Tematy - Faktura, Podatnik VAT - INFOR.PL

Ministerstwo Finansów poinformowało, że zostało sprawdzonych już 650 mln faktur z Jednolitych Plików Kontrolnych dla potrzeb VAT (JPK_VAT) za styczeń 2018 r. Podatnicy, u których pojawiły się niezgodności, otrzymają powiadomienia z prośbą o weryfikację przesłanych JPK_VAT.

Gdy nawet udałoby się wydać jakieś „ogólne objaśnienia”, które zastosowałyby naiwnie jakiś podatnik VAT, to wpadłby w pułapkę, którą zapamiętałby na całe życie – pisze profesor Witold Modzelewski.

Na gruncie VAT opodatkowaniu podlegają tylko takie czynności, które wykonywane są w zamian za wynagrodzenie. Przepisy przewidują jednak od tej zasady dwa istotne wyjątki. Po pierwsze, zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy o VAT, za odpłatną dostawę towarów uważa się także nieodpłatne przekazanie lub zużycie towarów, po spełnieniu określonych warunków. Z kolei w art. 8 ust. 2 ustawy o VAT określono przypadki, w których nieodpłatne świadczenie usług jest zrównane z czynnością odpłatną. Zastosowanie tych przepisów w praktyce rodzi wiele wątpliwości. W niniejszym artykule zostało omówione jedno z takich zagadnień problemowych, tj. wymogi dokumentacyjne związane z takim czynnościami.

Moment, w którym ujmuje się w deklaracji transakcje objęte odwrotnym obciążeniem, nie powinien rozstrzygać o tym, kiedy można odliczyć VAT. A zatem nawet w przypadku zadeklarowania transakcji po upływie trzech miesięcy od jej dokonania można odliczyć VAT w okresie, w którym jest on należny. Tak wynika z przepisów unijnych i orzecznictwa TSUE. Podobne stanowisko zajął Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie.

Ministerstwo Finansów chce zakazać wymiany paragonów bez NIP na faktury dające prawo do odliczenia podatku VAT. Wymiana paragonów bez NIP na faktury będzie karana.

Przepisy w tym zakresie obowiązują od stycznia 2017 r. i od samego początku budzą kontrowersje. W szczególności krytykowana jest możliwość wykreślenia podatnika z rejestru czynnych podatników VAT bez żadnego powiadomienia o tym fakcie. Organy wykreślają podatników, a firmy funkcjonują (często bez wiedzy, że one lub ich kontrahenci mogli zostać wykreśleni z rejestru VAT). Przepisy nie przewidują bowiem odpowiedniej formy rozstrzygnięcia o usunięciu podatnika z rejestru VAT, a organy nie są nawet zobowiązane do zawiadomienia zainteresowanego podatnika o jego usunięciu z ww. rejestru.

W celu korekty niektórych danych zawartych na fakturze ustawodawca dopuszcza możliwość wystawiania noty korygującej. Kiedy można wystawić notę korygującą i jakie warunki muszą zostać spełnione, aby nota była formalnie skuteczna?

Ministerstwo Finansów zauważa, że w internetowych serwisach aukcyjnych podatnicy VAT sprzedają nowe towary (np. telefony komórkowe i tablety) z informacją, że nie wystawiają faktury. To niezgodne z przepisami VAT i może wskazywać na zaniżanie podstawy opodatkowania, tym samym powstanie zaległości podatkowej oraz sankcji VAT. Ministerstwo Finansów zapowiada, że wkrótce będzie się kontaktować z takimi podatnikami, aby wyjaśnić kwestie wystawiania faktur za transakcje.

Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego zanim skarbówka uznała działania firmy za nierzeczywiste i stanowiące nadużycie w zakresie VAT, powinna była określić, jaki jest charakter nadużycia i jakie dokładnie negatywne skutki miało ono dla Skarbu Państwa. Dopiero potem mogła przedsiębiorców karać czy też odbierać przysługujące im z mocy prawa uprawnienie do odliczenia VAT. Jest to przełomowe rozstrzygnięcie NSA, które może skutkować lawiną wniosków o wznowienie postępowania stwierdzenia nieważności decyzji.

Orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej wskazuje, że nie ma odpowiedzialności zbiorowej podmiotów uczestniczących w karuzeli podatkowej. Polskie sądy, jak zauważa ekspert Grant Thornton, przychylają się do tego stanowiska. Jeżeli więc transakcje przeprowadzone przez podatnika same w sobie nie stanowią naruszenia przepisów w zakresie podatku VAT, to nie można twierdzić, że noszą znamiona oszustwa podatkowego.

Jednymi z najważniejszych danych, jakie gromadzi każda firma, są informacje osobowe jej pracowników. Ich ochrona konieczna jest nie tylko ze względu na przepisy prawa, ale również dlatego, że mogą stać się łakomym kąskiem dla cyberprzestępców, a tego typu ataki są coraz częstsze. Dotykają one nie tyle duże koncerny, co przede wszystkim małe i średnie przedsiębiorstwa, gdzie procedury przeciwdziałania tego typu zagrożeniom są niedopracowane lub wręcz nie istnieją. Nie powinniśmy zatem pytać „czy” ktoś zaatakuje naszą firmę, ale bardziej - „kiedy” to zrobi.

Obowiązek podatkowy z tytułu najmu powstaje na zasadach szczególnych. Decyduje o tym zasadniczo data wystawienia faktury, gdy jest wystawiona terminowo. Opóźnienie w tym zakresie nie przesuwa daty powstania obowiązku podatkowego. Natomiast faktura wystawiona przedwcześnie skutkuje automatycznie koniecznością rozpoznania obowiązku podatkowego. Należy o tym pamiętać, decydując się na ten krok, szczególnie gdy najem nie korzysta ze zwolnienia.

Ministerstwo Finansów wyjaśniło, że jeżeli podatnik VAT zawiesił działalność gospodarczą i nie prowadzi zapisów w ewidencji VAT, to nie ma obowiązku przesyłania JPK_VAT za okresy zawieszenia tej działalności. Ale jednocześnie MF zwraca uwagę, że w niektórych sytuacjach (np. gdy podatnik dokonuje wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów), pomimo zawieszenia działalności, uzupełnia się ewidencję VAT, składa deklarację VAT i przesyła JPK_VAT.

Od 2018 roku na wszystkich podatników VAT nałożono ustawowy obowiązek prowadzenia ewidencji VAT w formie elektronicznej przy użyciu programów komputerowych. Wiąże się to ściśle z obowiązkiem comiesięcznego dostarczania do Ministerstwa Finansów pliku JPK_VAT, który od 2018 roku dotyczy nawet najmniejsze firmy (mikroprzedsiębiorców). Wypełnianie tych obowiązków bez elektronicznego fakturowania jest niemal niemożliwe. Warto więc wiedzieć, że wystawianie i przesyłanie faktur w formie elektronicznej umożliwiają nawet funkcjonalności kont firmowych niektórych banków (np. ING Księgowość).

Organy podatkowe przeprowadzają obecnie liczne kontrole przedsiębiorców będących podatnikami VAT. Natomiast postępowania kontrolne trwają długo i są bardzo wnikliwe. Zdarza się więc, że przedsiębiorca zostaje oskarżony o wyłudzenie podatku VAT.

Rząd wprowadza kolejne narzędzie, które zwiększy obowiązki polskich przedsiębiorców względem urzędów, a w praktyce utrudni im życie. Już w połowie 2018 r. uruchomiony zostanie Centralny Rejestr Faktur, który obok wdrażanego już Jednolitego Pliku Kontrolnego i planowanego wprowadzenia elektronicznych paragonów, ma być kolejną bronią w walce z luką podatkową.

Na stronie Ministerstwa Finansów pojawiły się nowe wykazy, które pomogą dowieść uczciwym podmiotom, że dochowały należytej staranności w VAT. Obok już wcześniej istniejącego wykazu czynnych podatników VAT teraz można już sprawdzić wykazy podmiotów, którym odmówiono rejestracji jako podatnika VAT, skreślonych i przywróconych do rejestru podatników VAT.

Ministerstwo Finansów udostępniło na swojej stronie internetowej wyszukiwarkę podatników VAT a także podmiotów niezarejestrowanych, wykreślonych i przywróconych do rejestru jako podatników VAT. Jest to element tzw. ustawy STIR, która ma pomóc w zwalczaniu wyłudzeń VAT i oszustw podatkowych.

13 stycznia 2018 r. weszła w życie ustawa z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz. U. z 2017 r. poz. 2491). Przepisy tej ustawy zmieniają m.in. ustawę o VAT. Wprowadzają nową przesłankę niedokonania rejestracji lub wykreślenia z urzędu podmiotu jako podatnika VAT bez konieczności zawiadamiania tego podmiotu.

Faktura jest dokumentem potwierdzającym zaistniałą transakcję pomiędzy kontrahentami. Ustawa o VAT w art. 2 pkt 31 definiuje ją jako dokument w formie papierowej lub w formie elektronicznej, który zawiera dane wymagane ustawą i przepisami wydanymi na jej podstawie. Oznacza to, że ustawa dopuszcza posługiwanie się fakturami zarówno w wersji papierowej, jak i elektronicznej. Podatnik może wystawić fakturę w dowolnym formacie elektronicznym (art. 2 pkt 32 ustawy o VAT), jednak wymaga to uzyskania wcześniejszej akceptacji odbiorcy(art. 106n ust. 1 ustawy o VAT).

Wystawca faktury VAT nie ma obowiązku podawania każdorazowo przy każdej pozycji specyfikacji (przy wyszczególnionych sprzedawanych towarach, czy usługach) stawki podatku VAT. Może podać jedną stawkę podatku VAT przy sumie jednostkowych kwot netto. Oczywiście jeżeli podsumowane na fakturze towary lub usługi są opodatkowane tą samą stawką VAT.

Nastąpiła zmiana stawki VAT z 23% na 8%. Faktura zaliczkowa została wystawiona we wrześniu, rozliczeniowa (wydanie towaru) – w październiku. Czy wystawiamy fakturę korygującą do faktury zaliczkowej, czy korygujemy tylko końcową? Czy musimy wysłać korektę JPK_VAT?

Na fakturze zazwyczaj znajduje się numer identyfikujący podatnika na potrzeby podatku. W określonych sytuacjach musi on być poprzedzony kodem PL lub innym kodem państwa członkowskiego nabywcy - w przypadku świadczenia usług na rzecz kontrahenta zagranicznego.

Umowy o świadczenie usług, jak również umowy zlecenia, bez faktycznego zamiaru przejęcia pracowników czy też ich zatrudnienia w ramach outsourcingu pracowniczego są czynnościami nieważnymi z mocy prawa. Przedsiębiorca nie ma więc prawa do odliczania podatku VAT z faktur (dokumentujących fikcyjny outsourcing pracowniczy) wystawianych przez agencję.

Krajowa Administracja Skarbowa będzie miała prawo zablokowania podejrzewanego rachunku bankowego, jeśli wystąpi podejrzenie, iż służy on wyłudzeniu VAT. Takie rozwiązanie przewiduje tzw. ustawa o STIR, która wejdzie w życie 13 stycznia 2018 r.

Wydany niedawno przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wyrok potwierdza prawo do odliczenia VAT naliczonego z faktury otrzymanej od podmiotu niezarejestrowanego. Czy oznacza to, że mimo rozszerzonej możliwości wykreślania podatników z rejestru VAT skończą się problemy z odmową prawa do odliczenia VAT?

Jeśli polskie tłumaczenie wspólnotowych przepisów o podatku VAT jest niedokładne, można sięgnąć po inną wersję językową – wynika z niedawnego wyroku NSA. Ważniejsza jest bowiem wykładnia celowościowa, a nie gramatyczna.

W obrocie gospodarczym faktura pro forma traktowana jest często jako propozycja (oferta) zawarcia umowy sprzedaży towaru lub świadczenia usługi. Przy czym pełni ona jedynie rolę informacyjną i nie jest dowodem zawarcia transakcji, ani dokumentem księgowym. Faktura tego rodzaju wystawiana jest w celu uzyskania przedpłaty lub zaliczki od nabywcy.

W świetle przepisów polskiego prawa podatkowego wykazanie VAT należnego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów (WNT) lub importu usług po upływie trzech miesięcy skutkuje naliczeniem dodatkowych odsetek. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie orzekł jednak, że naliczanie odsetek z tego tytułu nie jest zgodne z unijnymi przepisami.

Zgodnie z obecnym stanem prawnym wszyscy podatnicy dokumentują sprzedaż dowodem nazywanym „faktura” jako potwierdzenie dokonania transakcji. Dotyczy to również podatników, którzy zarejestrowani są jako zwolnieni z VAT oraz niezarejestrowani do VAT, którzy wystawiali dokumenty o nazwie „Rachunek” - obecnie zastępują go fakturą.

Projekt przepisów, który umożliwi służbom skarbowym kupowanie pustych faktur, jest gotowy. Z nowego prawa urzędnicy skorzystają zapewne dopiero w drugiej połowie 2018 roku.

Jeżeli błędne rozliczenie podatnika VAT wynikać będzie z popełnienia oszustwa podatkowego sankcja może wynieść nawet 100% naliczonego podatku. Podatnicy, którzy nieświadomie biorą udział w niezgodnych z prawem transakcjach dochowując należytej staranności i działając w dobrej wierze nie zostaną jednak obciążeni tak wysoką sankcją.

Faktura VAT marża wystawiana jest przez przedsiębiorców, którzy sprzedają towary używane lub świadczą usługi turystyczne, sprzedają dzieła sztuki itd. Często można spotkać się z sytuacją wystawiania faktur VAT marża na portalach aukcyjnych (np. przy kupnie używanego sprzętu AGD) lub w komisach samochodowych (np. przy kupnie używanego samochodu).

Zarówno w doktrynie, jak i orzeczeniach sądów wskazuje się na możliwość skorygowania błędów związanych z wystawieniem tzw. pustej faktury, pomimo że na gruncie przepisów ustawy o VAT ustawodawca nie przewidział tego wprost. Powstaje jednak pytanie, czy podmiot, który świadomie wystawił puste faktury, ma możliwość korekty przedmiotowych dokumentów.

Centralny Rejestr Faktur będzie bazą budowaną w oparciu o JPK_VAT. W podstawowej wersji będziemy ją mieć już od 25 lutego 2018 r. Tego dnia po raz pierwszy 1,7 mln podatników VAT w Polsce wyśle nam swoje pliki JPK_VAT, będące informacją o wszystkich fakturach, które wystawili i otrzymali - powiedział Wojciech Śliż, dyrektor departamentu podatku od towarów i usług w Ministerstwie Finansów w rozmowie z Dziennikiem Gazetą Prawną.

Przedsiębiorca może odliczyć podatek VAT, nawet jeśli sprzedawca podał na fakturze adres korespondencyjny, a nie ten, pod którym prowadzi działalność gospodarczą – orzekł Trybunał Sprawiedliwości UE w dwóch wyrokach.

Podatnicy zarejestrowani jako VAT czynni i nabywający produkty rolne od rolnika zryczałtowanego są zobowiązani do wystawiania za niego dokumentu potwierdzającego nabycie danych produktów. Dokumentem tym jest faktura VAT RR.

Utworzenie wykazu podatników VAT czynnych, dzięki któremu podatnik będzie mógł sprawdzić kontrahentów – to rozwiązanie przewidziane w rządowym projekcie nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw.

Wykonanie zastępcze - odliczenie VAT. Jeżeli generalny wykonawca robót na skutek niesolidności podwykonawcy zleca wykonanie robót osobie trzeciej, jako wykonawcy zastępczemu, nie dochodzi do wykonania usługi na rzecz niesolidnego podwykonawcy ani przez wykonawcę generalnego, ani przez wykonawcę zastępczego. W związku z tym czynność ta nie podlega opodatkowaniu VAT.

Faktury błędnie wystawione lub otrzymane z błędem muszą być skorygowane przez sprzedawcę lub nabywcę. Do faktur sprzedażowych, jak i zakupowych można wystawiać korekty. Kiedy należy zastosować fakturę korygującą a kiedy można wystawić notę korygującą?

W sprawie opodatkowania odstępnego wypowiedział się Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu, który orzekł, że należności wypłacone na rzecz skarżącej (odstępne) przez sprzedającego z tytułu odstąpienia od umowy przedwstępnej zobowiązującej do zawarcia umowy sprzedaży towarów używanych należy uznać za niepodlegające opodatkowaniu VAT.

Do końca ubiegłego roku podatnicy rozliczający VAT z tytułu WNT i importu usług mogli go odliczyć w tym samym okresie rozliczeniowym, o ile podatek należny został wykazany w prawidłowym okresie. Od początku 2017 r. jest to nadal możliwe, ale tylko jeżeli w ciągu trzech miesięcy od momentu powstania obowiązku podatkowego podatnik rozliczył podatek należny, a w przypadku WNT dodatkowo otrzymał fakturę w tym terminie (po tym czasie podatek naliczony można wykazać wyłącznie na bieżąco). W praktyce - jak zaznacza ekspert Grant Thornton - oznacza to, że otrzymanie od kontrahenta faktury z opóźnieniem powyżej trzech miesięcy może skutkować obowiązkiem zapłaty odsetek za zwłokę.

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w dniu 19 października 2017 r. wydał wyrok dotyczący bardzo aktualnej obecnie sprawy – odmowy prawa do odliczenia podatku naliczonego z tytułu faktury otrzymanej przez podatnika VAT od podmiotu dla potrzeb VAT nie zarejestrowanego.

Wyrok TSUE w sprawie Paper Consult (C 101/16) z 19 października 2017 r., dotyczący prawa do odliczenia VAT od podatników „nieaktywnych”, tak jak się można było spodziewać uwzględnia opinię Rzecznika Generalnego. Rzecznik wypowiadając się czerwcu br. w sprawie pytań prejudycjalnych, wniesionych przez rumuński sąd wskazał bowiem, że dyrektywa 2006/112 stoi na przeszkodzie przepisom państw UE, które przewidują odmowę odliczenia z tego tylko powodu, że podatnik, od którego nabyto towary lub usługi, został uznany za „nieaktywnego". Powyższe potwierdził również TSUE w orzeczeniu z 19 października 2017 r.

W plikach JPK_VAT przesyłanych co miesiąc, które od stycznia 2018 r. będzie przesyłał także każdy mikroprzedsiębiorca, ujmowane są dane z rejestrów zakupu i sprzedaży VAT. Czy w przypadku faktur do paragonu w JPK_VAT powinna znaleźć się faktura czy zbiorczy zapis dokonany na podstawie raportu z kasy fiskalnej?

Fiskus podejmuje kolejne działania, które mają zapobiec oszustwom podatkowym. Najnowsza, proponowana przez resort sprawiedliwości nowelizacja Kodeksu karnego skarbowego ma wprowadzić możliwość orzekania przez sądy zakazu prowadzenia działalności gospodarczej w stosunku do przedsiębiorców posługujących się fałszywymi fakturami.

Pierwsza wystawiona faktura, to tzw. faktura pierwotna. W razie zniszczenia lub zaginięcia można wystawić ją ponownie - odtworzyć w niezmienionym stanie poprzez wystawienie jej duplikatu. Kto i w jakich przypadkach może wystawić duplikat faktury?

Sejmowa komisja finansów publicznych nie wyraziła zgody na to, żeby – po wprowadzeniu podzielonej płatności w VAT (tzw. split payment) - umożliwić bankom pobieranie opłat za prowadzenie rachunków VAT, co postulował sektor bankowy. Przypomnijmy, że nowe przepisy nakładają na banki i SKOK-i obowiązek założenia wszystkim podatnikom rachunków VAT. Możliwości dysponowania środkami z rachunku VAT będą ograniczone do zapłaty zobowiązania VAT do urzędu skarbowego lub zapłaty kwoty odpowiadającej kwocie VAT z faktury otrzymanej od swojego kontrahenta.

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał 19 października 2017 r. wyrok, w którym uznał, że sprzeczne z dyrektywą w sprawie VAT są przepisy, które odmawiają podatnikowi prawa do odliczenia VAT tylko z tej przyczyny, że wystawca faktury został wykreślony z rejestru czynnych podatników VAT. Podatnik (nabywca) powinien mieć prawo przedstawić dowody świadczące o jego należytej staranności i dobrej wierze, a zwłaszcza świadczące o tym, że dostawca mimo wykreślenia z rejestru czynnych podatników VAT zapłacił podatek należny.

Faktura, Podatnik VAT

Powiadomienia w sprawie korekty JPK_VAT

Ważniejszy jest centralny rejestr podatników VAT niż jakieś urzędowe „kryteria należytej staranności”

Dokumentowanie fakturami i paragonami nieodpłatnej dostawy towarów i nieodpłatnego świadczenia usług

Odliczenie VAT z faktury otrzymanej z opóźnieniem

Zakaz wystawiania faktur w zamian za paragony bez NIP

Podatniku VAT, sprawdź, czy nie jesteś wykreślony z rejestru

Zasady wystawiania i akceptacji noty korygującej

Handel internetowy - Ministerstwo Finansów sprawdza wystawianie faktur

Odmowa prawa do odliczenia VAT na podstawie podejrzenia o nadużycie

Odpowiedzialność podmiotów uczestniczących w karuzeli podatkowej

Jak chronić dane osobowe przedsiębiorstwa przed cyberatakami?

Wystawianie faktur za najem

Zawieszenie działalności gospodarczej a obowiązek przesyłania JPK_VAT

Faktury elektroniczne

Jak może się bronić przedsiębiorca oskarżony o wyłudzenie VAT?

Wprowadzenie Centralnego Rejestru Faktur - konsekwencje dla przedsiębiorców

Czarna lista podatników VAT

Rejestr podatników VAT 2018 - jak sprawdzić kontrahenta

Podatnik VAT może być wykreślony z rejestru bez zawiadomienia

Przechowywanie faktur zgodnie z przepisami ustawy o VAT

Na fakturze można podać jedną stawkę VAT przy sumie wielu jednostkowych kwot netto

Jak wystawić fakturę korygującą, gdy była wpłacona zaliczka

Kod PL nabywcy na fakturze

Faktury dokumentujące fikcyjny outsourcing pracowniczy a prawo do odliczania VAT

Ustawa o STIR, ograniczająca wyłudzenia VAT

Prawo do odliczenia VAT z faktury wystawionej przez podmiot niezarejestrowany

Przepisy dotyczące VAT nie są spójne z unijną dyrektywą

„Przejście” na VAT w trakcie roku podatkowego

Czy faktura pro forma może pełnić rolę oferty handlowej?

Odsetki za późniejsze rozliczenie VAT z tytułu WNT

Obowiązek wystawiania faktur

Służby skarbowe będą mogły kupować puste faktury od 2018 r.

Należyta staranność i dobra wiara jako ochrona przed sankcją VAT

Faktura VAT marża – zasady wystawiania

Czy można wystawić fakturę korygującą do pustej faktury?

Centralny Rejestr Faktur od 25 lutego 2018 roku

Adres na fakturze a prawo do odliczenia VAT

Faktura VAT RR - dokumentująca nabycie produktów rolnych

Powstanie wykaz podatników VAT czynnych

Wykonanie zastępcze - skutki w VAT

Faktura korygująca a nota korygująca

Czy zapłata odstępnego od umowy podlega VAT?

Faktury z tytułu importu usług otrzymane z opóźnieniem - odliczenie VAT

Odmowa prawa do odliczenia VAT z faktury - wyrok TSUE

Podatnik ma prawo odliczenia VAT z tytułu zakupów od podatników uznanych za „nieaktywnych” – wyrok TSUE

Faktura do paragonu w JPK_VAT

Zakaz prowadzenia działalności gospodarczej za posługiwanie się fałszywymi fakturami

Jak prawidłowo wystawić duplikat faktury?

Split payment - banki nie pobiorą opłat za prowadzenie rachunków VAT

Nabywca może mieć prawo odliczenia VAT mimo, że dostawca nie był czynnym podatnikiem VAT