Tematy - Podatek od nieruchomości, Podatki 2018 - INFOR.PL

W praktyce podatek od nieruchomości ustalany jest przez organy podatkowe w związku z posiadaniem przez przedsiębiorcę będącego osobą fizyczną budynków, budowli bądź gruntów. Jeśli te nieruchomości związane są z prowadzeniem działalności gospodarczej, wtedy organ ma obowiązek ustalić wymiar podatku. Co jednak w przypadku gdy nieruchomość nie jest przeznaczona na cele związane z prowadzoną działalnością gospodarczą?

Projekt nowelizacji ustawy o podatku od sprzedaży detalicznej zakłada zawieszenie obowiązywania tej daniny do 1 stycznia 2018 r. - poinformował rzecznik Ministerstwa Finansów Waldemar Grzegorczyk.

Rząd zapowiada wprowadzenie od 2018 roku jednolitego podatku łączącego obecne obciążenia z tytułu PIT, składek na ZUS i NFZ. To szansa na istotne uproszczenie systemu podatkowego. Ale wydaje się, że na jednolitym podatku (i jednoczesnej likwidacji podatku liniowego 19%) stracą mali przedsiębiorcy i samozatrudnieni – ocenia Roman Przasnyski, główny analityk Gerda Broker.

Rok 2018 może stać się przełomowy dla polskich podatników oraz płatników składek na ubezpieczenia społeczne. Z dniem 1 stycznia wchodzi bowiem niezwykle ambitna reforma prawa podatkowego, zastępująca podatki PIT, składki na ZUS i NFZ jednym podatkiem (tzw. podatkiem jednolitym).

Przedstawiciele przedsiębiorców mają wątpliwości co do obowiązkowych e-paragonów, które chciałby w Polsce wprowadzić resort rozwoju. Oprócz nowych kosztów, obawiają się przede wszystkim możliwych awarii internetu i nawet samej konieczności podłączenia do sieci.

Firmy powinny móc odpisać nawet 100 proc. wydatków na badania i rozwój – uważa Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Chce to zaproponować w tzw. dużej ustawie o innowacyjności, która ma wejść w życie od 1 stycznia 2018 r. Natomiast mała ustawa, która także przewiduje ulgi na innowacyjność, miałaby obowiązywać od 1 stycznia 2017 r.

Jak wynika z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 8 kwietnia 2016 r., istnieje możliwość zaliczenia nadpłaty powstałej w podatku od nieruchomości na rzecz innych zobowiązań podatkowych. Może być ona zarachowana na poczet zobowiązań w podatku dochodowym od osób prawnych (CIT) i od osób fizycznych (PIT), od towarów i usług (VAT), a także od czynności cywilnoprawnych (PCC).

Ministerstwo Finansów w projekcie z 22 września 2016 r. tzw. dużej nowelizacji VAT zawarło m.in. wprowadzenie obowiązku składania deklaracji VAT za pomocą środków komunikacji elektronicznej zgodnie z przepisami Ordynacji podatkowej. Powszechny obowiązek składania przez podatników deklaracji w formie elektronicznej zostanie wprowadzony od 1 stycznia 2018 r., ale w odniesieniu do części podatników taki obowiązek zostanie wprowadzony już od 1 stycznia 2017 r. Obowiązek ten dotyczyć będzie także informacji podsumowujących.

Od 2018 r. będzie obowiązywał jednolity podatek, łączący PIT oraz składki na ZUS i NFZ - powiedział szef Komitetu Stałego Rady Ministrów Henryk Kowalczyk. Uchwalenie jednolitego podatku ma nastąpić na przełomie roku, a wejście w życie - od stycznia 2018 r.

Ministerstwo Finansów przygotowało projekt dużej nowelizacji ustawy o VAT. Zakłada on m.in., że obecnie obowiązujące stawki VAT (ze stawką podstawową w wysokości 23%) pozostaną niezmienione do końca 2018 r. Nowelizacja ustawy o VAT ma wejść w życie od 2017 roku - ma ona na celu przede wszystkim uszczelnienie systemu VAT i zwiększenie dochodów budżetowych z tego podatku.

Nie każdy obiekt budowlany kwalifikowany do budowli w rozumieniu prawa budowlanego może zostać uznany za budowlę w ujęciu ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, a tym samym nie każdy obiekt budowlany zaliczony do budowli w rozumieniu prawa budowlanego może podlegać opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości.

Pakiet „100 zmian dla firm” zaprezentowany na początku czerwca br. przez Ministerstwo Rozwoju przybrał już formę konkretnych dokumentów i został skierowany do konsultacji. Celem pakietu jest poprawa otoczenia prawnego przedsiębiorstw. Jedną z proponowanych zmian jest wprowadzenie modyfikacji w przepisach dotyczących sukcesji przedsiębiorstwa po śmierci osoby fizycznej (właściciela). Przyjrzyjmy się jakie zmiany w tym zakresie proponowane są w ustawach podatkowych.

Rada Ministrów 5 września zajmie się projektem założeń do ustawy o elektronicznym fakturowaniu w zamówieniach publicznych, który powstał w Ministerstwie Rozwoju i ma na celu upowszechnienie faktur elektronicznych w zamówieniach publicznych. Projekt zakłada wejście w życie ustawy z dniem 26 stycznia 2018 r. z vacatio legis do dnia 26 listopada 2018 r.

15 września mija termin wpłaty trzeciej raty m.in. podatków od nieruchomości i od środków transportu. Od 2017 r. stawki tych danin, a także innych opłat lokalnych spadną, już drugi rok z rzędu.

Minister rozwoju przygotował i przedstawił 17 sierpnia 2016 r. projekt rozporządzenia w sprawie kryteriów i warunków technicznych, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące. Projekt ten ma na celu wprowadzenie od 1 stycznia 2018 r. cyfryzacji dokumentów i raportów fiskalnych i transmisji online danych z kas fiskalnych (w formacie JPK) do centralnej bazy danych (repozytorium, Centralnego Rejestru Paragonów) prowadzonej przez ministra finansów. Nowe przepisy umożliwią też szybką i skuteczną analizę danych fiskalnych, bo wprowadzony będzie wymóg zgodności postaci elektronicznej dokumentów fiskalnych i niefiskalnych emitowanych przez kasę ze strukturami logicznymi jednolitego pliku kontrolnego (JPK). Kasy fiskalne mają mieć możliwość transmisji e-paragonu do klienta obok tradycyjnego wydruku paragonu wydawanego przy kasie. Wycofane z użytkowania mają być kasy tzw. "dwurolkowe" z kopią papierową. Archiwizacja paragonów będzie tylko cyfrowa - paragony będą przechowywane jedynie w pamięci chronionej i pamięci fiskalnej.

Gminy różnie interpretują, jak wysokie powinno być pomieszczenie, by opodatkowaniu podlegała całość lub połowa jego powierzchni. Skutek jest taki, że za podobny obiekt można zapłacić nawet dwa razy większy podatek od nieruchomości.

Od 1 stycznia 2017 r. spadają (drugi rok z rzędu) o wskaźnik deflacji (o 0,9%) maksymalne stawki podatków i opłat lokalnych. Zatem w 2017 r. powinniśmy mieć niższe stawki podatku od nieruchomości, podatku od środków transportowych i opłat lokalnych (targowej, miejscowej, uzdrowiskowej, od posiadania psów) - o ile gminy podejmą stosowne uchwały do końca 2016 roku.

Solidarna odpowiedzialność współwłaścicieli za zobowiązanie podatkowe nie wyklucza skorzystania z ustawowego prawa do zwolnienia z obowiązku podatkowego. Należy pomniejszyć podatek obliczony od całej nieruchomości o kwotę wynikającą z opodatkowania części korzystającej ze zwolnienia z podatku, obliczoną stosownie do wielkości udziału współwłaściciela. Takich wyjaśnień udzielił minister finansów w odpowiedzi na interpelację poselską.

Wiceminister finansów Leszek Skiba powiedział, że Ministerstwo Finansów kończy pracę nad kompleksową nowelizacją ustawy o VAT, która trafi do dalszych prac w rządzie być może jeszcze w lipcu. Jego zdaniem realny termin wejścia w życie zmian to 1 styczeń 2018 r.

Ministrowie finansów państw Unii Europejskiej zatwierdzili przepisy, dzięki którym korporacjom będzie trudniej unikać płacenia podatków. Nowe regulacje likwidują niektóre luki wynikające z różnic między poszczególnymi systemami podatkowymi w krajach unijnych. Kraje UE będą miały czas do końca 2018 r. na wprowadzenie zasadniczej części tych nowych przepisów do swojego prawa.

Chcemy uchwalić ustawę dotyczącą nowego podatku (łączącego PIT oraz składki na NFZ i ZUS) do końca tego roku, tak by weszła w życie od 1 stycznia 2018 roku - powiedział szef Komitetu Stałego Rady Ministrów Henryk Kowalczyk. Teraz mamy de facto podatek degresywny - bardziej obciążający ubogich niż zamożnych - podkreślił.

Minister rozwoju Mateusz Morawiecki powiedział, że w ciągu 3-4 miesięcy zostanie przedstawiona propozycja integracji PIT ze składkami na ZUS i ochronę zdrowia. Jeden podatek może zacząć obwiązywać najwcześniej od 2018 r.

Mikroprzedsiębiorcy nie muszą wdrażać Jednolitego Pliku Kontrolnego od 1 lipca 2016 r. Mogą oni na żądanie organów podatkowych przekazywać księgi podatkowe, ewidencje i dowody księgowe w formacie JPK wymaganym przez fiskusa, jednak do 30 czerwca 2018 r. przekazanie fiskusowi dokumentów w formacie JPK jest dla nich fakultatywne. Dopiero od 1 lipca 2018 r. będzie to dla nich obowiązkowe. Jednak mikroprzedsiębiorcy będą musieli przekazywać informacje o ewidencji VAT w formacie JPK comiesięcznie już od rozliczenia za styczeń 2018 r.

Wprowadzenie jednolitego podatku w Polsce, oznaczające likwidację PIT oraz składek na ZUS i NFZ, nie spowoduje likwidacji ulg, np. na dzieci - zapewnił minister finansów Paweł Szałamacha. Zmiany mają wejść w życie z początkiem 2018 roku.

Do wysyłania na żądanie organów podatkowych Jednolitego Pliku Kontrolne począwszy od 1 lipca 2016 r. zobligowane będą duże przedsiębiorstwa, natomiast małe i średnie firmy dopiero od 1 lipca 2018 r. Przy czym, już obecnie małe i średnie przedsiębiorstwa mogą rozwiązania wymagane nowymi przepisami wprowadzać w swoich programach finansowo-księgowych.

W stosunku do działki niezabudowanej wchodzącej w skład nieruchomości zabudowanej nie powinna, pomimo objęcia jej obszarem rewitalizacji, mieć zastosowania wyższa stawka podatku od nieruchomości od gruntów niezabudowanych. Tak uznał Dyrektor Departamentu Podatków Lokalnych Ministerstwa Finansów w piśmie z 22 grudnia 2015 r. (znak: PL-LS.834.122), w którym udzielił wyjaśnień odnośnie stosowania stawki podatku od nieruchomości od gruntów niezabudowanych, objętych obszarem rewitalizacji. Prezentujemy poniżej te wyjaśnienia w całości.

Podatek od nieruchomości jest daniną, której znaczenie od lat rośnie. Przekonali się o tym szczególnie przedsiębiorcy, dla których obciążenie tym podatkiem systemowo jest większe: wyższe są stawki dla budynków i opodatkowaniu podlegają budowle. Opodatkowanie to mogło być wyłączone, jeżeli przedmiot opodatkowania nie jest i nie może być wykorzystywany do prowadzenia tej działalności ze względów technicznych.

Zasady zaokrąglania kwot podatków, o których mowa w art. 63 § 1 Ordynacji podatkowej, stosują się również do sytuacji unormowanych w art. 6 ust. 8a ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (u.p.o.l.). Oznacza to, że w sytuacji, gdy wysokość zobowiązania na dany rok podatkowy wynosiłby np. 6,47 zł, to końcówkę kwoty (47 gr) należy pominąć. Tak ustalona wysokość zobowiązania podatkowego w podatku od nieruchomości będzie wynosić 6 zł, wobec czego decyzja wymiarowa nie zostanie wydana. Bowiem nie wszczyna się postępowania, a postępowanie wszczęte umarza, jeżeli wysokość zobowiązania podatkowego na 2016 rok nie przekracza 6,10 zł.

Gmina pobiera podatek od nieruchomości w czterech ratach w ciągu roku proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego. Termin płatności pierwszej raty wypada 15 marca br. Kolejne terminy upływają 15 maja, 15 września i 15 listopada.

Common Reporting Standard, czyli globalny standard wymiany informacji w dziedzinie opodatkowania, będzie obowiązywał najpóźniej od 2018 roku we wszystkich państwach Unii Europejskiej, w tym tych zrzeszonych w ramach Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju - OECD. Polska jest jednym z tzw. Early Adopters, czyli krajów – stron wielostronnego porozumienia, podpisanego przy okazji corocznego spotkania Global Forum on Transparency and Exchange of Tax Information w Berlinie, które zobowiązały się do priorytetowego wdrożenia nowych standardów wymiany informacji od 2017 roku.

Od 1 stycznia 2016 r. w przypadku wyodrębnienia własności lokali obowiązek dotyczący podatku od gruntu oraz od części budynku, stanowiących nieruchomość wspólną, będzie ciążył na właścicielach lokali w zakresie odpowiadającym ich udziałowi w nieruchomości wspólnej. To spowoduje, że współwłaściciele zapłacą wyższy podatek.

Rejestracja firmy w domu przedsiębiorcy to niemal standard. Aby móc korzystać z przywilejów takiego rozwiązania, trzeba mieć na uwadze również i wynikające z niego obowiązki. Z jednej strony przedsiębiorca będzie mógł rozliczyć w kosztach część wydatków na ogrzewanie, prąd czy raty kredytu. Z drugiej, powinien – choć nie w każdym przypadku – liczyć się z wyższym podatkiem od nieruchomości.

Od 1 stycznia 2016 r. maksymalna wysokość stawki podatku od nieruchomości - od gruntów niezabudowanych objętych obszarem rewitalizacji i położonych na terenach, dla których miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego przewiduje przeznaczenie pod zabudowę mieszkaniową, usługową albo zabudowę o przeznaczeniu mieszanym obejmującym wyłącznie te rodzaje zabudowy, jeżeli od dnia wejścia w życie tego planu w odniesieniu do tych gruntów upłynął okres 4 lat, a w tym czasie nie zakończono budowy zgodnie z przepisami prawa budowlanego – wynosi 3 zł od 1 m2 powierzchni.

Podatnika wydzierżawiający budynki gospodarcze pobierał od dzierżawców opłaty obejmujące czynsz oraz m. in. podatek od nieruchomości od przekazywanych budynków. Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji z 4 sierpnia 2015 r., potwierdził, że kwota podatku od nieruchomości powinna wchodzić w skład podstawy opodatkowania VAT usługi dzierżawy.

Rada gminy, w drodze uchwały, określa wysokość stawek podatku od nieruchomości, z tym że stawki nie mogą przekroczyć rocznie w 2016 r.:

W związku z deflacją w 2016 roku stawki podatków i opłat lokalnych ulegną obniżeniu. Nie będą to zmiany mocno odczuwalne, gdyż spadek sięgać będzie ok. 1,2%, jednak dla Polaków przyzwyczajonych raczej do wzrostu podatków, może to być miła odmiana. Skąd te zmiany?

Od nowego roku znikną wątpliwości co do stosowania obniżonej stawki podatku od nieruchomości dla przedsiębiorców. Podpisana przez Prezydenta w lipcu ustawa o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz niektórych innych ustaw doprecyzowuje zapisy m.in. w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych.

Za niecały miesiąc minie termin zapłaty przedostatniej raty podatku od nieruchomości, podatku rolnego i leśnego. Te podatki należy opłacić w gminach. Od 2016 r. na podatników podatków lokalnych czekają korzystne zmiany – znikną dotychczasowe wątpliwości dotyczące m.in. obliczania podatku od nieruchomości jednego mieszkańca bloku od całej, dostępnej dla każdego powierzchni garażowej.

Minister Finansów podał górne granice stawek kwotowych podatków i opłat lokalnych w 2016 r. Dzięki czemu poznaliśmy wysokość stawek maksymalnych podatku od nieruchomości, jakie będą obowiązywać w przyszłym roku. Stawki te będą nieco niższe niż w 2015 r.

Wprowadzenie zwolnienia od podatku od nieruchomości obiektów sportowych o szczególnym znaczeniu oraz zwolnienie z podatku dochodowego dla wartości otrzymanego ubioru reprezentacyjnego i sportowego członka polskiej reprezentacji na igrzyska głuchych, nagród wypłacanych za uzyskanie wyników na igrzyskach głuchych - zakłada ustawa o zmianie ustawy o sporcie oraz ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dobra wiadomość: od 1 stycznia 2016 r. właściciele miejsc postojowych w garażach wielostanowiskowych będą regulować daninę wyłącznie za siebie. Zniknie solidarna odpowiedzialność za resztę nieruchomości. Zła informacja: więcej trzeba będzie zapłacić za udział w częściach wspólnych domu i gruntu.

Jeżeli w Polsce zostanie wprowadzony podatek katastralny, co może nastąpić przed 2020 r., obciążenia nakładane na właścicieli nieruchomości mogą wzrosnąć nawet kilkudziesięciokrotnie. Podatek ten zastąpiłby podatek od nieruchomości i pobierany byłby od wartości, a nie od powierzchni nieruchomości.

Od 11 września 2015 r. gminy będą mogły wprowadzać opłatę reklamową od właścicieli nieruchomości, na których są umieszczone tablice reklamowe lub urządzenia reklamowe. Opłata będzie składała się z części stałej i części zmiennej - stawka części stałej to maksymalnie 2,50 zł dziennie, natomiast stawka części zmiennej nie będzie mogła przekroczyć 0,20 zł od 1 m2 pola powierzchni tablicy reklamowej lub urządzenia reklamowego służących ekspozycji reklamy dziennie.

Artykuł 9 ustawy z 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz o zmianie niektórych innych ustaw zawiera dość liczne zmiany ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych, zwłaszcza w zakresie podatku od nieruchomości. Prezydent podpisał tę ustawę 20 lipca 2015 r., wejdzie ona w życie 1 stycznia 2016 r.

Gminy od 2016 roku nie będą same sobie płacić podatku od nieruchomości za budynki będące ich własnością, gdy te nie są wykorzystywane na prowadzenie działalności gospodarczej - przewiduje uchwalona w czwartek 23 lipca 2015 r. nowela ustawy o podatkach i opłatach lokalnych.

Właściciele nieruchomości, na których są umieszczone tablice reklamowe, mogą zostać zobowiązani do uiszczania nowej opłaty lokalnej, tzw. opłaty reklamowej. Wprowadzająca nowe obowiązki ustawa wejdzie w życie 11 września 2015 r.

Sejmowe komisje skierowały projekt nowelizacji Prawa budowlanego, która miałaby zmniejszyć wymiar podatków od wyciągów narciarskich, do oceny komisji wspólnej rządu i samorządów. Posłowie uznali, że projektowana ustawa mogłaby zmniejszyć dochody gmin.

W odpowiedzi na zgłaszane problemy w naliczaniu podatku od nieruchomości w zakresie budowli, takich jak np. wyciągi narciarskie czy koleje linowe, 12 maja 2015 r. wpłynął do Sejmu projekt nowelizacji ustawy z dnia 7 lipca 1994 prawo budowlane. Przygotowany został przez sejmową Komisję Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki, a jego głównym założeniem jest zmiana definicji budowli w branży turystycznej.

Podatek katastralny to pomysł, który rodzi kontrowersje. Z jednej strony generuje zyski dla samorządów, z drugiej – mocno obciąża kieszenie właścicieli nieruchomości. Temat wprowadzenia podatku katastralnego regularnie powraca w dyskusjach nad polską polityką fiskalną. Warto zwrócić uwagę, że to rozwiązanie obowiązuje już w większości państw europejskich. Czy zostanie wprowadzone również w Polsce? Jakie niesie to ze sobą konsekwencje?

Nowelizacja ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, zaakceptowana jednogłośnie przez Senat, zakłada, że gminy nie będą musiały pobierać podatku od nieruchomości od samych siebie.

Podatek od nieruchomości, Podatki 2018

Podatek od nieruchomości przeznaczonych na cele nie związane z działalnością

Podatek od handlu zawieszony do 1 stycznia 2018 r.

Jednolity podatek od 2018 roku - stracą samozatrudnieni

Reforma prawa podatkowego. Czy Polska będzie atrakcyjniejsza od Wielkiej Brytanii?

E-paragony od 2018 roku?

Firmy odliczą więcej na innowacyjność w latach 2017 i 2018

Nadpłatę w podatku od nieruchomości można zaliczyć na poczet innych zobowiązań podatkowych

E-deklaracje VAT obowiązkowe dla niektórych podatników już od 2017 roku

Jednolity podatek od 1 stycznia 2018 r.

Stawka 23% VAT do końca 2018 roku

Budowle o charakterze tymczasowym, niezwiązane trwale z gruntem bez podatku od nieruchomości

Sukcesja przedsiębiorstwa po śmierci właściciela - propozycje zmian w podatkach

E-faktury w zamówieniach publicznych od listopada 2018 r.

W 2017 roku spadną stawki podatków i opłat lokalnych

Kasy fiskalne online od 1 stycznia 2018 roku

Podatek od nieruchomości - jak liczyć powierzchnię lokalu

Podatki i opłaty lokalne w 2017 roku – stawki maksymalne

Jak obliczyć podatek od nieruchomości przy współwłasności?

Kompleksowa nowelizacja ustawy o VAT od 1 stycznia 2018 r.

Korporacjom w UE będzie trudniej unikać podatków

Nowy podatek od 1 stycznia 2018 r. - łączący PIT oraz składki na NFZ i ZUS

Integracja PIT, składki ZUS i zdrowotnej najwcześniej od 2018 r.

Mikroprzedsiębiorcy muszą wdrożyć JPK dopiero od 2018 roku

Jedna danina zamiast PIT i składek ZUS od 2018 roku

Które firmy muszą wdrożyć Jednolity Plik Kontrolny do 1 lipca 2018 r.

Stawka podatku od nieruchomości od gruntów niezabudowanych objętych obszarem rewitalizacji

„Względy techniczne” w podatku od nieruchomości - ewolucja pojęcia

Zasady zaokrąglania podatków obowiązują bez względu na kwotę

Podatek od nieruchomości – pierwsza rata do 15 marca

Globalny standard wymiany informacji podatkowych (Common Reporting Standard)

IFK poleca: W 2016 r. współwłaściciele zapłacą wyższy podatek od nieruchomości

Siedziba firmy w mieszkaniu – wyższy podatek od nieruchomości

Podatek od nieruchomości od gruntów objętych obszarem rewitalizacji od 2016 r.

Podatek od nieruchomości w podstawie opodatkowania VAT dzierżawy

Górne granice stawek podatku od nieruchomości w 2016 r.

Niższe podatki lokalne w 2016 r.

IFK poleca: Zmiany w podatku od nieruchomości dla właścicieli firm

Trzecia rata podatku od nieruchomości, podatku rolnego i leśnego do 15 września

Górne stawki podatku od nieruchomości w 2016 r.

Zwolnienia podatkowe dla sportowców i obiektów sportowych

Podatek od nieruchomości 2016 - więcej za klatki schodowe i place zabaw

Podatek katastralny może zostać wprowadzony do 2020 r.

Opłata reklamowa

Zmiany w podatkach i opłatach lokalnych od 2016 roku

Gminne budynki i drogi bez podatku od nieruchomości

IFK poleca: Nowa opłata lokalna od 11 września

Projekt zmian opodatkowania wyciągów narciarskich do opinii rządu i samorządów

Zmiana definicji budowli narciarskich – niższy podatek od nieruchomości

Czy czeka nas wprowadzenie podatku katastralnego?

Gminy nie będą pobierać podatku od nieruchomości od samych siebie