Koniec umowy najmu może się wiązać z koniecznością dokonania wzajemnych rozliczeń między stronami tej umowy, a w konsekwencji dodatkowo z rozliczeniami w VAT. W praktyce spotykamy różne sytuacje, np. wiążące się ze sporami między stronami, rozliczeniem nakładów i ulepszeń, różnymi świadczeniami odszkodowawczymi itp. Większość z nich może spowodować obowiązek rozliczeń VAT zarówno po stronie najemcy, jak i wynajmującego.
Ponad 3,8 mld złotych uwolniły urzędy skarbowe z rachunków VAT od stycznia do maja 2020 r. To blisko 2 razy więcej niż w tym samym okresie 2019 roku, kiedy przekazano prawie 2,2 mld złotych. W 2020 r. podatnicy złożyli ponad 11 tysięcy wniosków w tej sprawie, a rok wcześniej – o ponad 2 tysiące mniej. W tym roku naczelnicy urzędów skarbowych wydali niemal 9,5 tysiąca postanowień, czyli o przeszło tysiąc więcej niż w pierwszych pięciu miesiącach ub.r. Spadł też średni czas od wpływu wniosku do rozstrzygnięcia. W analizowanym okresie 2019 roku wyniósł on prawie 18 dni, a w zeszłym miesiącu – już niespełna tydzień.
Minister Finansów przygotował projekt rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie z 25 marca 2020 r. w sprawie towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku od towarów i usług, oraz warunków stosowania stawek obniżonych, który dostosowuje przepisy do tzw. nowej matrycy stawek VAT. Część przepisów tego rozporządzenia stanie się od 1 lipca 2020 r. zbędnych, bo znalazły się w znowelizowanej ustawie o VAT, objęte nową matrycą stawek VAT. Natomiast w rozporządzeniu pozostaną przepisy dotyczące stosowania stawki VAT w wysokości 0%, które będą nadal stosowane – tak jak dotąd – od 1 lipca 2020 r. Nowelizacja tego rozporządzenia wejdzie w życie od początku lipca 2020 r., razem z rozpoczęciem stosowania nowej matrycy stawek VAT.
Ministerstwo Finansów przesunęło terminy, które umożliwiają dalsze prowadzenie ewidencji przy zastosowaniu dotychczas stosowanych przez podatników kas rejestrujących z elektronicznym lub papierowym zapisem kopii. Dla pierwszej grupy podatników (świadczących usługi związane z wyżywieniem, krótkotrwałym zakwaterowaniem, sprzedaży węgla, brykietu i podobnych paliw stałych) w terminie do 31 grudnia 2020 r., natomiast dla drugiej grupy podatników (świadczących usługi m.in. fryzjerskie, kosmetyczne, budowlane, w zakresie opieki medycznej, prawnicze) do 30 czerwca 2021 r.
Gdy sprzedaż dokumentowana jest paragonem gdzie kwota należności ogółem z danej sprzedaży nie przekracza kwoty 450,- zł lub 100,- euro, a nabywcą jest osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej i niebędąca podatnikiem VAT czynnym oraz rolnik ryczałtowy nieposiadający numeru identyfikacji podatkowej (NIP), które dla tej transakcji nie posłużyły się numerem identyfikacji podatkowej (NIP), na żądanie tych podmiotów, Wnioskodawca nie tylko ma prawo, lecz obowiązek wystawienia faktury do paragonu dokumentującego tą sprzedaż. Tak uznał Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w indywidualnej interpretacji podatkowej z 28 maja 2020 r. Zdaniem ekspertów taka wykładnia tworzy lukę w przepisach, którą wykorzystają oszuści podatkowi.
Kasy rejestrujące mające postać oprogramowania stały się faktem. Począwszy od 1 czerwca 2020 roku kas wirtualnych mogą używać wybrane grupy podatników, m.in. podatnicy wykonujący czynności przewozu osób samochodem osobowym, wynajmu samochodów osobowych z kierowcą, związanych z przeprowadzkami, transportu pasażerskiego, a także podatnicy świadczący usługi hotelarskie, noclegowe, kempingowe czy gastronomiczne.
Jeżeli wynajmujący zgodzi się na obniżenie, zwolnienie lub odroczenie płatności czynszu za najem, to aby skutek ten nastąpił, należy zawrzeć aneks do umowy. Nie jest korzystne podatkowo umarzanie czynszu, gdyż VAT i tak należy rozliczyć. Istnieje także ryzyko, że organy podatkowe uznają zwolnienie z czynszu za świadczenie na cele osobiste najemcy, w efekcie i tak trzeba będzie naliczyć VAT. Dlatego lepszym pomysłem jest czynsz za 1 zł. W zawartym aneksie należy dokładnie opisać przyczyny podjętych działań, aby po ustaniu epidemii nie zarzucono nam bezprawnej optymalizacji.
Skorzystanie z preferencyjnej stawki VAT w wysokości 0% jest instrumentem wyjątkowym i stosowanym przez ustawodawcę w sytuacjach nadzwyczajnych. Jest ona wykorzystywana zazwyczaj przy czynnościach, których świadczenie odbywa się na rzecz sektora o szczególnej użyteczności publicznej. Wraz z wdrożeniem rozwiązań mających na celu niwelowanie negatywnych skutków ekonomicznych wirusa COVID-19, do obrotu prawnego wprowadzona została preferencja na nieodpłatną dostawę laptopów i tabletów przekazanych między innym na rzecz placówek oświatowych. Rozwiązanie to okazało się jednak bardzo mylące, bowiem w Ustawie o VAT, od kilku lat funkcjonuje możliwość zastosowania preferencyjnej stawki w zakresie dostawy sprzętu komputerowego między innymi na rzecz placówek oświatowych. Jednakże, również i w tym przypadku różnica jest na tyle subtelna, iż może prowadzić do wielu niejasności oraz niedopowiedzeń, które w konsekwencji mogą skutkować odmową prawa do skorzystania z preferencyjnej stawki 0%.
Zobowiązania podatkowe, w tym również w zakresie VAT, przedawniają się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. Jednak specyfika podatku VAT powoduje problemy z ustaleniem terminu przedawnienia, szczególnie gdy rozliczenie kończyło się kwotą zwrotu lub nadwyżką do przeniesienia na następny okres rozliczeniowy, gdyż one też ulegają przedawnieniu. Ponadto nie można automatycznie przyjmować zawsze 5-letniego terminu, gdyż w praktyce ze względu na zawieszenie lub przerwanie często ulega on znacznemu wydłużeniu. Przedawnienie rozliczenia powoduje, że podatnik nie musi przechowywać już dokumentacji za ten okres, a organ nie może żądać zapłaty podatku i dokonywać kontroli rozliczenia. Podatnik nie może natomiast skorygować przedawnionego rozliczenia, wystąpić o zwrot czy nadpłatę za ten okres. Warto zatem wiedzieć, jak ustalać termin przedawnienia w VAT.
Ministerstwo Finansów zaproponowało opóźnienie wprowadzenia obowiązku stosowania kas fiskalnych online, tj. przedłużenie terminu na prowadzenie ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących z elektronicznym lub papierowym zapisem kopii. Dla pierwszej grupy podatników (świadczących m.in. usługi związane z wyżywieniem, krótkotrwałym zakwaterowaniem) w terminie do 31 grudnia 2020 r., natomiast dla drugiej grupy podatników (świadczących m.in. usługi fryzjerskie, kosmetyczne, budowlane) do 30 czerwca 2021 r.
