Pracodawca, Edukacja i szkolenia

Od początku 2026 roku mają wejść w życie zmiany w przepisach dotyczących naliczania stażu pracy. Nowelizacja Kodeksu pracy obejmie nie tylko okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, ale także inne formy zatrudnienia, takie jak umowy zlecenia czy prowadzenie działalności gospodarczej. Te zmiany przyniosą korzyści dla pracowników, ale także dodatkowe wyzwania dla pracodawców.

W przypadku gdy bez wiedzy pracodawcy pracownik wystawiał puste faktury, to pracownik powinien ponieść konsekwencje swojego działania i to on jest zobowiązany do zapłaty wykazanego na fakturach VAT-u – orzekł 24 listopada 2023 r. WSA w Warszawie. Potwierdził to TSUE w wyroku z 30 stycznia 2024 r. Taka linia orzecznicza powinna zwiększyć bezpieczeństwo przedsiębiorstw poszkodowanych nieuczciwą działalnością swoich pracowników.

W niektórych sytuacjach możliwość opodatkowania ryczałtem jest wyłączona. Takie wyłączenie pojawia się w przypadku świadczenia usług na na rzecz obecnego lub byłego pracodawcy. Co na ten temat mówią przepisy?

Dieta pudełkowa pracowników – czy można ją rozliczyć w kosztach? Zapewnienie posiłków pracownikom jest coraz częściej spotykaną praktyką wśród pracodawców. W określonych sytuacjach stanowi nawet wymóg, nałożony na przedsiębiorcę przez ustawę. Czy zapewnienie usług cateringowych można wrzucić w koszty prowadzonej działalności gospodarczej? 

Część obcokrajowców pracujących w Polsce może nie zdążyć z pozyskaniem nowych dokumentów pobytowych, jeśli stracą ochronę tzw. ustawy covidowej w związku z zakończeniem stanu zagrożenia epidemicznego. Utrata tych pracowników będzie bolesna dla całej gospodarki - ocenili eksperci rynku pracy.

Skrócenie czasu pracy o 20 proc. w skali tygodnia bez utraty wynagrodzenia doprowadziło do znacznego spadku poziomu stresu pracowników, redukcji dni na zwolnieniu chorobowym, zwiększenia lojalności pracowników wobec pracodawcy oraz wyraźnie poprawiło równowagę między życiem zawodowym a prywatnym osób w wieku roboczym. Nie wpłynęło natomiast na pogorzenie wydajności - wynika z badań w Wielkiej Brytanii.

Dzisiejszy świat pozwala mieć wrażenie, że niemal w każdej dziedzinie życia dzieje się rewolucja. Nie inaczej jest też w przypadku edukacji. Postęp technologiczny, który spotyka się z wiedzą w tradycyjnych formach przekazu, nowe sposoby nauczania, niekończący się materiał naukowy wywołują presję, by uczyć się coraz więcej, coraz dłużej i coraz intensywniej. Tej tendencji warto powiedzieć zdecydowane „NIE”.
Do czego więc należy dążyć w sferze edukacyjno-rozwojowej? Czego się uczyć? Jak można wspomagać się w efektywnym, skutecznym rozwoju? Z jakich osiągnięć technologii warto skorzystać? By znaleźć odpowiedzi na te pytania warto zwrócić uwagę na bieżące trendy czy wyniki badań dotyczących kompetencji miękkich oraz potrzeb rozwojowych obecnych pracowników. 

W ramach zapewnienia bezpieczeństwa pracownikowi posługującemu się autem służbowym, pracodawca musi zadbać o przeglądy techniczne auta oraz jego sprawne i kompletne wyposażenie, ale również kontrolować czas spędzony w podróży. Jednak obie strony – pracodawca i pracownik – muszą być świadome, że zaniechanie lub niedopilnowanie swoich obowiązków może prowadzić do kolizji drogowych, a w najgorszym przypadku do poważnych wypadków śmiertelnych.

Od 17 stycznia 2023 roku nastąpi zmiana wysokości stawek za 1 kilometr przebiegu pojazdu, według których pracodawca pokrywa koszty używania pojazdów prywatnych (w tym np. samochodów) używanych przez pracowników do celów służbowych. 2 stycznia 2023 r. zostało opublikowane rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 22 grudnia 2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy. To rozporządzenie zmieniające wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia - a więc 17 stycznia 2023 roku.

Wydaje się, że inwestycja spółek w wykształcenie swoich pracowników za każdym razem wypełnia przesłanki ustawowe do uznania takich wydatków na studia jako koszty podatkowe spółek. O powyższym dowodzi bogata linia interpretacyjna organów podatkowych (m.in. w interpretacji indywidualnej DKIS z dnia 25 lutego 2019 r., nr 0114-KDIP2-2.4010.630.2018.3.JG).

Minister Rodziny i Polityki Społecznej wydał 25 października 2022 r. rozporządzenie, które podwyższa od 29 listopada 2022 r. wysokość diet i limitów na nocleg w delegacjach zagranicznych do niektórych państw. Rozporządzenie dotyczy wprost pracowników sfery budżetowej ale też określa minimalny poziom diet także dla wszystkich innych pracowników. Także zwolnienie podatkowe związane z dietami pracowniczymi i innymi należnościami za czas podróży służbowej pracownika obejmuje wszystkich pracowników (nie tylko sfery budżetowej). To zwolnienie podatkowe jest ograniczone do wysokości tych diet i należności określonych dla pracowników sfery budżetowej. Ponadto wskutek podwyższenia stawki diety zwiększą się koszty podatkowe przedsiębiorców z tytułu podróży służbowych. Rozporządzenie to przewiduje także podwyższenie (od 2023 roku) diety krajowej (do 45 zł) i innych należności z tytułu podróży służbowych na terenie kraju.

W przypadku ogłoszenia upadłości przedsiębiorcy, pracownicy stają się jego wierzycielami. Są zaspokajani w pierwszej kolejności z masy upadłości, szczególnie w zakresie zaległych pensji. Nie muszą zgłaszać swoich roszczeń syndykowi. Należności wynikające ze stosunku pracy są umieszczane na liście wierzytelności z urzędu. Sąd upadłościowy uznaje je m.in. na podstawie listy płac i obecności. Jednak pracownik może nie mieć pewności, czy dokumenty były prowadzone w prawidłowy sposób i czy sąd w ogóle nimi dysponuje. W celu weryfikacji, czy upadły ujął wierzytelności w prawidłowej wysokości, zatrudniony ma prawo sam wystąpić z roszczeniem. Jeśli pracodawca jest niewypłacalny, to należność zostanie uregulowana ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. W określonych przypadkach pracownikowi przysługuje też odszkodowanie oraz odprawa.

Od 1 sierpnia 2022 r. wchodzą w życie zmiany w przepisach dotyczących umowy o pracę na okres próbny. Modyfikacjom podlegają najistotniejsze postanowienia stanowiące o czasie trwania umowy, możliwości jej przedłużenia oraz ponownego zawarcia. Zmiany w kodeksie pracy przewidziane przez ustawodawcę podyktowane są obowiązkiem harmonizacji przepisów krajowych z postanowieniami dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1152 z dnia 20 czerwca 2019 r. Mają one na celu zapewnienie minimalnych praw wszystkim pracownikom w UE, wprowadzenie bardziej przejrzystych norm zatrudnienia oraz poprawę warunków pracy. Zmiany będą obejmować m.in. przepisy dotyczące umowy o pracę na czas określony oraz umowy na okres próbny.

24 maja 2022 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez ministra rodziny i polityki społecznej. Rząd chce na stałe wprowadzić do Kodeksu pracy możliwość wykonywania pracy zdalnej. Będzie to bardziej elastyczna forma wykonywania pracy od obecnie funkcjonującej telepracy. Rozwiązanie to powinno poprawić możliwości zatrudnienia osób znajdujących w szczególnej sytuacji na rynku pracy, w tym rodziców małych dzieci oraz rodziców samotnie wychowujących dzieci. Ponadto, pracodawcy będą mogli wprowadzić kontrolę trzeźwości pracowników lub kontrolę na obecność środków działających podobnie do alkoholu, gdy będzie to niezbędne do zapewnienia ochrony życia i zdrowia pracowników lub innych osób lub ochrony mienia.

W związku z wojną na terenie Ukrainy, Ministerstwo Finansów zapowiada korzystne zmiany w prawie podatkowym dla darczyńców i obdarowanych. To bardzo dobra inicjatywa. Warto przy tym rozważyć wprowadzenie ulgi w podatku dochodowym dla przekazujących darowizny na wzór tej, która dotyczyła darowizn na rzecz walki z COVID-19.

Rekordowa liczba przedsiębiorstw zapowiada zwiększenie zatrudnienia w I kwartale 2022 roku, zgłasza wakaty i planuje podwyżki płac pracowników. Tak wynika z raportu Narodowego Banku Polskiego "Szybki Monitoring. Analiza sytuacji sektora przedsiębiorstw" ze stycznia 2022 r. 48,5% firm raportuje nieobsadzone miejsca pracy, 47% pracodawców prognozuje podwyżkę przeciętnej płacy w I kwartale 2022 r. Rośnie wartość planowanych podwyżek wynagrodzeń.

Aktualnie obserwujemy tendencję do rozszerzania swobody pracowników w zakresie wyboru miejsca wykonywania obowiązków, a także uelastyczniania warunków pracy. W praktyce pozwala to na swobodniejsze łączenie obowiązków zawodowych z czasem wolnym. Nie zawsze jednak to pracownik preferuje działania zdalne – niekiedy taką formę pracy sugeruje pracodawca. Jak wygląda obecna sytuacja prawna, na ile jest precyzyjna? Pandemia pokazała, że praca niekoniecznie musi wiązać się ze stereotypową wizją siedzenia ośmiu godzin w biurze, pod krawatem – opowiada Izabela Synowiec z LeasingTeam Professional – wielu ludzi skorzystało na nowych, wymuszonych warunkach życia zawodowego i nie wyobraża sobie powrotu do pracy stacjonarnej na stałe. Na szczęście propozycje zmian w przepisach mogą przynieść korzyść pracownikom i firmom.

Rozwiązanie umowy o pracę a termin wypłaty wynagrodzenia. Pracodawcy mają wątpliwości kiedy powinni wypłacić pracownikowi wynagrodzenie za pracę w przypadku rozwiązania umowy o pracę. Czy w zwykłym terminie wypłaty wynagrodzenia u danego pracodawcy? A może z dniem rozwiązania umowy o pracę? Wyjaśnia Państwowa Inspekcja Pracy.

Szczepienie na COVID-19 a zatrudnienie pracowników. Czy pracodawcy mają prawo przyjmowania do pracy wyłącznie osoby zaszczepione na COVID-19? Czy można pytać o szczepienie na rozmowie kwalifikacyjnej?

Opieka nad chorym dzieckiem. Rozpoczynający się okres jesienny sprzyja infekcjom, zwłaszcza u najmłodszych. Pracownicy, którzy muszą zaopiekować się chorym dzieckiem, mają dwie możliwości uzyskania w tym celu dni wolnych.

Polski Ład a „szara strefa” w zatrudnieniu. Według raportu Głównego Urzędu Statystycznego skala „szarej strefy” w zatrudnieniu w Polsce szacowana jest na 880 tysięcy osób (ok. 5,4% ogólnej liczby pracujących) [1]. Trzeba jednak zaznaczyć, że badania statystyczne nie odkrywają rzeczywistej skali zjawiska. Realnie praca nierejestrowana może obejmować nawet 16% osób w wieku produkcyjnym [2].

Jak sprawdzić pracodawcę? W zeszłym roku w obawie przed niepewnym rynkiem zatrudnieni na etatach niechętnie zmieniali pracę. Obecnie w 2021 roku, po tymczasowej stagnacji, powrócił rynek pracownika i coraz więcej osób wznawia aktywne poszukiwania wymarzonej pracy. Kandydaci zastanawiają się, którego pracodawcę wybrać, by ten spełnił ich oczekiwania, standardy i aspiracje. Na rynku nie brakuje atrakcyjnych propozycji, a do wyboru jest ponad 110 tysięcy ofert. Podpowiadamy, gdzie szukać rzetelnych informacji i na co zwrócić uwagę, aby wybrać tą najlepszą.

Prywatny samochód pracownika do celów służbowych a PIT. Zwrot kosztów korzystania przez pracownika z samochodu prywatnego dla celów pracodawcy winien być neutralny podatkowo, albowiem pracownik nie uzyskuje żadnej realnej korzyści majątkowej, a jedynie zwrot kosztów jakie poniósł używając swojego prywatnego samochodu do celów służbowych. Taki pogląd wyraził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w wyroku z 13 lipca 2021 r. (sygn. I SA/Gd 425/21). Niestety orzecznictwo sądów administracyjnych nie jest w tej kwestii jednolite, co powoduje dezorientację pracodawców i pracowników.

Prywatne nauczanie a VAT. Usługi prywatnego nauczania świadczone przez nauczycieli są zwolnione z VAT. Konieczne jest jednak posiadanie przez nauczyciela kierunkowego wykształcenia, a także świadczenie usług nauczania na podstawie umowy zawartej z uczniem (lub opiekunem prawnym ucznia). Jednak zwolnienie to nie ma zastosowania do usług świadczonych przez nauczycieli w ramach zajęć organizowanych przez podmiot trzeci.

Urlopy 2021. Wielu Polaków planuje już wakacyjny wypoczynek. Eksperci przypominają, jakie zmiany w przepisach urlopowych zaszły w wyniku wprowadzenia stanu epidemii, kiedy pracodawca może nie zgodzić się na urlop lub odwołać z niego pracownika oraz jak wykorzystać zaległe dni wolne za poprzedni rok.