Tematy - Egzekucja podatkowa

Przychylając się do wniosku Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców, Minister Finansów zalecił podległym jednostkom, by w toku egzekucji podatków i innych należności budżetowych egzekwowanych w trybie egzekucji administracyjnej, wystawiały (o ile to możliwe prawnie i technicznie) tytuły wykonawcze wielopozycyjne. W ten sposób podatnicy (w tym przedsiębiorcy) zapłacą niższą opłatę manipulacyjną.

Coraz częściej dochodzi do sytuacji, gdy polski Urząd Skarbowy, na zlecenie niemieckiego Finanzamt, bądź innej uprawnionej instytucji, przystępuje do egzekucji niemieckich należności w Polsce. Co warto zrobić w takim przypadku?

Złożenie wniosku o rozłożenie zaległości podatkowej na raty, czy o odroczenie płatności nie ma wpływu na możliwość jej egzekwowania - tak wynika z wyroku NSA. Orzeczenie NSA świadczy o tym jak ważne jest dochowanie terminów w postępowaniu administracyjnym. Zbyt późne działania, podejmowane często „po fakcie” mogą nie przynieść oczekiwanych skutków.

Samo złożenie wniosku o rozłożenie zaległości podatkowej na raty, czy o odroczenie płatności nie ma wpływu na możliwość jej egzekwowania. Tak wynika z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 30 marca 2022 r. Orzeczenie NSA świadczy o tym jak ważne jest dochowanie terminów w postępowaniu administracyjnym. Zbyt późne działania, podejmowane często „po fakcie” mogą nie przynieść oczekiwanych skutków.

Koszty upomnienia w egzekucji administracyjnej. Od 13 października 2021 r. obowiązuje wyższa kwota kosztów upomnienia, które należy doręczyć zobowiązanemu przed wszczęciem egzekucji administracyjnej. Nowa wysokość kosztów tego upomnienia wynosi 16 zł. Do 12 października 2021 r. wysokość kosztów upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym w administracji wynosiła 11,60 zł. Trzeba też wiedzieć, że aktualna wysokość kosztów upomnienia w egzekucji administracyjnej wyznacza niektóre limity w Ordynacji podatkowej i ustawie o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Skuteczność kontroli celno-skarbowych. Fiskus jak kontroluje, to z reguły coś znajdzie. Skuteczność kontroli celno-skarbowych w 2020 wzrosła w porównaniu z 2019 r. o 6,2 proc. i wyniosła 87,25 proc. - poinformował 5 marca 2021 r. dyrektor Departamentu Poboru Podatków w Ministerstwie Finansów Arkadiusz Jedynak.

Zwolnienia z egzekucji administracyjnej. Postępowanie egzekucyjne w administracji jest jednym z najtrudniejszych z momentów, z którymi musi mierzyć się dłużnik-podatnik, dłużnik-płatnik, czy inni dłużnicy zalegający z tzw. należnościami publicznoprawnymi. Oprócz podatków w tym postępowaniu egzekwuje się także np. grzywny, kary nakładane przez organy administracyjne, czy składki na ubezpieczenia społeczne. W trakcie egzekucji administracyjnej z zasady nie ma już możliwości walki merytorycznej z podstawami swojego obciążenia finansowego. Nie oznacza to jednak, że nie ma żadnych praw. Jak podkreśla doktryna oraz orzecznictwo – nawet w ostatnim (egzekucyjnym) stadium ściągalności zobowiązań, dłużnik ma pewne prawa. Jednym z nich, są tak zwane zwolnienia z egzekucji administracyjnej. Czym są? Jak funkcjonują?

W 2021 roku wejdą w życie nowe przepisy dotyczące egzekucji administracyjnej. W resorcie finansów trwają prace nad nowelizacją ustawy z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Jakie zmiany przepisów dot. postępowania egzekucyjnego w administracji czekają nas (w tym np. podatników) w 2021 roku? Kiedy stosowana jest egzekucja administracyjna?

Minister Finansów przygotował nowe wzory tytułów wykonawczych stosowanych w egzekucji administracyjnej. Chodzi o: tytuł wykonawczy stosowany w egzekucji należności pieniężnych (druk TW–1), tytuł wykonawczy stosowany w egzekucji obowiązków o charakterze niepieniężnym (druk TW–2) i kolejny tytuł wykonawczy (druk TW–3). Rozporządzenie wprowadzające nowe wzory tych formularzy ma wejść w życie 20 lutego 2021 r.

W sytuacji, gdy sąd powszechny uwzględni skargę pauliańską złożoną przez naczelnika urzędu skarbowego, to podatnik-dłużnik nie tylko nie ucieknie przed egzekucją zaległości podatkowych, lecz dodatkowo może zapłacić podatek dochodowy od tzw. nieodpłatnego świadczenia. W opinii Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w takiej sytuacji wierzyciel (czyli Skarb Państwa) zaspokaja swoje roszczenia z majątku osoby trzeciej, więc dla dłużnika to czysta korzyść (nieodpłatne świadczenie), bo nie musi wydawać pieniędzy z własnej kieszeni, by spłacić zaległości.

Zabezpieczenie wykonania zobowiązań podatkowych na majątku przedsiębiorcy może znacząco wpłynąć na możliwość regulowania przez niego bieżących zobowiązań wobec swoich pracowników i kontrahentów. Negatywnie wpływa również na sytuację życiową samego podatnika. Dlatego wydane przez organy decyzje o zabezpieczeniu powinny być należycie uzasadnione.

Nie należy wszczynać egzekucji, kontroli podatkowej, czynności sprawdzających i wszelkich innych procedur, jeżeli podatnik wnioskuje o odroczenie lub rozłożenie na raty zapłaty daniny – zaleciło urzędom skarbowym Ministerstwo Finansów. Z wytycznych wynika też, że nadpłaty mają być zwracane nawet tym, którzy zalegają wobec fiskusa z innego tytułu. „Innymi słowy zwroty podatków i nadpłat podatków powstałe przed dniem powstania zaległości podatkowej nie będą zaliczane na poczet odroczonych lub rozłożonych na raty zaległości podatkowych, tylko zwracane bezpośrednio” – czytamy w zaleceniach. W pierwszej kolejności urzędy skarbowe mają odraczać terminy zapłaty podatków lub rozkładać je na raty. Przy umorzeniu „zaleca się pogłębioną analizę zasad pomocy publicznej”.

Zajęcie rachunków bankowych firmy, gdy wystarczającym zabezpieczeniem spłaty zobowiązań podatkowych były ruchomości wskazane przez przedsiębiorcę, to klasyczny przykład ignorowania zapisów Konstytucji Biznesu i działanie, które mogło doprowadzić do upadłości rodzinną firmę z 35-letnią tradycją. Takie stanowisko Rzecznika MŚP podzielił Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w Olsztynie, uchylając decyzję Naczelnika Urzędu Skarbowego w Bartoszycach w sprawie sposobu egzekwowania zobowiązań przedsiębiorstwa z branży metalowej w podatku VAT.

Projekt nowelizacji ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji przygotowany przez Ministra Finansów czeka na przyjęcie przez Radę Ministrów. Projekt przewiduje np. możliwość uiszczenia zapłaty poborcy skarbowemu kartą płatniczą, czy prowadzenie na zewnętrznych portalach (np. Allegro) licytacji przedmiotów zajętych przez organy egzekucyjne (np. urzędy skarbowe).

Minister Finansów przygotował bardzo obszerny i wielowątkowy projekt nowelizacji ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji oraz niektórych innych ustaw. To bardzo ważna ustawa zwłaszcza dla podatników, bowiem egzekucji administracyjnej podlegają m.in. podatki, opłaty, odsetki od zobowiązań podatkowych, grzywny a także np. składki na ubezpieczenia społeczne Projekt ten został opublikowany 25 lutego 2019 r., rozpoczęły się uzgodnienia międzyresortowe, konsultacje publiczne i opiniowanie tego projektu. Zdecydowana większość przepisów ma wejść w życie w trakcie 2019 roku.

Gdy zobowiązany – któremu skutecznie dostarczono tytuł wykonawczy – zgłasza do organu egzekucyjnego zarzuty w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego, to przyczynia się tym samym do jego zawieszenia do czasu wydania ostatecznego postanowienia. Podstawą do zgłoszenia zarzutów jest ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (dalej: u. p. e. a.).

Zobowiązany dysponuje środkami ochrony prawnej, w które wyposażył go ustawodawca. Należy do nich skarga na czynność egzekucyjną, którą może wnieść na podstawie artykułu 54 Ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. (dalej: u. p. e. a.).

26 lutego 2018 r. NSA wydał uchwałę (sygn. akt I FPS 5/17). Uchwałę ważną dla podatników, wobec których toczy się postępowanie egzekucyjne. Zgodnie z nią w przypadku przerwania biegu terminu przedawnienia na skutek zastosowania środka egzekucyjnego na podstawie ostatecznej decyzji określającej zobowiązanie podatkowe, która następnie została uchylona przez sąd, a sprawa przekazana do ponownego rozpoznania, skutek w postaci przerwania biegu terminu przedawnienia upada. W związku z tym dochodzi do sytuacji, w której nigdy de facto nie doszło do przerwania biegu terminu przedawnienia, a zatem zobowiązanie podatkowe przedawnia się na zasadach ogólnych (co do zasady 5 lat liczone od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku).

Jeśli naczelnik urzędu skarbowego zajął konto podatnika na podstawie decyzji, która później została uchylona, to nie było przerwy w biegu przedawnienia. Tak uznał Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale z 26 lutego 2018 r. (sygn. akt I FPS 5/17). Ma ona znaczenie dla przedawnienia zobowiązań podatkowych, bo tych – jak wiadomo – fiskus nie może ściągać zasadniczo po pięciu latach, licząc od końca roku, w którym upłynął termin płatności podatku (art. 70 par. 1 ordynacji podatkowej).

Wojewódzki Sąd Administracyjny wydał wyrok oddalający skargę podatnika na decyzję organu skarbowego dotyczącą zobowiązań podatkowych z tytułu podatku od towarów i usług. Co ważne w całej sprawie, podatnik zgadzał się z fiskusem co do istnienia obowiązku podatkowego, a wnosił tylko o wstrzymanie wykonania decyzji. Wyrok ten potwierdza, że trudna sytuacja finansowa nie wstrzymuje egzekucji, zwłaszcza jeśli wniosek o jej wstrzymanie jest źle lub słabo uzasadniony.

Fiskus ma wiele różnych możliwości zdobycia informacji o dochodach i wydatkach podatnika. Organy podatkowe są uprawnione do weryfikacji wydatków i ich pokrycia w uzyskanych dochodach już w ramach czynności sprawdzających, które poprzedzają kontrolę lub postępowanie dotyczące opodatkowania dochodów nieujawnionych. Banki muszą poinformować fiskusa o transakcjach powyżej 15 tys. euro. Innymi źródłami informacji mogą być komornicy i notariusze, organy samorządowe, a nawet biura podróży, sprzedawcy jachtów czy koła łowieckie.

Wystarczy mniej niż trzy miesiące do upływu terminu przedawnienia, aby urząd mógł egzekwować swoją nieprawomocną jeszcze decyzję. Taką możliwość działania organów podatkowych I instancji potwierdza ostatnio Naczelny Sąd Administracyjny. To diametralny zwrot w orzecznictwie. Jeszcze dwa lata temu sądy wymagały od organów dużo bardziej starannego działania.

W czasie urlopów nie zapominajmy o terminach podatkowych. Spóźniona deklaracja VAT-7, niezapłacone w terminie zaliczki na PIT lub też korekta deklaracji – wszystko to naraża podatnika na obowiązek zapłaty odsetek za zwłokę. Odsetek unikną ci dłużnicy, którzy uregulują zaległość podatkową w miarę szybko.

Choć logicznym jest, że postępowanie egzekucyjne powoduje dodatkowe opłaty, to często osoba zobowiązana do zapłaty nie jest tego świadoma. Nierzadko zdarza się, że dłużnik chce zapłacić organowi egzekucyjnemu tylko należność główną i jest zaskoczony większą sumą do uregulowania. Zapłata należności głównej zakończyłaby problem związany z zadłużeniem, tylko kiedy wierzyciel nie wszedłby na drogę postępowania egzekucyjne, czyli jakby dłużnik zapłacić należność w terminie. W momencie, kiedy sprawa trafia do organu egzekucyjnego trzeba się liczyć z tym, że koszty znacznie wzrosną. Aby uniknąć zaskoczenia należy być świadomym jakie koszty egzekucyjne mogą zostać naliczone przez organ egzekucyjny.

W systemie polskim administracja publiczna tj. ZUS czy Naczelnik Urzędu Skarbowego - ma uprawnienia do realizacji obowiązków o charakterze publicznoprawnym, bez potrzeby zwracania się do organów sądowych o zastosowanie środków egzekucyjnych.

Procedura zajęcia rachunków bankowych podczas egzekucji administracyjnej jak i sądowej, przebiega tak, że banki dokonują blokady na wszystkich rachunkach bankowych dłużnika do wysokości egzekwowanej kwoty, nawet jeżeli na jednym rachunku znajdują się wystarczające środki na pokrycie długu.

Ministerstwo Finansów planuje powołanie Rejestru Dłużników Należności Publicznoprawnych. Będzie na niego mógł zostać wpisany każdy podmiot, któremu grozi egzekucja administracyjna (m.in. za niezapłacone podatki) - pisze "Dziennik Gazeta Prawna".

Podatnik, który nie zapłacił w terminie należnego podatku w całości lub w części powinien się liczyć z egzekucją administracyjną tych należności. Jeśli podatnik osiąga dochody z tytułu zatrudnienia, urząd skarbowy będzie mógł zająć jego wynagrodzenie. O potrącenie z pensji wysokości zaległego podatku wystąpi bezpośrednio do pracodawcy dłużnego podatnika.

W przypadku podatnika niepłacącego w terminie należnego podatku w całości lub w części może zostać wszczęta egzekucja administracyjna. Jeśli podatnik osiąga dochody z tytułu zatrudnienia, urząd skarbowy będzie mógł zająć jego wynagrodzenie.

Nabycie rzeczy ruchomych, jak również nieruchomości w drodze egzekucji sądowej nie wiąże się z obowiązkiem zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.

Podatnicy mający zaległości podatkowe i wyzbywający się swojego majątku, mogą się spotkać z reakcją fiskusa polegającą na zabezpieczeniu uiszczenia podatku jeszcze przed terminem jego zapłaty.

Organy podatkowe w trakcie egzekucji zaległości podatkowych mogą dokonać zajęcia różnych składników majątku podatnika. Pewne rzeczy są jednak wyłączone spod egzekucji – przykładowo komputer, który służy do pracy wykonywanej osobiście, gotówka do 760 zł czy zapasy żywności na 30 dni.

Fiskus uważa, że podatnik pozbywa się majątku w celu uniknięcia zapłaty podatku i doręcza podatnikowi postanowienie o rygorze natychmiastowej wykonalności przed doręczeniem decyzji podatkowej. Ma to umożliwić błyskawiczną egzekucję spornej zaległości podatkowej. Czy doręczenie postanowienia o nadaniu takiego rygoru może nastąpić przed doręczeniem samej decyzji podatkowej? Okazuje się, że jest to niedopuszczalne. Korzystną dla podatników interpretację przepisów potwierdzają sądy administracyjne.

Zdarza się nierzadko, że podatnikowi doręczana jest decyzja organu podatkowego, ustalająca wysokość zobowiązania podatkowego. Wielu podatników posiada też zaległości podatkowe wraz z odsetkami. W takich przypadkach Skarbowi Państwa i jednostkom samorządu terytorialnego przysługuje prawo ustanowienia zastawu skarbowego na wszystkich będących własnością podatnika oraz stanowiących współwłasność łączną podatnika i jego małżonka rzeczach ruchomych oraz zbywalnych prawach majątkowych, za wyjątkiem rzeczy lub praw majątkowych niepodlegających egzekucji oraz mogących być przedmiotem hipoteki.

Wynajmuję nieruchomość spółce z o.o. W związku z umową najmu otrzymuję należności czynszowe, od których wpłacam miesięczne zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. Ostatnio otrzymałem zawiadomienie o zajęciu przez Naczelnika Urzędu Skarbowego prawa majątkowego stanowiącego wierzytelność pieniężną. Zawiadomienie zobowiązuje spółkę z o.o. do tego, aby nie dokonywała wpłat z tytułu umowy najmu na moją rzecz, lecz aby przekazywała należności organowi egzekucyjnemu. W efekcie nie otrzymuję należności czynszowych uiszczanych przez najemcę, ze względu na to, że podlegają zajęciu przez organ egzekucyjny. Czy od zajętych należności czynszowych powinienem płacić podatek dochodowy skoro ich faktycznie nie otrzymuję?

Niektóre jednostki budżetowe (np. szkoła, urząd, ośrodek pomocy społecznej) w wyniku niewłaściwego stosowania przepisów podatkowych nie odprowadzały od początku 2011 roku podatku VAT od sprzedaży, mimo istnienia takiego obowiązku. Takie jednostki stanęły przed koniecznością korekty faktur i zeznania podatkowego. Jak to zrobić?

Wobec sprawcy wykroczenia lub przestępstwa skarbowego, w danych okolicznościach, można zrezygnować z wymierzenia kary. Poniżej zostanie opisana jedna z trzech podstawowych sytuacji przewidzianych w art. 16-19 przez kodeks karny skarbowy (dalej k.k.s.) – czynny żal.

Co do zasady, na podstawie nieostatecznej decyzji podatkowej nie jest możliwe prowadzenie egzekucji. Decyzja nieostateczna, nakładająca na stronę obowiązek podlegający wykonaniu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, nie podlega wykonaniu.

Co do zasady decyzja ostateczna podlega wykonaniu, chyba że wstrzymano jej wykonanie. Organ podatkowy wstrzymuje wykonanie decyzji ostatecznej w razie wniesienia skargi do sądu administracyjnego do momentu uprawomocnienia się orzeczenia sądu administracyjnego na wniosek albo z urzędu.

Nie można traktować przedawnienia zobowiązań podatkowych jako konstytucyjnie chronionego prawa podatnika. Nie ma konstytucyjnych przeszkód, aby ustawodawca wprowadził możliwość wielokrotnego przerywania biegu przedawnienia, jeśli będzie to służyć należytemu wyegzekwowaniu świadczenia podatkowego. Tak stwierdził Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 21 czerwca 2011 r. (sygn. P 26/10), w którym orzekł, że art. 70 § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa jest zgodny z art. 2 konstytucji.

Warto zapoznać się z prawami i obowiązkami podatnika w toku egzekucji. Poniżej prezentujemy zasadnicze kwestie przydatne podatnikom.

Organ egzekucyjny może dokonać zajęcia rzeczy lub praw majątkowych osobie, która nie jest dłużnikiem. W takim przypadku osoba ta ma prawo wystąpić z wnioskiem do organu prowadzącego egzekucję o wyłączenie spod egzekucji.

Nie zapłaciłeś podatków i wykryła to kontrola fiskusa? W takiej sytuacji możesz mieć niemal 100% pewność, że czeka Cię tzw. egzekucja administracyjna. Możesz oczywiście zapłacić zaległy podatek z własnej woli. Ale jeżeli tego nie uczynisz naczelnik właściwego urzędu skarbowego (działający w tym przypadku jako organ egzekucyjny) podejmie wszelkie prawem dozwolone czynności w celu wyegzekwowania tych należności.

Jeżeli podatnik nie zapłacił podatku, najpierw organ podatkowy wyśle mu pisemne upomnienie. W piśmie tym wezwie do zapłaty zaległego podatku wraz z odsetkami za zwłokę i kosztami upomnienia. W wezwaniu organ podatkowy pouczy ponadto podatnika, iż nieuregulowanie zaległości w terminie 7 dni od dnia otrzymania upomnienia, spowoduje skierowanie sprawy do postępowania egzekucyjnego.

W trakcie postępowania egzekucyjnego dłużnik ma prawo złożyć skargę na czynności egzekucyjne oraz skargę na przewlekłość postępowania egzekucyjnego.

Egzekucja podatkowa

Egzekucja podatkowa - Minister Finansów zaleca wydawanie wielopozycyjnych tytułów wykonawczych. 100 zł opłaty manipulacyjnej od jednego tytułu wykonawczego

Egzekucja niemieckiego podatku przez polski Urząd Skarbowy

Wniosek o rozłożenie płatności podatku na raty a egzekucja

Złożenie wniosku o rozłożenie zaległości podatkowej na raty lub odroczenie płatności nie wstrzymuje egzekucji podatkowej

Wyższe koszty upomnienia w egzekucji administracyjnej - 16 zł od 13 października 2021 r.

Skuteczność kontroli celno-skarbowych wzrosła do 87%

Zwolnienia z egzekucji administracyjnej

Postępowanie egzekucyjne w administracji - zmiany w 2021 roku

Nowe wzory tytułów wykonawczych w egzekucji administracyjnej od 20 lutego 2021 r.

Ukrywanie majątku przed egzekucją podatkową - skutki w PIT

Decyzja o zabezpieczeniu na majątku podatnika musi być uzasadniona

Wniosek podatnika o ulgę podatkową ma wstrzymać nowe kontrole i egzekucję

Zajęcie rachunku bankowego przez US, gdy możliwe było zajęcie ruchomości

Kartą płatniczą zapłacisz poborcy skarbowemu - zmiany w egzekucji administracyjnej

Duże zmiany w egzekucji administracyjnej w 2019 roku

Zarzuty w postępowaniu egzekucyjnym to gra warta świeczki

Skarga na czynność egzekucyjną jako środek ochrony prawnej

Przerwanie biegu przedawnienia w postępowaniu egzekucyjnym

Uchylona decyzja nie przerywa biegu przedawnienia - uchwała NSA

Skarga na decyzję organu skarbowego musi być dobrze uzasadniona

Fiskus ma wiele możliwości zdobycia informacji o majątku podatnika

Natychmiastowa wykonalność nieostatecznej decyzji tuż przed przedawnieniem zobowiązania podatkowego

Zaległości podatkowe płacimy z odsetkami – ale nie zawsze

Opłaty w administracyjnym postępowaniu egzekucyjnym

Egzekucja z wynagrodzenia za pracę w egzekucyjnym postępowaniu administracyjnym

Zajęcie rachunku bankowego przez organ egzekucyjny

Za niezapłacone podatki do rejestru dłużników

Egzekucja zaległości podatkowych z wynagrodzenia

Fiskus ściągnie należności podatkowe z wynagrodzenia

Nabycie rzeczy w drodze egzekucji sądowej nie podlega PCC

Urząd skarbowy może zabezpieczyć uiszczenie podatku przed terminem zapłaty

Czego nie zabierze fiskus podczas egzekucji zaległości podatkowych

Od kiedy możliwa jest egzekucja zaległości podatkowych

Wyższa podstawa zastawu skarbowego od 1 stycznia 2012 roku

Czy zapłacimy PIT od wierzytelności zajętej w związku z prowadzoną egzekucją?

Jakie są skutki nie naliczenia przez jednostkę budżetową podatku VAT od sprzedaży?

Kiedy podatnik nie poniesie odpowiedzialności karnej?

Czy można prowadzić egzekucję na podstawie nieostatecznej decyzji podatkowej?

Czy złożenie wniosku o wstrzymanie wykonania decyzji ostatecznej uchroni przed egzekucją?

Czy przedawnienie zobowiązania podatkowego może nigdy nie nastąpić?

Procedura egzekucyjna

Wyłączenie rzeczy lub prawa majątkowego spod egzekucji

Jak przeżyć egzekucję (zaległości podatkowych) - PORADNIK

Wszczęcie egzekucji administracyjnej

Skarga na czynności egzekucyjne