świadczenia rodzinne, świadczenia socjalne

Prace nad uregulowaniem zasad funkcjonowania fundacji rodzinnej trwają już prawie cztery lata. W tym czasie projekt ustawy znacznie ewoluował, w szczególności w zakresie zasad jej opodatkowania.

Renta wdowia otrzymywana z Irlandii przez wdowę mieszkającą w Polsce podlega opodatkowaniu tylko w Polsce. Jeżeli renta wypłacana jest na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych obowiązujących w Irlandii, to jest ona zwolniona z opodatkowania polskim podatkiem dochodowym na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT. Tym samym na wdowie nie ciąży obowiązek odprowadzania z tego tytułu zaliczek na podatek dochodowy. Nie ma też co do zasady obowiązku wykazywania w zeznaniu rocznym świadczenia, które podlega zwolnieniu przedmiotowemu. Tak zinterpretował przepisy Dyrektor Krajowej Administracji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 13 kwietnia 2022 r.

Bezwarunkowy dochód podstawowy ma w założeniu pozwolić, by każdy obywatel niezależnie od osiąganych dochodów otrzymywał stałe świadczenie finansowe od państwa. Jak wskazują eksperci Polskiego Instytutu Ekonomicznego, koszt sfinansowania bezwarunkowego dochodu podstawowego w Polsce, "przy założeniu świadczeń w wysokości 1200 zł dla osób w wieku produkcyjnym i 600 zł dla dzieci" wyniósłby 376 mld zł rocznie.

W związku z sytuacją epidemiologiczną związaną z rozprzestrzenianiem się wirusa COVID-19 ustawodawca wprowadził zmiany w przepisach dotyczących ustalania odpisów na Zakładowe Fundusze Świadczeń Socjalnych (ZFŚS) oraz dopuścił możliwość ich zawieszenia na czas stanu epidemii lub zagrożenia epidemicznego.

Podwyższeniu uległy limity zwolnień w podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT) dla niektórych świadczeń otrzymywanych przez podatników. Zwiększono m.in. limit zwolnienia od rzeczy lub świadczeń pieniężnych otrzymanych przez pracownika z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych (ZFŚS). Z wyższego limitu zwolnienia z PIT korzystają także dopłaty do wypoczynku dzieci.

Świadczenie rodzinne (np. świadczenie małżeńskie) przyznane na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych obowiązujących w Stanach Zjednoczonych Ameryki, otrzymywane przez polskiego rezydenta podatkowego jest zwolnione w Polsce z podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT. Tym samym w Polsce nie występuje obowiązek wykazywania ww. świadczenia w rocznym zeznaniu podatkowym.

15 maja 2018 r. Rada Ministrów przyjęła propozycje weryfikacji wysokości kryteriów dochodowych i kwot świadczeń zawartych w ustawie z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych, z wyłączeniem wysokości świadczenia pielęgnacyjnego, kwoty zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wpłacie zasiłków dla opiekunów przedłożone przez ministra rodziny, pracy i polityki społecznej. Te ustalenia dotyczą nowego okresu zasiłkowego 2018/2019. 31 lipca 2018 r. Rada Ministrów ustaliła te kwoty w rozporządzeniu w sprawie wysokości dochodu rodziny albo dochodu osoby uczącej się, stanowiących podstawę ubiegania się o zasiłek rodzinny i specjalny zasiłek opiekuńczy, wysokości świadczeń rodzinnych. Rozporządzenie wejdzie w życie po 14 dniach od daty ogłoszenia w Dzienniku Ustaw. Podwyższone kwoty wskazanych świadczeń mają obowiązywać od 1 listopada 2018 r. (II etap podwyższenia zasiłku pielęgnacyjnego od 1 listopada 2019 r.).

Firmy mają czas do 31 maja na wpłacenie pierwszej transzy środków na konto zakładowego funduszu świadczeń socjalnych (ZFŚS). Na skutek nowelizacji przepisów w 2017 roku teoretycznie mniej firm będzie musiało dokonać przelewu. Uległy zmianie także wysokości odpisów – wzrosły o 8%, średnio o 51 zł.

Od 1 listopada 2016 r. mamy kolejny okres zasiłkowy, który potrwa do 31 października 2017 r. Nie uległo zmianie kryterium dochodowe na osobę w rodzinie i wynosi (podobnie jak w poprzednim okresie zasiłkowym 2015/2016) 674 zł, a na osobę w rodzinie, w której jest dziecko niepełnosprawne 764 zł. Większe są natomiast kwoty zasiłku rodzinnego oraz dodatków.

Świadczenie rodzinne (zasiłek „wdowi” na dzieci) przyznane na podstawie brytyjskich przepisów o świadczeniach rodzinnych, otrzymywane przez wdowę mieszkającą w Polsce podlega co do zasady opodatkowaniu tylko wg polskich przepisów. A polska ustawa o PIT zwalnia z podatku tego typu świadczenia rodzinne. Dlatego bank wypłacając takie świadczenie nie może pobierać od niego i odprowadzać do urzędu skarbowego podatku dochodowego.

W 2016 r. rodziny będą mogły skorzystać ze wsparcia finansowego m.in. w postaci becikowego w wysokości 1000 zł, świadczenia rodzicielskiego przez rok dla bezrobotnych, studentek i zatrudnionych na umowę cywilno-prawną, zasiłku rodzinnego i zapowiadanego 500 zł na dziecko do ukończenia przez nie 18 roku życia. Czy Polska pod względem wsparcia finansowego rodzin dogoni Europę?

Rodzina jest dla rządu największym zobowiązaniem; chcemy, żeby program "Rodzina 500+" był wspólnym naszym projektem - powiedziała premier Beata Szydło, kierując tę propozycję do konsultacji społecznych podczas spotkania w dniu 19 grudnia w KPRM z przedstawicielami rodzin wielodzietnych.

Program 500+ to jeden z najważniejszych projektów obecnego rządu. Przewiduje wprowadzenie świadczenia wychowawczego w wysokości 500 zł miesięcznie na drugie i kolejne dziecko; w przypadku biedniejszych rodzin (których dochód nie przekracza 800 zł na osobę w rodzinie lub 1200 zł w przypadku rodzin z dzieckiem niepełnosprawnym) - również na pierwsze dziecko. Wszelkie prace nad projektem ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, która wprowadzić ma to rozwiązanie, zakończą się w pierwszym kwartale 2016 r. Wtedy świadczenie mogłoby być wypłacane od kwietnia.

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej odpowiada na najczęściej pojawiające się pytania dotyczące projektu „Rodzina 500+”. Informuje kiedy projekt wejdzie w życie, kto otrzyma wsparcie oraz jak ubiegać się o pieniądze.

Średnia bezpośredniej pomocy państw Unii Europejskiej w zakresie ulg podatkowych na dzieci i świadczeń rodzinnych wynosi 9 819 zł rocznie, ale w rzeczywistości aż 60 % państw UE nie osiąga tej wartości. W tym zestawieniu Polska plasuje się dopiero na 24. miejscu z kwotą 2 224 zł – wynika z raportu „Ulgi podatkowe i świadczenia rodzinne w UE” przygotowanego przez PwC.

Rentę rodzinną pobiera obecnie (październik 2015 r.) w Polsce 1,27 mln osób, najczęściej kobiety. W 2014 roku ZUS przyznał ponad 42 tys. nowych świadczeń. Na rentę mogą liczyć członkowie rodziny zmarłego, przede wszystkim małżonkowie i dzieci, który w chwili śmierci miał ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy albo tylko spełniał warunki do ich przyznania. Wysokość renty uzależniona jest od liczby osób, które są uprawnione do jej pobierania i wynosi od 85 do 95 proc. świadczenia, jakie pobierał zmarły.

Rodzice, którzy na urlopie wychowawczym opiekują się więcej niż jednym dzieckiem, będą otrzymywać wyższy dodatek do zasiłku rodzinnego - zakłada projekt noweli ustawy o świadczeniach rodzinnych, który w środę 23 września 2015 r. zaakceptowała sejmowa komisja polityki społecznej i rodziny.

1 stycznia 2016 r. wejdzie w życie nowelizacja ustawy o świadczeniach rodzinnych i innych ustaw. Dzięki zmianom przyznawanie świadczeń rodzinnych, świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz ubieganie się o Kartę Dużej Rodziny, będzie mogło odbywać się przez internet.

Obecnie, w sytuacji gdy rodzina przekroczy próg dochodowy, automatycznie traci prawo do świadczeń rodzinnych. Od początku stycznia 2016 r. ma się to zmienić, za sprawą wprowadzenia zasady „złotówka za złotówkę”. Według resortu pracy, w przyszłym roku z nowego rozwiązania skorzysta blisko 160 tys. rodzin.

Proponowanych przez Ewę Kopacz dopłat do pensji najmniej zarabiających, nie da się pogodzić z, i tak już kosztownym i skomplikowanym, systemem socjalnym - wskazuje ekspert Klubu Jagiellońskiego Marek Steinhoff-Traczewski, odnosząc się do propozycji premier.

Nowelizacji ustawy o świadczeniach rodzinnych, jednogłośnie przyjęta przez Sejm, zakłada, że od 1 stycznia 2016 r. będzie przysługiwało świadczenie rodzicielskie w wysokości 1 tys. zł miesięcznie dla rodziców, którym urodzi się dziecko, a którzy nie mogą skorzystać z urlopu.

Nie stanowi przychodu pracownika, a zatem nie podlega opodatkowaniu PIT, firmowa wycieczka krajoznawcza, opłacona ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych.

Posiedzenie Trójstronnej Komisji ds. Społeczno-Gospodarczych, które odbyło się 10 czerwca 2015 r. poświęcone było wstępnej prognozie wielkości makroekonomicznych przyjętych do prac nad projektem ustawy budżetowej na rok 2016, propozycji weryfikacji kwot kryteriów dochodowych i wysokości świadczeń rodzinnych, a także propozycji weryfikacji kwot kryteriów dochodowych w pomocy społecznej.

Rodziny, które przekroczą próg dochodowy od 2016 roku nie stracą świadczeń rodzinnych, ale będą je nadal otrzymywać - pomniejszone o kwotę, o jaką przekroczyły kryterium. Takie rozwiązanie przewiduje tzw. ustawa "złotówka za złotówkę", którą w piątek 15 maja 2015 r. uchwalił Sejm. Ustawę poparło jednogłośnie 412 posłów.

Do Sejmu trafił prezydencki projekt ustawy rodzinnej. Ma on zwiększyć uprawnienia rodziców do korzystania z elastycznych form organizacji czasu pracy i wprowadzić bardziej dogodne wykorzystanie urlopów rodzicielskich.