COVID-19, Odsetki od zaległości podatkowych

Ministerstwo Finansów przygotowało projekt nowelizacji Ordynacji podatkowej, która ma m.in. na celu zmobilizowanie organów podatkowych do zakończenia kontroli podatkowej i kontroli celno-skarbowej w terminie nie dłuższym niż 6 miesięcy od dnia jej wszczęcia. Jeżeli to się nie stanie, to nie będzie można podatnikowi naliczyć odsetek od zaległości podatkowych (odsetek za zwłokę) stwierdzonych w toku kontroli.

Covid-19 wkrótce nie będzie bardziej niebezpieczny od grypy sezonowej - oświadczyła 17 marca 2023 r. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), której szef Tedros Adhanom Ghebreyesus wyraził nadzieję na obniżenie w tym roku maksymalnego poziomu alarmowego w związku z pandemią koronawirusa.

Zgodnie z art. 70 § 1 Ordynacji podatkowej zobowiązanie podatkowe przedawnia się (co do zasady) z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. To podstawowa zasada prawa podatkowego, która zapewnia podatnikowi ochronę jego praw nabytych oraz gwarancję tzw. stanów zastanych. Organy podatkowe próbują podważyć tę zasadę odwołując się (perzy określaniu biegu terminów przedawnienia) do ustawy antycovidowej (ustawa z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych).

Przedłużenie stanu zagrożenia epidemicznego do 30 września przewiduje projekt nowelizacji rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu zagrożenia epidemicznego, skierowany w poniedziałek do podpisu premiera.

Od 8 lipca 2022 r. stopa lombardowa NBP wzrosła do 7%. Od tego samego dnia podwyższeniu (do 16%) uległa stawka odsetek od zaległości podatkowych i stawka odsetek od niezapłaconych w terminie składek na ubezpieczenie społeczne (odsetki od składek ZUS).

Wskutek podwyższenia stopy lombardowej NBP do 6,50% od 9 czerwca 2022 r., podwyższeniu uległa od tego samego dnia (do 15%) stawka odsetek od zaległości podatkowych i stawka odsetek od niezapłaconych w terminie składek na ubezpieczenie społeczne (odsetki od składek ZUS).

Z uwagi na problemy związane z wejściem w życie Polskiego Ładu, w tym planowanych zmian podatkowych od lipca ze skutkiem wstecz od stycznia 2022 r., wśród wielu przedsiębiorców coraz częściej pojawia się pytanie: kto poniesie za to odpowiedzialność. Jak odpowiadają członkowie zarządów spółek za podatki?

Rzeczywistość gospodarcza od początku marca 2020 roku związana z epidemią COVID-19 wymusiła wypracowanie szczególnych rozwiązań w wielu obszarach życia, w tym w podatkach. Wobec czego podjęto kroki prawne zapewniające podatnikom uchronienie ich przed negatywnymi konsekwencjami zaistniałej sytuacji. Wprowadzano szczególne rozwiązania, limity, uproszczenia lub złagodzenia konkretnych warunków, w tym preferencje związane z przeciwdziałaniem COVID-19. Szereg przepisów w PIT posługuje się sfomułowaniem „przeciwdziałanie COVID-19, które należy rozumieć jako wszelkie czynności związane ze zwalczaniem zakażenia, zapobieganiem rozprzestrzenianiu się, profilaktyką oraz zwalczaniem skutków, w tym społeczno-gospodarczych choroby wywołanej wirusem. Przepisy te nie będą jednak obowiązywać w nieskończoność. Wprawdzie stan epidemii, na razie nie został odwołany, to jednak wydaje się, że jest do tego coraz bliżej. Które przepisy temporalne ustawy o PIT przestaną istnieć wraz z końcem epidemii?

Odsetki od zaległości podatkowych i odsetki od składek ZUS w 2022 roku - zmiany od 7 kwietnia. Wskutek podwyższenia stopy lombardowej NBP do 5,00% od 7 kwietnia 2022 r., podwyższeniu uległa od tego samego dnia (do 12%) stawka odsetek od zaległości podatkowych i stawka odsetek od niezapłaconych w terminie składek na ubezpieczenie społeczne (odsetki od składek ZUS).

Odsetki od zaległości podatkowych i odsetki od składek ZUS w 2022 roku - zmiany od 9 lutego. Wskutek podwyższenia stopy lombardowej NBP (do 3,25%) od 9 lutego 2022 r., podwyższeniu uległa od tego samego dnia (do 8,5%) stawka odsetek od zaległości podatkowych i stawka odsetek od niezapłaconych w terminie składek na ubezpieczenie społeczne (odsetki od składek ZUS). Jest to pierwsza podwyżka stawek tych odsetek od 1 stycznia 2016 roku.

W polskim systemie prawnym wciąż brakuje jednoznacznej podstawy prawnej umożliwiającej pracodawcy swobodne tzn. bez narażenia się na ryzyko jakiejkolwiek odpowiedzialności) pytanie pracowników czy kandydatów do pracy o to, czy są zaszczepieni (w zasadzie nie tylko w kierunku COVID-19, ale w ogóle). Oznacza to, że zadawanie pytania o szczepienie jest na ten moment obarczone ryzykiem, którego nie da się wyeliminować. Obszary ryzyka są przy tym dwa: kwestia ochrony danych osobowych oraz przepisy prawa pracy – tłumaczy Anna Wiluś-Antoniuk, radca prawny w agencji zatrudnienia LeasingTeam Group – w obu przypadkach sytuacja prawna jest niejasna. Na szczęście zmiany przepisów wydają się możliwe w niedługiej przyszłości – nie brakuje bowiem zwolenników takich zmian.

KE wydała 22 grudnia 2021 r. decyzję (UE) 2021/2313 (data publikacji 28 grudnia br.), która umożliwia dalsze stosowanie zwolnienia z należności celnych przywozowych i VAT przywozu m.in. do Polski towarów potrzebnych do zwalczania skutków epidemii COVID-19.

Odsetki ustawowe - zmiany od 9 grudnia 2021 r. Wskutek podwyższenia stopy referencyjnej NBP (z 1,25% do 1,75%), podwyższeniu uległa od 9 grudnia 2021 r. wysokość odsetek ustawowych (kapitałowych) i odsetek ustawowych za opóźnienie - określonych w kodeksie cywilnym. Mimo podwyższenia od 9 grudnia 2021 r. także wysokości stopy lombardowej NBP - bez zmian pozostaje wysokość odsetek od zaległości podatkowych i odsetek od niezapłaconych w terminie składek na ubezpieczenie społeczne. Nie zmieni się także (przynajmniej do 31 grudnia 2021 r.) wysokość odsetek "za opóźnienie w transakcjach handlowych", bowiem do ustalenia wysokości tych odsetek stosuje się stopę referencyjną NBP obowiązującą w dniu: 1 stycznia (do odsetek należnych za okres od dnia 1 stycznia do dnia 30 czerwca) oraz w dniu 1 lipca (do odsetek należnych za okres od dnia 1 lipca do dnia 31 grudnia).

Odsetki ustawowe - podwyżka od 4 listopada 2021 r. Wskutek podwyższenia stopy referencyjnej NBP (z 0,5% do 1,25%), podwyższeniu uległa od 4 listopada 2021 r. wysokość odsetek ustawowych (kapitałowych) i odsetek ustawowych za opóźnienie - określonych w kodeksie cywilnym. Mimo podwyższenia od 4 listopada br. także wysokości stopy lombardowej NBP - bez zmian pozostaje wysokość odsetek od zaległości podatkowych i odsetek od niezapłaconych w terminie składek na ubezpieczenie społeczne. Nie zmieni się także (przynajmniej do 31 grudnia 2021 r.) wysokość odsetek "za opóźnienie w transakcjach handlowych", bowiem do ustalenia wysokości tych odsetek stosuje się stopę referencyjną NBP obowiązującą w dniu: 1 stycznia (do odsetek należnych za okres od dnia 1 stycznia do dnia 30 czerwca) oraz w dniu 1 lipca (do odsetek należnych za okres od dnia 1 lipca do dnia 31 grudnia).

Ceny transferowe a COVID-19 - APA. Kolejnym istotnym tematem, z jakim muszą zmierzyć się polscy podatnicy, to kwestia aktualności uprzednich porozumień cenowych (APA) w czasach pandemii COVID-19. Przedstawiamy główne wnioski dotyczące tego tematu wynikające z prac Forum Cen Transferowych, działającego przy Ministerstwie Finansów.

Ceny transferowe a COVID-19. W kolejnym artykule w cyklu poświęconego Rekomendacjom FCT, przedstawiamy wnioski dotyczące straty i alokacji nadzwyczajnych kosztów, a także traktowania wsparcia kryzysowego.

Ulga na zakup kasy fiskalnej online. Czy podatnik, który przerwał prowadzenie działalności gospodarczej z powodu COVID-19 może skorzystać z ulgi na zakup kasy fiskalnej online?

Moralność finansowa Polaków. Praca na czarno, płacenie gotówką bez rachunku, aby uniknąć VAT oraz przepisywanie majątku na rodzinę, aby uciec przed wierzycielami – to zachowania, które na rynku finansowym spotykają się z największym społecznym przyzwoleniem – wynika z badania Związku Przedsiębiorstw Finansowych pt. „Moralność Finansowa Polaków 2021”. To już szósta edycja tego unikalnego projektu badawczego, zrealizowana w partnerstwie z BIG InfoMonitor, Ikano Bank i Ultimo.

Amortyzacja. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydał interpretację podatkową dotyczącą amortyzacji środków trwałych, które zostały nabyte w celu produkcji towarów związanych z przeciwdziałaniem COVID-19. Podatnik prosił o potwierdzenie, że ma prawo dokonać jednorazowego odpisu amortyzacyjnego w miesiącu nabycia i wprowadzenia budynku produkcyjnego do ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych.

Zwolnienia z VAT. Rada UE zaaprobowała zmianę dyrektywy VAT wprowadzającą tymczasowe zwolnienia z podatku VAT w imporcie i niektórych dostawach. Dotyczy to towarów i usług udostępnianych bezpłatnie przez instytucje europejskie państwom członkowskim i obywatelom w czasach kryzysu powodowanego przez pandemię koronawirusa.

Podatek od nieruchomości. Ustawodawca wydłużył terminy stosowania preferencji (tj. zwolnień, przedłużeń terminów płatności) w podatku od nieruchomości do końca 2021 r. Ustawa w tej sprawie weszła w życie 29 czerwca 2021 r.

Polscy przedsiębiorcy a pandemia. Kryzys wywołany przez COVID-19 obniżył dochody 6 na 10 firm w Polsce i zmniejszył lukę płatniczą. Takie wnioski płyną z raportu ”European Payment Report 2021”. Jak pandemia wpłynęła na biznes w Polsce?

Zakaz prowadzenia działalności z powodu COVID-19 a VAT. W związku z epidemią koronawirusa rząd zakazuje prowadzenia niektórych rodzajów działalności gospodarczej. W konsekwencji przedsiębiorcy nie mogą otwierać swoich biznesów i nie osiągają przychodów. Często jednak podpisane umowy powodują konieczność ponoszenia różnych wydatków. Może pojawić się więc wątpliwość, czy w przypadku ponoszenia wydatków w czasie zamknięcia działalności gospodarczej, która nie wiadomo kiedy zostanie ponownie otwarta, podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego w związku z dokonywanymi zakupami.

Zmiana umowy w czasie COVID-19. Kodeks cywilny zawiera instrument prawny (klauzulę) zwany z łac. rebus sic stantibus, który dopuszcza możliwość ingerencji sądu w treść zawartej umowy, gdy z powodu nadzwyczajnej zmiany stosunków wykonanie umowy (spełnienie świadczenia) byłoby połączone z nadmiernymi trudnościami albo groziłoby jednej ze stron rażącą stratą, czego strony nie przewidywały przy zawarciu umowy. Jak zastosować klauzulę rebus sic stantibus z powodów wywołanych pandemią COVID-19?

VAT a odpowiedzialność solidarna. Przepisy z zakresu opodatkowania VAT przewidują solidarną odpowiedzialność za zapłatę tego podatku przez przedsiębiorców uczestniczących w transakcji, a nawet solidarną odpowiedzialność osób trzecich.