Tematy - Wyłudzanie podatków, VAT 2016 - INFOR.PL

Propozycje Rady Konsultacyjnej Prawa Podatkowego przy Ministrze Finansów z 20 sierpnia 2015 r., dotyczące rozwiązań ograniczających możliwość popełniania oszustw VAT komentuje profesor Witold Modzelewski z Instytutu Studiów Podatkowych.

Po spadku w 2014 r. do poziomu 41 mld zł, czyli 2,4 proc. PKB, w tym roku luka w VAT osiągnie 53 mld zł, co stanowi 3 proc. PKB - oceniają eksperci z PwC. Ich zdaniem resort finansów podjął szereg działań przeciw oszustom podatkowym, ale okazały się one niewystarczające.

Rada Konsultacyjna Prawa Podatkowego przy Ministrze Finansów przyjęła propozycje swojego zespołu ds. podatków pośrednich, dotyczące rozwiązań ograniczających możliwość popełniania oszustw VAT. Zdaniem Rady zwalczanie oszustw powinno mieć charakter kompleksowy i obejmować oprócz rozwiązań legislacyjnych również m.in. aspekty związane z funkcjonowaniem administracji podatkowej (oraz jej współpracy z innymi organami państwa) a także odpowiednich narzędzi wspomagających działania administracji (np. odpowiednie systemy IT).

Z dniem 1 stycznia 2016 r. wejdą w życie zmiany związane ze sposobem określenia proporcji przez podatników prowadzących działalność o charakterze mieszanym (podlegających i niepodlegających systemowi VAT).

Najsłabszym punktem, powodującym największe bezwzględnie straty w podatku od towarów i usług, są zwroty różnicy podatku. Władze nie bardzo chcą chwalić się ich wielkością; publikowane dane różnią się: w 2013 r. było prawdopodobnie około 80 mld zł (a dochody 113 mld zł), w 2014 r. – 86 mld zł (dochody – 124 mld zł).

Karuzele podatkowe, czyli oszustwa podatkowe z wykorzystaniem znikającego podatnika, stanowią największy kaliber z grupy szeroko pojętych oszustw podatkowych. W związku ze zniesieniem barier handlowych pomiędzy krajami Beneluksu, problem został zauważony już w 1980 r. I chociaż od tamtego czasu minęło 35 lat, bezpieczne szacunki nie pozostawiają złudzeń, kraje Unii Europejskiej tracą przez karuzele podatkowe łączną kwotę 80-100 mld EUR rocznie. Oficjalnej skali naruszeń nie poznamy, bowiem część przestępstw nigdy nie zostanie wykryta.

Kraje UE nie poprawiły ściągalności VAT, tzw. luka w VAT wyniosła w 2013 r. 168 mld euro, co stanowi 15,2 proc. możliwych do uzyskania dochodów z tego podatku - wynika z najnowszego raportu Komisji Europejskiej. W Polsce luka w VAT sięgnęła 26,7 proc.

Do końca 2018 r. podatnicy będą mogli korzystać ze zwolnienia z VAT, gdy wartość sprzedaży nie przekroczyła u nich kwoty 150 000 zł. Dotychczasowy limit zostanie zachowany.

Ministerstwo Finansów notuje coraz więcej dramatów osób bezwiednie wciągniętych do zorganizowanej grupy przestępczej wyłudzającej podatek VAT. Ma miejsce coraz więcej przypadków, w których osoby kuszone są z pozoru atrakcyjnymi propozycjami. Zazwyczaj kuszeni są ludzie ubodzy, w potrzebie, poszukujący dorywczej lub stałej pracy. Jeden nierozważny krok zdewastował niejedno życie. Kampania resortu finansów „Nie daj się zrobić w słupa" ma uchronić kolejne tysiące osób przed wplątaniem się w świat przestępców i gigantyczne zobowiązania wobec fiskusa.

Z wypowiedzi przedstawicieli Ministerstwa Finansów dla mediów wynikało, że na jesieni 2015 roku możemy mieć do czynienia z zasadniczymi zmianami w VAT (w szczególności powrót do poprzednich stawek – 22% i 7%, czy nawet wprowadzenie jednolitej stawki VAT) oraz w PIT (zwiększenie kosztów pracowniczych, czy podwyższenie kwoty wolnej). Postanowiliśmy zapytać wprost nad jakimi zmianami w tych podatkach pracuje aktualnie MF. Zapytaliśmy także o ewentualne wprowadzenie podatku dochodowego w rolnictwie i podatek katastralny. Odpowiedzi udzielił wiceminister finansów Jarosław Neneman.

Według obowiązujących przepisów stawki podatku VAT zostaną obniżone z początkiem 2017 r. i w chwili obecnej Ministerstwo Finansów nie przewiduje wydłużenia tego terminu. A dotychczasowa sytuacja finansowa państwa nie pozwoliła natomiast na wcześniejsze obniżenie stawki VAT.

Komisja Europejska w 2016 r. zaproponuje państwom członkowskim możliwość obniżki VAT na e-książki i e-prasę. Mimo to Ministerstwo Finansów preferencji dla tej drugiej nie chce.

Komisja Europejska w ramach przeglądu systemu VAT zamierza przedstawić w 2016 r. propozycje, które pozwoliłyby na objęcie elektronicznych książek (e-booków) i prasy obniżonymi stawkami VAT. Obecnie są one objęte podstawową stawką VAT.

Odwrócona stawka VAT utrudnia wyłudzanie tego podatku, ale ma też wady - budżet uzyskuje pieniądze z opóźnieniem albo wcale; dlatego najlepszą metodą na wyłudzenia jest obniżenie stawki VAT - mówi PAP doradczyni podatkowa z Grant Thornton, Małgorzata Samborska.

Podatnik traci prawo do odliczenia VAT od nabycia towarów na podstawie art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. c) ustawy, gdy umowy zostały ukształtowane celowo w taki sposób, aby osiągnął korzystny rezultat podatkowy w postaci uzyskania zwrotu nadwyżki podatku naliczonego, co stanowi ewidentne nadużycie prawa. Tak wynika z wyroku NSA z 25 lutego 2015 r. (sygn. I FSK 93/14).

Choć z projektu nowelizacji Ordynacji Podatkowej z dnia 27 kwietnia 2015 r. wyłączono wprowadzenie klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania, to jednak organy podatkowe mają w swoich rękach inne narzędzia umożliwiające ograniczenie agresywnej optymalizacji podatkowej przez przedsiębiorstwa. Wsparcia w tym zakresie udziela im najnowsze orzecznictwo sadów administracyjnych (np. wyrok NSA z 8 maja 2015 r. o sygnaturze akt I FSK 149/14).

Z dniem 1 stycznia 2016 r., w wyniku nowelizacji ustawy o VAT, zaczną obowiązywać nowe regulacje w zakresie sposób określenia proporcji, czyli zakresu wykorzystania nabywanych towarów/usług do celów działalności gospodarczej.

Masowe wyłudzenia zwrotów VAT-u są wynikiem patologicznego sposobu tworzenia przepisów podatkowych twierdzi profesor Witold Modzelewski. Jedną z tych patologii jest zdaniem Profesora tzw. odwrotne obciążenie, gdzie nikt - ani sprzedawca, ani nabywca nic nie płacą z tytułu tej czynności, a sprzedawca uzyskuje nawet zwroty podatku, gdyż jest to zakamuflowana stawka 0%.

W Dzienniku Ustaw opublikowana została ustawa o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Prawo zamówień publicznych, która m.in. poszerzyła katalog towarów objętych mechanizmem odwróconego obciążenia, wprowadza zmiany w uldze na złe długi oraz instytucji kaucji gwarancyjnej. Nowe regulacje w większości zaczną obowiązywać od 1 lipca 2015 r.

Prezydent Bronisław Komorowski podpisał nowelizację ustawy o podatku od towarów i usług. Obok rozszerzenia katalogu towarów objętych tzw. odwróconym VAT-em, nowelizacja wprowadza także zupełnie nowe w Polsce rozwiązanie, jakim jest prewspółczynnik odliczenia podatku naliczonego.

Prezydent Bronisław Komorowski podpisał ustawę rozszerzającą tzw. mechanizm odwróconego VAT na kolejne towary, m.in. na telefony komórkowe, tablety, notebooki, konsole do gier, a także nieobrobione półprodukty z aluminium, ołowiu i cynku. Przepisy w tym zakresie wejdą w życie od 1 lipca 2015 r.

Najpoważniejszym problemem w obszarze podatków są wyłudzenia VAT - mówi PAP wiceminister finansów Jarosław Neneman. Za fałszowanie banknotów grozi od 5 do 25 lat; a za wyprodukowanie faktury, od której nie odprowadzi się VAT-u, w ogóle nie grozi więzienie - dodaje.

Obecnie przedmiotem szczególnego zainteresowania organów ścigania są problemy rzetelności oraz legalizmu wystawiania i posługiwania się fakturami dla celów podatkowych. Podejmowane działania mają na celu ochronę interesu publicznego, w tym interesu fiskalnego budżetu państwa, przede wszystkim przed wyłudzeniami zwrotu podatku od towarów i usług.

Gdy Polska wyjdzie z procedury nadmiernego deficytu (być może stanie się to już w 2016 roku), warto będzie zacząć dyskusję na temat dalszego obniżania podatków - powiedział główny ekonomista Ministerstwa Finansów Ludwik Kotecki. Dodał, że jest zwolennikiem jednolitej stawki VAT, w wysokości 16-18 proc.

To pytanie coraz częściej pojawia się wśród podatników, bowiem ryzyko trafienia na nieuczciwego podatnika - przestępcę podatkowego - znacznie wzrosło w ciągu kilku ostatnich lat, głównie z uwagi na zwiększenie ich aktywności. Odpowiedź na to pytanie jest o tyle ważna, że gdy nieświadomie weźmiemy udział w karuzeli podatkowej, to organy kwestionują podatnikom prawo do odliczenia podatku VAT od zakupów dokonywanych od nieuczciwego kontrahenta.

Pranie "brudnych pieniędzy" współcześnie towarzyszy głównie przestępczości o charakterze ekonomicznym i oszustwom podatkowym, więc walka z tym procederem wymaga szczególnej wiedzy - wskazywali uczestnicy debaty zorganizowanej w środę 11 marca 2015 r. przez Rzecznika Praw Obywatelskich. Grozi za to kara do 8 lat pozbawienia wolności.

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej uznał w wyroku z 18 grudnia 2014 r. (sygn. C-639/13), że Polska, stosując obniżoną stawkę 8% VAT do dostaw towarów przeznaczonych na cele ochrony przeciwpożarowej, wymienionych w załączniku nr 3 do ustawy o VAT, naruszyła przepisy dyrektywy Rady 2006/112/WE. Dlatego w trakcie prac Komisji Sejmowej nad projektem ustawy zmieniającej VAT wprowadzono przepis uchylający możliwość stosowania obniżonej stawki. Stawka 23% na tego rodzaju sprzęt ma obowiązywać od 1 stycznia 2016 r. Zmiana będzie dotyczyć przede wszystkim gmin, które będą płacić podwyższony VAT przy zakupie, ale nie będą mogły go odliczyć.

Zdaniem ekspertów, utrzymanie wyższych stawek VAT do roku 2016 będzie kosztować gospodarstwa domowe 4 mld zł rocznie. Najbardziej podatkiem obciążona jest grupa 10 proc. najbiedniejszych gospodarstw – w ramach VAT oddają ponad 16 proc. swoich dochodów do dyspozycji. W grupie 10 proc. najbogatszych udział ten spada poniżej 7 proc.

Sejm zajmie się projektem zmiany dotyczącym przepisów o odwróconym podatku VAT. Mechanizm odwrotnego obciążenia VAT ma być rozszerzony na obrót takimi towarami jak: niektóre postaci złota; kolejne wyroby ze stali (chodzi o towary, których właściwości są identyczne z tymi towarami, które są już objęte tym mechanizmem); telefony komórkowe, w tym smartfony; komputery przenośne (tablety, notebooki, laptopy, itp.) oraz konsole do gier.

Minister Finansów wyjaśnia, że po wprowadzeniu (najprawdopodobniej od 2016 roku) nowych zasad odliczania VAT (wg tzw. prewspółczynnika) od nabytych towarów i usług zarówno do wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i celów innych - nie zmienią się zasady odliczania VAT od samochodów.

Określenie proporcji VAT w odniesieniu do nabywanych towarów i usług wykorzystywanych dla celów mieszanych, wprowadzenie zmian w zakresie ulgi na złe długi, objęcie mechanizmem odwróconego obciążenia nowych grup produktów - to część zmian, które mają wejść w życie w 2015 i 2016 r.

Ministerstwo finansów szykuje zmiany w zakresie odliczania podatku naliczonego w odniesieniu do zakupionych towarów i usług wykorzystywanych do celów mieszanych (podlegających i niepodlegających systemowi VAT). Chodzi m.in. o odliczanie VAT od służbowych (firmowych) telefonów, laptopów i innego sprzętu (także samochodów) wykorzystywanego również prywatnie. Zmiany mają obowiązywać od 1 stycznia 2016 r.

Minister Finansów podpisał 4 listopada 2014 r. nowe rozporządzenie w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (fiskalnych). Rozporządzenie to będzie obowiązywać w latach 2015 – 2016. W porównaniu do obecnego stanu prawnego mniejsza liczba podatników będzie mogła skorzystać ze zwolnień z obowiązku stosowania kas fiskalnych. Nie będą mogli z tych zwolnień skorzystać np. mechanicy samochodowi, lekarze, prawnicy, fryzjerzy, kosmetyczki i osoby świadczące usługi gastronomiczne.

Rząd i Ministerstwo Finansów planują utrzymać obecne stawki VAT (23% stawka podstawowa i 8% stawka obniżona) w latach 2014-2016.

Od 2014 roku nastąpiła prawdziwa rewolucja w zasadach uzyskiwania zwrotu VAT za materiały budowlane. Zwrot ten został bardzo ograniczony podmiotowo i przedmiotowo. Niektórzy (osoby mające więcej niż 35 lat) stracili tą możliwość jeżeli nie zdążyli z wydatkami do końca 2013 roku. Od wydatków poczynionych w 2014 r. nie ma m.in. możliwości uzyskania zwrotu VAT za materiały użyte do remontu i budowy domów większych niż 110 metrów kwadratowych. Zasady te nie zmieniły się w kolejnych latach (2015-2019) a także w 2020 roku.

Wyłudzanie podatków, VAT 2016

Rady (na pewno) nie warte 50 mld zł

W tym roku luka w VAT znowu wzrośnie

Zmiany w VAT przeciwdziałające oszustwom - propozycje Rady Konsultacyjnej Prawa Podatkowego

IFK poleca: Zmiany w VAT w 2016 r.

Jak uszczelnić zasady i tryb zwrotów VAT-u?

Karuzela podatkowa, czyli metoda wyłudzania podatku VAT

W UE nie ma poprawy w ściąganiu VAT, w Polsce luka wzrosła

IFK poleca: Limit zwolnienia podmiotowego z VAT w 2016 r.

"Nie daj się zrobić w słupa" - nowy spot Ministerstwa Finansów

Ministerstwo Finansów nie planuje zmian w PIT i VAT w najbliższym czasie

Stawki VAT będą obniżone dopiero od 2017 roku

Niższy VAT na e-booki ale nie na e-prasę?

Obniżona stawka VAT na e-booki w 2016 r.

Obniżka stawki VAT najlepszym sposobem na wyłudzenia

Nadużycie prawa przez podatnika VAT - brak prawa do odliczenia podatku

Czynności pozorne i mające na celu przede wszystkim korzyść podatkową a odliczenie VAT

Sposób określenia proporcji w VAT od 1 stycznia 2016 r.

Wyłudzenia zwrotów VAT-u na przykładzie odwrotnego obciążenia

Zmiana w ustawie o VAT od 1 lipca 2015 r.

IFK poleca: Prewspółczynnik odliczenia VAT naliczonego

Ustawa rozszerzająca mechanizm odwróconego VAT od 1 lipca 2015 r.

Neneman: wyłudzenia VAT to największy problem w obszarze podatków

Odpowiedzialność karna zarządu i księgowych za zakupy od nieuczciwych kontrahentów

Niższe podatki i jedna stawka VAT od 2016 roku?

Jak bronić się gdy trafimy na kontrahenta - oszusta podatkowego?

"Pranie brudnych pieniędzy" a oszustwa podatkowe

Podstawowa stawka VAT na sprzęt przeciwpożarowy od 2016 roku

Utrzymanie wyższych stawek VAT do 2016 r. będzie nas kosztować 4 mld

Mechanizm odwrotnego obciążenia VAT obejmie kolejne towary

Odliczanie VAT od samochodów bez zmian od 2016 roku

Zmiany w VAT od 1 kwietnia 2015 r. i od 1 stycznia 2016 r.

Odliczenie VAT od zakupów wykorzystywanych nie tylko w działalności gospodarczej – zmiany od 2016 roku

Kasy fiskalne 2015 / 2016 – zwolnienia

Stawki VAT w 2014, 2015 i 2016 roku

Zwrot VAT za materiały budowlane 2020