Tematy - Sąd administracyjny, Postępowanie administracyjne - INFOR.PL

Przedłużający się spór polityczny wokół ustawy o Sądzie Najwyższym odsunął na drugi plan debatę na temat rzeczywistych problemów wymiaru sprawiedliwości w sprawach podatkowych. Od 1981 r. – odkąd decyzje podatkowe objęte zostały kognicją NSA, a później WSA i NSA, praktykuję jako pełnomocnik i po tylu latach trochę wiem, jakie są wady i zalety naszej judykatury podatkowej oraz jakość sądowej kontroli decyzji organów podatkowych – pisze profesor Witold Modzelewski z Instytutu Studiów Podatkowych.

Przepisy Ordynacji podatkowej mówiące o zasadzie rozstrzygania wątpliwości co do treści przepisów prawa podatkowego na korzyść podatnika obowiązują już od roku. Instytucje podatkowe jednak bardzo niechętnie i rzadko decydowały się na uwzględnienie interesu podatnika poprzez zastosowanie tej nowej zasady.

„Środek odwoławczy nadany faksem jest wniesiony z chwilą określoną przez upoważnionego pracownika w adnotacji o wpływie pisma do sądu” – uznał Sąd Najwyższy w postanowieniu z 27 maja 2015 r., II CZ 20/15.

Dnia 10 lutego 2017 r. zwykły skład Naczelnego Sądu Administracyjnego rozpoznający sprawę o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem NSA o sygn. akt I FSK 2165/13 postanowił (sygn. akt I FSK 1541/16) przedstawić do rozpoznania składowi siedmiu sędziów tego Sądu następujące zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości: "Czy podstawą wznowienia postępowania, o której mowa w art. 272 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2016 r. poz. 718, ze zm.) może być orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, wydane w trybie pytania prejudycjalnego, nawet jeżeli to orzeczenie nie zostało doręczone stronie wnoszącej skargę o wznowienie postępowania?" Niniejszy artykuł zawiera propozycję odpowiedzi na to pytanie, przy uwzględnieniu zarówno treści jak i celu wymienionego w nim przepisu powołanej ustawy (zwana dalej „PPSA”).

Rada Ministrów przyjęła 7 marca 2017 roku projekt ustawy o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez ministra sprawiedliwości. Minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro twierdzi, że celem zmian jest m.in. o przyspieszenie postępowań sądowych i sprawność organizacyjną. Zapowiada też kolejne projekty: ws. Sądu Najwyższego i Ustroju sądów powszechnych.

Ostatnie orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego (uchwała z października i wyroki z listopada 2016 r.) dopuszcza możliwość zaskarżania przez podatników VAT postanowienia organów podatkowych o przedłużeniu terminu na zwrot VAT oraz postanowienie o przedłużeniu kontroli - uważa radca prawny Jakub Prusiński.

Na najbliższym posiedzeniu rząd zajmie się projektem dużej nowelizacji Kodeksu postępowania administracyjnego, która ma przyspieszyć procedury, a także pakiet wierzycielski, który ułatwi przedsiębiorcom odzyskiwanie długów. Trwają prace również nad nowymi przepisami dotyczącymi skrócenia terminu przechowywania dokumentów pracowniczych z 50 do 10 lat oraz nad nową formą prowadzenia działalności, prostą spółką akcyjną, która będzie korzystna dla start-upów.

Bardzo potrzebną i ważną dla nas kwestią jest przyznanie doradcom podatkowym prawa występowania przed sądami administracyjnymi w togach. Brakuje nam tej regulacji i będziemy o nią zabiegać – mówi Jadwiga Glumińska-Pawlic, przewodnicząca Krajowej Izby Doradców Podatkowych.

Ministerstwo Rozwoju zaprezentowało Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego oraz niektórych innych ustaw. Nowe przepisy przyniosą wiele zmian korzystnych dla przedsiębiorców. Najważniejszą jest zasada rozstrzygania wątpliwości faktycznych na korzyść strony.

Urzędy skarbowe każą rozdzielać podatnikom dochód wynikający z należności głównej od wpływów wynikających z odsetek czy kar umownych. Natomiast sądy administracyjne odrzucają takie stanowisko urzędów skarbowych i każą traktować odsetki czy należności karne identycznie jak należność główną.

Prawie każdy zadaje dziś pytanie, dlaczego w naszym kraju czas jest wrogiem a nie sojusznikiem naprawy systemu podatkowego, który po latach „doskonalenia” przez ustawodawcę i sądy jest potworem coraz mniej zrozumiałym a często po prostu głupim.

Od września 2016 roku składanie pism procesowych będzie możliwe przez internet, a postępowanie dowodowe będzie mogło być przeprowadzone z wykorzystaniem środków komunikacji na odległość.

Wpis stosunkowy lub stały pobiera się od pism wszczynających postępowanie przed sądem administracyjnym sprawy typu zażalenie lub skarga (np. kasacyjna lub o wznowienie postępowania). W sprawach, gdzie przedmiotem zaskarżenia są należności pieniężne pobierany jest wpis stosunkowy - w innych sprawach pobierany jest przez sąd wpis stały.

W związku z uchwałą, jaką wydał Naczelny Sąd Administracyjny istnieje obecnie obawa, czy strony spraw przed sądami administracyjnymi lub urzędami będą mogły wnosić w terminie pisma do tych instytucji. Czy zatem strony postępowań przed sądami administracyjnymi będą miały problem z terminowym wnoszeniem pism do sądu?

W Polsce faktycznie nie ma już prawa podatkowego w tradycyjnym lub potocznym tego słowa znaczeniu – twierdzi profesor Witold Modzelewski. I dodaje, że nikt - poza ustawodawcą - nie może „poprawiać” przepisów podatkowych.

Postępowanie przed sądami administracyjnymi. Od 15 sierpnia 2015 r. obowiązują zmiany w ustawie o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Nowelizacja dotyczy usprawnienia, uproszczenia i zapewnienia szybkości postępowania przed sądami administracyjnymi.

W połowie sierpnia 2015 r. wejdzie w życie znowelizowane prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Ale już dziś widać, że pozostanie luka w przepisach. Naczelny Sąd Administracyjny nadal będzie musiał orzekać w sprawach przedawnionych, jeśli podatnik nie podniesie w skardze kasacyjnej zarzutu przedawnienia. Inaczej jest tylko na etapie skargi do sądu I instancji.

Po nowelizacji prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, która wchodzi w życie 15 sierpnia 2015 r., sąd będzie mógł nakazać wydanie decyzji o określonej treści. Najgorsze byłoby, gdyby organy traktowały to jako zdjęcie z siebie ciężaru odpowiedzialności za rozstrzygnięcia w sprawach wątpliwych i kontrowersyjnych – ostrzegali uczestnicy debaty zorganizowanej w redakcji DGP.

Zdaniem Najwyższej Izby Kontroli izby celne i urzędy skarbowe, poza nielicznymi przypadkami, prawidłowo wykonywały wyroki sądów administracyjnych. NIK zwraca jednak uwagę, że w sytuacji gdy wyrok był korzystny dla organów podatkowych, jego wykonanie przebiegało sprawniej. Od 2013 r. gwałtownie rośnie liczba decyzji podatkowych uchylanych przez sądy administracyjne. Zdaniem NIK wynika to przede wszystkim z błędów po stronie organów podatkowych oraz niskiej jakości prawa.

Prezydent Bronisław Komorowski podpisał nowe Prawo restrukturyzacyjne. Głównym celem przedmiotowej ustawy jest wprowadzenie skutecznych instrumentów pozwalających na przeprowadzenie restrukturyzacji przedsiębiorstwa dłużnika i zapobieżenie jego likwidacji. Nowe regulacje będą obowiązywać od 1 stycznia 2016 r.

W Sejmie trwają prace nad nowymi regulacjami w procedurze przed sądami administracyjnymi. Zgodnie z proponowanymi zmianami, odrzucenie skargi kasacyjnej wniesionej w postępowaniu sądowoadministracyjnym z uwagi na braki ma być poprzedzone wezwaniem do usunięcia tych braków w wyznaczonym przez sąd siedmiodniowym terminie.

W dniu 20 lutego 2015 r. uchwalona została nowelizacja ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, która dotyczy m.in. sposobu zaskarżania do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wydawanych przez Ministra Finansów indywidualnych interpretacji podatkowych.

Sądy administracyjne będą mogły nakazywać urzędom zmianę zaskarżonej przez obywatela decyzji; dziś mogą tylko polecać urzędom ponowne zbadanie sprawy. Takie zmiany zakłada projekt reformy, która wkrótce trafi do drugiego czytania w Sejmie.

Sąd administracyjny nie może, co do zasady, wydać orzeczenia na niekorzyść skarżącego, chyba że stwierdzi naruszenie prawa skutkujące stwierdzeniem nieważności zaskarżonego aktu lub czynności. Wobec interpretacji indywidualnych sąd nie może stwierdzić nieważności, zatem w sprawach skarg na indywidualne interpretacje przepisów prawa podatkowego nie stosuje się zakazu rozstrzygania na niekorzyść skarżącego.

Procedura zajęcia rachunków bankowych podczas egzekucji administracyjnej jak i sądowej, przebiega tak, że banki dokonują blokady na wszystkich rachunkach bankowych dłużnika do wysokości egzekwowanej kwoty, nawet jeżeli na jednym rachunku znajdują się wystarczające środki na pokrycie długu.

Jeszcze w 2014 roku rozpocznie się proces standaryzacji wzorów pism w niektórych procedurach administracyjnych. Wprowadzone zostaną jednolite w skali kraju wzory pism, przede wszystkim dotyczące wydania zezwolenia, wpisu do rejestru czy wydania zaświadczenia.

Obecnie nie jest dopuszczalne wnoszenie do sądów administracyjnych pism opatrzonych bezpiecznym podpisem elektronicznym, w tym również za pośrednictwem urzędu administracji publicznej w drodze elektronicznej – tak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.

Niejednokrotnie występują sytuacje, w których istnieje konieczność skorzystania z instytucji pełnomocnika. Zasady dotyczące pełnomocnictwa oraz czynności pełnomocnika i mocodawcy zawarte zostały w przepisach kodeksu cywilnego oraz kodeksu postępowania cywilnego.

Propozycje deregulacji zawodu doradcy podatkowego spotkały się z ostrą krytyką prof. Witolda Modzelewskiego, który podkreśla, że zaproponowane rozwiązania są szkodliwe dla interesu i budżetu państwa.

Kto chce osiągnąć sukces w postępowaniu sądowym musi wykazać się m.in. szczególną starannością. Pewien doradca podatkowy zapomniał o tej regule, wykazując się wyjątkową beztroską, która doprowadziła do przegrania sprawy bez merytorycznego rozpatrzenia.

Ustawy o podatkach dochodowych uzależniają uznanie straty z odpłatnego zbycia wierzytelności za koszt podatkowy od uprzedniego zarachowania jej do przychodu należnego. NSA w kolejnych orzeczeniach potwierdza, że w przypadku zbycia wierzytelności własnej kosztem podatkowym jest cała kwota należności wraz z należnym VAT (czyli kwota brutto). O taką bowiem kwotę zbywający wierzytelność wierzyciel uszczupli swój majątek, bo takiej właśnie kwoty brutto wierzyciel mógł żądać od swojego kontrahenta – dłużnika.

Kontrola skarbowa może się zakończyć decyzją, określającą zaległości podatkowe. Z reguły taka decyzja oznacza nieprzyjemności, ale przynajmniej wiadomo, jak ją podważać, kiedy podatnik nie zgadza się z ustaleniami kontrolujących. Inaczej jest w sytuacji, kiedy kontrola skarbowa kończy się wydaniem tzw. wyniku kontroli. O skutkach prawnych takiego wyniku wypowiedział się niedawno WSA w Rzeszowie.

Postępowanie nakazowe jest odstępstwem od podstawowej formy procesu - postępowania zwyczajnego (w którym rozpoznawane są jedynie przestępstwa skarbowe). Pozwala na szybsze i mniej formalne zakończenie sprawy sądowej.

Sąd administracyjny, Postępowanie administracyjne

W judykaturze podatkowej jest coraz mniej PRAWA, a jeszcze mniej SPRAWIEDLIWOŚCI

Instytucje podatkowe rzadko odwołują się do klauzuli rozstrzygania wątpliwości na korzyść podatnika

Dokumenty nadane faksem a upływ terminów sądowych

Wznowienie postępowania sądowo-administracyjnego – w oczekiwaniu na uchwałę NSA

Zmiany w sądach - projekt nowelizacji ustawy o KRS

Zaskarżenie przedłużania terminu zwrotu VAT

Duża nowelizacja kpa i pakiet wierzycielski na posiedzeniu rządu

Doradcy podatkowi chcą występować przed sądami w togach

Lepsze relacje przedsiębiorców z administracją

Odsetki karne należy traktować jak należność główną

Patologie polskiego systemu podatkowego - dlaczego trwają, kto je chroni

Pisma procesowe będzie można składać przez internet

Koszty postępowania przed sądami administracyjnymi

Terminowe wnoszenie pism do sądu administracyjnego

Nikt nie ma prawa wydawać „prawotwórczych wyroków” w dziedzinie podatkowej

Postępowanie przed sądami administracyjnymi - zmiany w procedurze

Zarzut przedawnienia podatnik musi przed NSA zgłosić samemu

Zmiana prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi od 15 sierpnia 2015 r. - skutki dla podatników

Coraz więcej decyzji podatkowych jest uchylanych przez sądy administracyjne

Nowe Prawo restrukturyzacyjne od 1 stycznia 2016 r.

Zmiany w procedurze przed sądami administracyjnymi

Zmiana sposobu zaskarżania indywidualnych interpretacji podatkowych

Sąd administracyjny będzie mógł nakazać zmianę decyzji

Skargę na interpretację podatkową sąd może rozstrzygnąć na niekorzyść skarżącego

Zajęcie rachunku bankowego przez organ egzekucyjny

Jednolite wzory pism w procedurach administracyjnych

Skargi do sądów administracyjnych w formie elektronicznej

Zasady udzielania pełnomocnictwa

Modzelewski o deregulacji zawodu doradcy podatkowego

Pełnomocnictwo do występowania przed sądem administracyjnym – historia pewnej porażki

Strata ze sprzedaży wierzytelności własnej jest kosztem uzyskania przychodów razem z VAT

Wynik kontroli skarbowej można zaskarżyć do sądu

Jak toczy się postępowanie nakazowe co do wykroczenia lub przestępstwa skarbowego?