co się zmieni w VAT od 1 lipca i od 15 września 2023 r.?

Czasowe odwrotne obciążenie VAT dla transakcji giełdowych

Odwrotne obciążenie VAT - zmiany od 1 kwietnia 2023 r.

SLIM VAT 3 od 1 kwietnia 2023. Najważniejsze założenia

Procedura uproszczona VAT w imporcie. Jakie warunki?

SLIM VAT 3 - co się zmieni?

Wykreślenie podatnika z rejestru czynnych podatników VAT na podstawie podejrzenia wyłudzeń skarbowych

Jaka nazwa spółki cywilnej na fakturach VAT? Z nazwiskami wspólników, czy bez?

Załącznik nr 8 do ustawy VAT

Załącznik nr 7 do ustawy VAT

Jak zaksięgować opóźnioną fakturę z Chin

Nota korygująca – czym jest, kto może wystawić, jakie błędy na fakturze może poprawić

Ustawa o VAT [pdf]

Załącznik nr 3 do ustawy VAT

Slim VAT 3 a sprzedaż mieszana - co się zmieni?

SLIM VAT 3 i sankcja 20% VAT - zmiany w VAT od 2023 roku

Odliczenie VAT z faktur sprzed rejestracji

Zmiany w VAT na przełomie 2022 i 2023 roku - założenia nowelizacji ustawy o VAT

Odliczanie VAT. Wydatek nie zawsze musi mieć bezpośredni związek z działalnością opodatkowaną

Jaka stawka VAT na wakacyjną szkołę jogi z zakwaterowaniem i wyżywieniem

Dodatkowe zobowiązanie podatkowe VAT

SLIM VAT 3 - Ministerstwo Finansów rozpoczęło prekonsultacje

Bonusy ilościowe - jak rozliczać w VAT?

Odpowiedzialność nabywcy na tle ustawy o VAT

Zasady ogólne powstawania obowiązku podatkowego w VAT

E-faktury - zmiany od 2022 roku

Nowy ład a zmiany w usługach finansowych w VAT

Dostawy dla sił zbrojnych NATO zwolnione z VAT

Zmiany w ustawie o VAT - wprowadzenie grup VAT

Mały podatnik VAT - limity na 2022 rok

Ulga na złe długi - zmiany od 1 października 2021 r.

SLIM VAT 2. Co się zmieni i od kiedy?

SLIM VAT 2. Korekta deklaracji importowej

Odzyskanie zapłaconych odsetek od VAT po wyroku TSUE ws. WNT i importu usług

Uznanie sprzedawcy działek budowlanych jako podatnika VAT

Samofakturowanie – co warto wiedzieć?

Jaka stawka VAT na suplementy diety?

Kasy fiskalne online dla lekarzy i lekarzy dentystów

Rolnik ryczałtowy - zasady rozliczania VAT

Co jest działalnością gospodarczą na gruncie ustawy o VAT?

Zespół świadczeń i czynności - opodatkowanie VAT

Obowiązek podatkowy w VAT - zasady szczególne

Jak rozliczać VAT od usług elektronicznych?

Odliczenie VAT od inwestycji. Działalność opodatkowana i zwolniona

Nieodpłatna dostawa towarów a zwrot VAT

Proporcja w VAT a incydentalne transakcje finansowe w ramach grup kapitałowych

Skutki uchylenia przepisów VAT dotyczących transakcji łańcuchowych

Faktura z odwrotnym obciążeniem otrzymana po 1 listopada 2019 r. - rozliczenie VAT

Kary za błędy w JPK_VAT - wysokość, czynny żal, jak uniknąć kary