Tematy - Podatki 2016, Kwota wolna od podatku - INFOR.PL

Rząd zamierza obniżyć podatki, szczególnie osobiste, a propozycje przedstawi jesienią - powiedziała w wywiadzie dla "Rzeczpospolitej" premier Ewa Kopacz. Dodała, że jedna z propozycji będzie stanowić alternatywę dla kwoty wolnej od podatku.

Prezydent elekt Andrzej Duda powiedział w środę 24 czerwca 2015 r. PAP, że po zaprzysiężeniu, jeszcze w sierpniu zamierza złożyć projekt ustawy zakładający obniżenie wieku emerytalnego. "To będzie mój absolutnie pierwszy projekt" - oświadczył. Jednym z pierwszych projektów ustaw będzie też podwyższenie kwoty wolnej od podatku PIT do 8 tysięcy zł.

Kwota wolna od podatku jest tępym instrumentem, to znaczy drogim i niekoniecznie przekładającym się na efekty społeczne i poprawę systemu podatkowego - ocenił minister finansów Mateusz Szczurek.

Od 2016 r. przedsiębiorcy będą ujmować faktury korygujące na bieżąco, jeśli nie będą one związane ze zmianą błędnych rozliczeń. Tak przewiduje projekt, który został właśnie skierowany do prac w sejmowej komisji. Nowe zasady mają być wprowadzone równolegle w trzech ustawach: o PIT, o CIT oraz o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

Komisja Europejska w 2016 r. zaproponuje państwom członkowskim możliwość obniżki VAT na e-książki i e-prasę. Mimo to Ministerstwo Finansów preferencji dla tej drugiej nie chce.

Do Sejmu trafił projekt nowelizacji ustawy o podatku akcyzowym. Nowelizacja przyczyni się do ułatwienia przedsiębiorcom wykonywania działalności gospodarczej związanej z obrotem wyrobami akcyzowymi. Ograniczenie obciążeń zmniejszy koszty dopełniania procedur administracyjnych, a tym samym koszty wykonywanej działalności.

Resort finansów wychodzi naprzeciw oczekiwaniom podatników i usprawnia internetową administrację podatkową. Załatwianie spraw w dowolnym urzędzie skarbowym czy osobisty asystent startującego mikroprzedsiębiorcy to najważniejsze zmiany jakie wprowadza rządowy projekt ustawy o administracji podatkowej. Przepisy w zakresie obsługi i wsparcia w centrach obsługi zaczną obowiązywać już od 1 września 2015 r., cała ustawa ma wejść w życie 1 stycznia 2016 r.

15 maja 2015 r. Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz niektórych innych ustaw, wprowadza ona także pewne zmiany w przepisach o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. 2000 Nr 86 poz. 959). Wraz z drobnymi, redakcyjnymi zmianami sformułowań ustawowych, w zasadzie poszerzony zostanie także zakres opodatkowania. Zmiany wejdą w życie od 1 stycznia 2016 r. i będą mieć zastosowanie do tych czynności cywilnoprawnych, wobec których obowiązek podatkowy powstał po tej dacie.

Po dość długiej procedurze legislacyjnej w dniu 15 maja 2015 r. Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz niektórych innych ustaw. Przynosi ona m.in. ważne zmiany w ustawie o podatku od spadków i darowizn, które mają zacząć obowiązywać od 1 stycznia 2016 roku.

Rząd rozważa podwyższenie kwoty wolnej od podatku - poinformowała w poniedziałek dziennikarzy rzeczniczka rządu Małgorzata Kidawa-Błońska. Podniesienie kwoty wolnej np. do 8 tys. zł wsparłoby także najlepiej zarabiających - wskazał minister pracy Władysław Kosiniak-Kamysz.

Wzrost kwoty wolnej od podatku do 8 tys. zł - jak chce prezydent elekt Andrzej Duda - to koszt ok. 21,5 mld zł. Mniej więcej tyle, ile roczne wpływy z CIT. Państwo nie zaoszczędzi takiej kwoty, nikt nie odważy się podnieść danin, a ściągalności podatków nie da się poprawić z dnia na dzień. Jednak pieniędzy na znaczącą podwyżkę kwoty wolnej w PIT starczyłoby, gdyby państwo zlikwidowało oszustwa w VAT. Poza tym znaczna część pieniędzy uzyskanych przez podatników wskutek podniesienia kwoty wolnej wróciłaby zapewne do budżetu państwa w postaci podatków obrotowych: VAT i akcyzy.

16 stycznia 2015 roku została przez Sejm została uchwalona ustawa o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy – Ordynacja podatkowa. Choć niemal wszystkie uchwalone zmiany mają wejść w życie dopiero 1 stycznia 2016 roku, to ze względu na wagę uchwalonych zmian należy się im przyjrzeć już teraz. Najważniejszym punktem nowelizacji są zmiany dotyczące opodatkowania przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych.

Związek Rzemiosła Polskiego w związku z konsultacjami nowelizacji przepisów ograniczających bariery w zakładaniu i wykonywaniu działalności gospodarczej przesłał do Ministerstwa Gospodarki propozycje środowiska rzemiosła w tym zakresie. Eksperci ZRP po raz kolejny zwrócili uwagę na konieczność uchylenia w podatkach dochodowych, tzw. mechanizmu korekty kosztów, w przypadku nie uregulowania płatności w określonym terminie.

Organy podatkowe będą mogły od 2016 roku plombować maszyny i samochody od razu przy doręczaniu decyzji o zabezpieczeniu ewentualnych zaległości podatkowych. Liczą na efekt zaskoczenia. Organy będą też mogły szybciej występować o zajęcie środków na koncie podatnika lub wnioskować do sądu o zabezpieczenie hipoteczne.

Resort finansów przygotował projekt rozporządzenia w sprawie określenia wzorów deklaracji w zakresie specjalnego podatku węglowodorowego. Chodzi o wzór deklaracji o wysokości osiągniętego zysku (poniesionej straty) przez podatnika specjalnego podatku węglowodorowego za rok podatkowy - SPW-1, wzór deklaracji o wysokości osiągniętego zysku (poniesionej straty) przez podatnika specjalnego podatku węglowodorowego - SPW-2 oraz wzory informacji SPW-1/O i SPW-2/O. Rozporządzenie zacznie obowiązywać od 1 stycznia 2016 r.

Komisja Europejska w ramach przeglądu systemu VAT zamierza przedstawić w 2016 r. propozycje, które pozwoliłyby na objęcie elektronicznych książek (e-booków) i prasy obniżonymi stawkami VAT. Obecnie są one objęte podstawową stawką VAT.

Osoby rozpoczynające działalność gospodarczą będą mogły skorzystać z pomocy tzw. asystenta podatnika. To jedno z rozwiązań przewidzianych w ustawie o administracji podatkowej uchwalonej przez Sejm w środę 27 maja 2015 r.. Ma ona wejść w życie 1 stycznia 2016 r. z wyjątkiem niektórych przepisów, które zaczną obowiązywać 1 września 2015 r. oraz z dniem następującym po jej ogłoszeniu.

Zdaniem ministra finansów Mateusza Szczurka zdjęcie z Polski procedury nadmiernego deficytu nie oznacza, że możliwe będzie znaczące zwiększanie wydatków czy cięcie podatków. Zapowiada jednocześnie, że działania resortu finansów będą nakierowane na równoważenie budżetu.

Wśród obietnic wyborczych prezydenta-elekta Andrzeja Dudy znajduje się pomysł podniesienia kwoty wolnej od podatku z obecnych 3091 zł do 8 tys. zł. Czy ta obietnica ma szansę na realizację?

Zniesienie części obowiązków biurokratycznych, z których muszą wywiązywać się firmy obracające towarami obłożonymi akcyzą - przewiduje projekt nowelizacji ustawy o akcyzie, którym we wtorek 26 maja 2015 r. ma zająć się rząd. Zgodnie z projektem część przepisów ma wejść w życie 30 czerwca 2015 r. a pozostałe od 1 stycznia 2016 r.

9 maja 2015 r. rząd przyjął projekt nowelizacji Ordynacji podatkowej, którego generalnym celem jest uproszczenie i unowocześnienie procedur podatkowych oraz uszczelnienie systemu poboru podatków.

Projekt noweli Ordynacji podatkowej (przygotowywany przez Ministra Finansów od połowy 2014 r.), pozbawiony budzącej sprzeciw biznesu klauzuli przeciw unikaniu opodatkowania, trafi we wtorek 19 maja 2015 r. pod obrady rządu. Projekt przewiduje liczne ułatwienia dla podatników, np. wydawanie ogólnej interpretacji podatkowej zamiast powielania indywidualnych. Zmiany mają wejść w życie od 1 stycznia 2016 r.

Zdjęcie procedury nadmiernego deficytu z Polski umożliwi m.in. zmiany w polityce fiskalnej na korzyść obywateli. Jedną z nich – w ocenie Danuty Hübner – może być podwyższenie kwoty wolnej od podatku. Obecnie polski limit należy do najniższych w Europie i wynosi 3091 zł rocznego dochodu.

Ogólnopolskie Porozumienia Związków Zawodowych (OPZZ) podkreśla, że na rynku wciąż brakuje 5 mln miejsc pracy. Zdaniem związkowców niezbędne są zmiany w prawie gospodarczym, podatkach i podniesienie jakości pracy. Postulują m.in. przywrócenie stawek podatku VAT 22 proc. i 7 proc., wprowadzenie niższej stawki podatku dla osób najmniej zarabiających oraz podwyższenie wysokość kwoty wolnej w podatku.

Projekt ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i prawnych, który jest obecnie na etapie uzgodnień międzyresortowych i konsultacji społecznych, przewiduje m.in. wprowadzenie do polskiego prawa unijnych przepisów dotyczących opodatkowania w przypadku spółek dominujących i spółek zależnych. Chodzi o dokumentowanie cen transferowych stosowanych przez podmioty powiązane. To istotne, gdyż transakcje wewnątrz grup mogą służyć wyprowadzaniu zysków za granicę.

Firmom powiązanym ze sobą trudniej będzie wyprowadzić zysk za granicę za pomocą cen transferowych - taki będzie skutek nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i prawnych - mówią PAP eksperci. Jej projekt, autorstwa MF, jest zgodny z wytycznymi OECD. Projekt jest obecnie na etapie uzgodnień międzyresortowych i konsultacji społecznych. Przewiduje m.in. wprowadzenie do polskiego prawa unijnych przepisów dotyczących opodatkowania w przypadku spółek dominujących i spółek zależnych. Chodzi o dokumentowanie cen transferowych stosowanych przez podmioty powiązane. To istotne, gdyż transakcje wewnątrz grup mogą służyć wyprowadzaniu zysków za granicę.

Z dniem 1 stycznia 2016 r., w wyniku nowelizacji ustawy o VAT, zaczną obowiązywać nowe regulacje w zakresie sposób określenia proporcji, czyli zakresu wykorzystania nabywanych towarów/usług do celów działalności gospodarczej.

Od 1 stycznia 2016 r. rolnicy i członkowie ich rodzin będą mogli sprzedawać produkty żywnościowe wytworzone z własnych surowców, bez konieczności rejestracji działalności gospodarczej. Istota wprowadzanych zmian podlega na zaliczeniu przychodów z realizowanej przez rolników tzw. sprzedaży bezpośredniej do przychodów z innych źródeł w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz na wprowadzeniu możliwości ich opodatkowania w formie uproszczonej, tj. ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, przy zastosowaniu stawki w wysokości 2% przychodów.

Ministerstwo Finansów powraca z propozycją sprzed dwóch lat dotyczącą wprowadzenia do ustawy o podatkach i opłatach lokalnych nowej definicji budynku oraz budowli. To może być rewolucja w opodatkowaniu nieruchomości.

Znane są już konkretne uregulowania projektu dużej nowelizacji ustawy o podatku akcyzowym. Aktualnie trwają uzgodnienia i konsultacje odnośnie projektu ustawy zmieniającej ustawę o podatku akcyzowym oraz niektóre inne ustawy. Większość nowych regulacji ma wejść w życie już z dniem 30 czerwca 2015 r., a pozostałe 1 stycznia 2016 r.

Wprowadzenie instytucji asystenta podatnika, centrów obsługi podatników w urzędach skarbowych, czy jednego Biura Krajowej Informacji Podatkowej przewiduje projekt ustawy o administracji podatkowej, którym ma zająć się Sejm na najbliższym posiedzeniu.

Minister finansów Mateusz Szczurek oczekuje, iż Komisja Europejska już w tym roku zdejmie z Polski procedurę nadmiernego deficytu. Szef MF szacuje, że deficyt spadnie w 2015 roku do 2,7 proc. PKB, a gospodarka Polski wzrośnie przynajmniej o 3,4 proc.

Zerową stawkę podatku dla ok. 3 mln najmniej zarabiających osób w Polsce proponuje Sojusz Lewicy Demokratycznej. Projekt ustawy w tej sprawie na początku maja ma trafić do Sejmu.

Na najbliższym posiedzeniu Sejmu odbędzie się pierwsze czytanie projektu ustawy o administracji podatkowej. Dzięki rozwiązaniom zawartym w projekcie podatnik uzyska nową, lepszą jakość usług świadczonych przez urzędy. Nowe regulacje mają wejść w życie 1 stycznia 2016 r.

Ministerstwo Finansów w projekcie nowelizacji ustawy o PIT i CIT proponuje ułatwienia dla przedsiębiorstw tworzących żłobki lub przedszkola dla dzieci swoich pracowników. Dla pracowników korzystających z oferty pracodawców przewidziano zwolnienia podatkowe. MF zakłada, że zmiany wejdą w życie 1 stycznia 2016 r.

24 lutego 2015 r. została opublikowana nowelizacja ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy – Ordynacja podatkowa. Będzie ona obowiązywała od 1 stycznia 2016 r. Nowelizacja ma kluczowe znaczenie dla opodatkowania tzw. dochodów (przychodów) pochodzących ze źródeł nieujawnionych. Można uznać, że dzięki nowelizacji sytuacja osób, względem których będzie prowadzone postępowanie o nieujawnione dochody, zmieni się na ich korzyść. Nowe przepisy określiły termin graniczny do wydania decyzji ustalającej podatek, wprowadziły gwarancje w ramach postępowania dowodowego i określiły ciężar dowodu. Jednak to, jak w praktyce sprawdzą się nowe przepisy, okaże się dopiero, gdy urzędnicy zaczną je stosować.

Ministerstwo Finansów wprowadza nowe ulgi podatkowe o charakterze prorodzinnym. Przedsiębiorca, który utworzy zakładowy żłobek, przedszkole czy klub malucha, wydatek na ten cel będzie mógł zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów. Za koszt podatkowy zostaną uznane także dodatkowe świadczenia, wypłacone pracownikowi, których celem jest sfinansowanie pobytu dziecka w przedszkolu czy żłobku. Środki te będą też zwolnione z podatku. Nowe przepisy mają wejść w życie 1 stycznia 2016 r.

Gdy Polska wyjdzie z procedury nadmiernego deficytu (być może stanie się to już w 2016 roku), warto będzie zacząć dyskusję na temat dalszego obniżania podatków - powiedział główny ekonomista Ministerstwa Finansów Ludwik Kotecki. Dodał, że jest zwolennikiem jednolitej stawki VAT, w wysokości 16-18 proc.

Tytułowa kwestia wzbudza wiele kontrowersji zwłaszcza po ostatnim głosowaniu w sejmie w tej sprawie w dniu 6 lutego 2015 r. Miesiąc po tych wydarzeniach, można już realnie przyjrzeć się polskiej kwocie wolnej od podatku dochodowego, tak aby w pełni zrozumieć mechanizmy, które nią rządzą. Jest to tym bardziej aktualna kwestia, że szykuje się kolejna inicjatywa poselska w tym zakresie - podniesienia kwoty wolnej do 6700 zł.

Działania Administracji Podatkowej od dłuższego już czasu zmierzają do zmiany podejścia i nastawienia podatnika do klienta. W tym właśnie celu powstał projekt systemu obsługi i wsparcia podatnika. Jednym z jego głównych zadań jest zapewnienie każdemu podatnikowi dobrej obsługi w każdym urzędzie skarbowym w warunkach jednolitego stosowania prawa podatkowego. Projekt ustawy o Administracji Podatkowej wprowadzającej ramy prawne dla tego Systemu jest w końcowej fazie uzgodnień międzyresortowych i jeszcze w marcu 2015 r. powinien trafić do Sejmu.

Projekt ustawy przygotowany przez klub SLD zakłada podwyższenie kwoty wolnej od podatku z obecnego poziomu nieco ponad 3 tys. zł do ok. 6700 zł oraz coroczne jej indeksowanie. Jak wskazują politycy Sojuszu, Polska ma najniższy poziom kwoty wolnej od podatku w Europie.

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej uznał w wyroku z 18 grudnia 2014 r. (sygn. C-639/13), że Polska, stosując obniżoną stawkę 8% VAT do dostaw towarów przeznaczonych na cele ochrony przeciwpożarowej, wymienionych w załączniku nr 3 do ustawy o VAT, naruszyła przepisy dyrektywy Rady 2006/112/WE. Dlatego w trakcie prac Komisji Sejmowej nad projektem ustawy zmieniającej VAT wprowadzono przepis uchylający możliwość stosowania obniżonej stawki. Stawka 23% na tego rodzaju sprzęt ma obowiązywać od 1 stycznia 2016 r. Zmiana będzie dotyczyć przede wszystkim gmin, które będą płacić podwyższony VAT przy zakupie, ale nie będą mogły go odliczyć.

Zdaniem ekspertów, utrzymanie wyższych stawek VAT do roku 2016 będzie kosztować gospodarstwa domowe 4 mld zł rocznie. Najbardziej podatkiem obciążona jest grupa 10 proc. najbiedniejszych gospodarstw – w ramach VAT oddają ponad 16 proc. swoich dochodów do dyspozycji. W grupie 10 proc. najbogatszych udział ten spada poniżej 7 proc.

Minister Finansów wyjaśnia, że po wprowadzeniu (najprawdopodobniej od 2016 roku) nowych zasad odliczania VAT (wg tzw. prewspółczynnika) od nabytych towarów i usług zarówno do wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i celów innych - nie zmienią się zasady odliczania VAT od samochodów.

Projekt noweli Ordynacji podatkowej zakłada dostosowanie jej zapisów do amerykańskiej ustawy o ujawnianiu rachunków zagranicznych (FATCA), a także do związanej z nią umowy między Polską i USA podpisanej w październiku 2014 r.

Senat bez poprawek zaakceptował 7 lutego 2015 r. nowelizację ustawy o PIT, pozostawiającą 75 procentową stawkę PIT od ukrywanych dochodów. Znowelizowane przepisy, które wejdą w życie od 1 stycznia 2016 roku mają charakter prewencyjny - mają zachęcić do uczciwego rozliczania się z państwem.

Sejm odrzucił projekt dotyczący podniesienia kwoty wolnej od podatku. Projekt Twojego Ruchu w tej sprawie zakładał podniesienie kwoty wolnej od podatku do poziomu zależnego od dochodów potrzebnych do zapewnienia minimum egzystencji.

Minister finansów chce, by sklepy wystawiały elektroniczne dokumenty tax-free i przesyłały je bezpośrednio do Służby Celnej. Ma to ułatwić zwrot podatku dla podróżnych, kupujących towary w Polsce. Zmiany w ustawie o VAT, które to umożliwią, mogłyby wejść w życie w 2016 r.

W 2016 roku urzędy skarbowe, samorządy oraz ZUS będą powiadamiały biura informacji gospodarczej o zobowiązaniach prawno-podatkowych osób fizycznych i firm. Takie rozwiązanie Ministerstwo Gospodarki zapisało w projekcie założeń do nowelizacji ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczej.

Określenie proporcji VAT w odniesieniu do nabywanych towarów i usług wykorzystywanych dla celów mieszanych, wprowadzenie zmian w zakresie ulgi na złe długi, objęcie mechanizmem odwróconego obciążenia nowych grup produktów - to część zmian, które mają wejść w życie w 2015 i 2016 r.

Podatki 2016, Kwota wolna od podatku

Jesienią rząd zaproponuje obniżenie podatków, w tym PIT

Niższy wiek emerytalny i kwota wolna od PIT w wysokosci 8 tys. zł - pierwszymi projektami Prezydenta Dudy

Szczurek: kwota wolna od podatku to "tępy instrument"

Rozliczanie faktur korygujących w PIT i CIT - zmiany od 2016 roku

Niższy VAT na e-booki ale nie na e-prasę?

IFK poleca: Zmiany w akcyzie ułatwią prowadzenie firmy

Ustawa o administracji podatkowej 2015/2016

Podatek od czynności cywilnoprawnych – zmiany od 2016 roku

Zmiany w podatku od spadków i darowizn od 2016 r.

Kidawa-Błońska: rząd myśli o podniesieniu kwoty wolnej od podatku

Podniesienie kwoty wolnej w PIT do 8 tys. zł - analiza skutków budżetowych

PIT od nieujawnionych przychodów – zmiany od 2016 roku

IFK poleca: Konieczna likwidacja korekty kosztów

Zabezpieczanie zobowiązań i zaległości podatkowych - zmiany od 2016 roku

Wzory deklaracji dla specjalnego podatku węglowodorowego (SPW) od 1 stycznia 2016 r.

Obniżona stawka VAT na e-booki w 2016 r.

Ustawa o administracji podatkowej uchwalona przez Sejm

M. Szczurek: Nie możemy sobie pozwolić na dowolne cięcia podatków

Podniesienie kwoty wolnej od podatku z obecnych 3091 zł do 8 tys. zł

Nowelizacja ustawy o podatku akcyzowym 2015/2016 - mniej obowiązków podatników

Rząd przyjął projekt nowelizacji Ordynacji podatkowej

Projekt dużej nowelizacji Ordynacji podatkowej

D. Hübner: Możliwe podwyższenie kwoty wolnej od podatku

Związkowcy chcą zmian w podatkach

Dokumentacja cen transferowych - zmiany w PIT i CIT w 2016 r.

Zmiany w opodatkowaniu PIT i CIT podmiotów powiązanych od 2016 roku

Sposób określenia proporcji w VAT od 1 stycznia 2016 r.

Sprzedaż bezpośrednia przetworzonych produktów rolnych od 1 stycznia 2016 r.

Zmiany w podatku od nieruchomości od 2016 roku

Ustawa o podatku akcyzowym - nowelizacja od 30 czerwca 2015 r.

Instytucja asystenta podatnika od 1 stycznia 2016 r.

MF oczekuje zdjęcia procedury nadmiernego deficytu już w 2015 roku

IFK poleca: Zerowa stawka podatku dla najbiedniejszych

IFK poleca: Lepsza obsługa podatnika w 2016 r.

Ulgi dla firm tworzących żłobki lub przedszkola - zmiany w PIT i CIT w 2016 r.

Opodatkowanie nieujawnionych dochodów od 1 stycznia 2016 r.

Ulgi podatkowe na pobyt dzieci pracowników w przedszkolach i żłobkach w 2016 r.

Niższe podatki i jedna stawka VAT od 2016 roku?

Kwota wolna w podatku dochodowym od osób fizycznych

System obsługi i wsparcia podatnika w Polsce i ustawa o administracji podatkowej

Podwyższenie kwoty wolnej od podatku do 6700 zł - projekt ustawy

Podstawowa stawka VAT na sprzęt przeciwpożarowy od 2016 roku

Utrzymanie wyższych stawek VAT do 2016 r. będzie nas kosztować 4 mld

Odliczanie VAT od samochodów bez zmian od 2016 roku

Ordynacja podatkowa będzie dostosowana do umowy FATCA

75% PIT od ukrywanych dochodów - nowelizacja

Kwota wolna od podatku nie będzie zależna od minimum egzystencji

Zwrot VAT dla podróżnych - będą ułatwienia

Informacje o zaległych podatkach trafią do biur informacji gospodarczej

Zmiany w VAT od 1 kwietnia 2015 r. i od 1 stycznia 2016 r.