Pełnomocnictwo

Jakie są etyczne granice działań pełnomocników profesjonalnych w sprawach podatkowych i karnoskarbowych? Jak określać granice prawidłowego reprezentowania interesów klienta wobec działania mogącego wypełnić znamiona pomocnictwa, podżegania a nawet sprawstwa kierowniczego w przestępstwach karnoskarbowych?

W przypadku wystąpienia ciągu pełnomocnictw, które zazwyczaj ma miejsce w przedsiębiorstwach o rozbudowanej strukturze, opłacie skarbowej podlega jedynie złożenie ostatniego dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa, na podstawie którego pełnomocnik będzie dokonywał czynności.

Złożenie dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa lub prokury albo jego odpisu, wypisu lub kopii – w sprawie z zakresu administracji publicznej lub w postępowaniu sądowym powoduje obowiązek zapłaty opłaty skarbowej. Natomiast gdy przepisy proceduralne umożliwiają jedynie okazanie pełnomocnictwa lub zostaje ono zgłoszone do protokołu, to wobec braku złożenia dokumentu w postępowaniu prowadzonym przez organ administracji publicznej albo sądowym, nie zostaje spełniona przesłanka powstania obowiązku uiszczenia opłaty skarbowej.

Resort finansów jest w trakcie konsultowania projektu wielowątkowej nowelizacji ordynacji podatkowej. Niektórzy nazywają te zmiany podatkową rewolucją. Projekt przewiduje kontrowersyjne zmiany, takie jak m.in. wprowadzenie klauzuli przeciwko obejściu prawa podatkowego, opinii zabezpieczających. Mniej dyskusyjne są nowe regulacje przepisów o pełnomocnictwie, które mają wejść w życie od 2016 roku.

Ministerstwo Finansów w projekcie (z 9 lipca 2014 r.) nowelizacji Ordynacji podatkowej proponuje nowe przepisy, które zmienią w dużym stopniu instytucję pełnomocnictwa w postępowaniach podatkowych. Nowelizacja przewiduje dodanie nowego rozdziału 3a, całkowicie poświęconego właśnie tej instytucji. Przede wszystkim, zgodnie z projektem zostaną wyróżnione trzy kategorie pełnomocników: ogólny, szczególny oraz do doręczeń.

Środki pieniężne przekazane przez kupującego na pokrycie kosztów przesyłki w imieniu kupującego, nie stanowią dla prowadzącego działalność gospodarczą (sklep internetowy) przychodu, podlegającego opodatkowaniu.

Członek zarządu pełnomocnikiem spółki kapitałowej – dopuszczalne ułatwienie, czy obejście przepisów o reprezentacji.

Niejednokrotnie występują sytuacje, w których istnieje konieczność skorzystania z instytucji pełnomocnika. Zasady dotyczące pełnomocnictwa oraz czynności pełnomocnika i mocodawcy zawarte zostały w przepisach kodeksu cywilnego oraz kodeksu postępowania cywilnego.

Kwalifikacja do źródła przychodów w podatku dochodowym od osób fizycznych wynagrodzenia z tytułu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez pełnomocnika ustanowionego z urzędu, jest zależna od formy prawnej wykonywania przez niego zawodu adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego czy rzecznika patentowego. Będzie to działalność gospodarcza, jeżeli pełnomocnik w ten sposób rozlicza swoją działalność zawodową albo działalność wykonywana osobiście.

Prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą podlegają obowiązkowi wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG), w ramach którego działa rejestr pełnomocnictw. Od 1 lipca 2013 r. pełnomocnicy przedsiębiorców mogą zarządzać wpisami swoich mocodawców on-line.

Wydatki związane z korzystaniem z usług kancelarii prawnej mogą obniżyć wysokość podatku należnego. Fakt ten potwierdzają interpretacje wydawane przez Urzędy Skarbowe. Fiskus podkreśla jednak, że przedsiębiorca będzie miał obowiązek wykazania związku pomiędzy poniesioną na te usługi kwotą a osiągniętymi przychodami.

Nadmiar obowiązków, długi wyjazd, czy brak odpowiednich kwalifikacji – istnieje wiele sytuacji, w których przedsiębiorca może skorzystać z pomocy zewnętrznej firmy lub po prostu zaufanej osoby. O czym należy pamiętać udzielając pełnomocnictwa?

Zdarzają się sytuacje, kiedy nie możemy osobiście załatwić ważnej sprawy (np. zawrzeć umowy). Wówczas czynność prawna może być dokonana w naszym imieniu przez inną osobę poprzez udzielenie pełnomocnictwa.

Kto chce osiągnąć sukces w postępowaniu sądowym musi wykazać się m.in. szczególną starannością. Pewien doradca podatkowy zapomniał o tej regule, wykazując się wyjątkową beztroską, która doprowadziła do przegrania sprawy bez merytorycznego rozpatrzenia.

Podatnicy udzielają dość często księgowym, czy innym pracownikom pełnomocnictw do podpisywania deklaracji podatkowych. Nie zwalnia to jednak mocodawców z odpowiedzialności za podatki. Jeżeli pełnomocnik popełni błąd w deklaracji, to ewentualnej dopłaty podatku z odsetkami urząd będzie domagał się od podatnika. Gdy pełnomocnikiem podpisującym deklarację był profesjonalista - podatnik może uzyskać od niego odszkodowanie na drodze cywilnoprawnej.

Nie tylko sam podatnik może podpisywać zeznania i deklaracje podatkowe. Zgodnie z art. 80a. ordynacji podatkowej, deklaracja podatkowa (w tym też e-deklaracja) może być podpisana także przez pełnomocnika podatnika, płatnika lub inkasenta – o ile ustawy nie stanowią inaczej. Zatem można udzielić księgowej lub innej osobie pełnomocnictwa do podpisywania deklaracji.

21 lipca 2011 r. zapadł ważny wyrok NSA (sygn. akt II FSK 440/10) dla osób zainteresowanych pozyskaniem indywidualnej interpretacji podatkowej. Sąd uznał, że nie ma podstawy prawnej, aby pełnomocnik do wniosku ORD-IN dołączał dokument dowodzący, że przedstawiciele mocodawcy mieli prawo udzielić mu pełnomocnictwa. Organ podatkowy wydający interpretację może domagać się takiego dokumentu tylko w sytuacji, gdy istnieją wątpliwości co do istnienia tego prawa.

Opłata skarbowa. Wykaz przedmiotów (czynności) opłaty skarbowej, stawki tej opłaty oraz zwolnienia określa załącznik do ustawy z 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej. W wykazie uwzględniono stan prawny obowiązujący od 1 lutego 2021 roku. Ustawa o opłacie skarbowej precyzuje też które czynności są wyłączone od opłaty skarbowej.

Pełnomocnik działający w imieniu spółki składa wniosek o wydanie interpretacji przepisów podatkowych. Dyrektor izby skarbowej wydaje interpretację, ale jest ona niekorzystna dla podatnika. Sprawa wraz z aktami sprawy trafia do sądu. W aktach sprawy jest już odpis z KRS potwierdzający umocowanie do reprezentacji członka zarządu, który udzielił w imieniu spółki odpowiedniego pełnomocnictwa. Sąd wzywa stronę do ponownego wykazania, że pełnomocnik ma uprawnienie do reprezentowania podatnika podpisane przez osobą mającą prawo reprezentowania spółki.

Wiele osób kupujących samochody osobowe w innych krajach UE korzysta z pomocy pośredników. Wynika to zarówno z braku czasu lub innych zdarzeń uniemożliwiających osobisty zakup wymarzonego pojazdu za granica, jak też z faktu, że niektóre samochody można nabyć na zamkniętych aukcjach lub licytacjach organizowanych przez różne organizacje lub administracje w tych krajach.

Deklaracja podatkowa nie musi być podpisana przez podatnika. Może to zrobić pełnomocnik. Jaki zakres ma tego rodzaju pełnomocnictwo?

Niektóre urzędy skarbowe mają zwyczaj nieuznawania pełnomocnictw ogólnych wydawanych przez podatników (np. “do reprezentowania przed organami podatkowymi”). Urzędy te żądają od pełnomocników pełnomocnictw do konkretnej czynności (np. do wydania zaświadczenia o niezaleganiu podatnika-mocodawcy z płaceniem podatków). Doradcy podatkowi kwestionują taką praktykę, jako nieuzasadnioną w świetle obowiązującego prawa.

Nie ma prawnych przeszkód, by zlecić odrębnemu podmiotowi fakturowanie własnej sprzedaży.

Jednym z przysługujących podatnikowi uprawnień w postępowaniu podatkowym jest możliwość ustanowienia pełnomocnika. Uprawnienie takie zostało sformułowane w art. 136 ordynacji podatkowej, zgodnie z którym strona może działać przez pełnomocnika, chyba że charakter czynności wymaga jej osobistego działania.